HỆ HÔ HẤP

MỤC TIÊU

1. Nêu được cấu tạo đại cương của hệ hô hấp

2. Mô tả được cấu tạo chung của khí quản và phế quản gian
tiểu thùy
3. Mô tả được cấu tạo của tiểu phế quản chính thức
4. Kể tên và nêu cấu tạo các thành phần của một tiểu thùy phổi
5. Mô tả được biểu mô lợp thành phế nang
 ĐẠI CƯƠNG

 C©y PQ: b¾t ®Çu khi PQ vµo rèn phæi

 TiÓu PQ: Khi PQ b¾t ®Çu vµo tiÓu thïy phæi, cã d≤1mm
 PhÇn h« hÊp: ChÝnh lµ c¸c phÕ nang
 èng PN: Lµ ®o¹n èng mµ thµnh cña chóng cã c¸c PN ®éc lËp ®øng
c¹nh nhau vµ tói PN
 Tói PN: Lµ nh÷ng PN kÕt thµnh chïm
 TiÒn ®×nh PN: C¸c PN ®æ chung vµo mét miÖng
 PN lµ nh÷ng tói h×nh ®a diÖn, d =0,25mm
 Đại cương
Hệ hô hấp gồm 2 phần:

 Đường hô hấp trên: mũi  hầu

 thanh quản

 Đường hô hấp dưới: khí quản 

các phế quản  phổi

 Phần dẫn khí: mũi  hầu 

thanh quản  khí quản  PQ
gốc  các nhánh PQ  tiểu
phế quản hô hấp

 Phần trao đổi khí: TPQ hô hấp

 ống PN  chùm PN  PN
 KhÝ- PhÕ
qu¶n

CÊu t¹o:
 TÇng niªm m¹c:

BiÓu m«
Líp ®Öm
 TÇng d­ưíi niªm m¹c
 TÇng vá ngoµi
 II. KhÝ - phÕ qu¶n

1.TÇng niªm m¹c

1.1 BiÓu m«: trô giả tÇng cã l«ng chuyÓn, gåm 8 lo¹i tb
1. TÕ bµo cã l«ng chuyÓn : 30%
2.Tb h×nh ®µi tiÕt nhµy :28%
3.Tb tiÕt thanh dÞch
12
4.Tb m©m khÝa
5. Tb trung gian
6. Tb ®¸y
3
7. Tb clara
8. Tb néi tiÕt 4
Biểu mô khí quản
 1.2 Líp ®Öm: Lµ MLK thư­a, cã mµng chun máng ng¨n c¸ch tÇng niªm
m¹c vµ d­ưíi niªm m¹c.

2.TÇng d­ưíi niªm m¹c (tÇng sôn-tuyÕn)

- Sôn trong: 20 tÊm sun khuyÕt phÝa sau
- TuyÕn: ngo¹i tiÕt võa tiÕt nư­íc, tiÕt
nhµy.
-C¬ KQ: Lµ nh÷ng bã sîi c¬ tr¬n n»m
ngang nèi 2 ®Çu tÊm sôn
1.3. ¸o ngoµi: Lµ MLK th­ưa
 III. Phổi

1, Thuỳ phổi và tiểu thuỳ phổi

 III. Phổi (tiếp)

2. Phần dẫn khí trong phổi – cây

PQ:
- PQ gốc PQ thuỳ  PQ gian
tiểu thuỳ  TPQ (nhánh 4-
15)  TPQ tận (nhánh 16) 
TPQ hô hấp
- Mỗi tiểu thuỳ phổi có 50-80
TPQ tận
 Có 20.000 TPQ tận
 III. Phổi (tiÕp)
2.1. PhÕ qu¶n gian tiÓu thïy

- CÊu t¹o t­ư¬ng tù K-PQ gèc kh¸c:

Tầng niêm mạc: Biểu mô
Lớp đệm
C¬ niªm
Tầng dưới niêm mạc
Tầng vỏ ngoài
+ Niªm m¹c cã nhiÒu nÕp gÊp lßng PQ nh¨n nheo kh«ng ®Òu
+ C¬ Reissessen: ®ã lµ c¬ tr¬n gåm 2 líp: trong vßng, ngoµi däc. C¸c bã c¬ kh«ng
bao giê h×nh thµnh 1 vßng khÐp kÝn quanh PQ ý nghÜa
+Sôn trong: C¸c m¶nh sôn kh«ng ®Òu nhau, cµng xuèng phÝa d­íi sôn cµng nhá
dÇn.
 b
34
2 a
2.2 TiÓu PQ: 1
- Lµ nh÷ng nh¸nh PQ
®i vµo trong tiÓu thuỳ phæi, d≤ 1mm
a

2.2.1 TiÓu PQ chÝnh thøc: c

- CÊu t¹o 2 tÇng : tÇng niªm m¹c
tÇng vá ngoµi
+TÇng niªm m¹c: BiÓu m«: trô ®¬n hoÆc vu«ng ®¬n cã l«ng chuyÓn
tb l«ng chuyÓn, tb h×nh ®µi , c¸c tb kh¸c nh­trªn.
Líp ®Öm: MLK th­ưa giµu sîi chun
C¬ niªm (Reissessen): 2 líp trong vßng, ngoµi däc
+TÇng vá ngoµi: x¬-chun
 Như­vËy: TiÓu PQ kh«ng cã sôn, kh«ng cã tuyÕn, kh«ng cã c¸c ®iÓm BH
2.2.2 TiÓu PQ tËn:
Lµ ®o¹n cuèi cïng cña c©y PQ
Lßng kh«ng cã nÕp gÊp
BiÓu m«: lµ biÓu m« vu«ng ®¬n

3.3. Phần hô hấp của phổi

3.3.1. Tiểu phế quản hô hấp
- TPQ hô hấp bậc 1-3
- Chức năng: dẫn khí và trao đổi khí: có
các PN trên thành TPQ
- Cấu tạo: BM vuông đơn (tb lông chuyển
+ tb clara), màng đáy, sợi chun chạy dọc,
sợi cơ trơn chạy theo hình xoắn ốc
 3.3.2. ống PN, tiền đình PN, túi PN
Cấu tạo: BM vuông đơn, màng đáy, sợi collagen, sợi võng, sợi chun,
cơ trơn
3.3 PhÇn h« hÊp cña phæi
Gåm: TiÓu PQ h« hÊp
PhÕ nang

3.3.3 PhÕ nang

-Lµ nh÷ng tói h×nh ®a diÖn  = 0,25mm n»m trong nhu phæi. Trªn
thµnh cã lç th«ng  =10-15m
-CÊu t¹o gåm: MiÖng PN
Thµnh PN
V¸ch gian PN
 3.3.1 PhÕ nang (tiÕp)
- MiÖng PN: lµ biÓu m« vu«ng đ¬n liªn tôc víi biÓu m« h« hÊp ë thµnh PN
- Thµnh PN: rÊt máng, tùa trªn v¸ch PN lµ biÓu m« h« hÊp n»m trªn mµng
®¸y, cã 2 lo¹i tb:

+PhÕ bµo 1: ChiÕm ®a sè, tb dÑt lµm thµnh mét líp liªn tôc trªn mµng ®¸y,
ti thÓ h×nh cÇu, kh«ng bµo
+ PhÕ bµo 2: Ýt, lín h×nh cÇu, ®øng ®éc lËp, cùc ngän cã nhiÒu vi nhung
mao; bµo t­¬ng cã nhiÒu bµo quan cã kh¶ n¨ng chÕ tiÕt (surfactant)
*ChÊt phñ surfactant: ®iÒu chØnh søc c¨ng bÒ mÆt PN
Hoµ tan khÝ tr­ưíc khi trao ®æi víi m¸u
Lu«n ®ư­îc ®æi míi
+ §TB h« hÊp
BiÓu m« h« hÊp
PhÕ bµo I
PhÕ bµo II
V¸ch gian PN

- CÊu t¹o: L­íi MM h« hÊp dÇy ®Æc

Sîi vâng, sîi chun, sîi collagen
sîi c¬ tr¬n: ®iÒu chØnh kÝch th­íc PN
tb mì, §TB
- Hµng rµo trao ®æi khÝ – m¸u:
+ ChÊt phñ surfactant
+ Líp tb biÓu m« h« hÊp
+ Mµng ®¸y lîp ngoµi BM h« hÊp
+ Mµng ®¸y cña MM h« hÊp
+ Líp tb néi m« cña MM
Sơ đồ cấu trúc vách gian phế nang
b
34
2 a
1
a