HLHK - Ch1

CHƯƠNG 1
NHIỆT ĐỘNG HÓA HỌC

1.1. Một số khái niệm và định nghĩa
1.2. Nguyên lý I và hiệu ứng nhiệt
1.3. Nguyên lý II và entropy
1.4. Thế đẳng áp và chiều xảy ra của các
quá trình hóa học
1.5.Cân bằng hóa học
TỰ ÔN HẰNG SỐ KHÍ LÝ TƯỞNG
-Phương trình trạng thái R = 0,082054 L.atm.mol–1.K–1
khí lý tưởng
= 82,054 mL.atm.mol–1.K–1
-Các định luật của
khí lý tưởng = 1,987 cal.mol–1.K–1
= 8,314 J.mol–1.K–1
CHUYỂN ĐỔI ĐƠN VỊ = 62360 mL.mmHg.mol–1.K–1
1 cal = 4,184 J
= 0,041292 L.atm Áp suất khí quyển
1 atm = 760 mm Hg
Nhiệt độ (ºF, ºC, R, K)
o = 1,01325.10 5
Pa
•T (K) = t (ºC) + 273,15 = 1,01325 bar
1 N/m2 = 1 Pa (pascal)
•Không độ tuyệt đối: T = 0
25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 2
1.1. KHÁI NIỆM & ĐỊNH NGHĨA
1. NHIỆT ĐỘNG HÓA HỌC: nghiên cứu
về
•Sự chuyển hóa giữa hóa năng và các dạng
năng lượng khác
•Hiệu ứng nhiệt của quá trình hóa học
•Điều kiện bền của hệ hóa học
2. HỆ: là một vật hay
một nhóm vật có
tương tác với nhau
và được tách biệt
với môi trường
xung quanh
 HỆ MỞ: trao đổi cả chất và năng lượng (công, nhiệt) với môi trường
 HỆ không trao đổi chất, nhưng có thể

ĐÓNG: trao đổi năng lượng với môi trường
 HỆ không trao đổi cả chất và năng lượng với môi trường
CÔ LẬP:
 HỆ ĐOẠN NHIỆT:không trao đổi nhiệt với môi trường

 Hệ cô lập là hệ đoạn nhiệt
VÍ DỤ

HỆ ĐỒNG THỂ HỆ DỊ THỂ
- Chỉ gồm 1 pha - Có nhiều hơn 1 pha
- Không có bề mặt - Có bề mặt phân chia pha
phân chia pha

TRẠNG THÁI: P Thông
- Một hệ có thể tồn tại T số
ở những trạng thái hệ C trạng
khác nhau. hóa thái
V
học
năng lượng
….
HÀM TRẠNG THÁI: biến thiên giá trị của hàm
chỉ phụ thuộc vào trạng thái đầu và cuối của hệ
F = Fcuối – Fđầu
Một số hàm trạng thái: U (nội năng), H (enthalpy),

S (entropy), G (thế đẳng áp), F (thế đẳng tích)…
QUÁ TRÌNH: Là cách biến đổi từ trạng thái này đến
trạng thái khác
P1 P2
Hệ Hệ
T1 Quá trình T2
hóa hóa
học C1 học C2
1 V1 2 V2
Một số QT hay gặp: Điều kiện xảy ra QT:
- Phản ứng hóa học - Đẳng áp: P = const
- Chuyển pha - Đẳng tích: V = const
- Giãn nở - Đẳng nhiệt: T = const
- Tăng/giảm nhiệt độ
3. NĂNG LƯỢNG: là thước đo sự chuyển động của
vật chất
Năng lượng = Ngoại năng + Nội năng (U)
(Động năng, Thế năng)
Đơn vị: 1 cal = 4,18 J;
2
1 kcal = 1000 cal
Côn g A = 
1
 P.dV
Hệ Thực hiện Trao đổi với môi trường

hóa học quá trình
Nhiệt Q (hiệu ứng nhiệt)
NỘI NĂNG (U)
là tập hợp tất cả các dạng năng lượng tiềm tàng bên trong hệ
(NL electron, NL hạt nhân,
NL dao động tịnh tiến,
chuyển động quay,….
U là một hàm trạng thái

- U đặc trưng cho trạng thái của hệ
- Biến thiên của U (U = U2 – U1 )
chỉ phụ thuộc trạng thái đầu và cuối,
không phụ thuộc đường đi
(cách thức của quá trình)

CÔNG A & NHIỆT Q
- là hai hình thức truyền năng lượng của hệ
- không phải là hàm trạng thái: phụ thuộc vào quá trình
NHIỆT CÔNG QUY ƯỚC DẤU

Hệ sinh (tỏa) –
Hệ nhận (thu) +

1.2. NGUYÊN LÝ I và HIỆU ỨNG NHIỆT
1.2.1. NGUYÊN LÝ I & ÁP DỤNG NL I
CHO QUÁ TRÌNH ĐẲNG TÍCH, ĐẲNG
ÁP nguyên lý I
Nội dung
Trong một quá trình bất kỳ, nhiệt lượng Q cấp cho
hệ dùng để biến thiên nội năng U và sinh công A.
Q = U – A Q = dU – A
Ý nghĩa: U = Q + A Định luật bảo toàn năng

lượng
Trong đó: “d” : vi phân toàn phần của hàm trạng thái
“” : biến thiên nhỏ của các đại lượng
Ví dụ: Biểu thức toán học nguyên lý thứ nhất nhiệt động
lực học là:
a) ΔH = ΔU + ΔV b) U = Q – A
c) dU = Q + A d) Q = dU + A
Ví dụ: Một hệ khí nhận từ môi trường ngoài lượng nhiệt
50 kJ, nhận từ bên ngoài công 30 kJ.
Biến đổi nội năng của hệ khí sẽ là:
a) - 80 kJ b) 80 kJ c) -20 kJ d) 20 kJ
Ví dụ: Một chất khí bị nén trong xylanh, công để nén khí
là 500 J, nhiệt từ chất khí chuyển ra môi trường là 120 J.
Tính biến thiên nội năng của hệ khí.

ÁP DỤNG NGUYÊN LÝ I
a) Quá trình ở điều kiện ĐẲNG TÍCH:
V =const  A =0  QV = U = U2 – U1
b) Quá trình ở điều kiện ĐẲNG ÁP:

P = const  A = – P.V = – P(V2 – V1)
 QP = U – A = U2 – U1 + P(V2 – V1)
 QP = (U2 + PV2) – (U1 + PV1)
Đặt H = U + PV  QP = H = H2 - H1

H = U + PV H = U + (PV)
H gọi là hàm enthalpy, là hàm trạng thái.
Ý nghĩa của enthalpy H: là tập hợp các dạng
năng lượng của hệ và bao gồm cả năng lượng để giữ hệ
ở điều kiện đẳng áp.
Xét hệ ngưng tụ: H = U
(các chất ở trạng thái lỏng hay rắn)
Xét hệ khí (lý tưởng): H = U + (nRT)
Áp dụng
Đẳng áp: H = U + n.R.T  QT đẳng áp của khí LT
Đẳng nhiệt: H = U + R.T.nk  Phản ứng hóa học
1.2.3 ĐỊNH LUẬT HESS VÀ CÁC HỆ QUẢ
Định luật Hess
Trong quá trình đẳng áp hay đẳng tích,
Hiệu ứng nhiệt của phản ứng hóa học chỉ phụ thuộc
vào trạng thái đầu và trạng thái cuối của hệ,
không phụ thuộc vào đường đi
A H = H1 + H2
H1 H2
H
= H3 + H4 + H5
X Y
Chú ý điều kiện:
H3 H5 đẳng áp hay đẳng tích .
H4
B C

HIỆU ỨNG NHIỆT
Là lượng nhiệt hệ thu vào hay tỏa ra khi thực hiện QT
P = const: hiệu ứng nhiệt = Qp = H
V= const: hiệu ứng nhiệt = Qv = U
Các phản ứng thường xảy ra ở ở P = const
 hiệu ứng nhiệt = H Đơn vị H: J (kJ); cal (kcal)
PHƯƠNG TRÌNH NHIỆT HÓA HỌC: là phương

trình phản ứng hóa học có kèm theo trạng thái chất
(rắn, lỏng, khí, dung dịch…) và hiệu ứng nhiệt
Zn (r) + 2HCl (dd) → ZnCl2 (dd) + H2 (k) 36,5 kcal
½ H2 (k) + ½ Cl2 (k) → HCl (k) 92,31 kcal
HIỆU ỨNG NHIỆT TIÊU CHUẨN:
Điều kiện chuẩn: - tính cho 1 mol chất
- ở P =1atm ; t = 25oC (T = 298 K)
Kí hiệu: Ho hoặc Ho298 (kJ/mol; kcal/mol)
 Nhiệt tạo thành (nhiệt sinh) là hiệu ứng nhiệt của
phản ứng tạo thành 1 mol chất từ các đơn chất ở
trạng thái tự do bền vững nhất.
Kí hiệu: Ho298(tt) , Ho298(S) Ho298(tt) đơn chất = 0
 Nhiệt đốt cháy (của chất hữu cơ) là hiệu ứng nhiệt
của phản ứng đốt cháy bằng oxy 1 mol chất hữu cơ
để tạo thành oxit cao nhất(khí CO2, H2O(lỏng) & 1
sốKísản phẩm
hiệu: Hkhác)
o
Ho =0
298(đc) 298(đc) oxit cao nhất
Các đơn chất bền vững nhất  A + Ho298(tt) A
B + O2  Các oxit cao nhất + Ho298(đc) B
Ví dụ:C (gr) + O2 (k) CO2 (k)

Hopư = - 94,1 kcal
 Ho298(tt) CO2 = -94,1 kcal/mol
 Ho298(đc) C = -94,1 kcal/mol
Ví dụ: C (gr) + 1/2 O2 (k) CO (k)
Hopư = - 26, 42 kcal
 Ho298(tt) CO = -26,42 kcal/mol
Hopư  Ho298(đc) C (do chưa tạo thành oxit cao
nhất)
SỬ DỤNG SỔ TAY HÓA LÝ

(*)
Sản phẩm cháy cuối cùng
là CO2 (k), H2O (L), N2
(k), SO2 (k)
(**)
Tạo thành HCl (k)

HỆ QUẢ ĐỊNH LUẬT HESS Hthuận = –Hnghịch
1.2.3. TÍNH HIỆU ỨNG NHIỆT CHO

PHẢN ỨNG HÓA HỌC
Ví dụ : aA + bB → cC + dD
Hpư = (c.H(tt) C + d.H(tt) D) (a.H(tt) A+ b.H(tt) B)
Hpư = (a.H(đc) A+ b.H(đc) B)  (c.H(đc) C + d.H(đc)

Ví dụ : Xác định hiệu ứng nhiệt của p/ứng:
CaCO3(r) → CaO(r) + CO2(k) .
Ho298(tt) -288,5 -151,9 -94,1
(kcal/mol)
ΔH o298  ΔΗ 298(tt)CaO
o o
 ΔH 298(tt)CO 2
 ΔH o
298(tt)CaCO 3
 151,9  94,1  288,5  42,5 kcal
Ví dụ : Xác định hiệu ứng nhiệt của phản ứng:
CH3COOH + C2H5OH → CH3COOC2H5 +H2O
Ho298(đc) -208,2 -326,7 -545,9 0
kcal/mol
ΔH o298  ΔΗ o298dcA  ΔH o298dcR  ΔH o298dcE
 208,2  326,7  545,9  11,0 kcal
Ví dụ: TÍNH HIỆU ỨNG NHIỆT GIÁN TIẾP
dựa theo ĐL Hess
(1) A + B → C + E , H1
(2) C + D → B , H2
(1) + (2) A + D  E , H3 =H1+ H2
A + B → C + E , H1
C + E → A + B , H2 = - H1
A + B → C + E , H1
½(A + B → C + E) , H2 = ½ H1
TÍNH H Ở ĐIỀU KIỆN KHÁC CHUẨN
Tính chính xác: ĐỊNH LUẬT KIRCHHOFF
T2
H To2  H To1   C p ( pö ) dT
T1
Nếu CP = const Tính gần đúng

o o o o
H T2  H T1  C P ( pö ) .( T2  T1 ) H Tpö  H 298 pö
Trong đó:
CP là nhiệt dung mol đẳng áp

Đơn vị : J/mol.K; cal/mol.K; J.mol-1.K-1
SỬ DỤNG SỔ TAY HÓA LÝ

Ví dụ: Tính H398 của phản ứng
CO(k) + ½ O2(k) → CO2(k)
Cp (cal/mol.Kä) 6,97 7,0 8,88
Ho298 (kcal/mol) 26, 42 94,10
 Gần đúng:
Ho398 = Ho298 =  94,10  (26,42) =  67,68 kcal
 Chính xác:
Ho398 = Ho298 + Cp(398 -298)
=  67,68 +[(8,88  6,97 ½.7,02)(398298)].103
=  67,84 kcal.

1.3. NGUYÊN LÝ II và ENTROPY
1.3.1. KHÁI NIỆM ENTROPY
và
EntropyBIẾN THIÊN
S là đại ENTROPY
lượng biểu thị độ hỗn độn (vô trật
tự) của vật chất
k: hằng số Boltzmann
S = k.lnW
W: xác suất trạng thái của hệ
- Là đại lượng phụ thuộc vào trạng thái của hệ
- Là hàm trạng thái: S = S2 –S1
- S tăng theo nhiệt độ
- S tăng theo độ linh động của trạng thái tập hợp
Srắn < Slỏng < Skhí
So298 - Entropy tiêu chuẩn : là entropy tuyệt đối của
1 mol chất ở trạng thái chuẩn 1 atm, 25oC.
Đơn vị: J/mol.độ; cal/mol.K ; J.mol-1.K-1
S là thước đo độ hỗn độn, ở T = 0 (0 độ tuyệt đối):
S oT = 0 = 0
S (Khí) > S (Lỏng) > S (Rắn)
So (J/K•mol)
H2O (L) 69.95
H2O (K) 188.8
S˚(Br2 l) < S˚(Br2 k) S˚(H2O r) < S˚(H2O l)

1.3.2. NGUYÊN LÝ II
Q Q: nhiệt lượng
S 
T T: nhiệt độ tuyệt đối
“=“: quá trình thuận nghịch (QT cân bằng)
“>” : quá trình bất thuận nghịch (QT tự xảy ra)
Trong hệ cô lập Q = 0  S ≥ 0
 QT tự xảy ra: S > 0; QT đạt cân bằng: S = 0
Nội dung Nguyên lý II
Trong hệ cô lập, quá trình tự xảy ra luôn theo
chiều hướng làm tăng entropy.
QT đạt cân bằng thì entropy có giá trị cực đại.
1.3.3. TÍNH BIẾN THIÊN ENTROPY S
a. Quá trình chuyển pha Rắn ⇌ Lỏng; Lỏng ⇌ Hơi
(T=const, P =const) …
Q n. cp (cal/mol) m. cp (cal/g)
S   
T T T
cp: nhiệt chuyển pha; đơn vị: cal/mol (J/mol) hay
cal/gnhiệt của khí lý
b. Quá trình giãn nở đẳng
tưởng
(T =const)
QT V2 P1 R = 8,314 J/mol.K
ST   nR ln  nR ln
T V1 P2 = 1,987 cal/mol.K
V1  V2; P1  P2 thông số thay đổi trong QT
c. Quá trình thay đổi nhiệt độ (T thay đổi: T1  T2)
T2 Cp = const
Đẳng áp: dT
S   n.C p T2
T1
T S  n.CP .ln
T1
Đẳng tích (thay Cp bằng CV)
d. Phản ứng hóa học
Định tính: Dựa vào sự biến đổi của thể tích V
hay số mol khí nk V, n > 0  S > 0 k
V, nk < 0  S < 0
aA + bB  cC + dD
o
S298 pö  c.S 
o
298 ( C )  d .S o
298 ( D )  a.S 
o
298 ( A )  b.S o
298 ( B ) 
Ví dụ: Tính S ở 298 K của phản ứng sau:
C (gr) + CO2 (k)  2CO (k)
So298 (cal/mol.K) 1,37 51,06 47,22
S298 = 2 47,22  (1,37+51,06) = 42,01 cal/K
Định tính: nk = 2 – 1 = 1 > 0  S > 0

1.4.THẾ ĐẲNG ÁP - CHIỀU XẢY RA
CỦA CÁC QUÁ TRÌNH HÓA HỌC
1.4.1. KHÁI NIỆM VỀ THẾ ĐẲNG ÁP G
(Năng lượng tự do Gibbs; Thế đẳng nhiệt, đẳng áp)
G = H – T.S G = H – T.S
- G là 1 đại lượng nhiệt động đặc trưng cho trạng thái
của hệ
- G là hàm trạng thái ;
G = G2 – G1 không phụ thuộc đường đi
- G và G phụ thuộc vào áp suất và nhiệt độ
- G sử dụng để XÉT CHIỀU của các quá trình ở
điều kiện Đẳng Nhiệt & Đẳng Áp (ví dụ: phản ứng
1.4.2. BIẾN THIÊN THẾ ĐẲNG ÁP G –
CHIỀU XẢY RA CỦA CÁC QUÁ TRÌNH HÓA
Biểu thức toán nguyên HỌC
lý 1: dU = Q + A
Biểu thức toán nguyên lý 2: S  Q  dS  Q
T T
 Q  T.dS
Hệ chỉ thực hiện công cơ học: A = – P.dV
G = H – T.S = U + P.V – T.S
dG = dU + P.dV + V.dP – T.dS – S.dT
dG = Q + A + P.dV + V.dP – T.dS – S.dT
 dG  – S.dT + V.dP
DÙNG G ĐỂ XÉT CHIỀU QUÁ TRÌNH
ở điều kiện đẳng nhiệt đẳng áp
dT = 0, dP= 0 : dG  – SdT + VdP  dG  0
G  0
Trong hệ đẳng nhiệt, đẳng áp, các quá trình tự xảy ra
theo chiều giảm G và dừng lại khi G đạt cực tiểu.
G < 0  phản ứng tự xảy ra theo chiều thuận

G > 0  phản ứng không tự xảy ra
(mà xảy ra theo chiều nghịch)
G = 0  phản ứng đạt cân bằng

THẾ ĐẲNG ÁP TIÊU CHUẨN Go298
Là thế đẳng áp ở điều kiện chuẩn:
•Đối với chất lỏng và chất rắn nguyên chất: áp suất 1
atm
•Đối với chất khí: áp suất riêng phần 1 atm
•Đối với các dung dịch: nồng độ 1 M
•Nhiệt độ trong mọi trường hợp: 25 °C (298 K).
Đơn vị G : kJ/mol (J/mol) ; kcal/mol
o
Thế đẳng áp tạo thành tiêu chuẩn Go298(tt)

Là G của phản ứng tạo thành 1 mol chất từ
các đơn chất tự do bền vững ở 1 atm, 298 K
Go298(tt) đơn chất = 0
1.4.3.TÍNH BIẾN THIÊN THẾ ĐẲNG ÁP G
của phản ứng hóa học
o o o
G  H - T.S
T T T
Gần đúng: GTo  H 298

o o
- T.S298
G o
298 pö  
  ni .G o
298 tt   cuoái

-  ni .G
o
298tt  
ñaàu
Ví dụ: aA + bB → cC + dD
G = (c.Go(tt)C + d.Go(tt)D)  (a.Go(tt)A + b.Go(tt)B)
Ví dụ: Tính Go ở 298 K và ở 1000 K và xét chiều
của phản ứng:
C (gr) + H2O (k)  CO (k) + H2 (k)
Ho298(tt) (kJ/mol) 0 - 241,8 - 110,5 0
So298 (J/mol.K) 5,7 188,7 197,9 130,6
Go298(tt) (kJ/mol) 0 - 228,6 - 137,3 0
 Tính ở 298 K: G o298  H 298 o o
- T.S298
= (110,5+241,8)  298(197,9 +130,6 5,7188,7)103
= 91,3 kJ  Ở 298 K phản ứng KHÔNG Tự Xảy Ra
o o o
G 298  G 298(tt)CO  G 298(tt)H=2O137,3 + 228,6 = 91,3 kJ
o o o
 Tính ở 1000 K: G 1000  H 298 - T  S298
= 131,3  1000  134,1 103 = 2,8 kJ

 Ở 1000 K phản ứng Tự Xảy Ra
Bảng dự đoán chiều của các phản ứng hóa học
H S T G Dự đoán
- + - Phản ứng
luôn tự xảy ra
+ - + Phản ứng
không bao giờ xảy ra
- - thấp - Phản ứng xảy
ra ở T thấp
- - cao + Phản ứng
không xảy ra ở T cao
+ Lưu ý: “T cao” nghĩa +
là T phải +
thấpkhoảng 1000
PhảnKứng
25/08/23 không xảy ra ở T thấp
Hóa lý Hóa keo – Chương 1 40
1.5. CÂN BẰNG HÓA HỌC
1.5.1. KHÁI NIỆM VỀ CÂN BẰNG HÓA
HỌC – HẰNG SỐ CÂN BẰNG HÓA HỌC
• Phản ứng một chiều là phản ứng xảy ra hoàn toàn
theo chiều đang xét.
• Phản ứng thuận nghịch là phản ứng xảy theo hai
chiều ngược nhau, có đặc điểm là không xảy ra
hoàn toàn (hết tác chất), mà chỉ xảy ra cho đến khi
đạt được trạng thái cân bằng hóa học.
Ví dụ: 2 NO2 ⇌ N2O4

CH3COOH + C2H5OH ⇌ CH3COOC2H5 + H2O
TRẠNG THÁI CÂN BẰNG HÓA HỌC
Là trạng thái của p/ứ hóa học khi có G =0 và
các đặc điểm sau:
•vthuận = vnghịch : vận tốc phản ứng thuận bằng vận tốc
phản ứng nghịch
•vtổng = 0 : vận tốc tổng cộng của phản ứng bằng không
•Ci = const: lượng các chất trong phản ứng không đổi
 Cân bằng hóa học là cân bằng động
Khi thay đổi các điều kiện như T, P, C… thì:
Cân bằng mất đi và sẽ lập lại trạng thái CB mới

HẰNG SỐ CÂN BẰNG HÓA HỌC
aA + bB ⇌ cC + dD
kt  [C ] [ D]  kt , kn: hằng số tốc độ
c d
KC    a b  phản ứng thuận và nghịch.
kn  [ A] [ B] CB
[I]: nồng độ
P P  c d
PI: áp suất riêng phần
KP   C D
a b
 P P CB
A B
nk = c + d – a –b
Kp = KC.(RT)nk (chỉ xét chất khí)
R = 0,082 L.atm/mol.K
Đối với PHẢN ỨNG DỊ THỂ (có rắn, lỏng, khí):
khi viết K chỉ chú ý đến các chất khí.
Ví dụ: Viết biểu thức tính hằng số cân bằng của các
phản ứng:  P2  SO3
2 SO2(k) + O2(k) ⇌ 2 SO3(k) KP   2 
 PSO PO 
 2 2  CB
'
 PSO3 
SO2(k) + ½O2(k) ⇌ SO3(k) K 
P
 PSO PO0,5 
 2 2 CB
N2(k) + 3H2(k) ⇌ 2NH3(k)
 PNH2
   NH 3 2 
KP   3
 PN PH3  ; KC   
  N . H  
3
 2 2 CB  2 2 CB
 [CO2 ] 
FeO(r) + CO(k) ⇌ Fe(r) + CO2(k) K C   [CO] 
 CB
Ví dụ: Phân hủy 2,0 mol NOCl theo phản ứng dưới
đây, khi cân bằng thu được 0,33 mol Cl2.
Tính hằng số cân bằng KC và KP ở 298 K
2 NOCl (k) ⇌ 2 NO (k) + Cl2 (k)
Ban đầu 2,00 0 0
(mol/L) 0,66 0,66 0,33
Phản ứng 1,34 0,66
Cân bằng 0,33
 NO  .Cl2  
2

(mol/L) 0, 662.0, 33
K     0, 08
C
  NOCl 
2
 1, 34 2
 CB
K P  K C  R.T   0, 08.  0, 082.298 
nk 2 1 2
 1, 95
Ví dụ: Tính nồng độ các chất lúc cân bằng
của phản ứng pha khí: COCl2 ⇌ CO + Cl2
Biết: nồng độ ban đầu [CO]o = 1,0 M, [Cl2]o = 1,0 M,
[COCl2]o = 2,0 M và Kc = 1,0
Đặt x là nồng độ tham gia phản ứng:
COCl2 ⇌ CO + Cl2
Ban đầu 2,0 1,0 1,0 (M)
Phản ứng x x
Cân bằng 2–x 1 +x 1+x (M)
 CO .Cl2   1 x
2
KC      1, 0 => x = 0,3
 COCl  
 2 CB  2  x 
[COCl2]CB = 2–x = 1,7 M; [CO]CB = [Cl2]CB = 1 + x =
ĐẶC ĐIỂM - Ý NGHĨA CỦA HSCB
• Giá trị của K đặc trưng cho cân bằng của phản ứng
hóa học ở điều kiện xác định
• K = const khi T = const; K chỉ phụ thuộc T,
không phụ thuộc Ctác chất và áp suất
• Giá trị K càng lớn : thì p/ứ chuyển hóa càng sâu
và hiệu suất càng cao

1.5.2. HẰNG SỐ CÂN BẰNG VÀ THẾ ĐẲNG ÁP
Go =  R.T.lnKP
Lưu ý: đơn vị G (J) thì R = 8,314 J/mol.K
G (cal) thì R = 1,987 cal/mol.K
Ví dụ: Tính hằng số cân bằng ở 298K của phản ứng
2 NO2 (k) ⇌ N2O4 (k)
o o
biết : H 298 pu  58,040 kJ và S298pu  176,6 J / K
Giải:
o o o
G298 pu  H 298 pu  T .S 298 pu = -58040  298 176,6  -5412,3 J
G o 5412,3
ln K p     2,185 K p  e 2,185  8,9
RT 8,314  298
1.5.3. SỰ CHUYỂN DỊCH CÂN BẰNG
Co(H2O)6 2+ + 4Cl- ⇌ CoCl42- + 6 H2O Hpư >0
Làm lạnh
Đun nóng

Nguyên lý chuyển dịch cân bằng Le Chatelier
Phát biểu: Một hệ đang ở trạng

thái cân bằng mà ta thay đổi một
trong các thông số trạng thái
của hệ (nồng độ, nhiệt độ, áp
suất) thì cân bằng sẽ dịch
chuyển theo chiều có tác dụng
chống lại sự thay đổi đó.
Henri Le Chatelier (1850-1936)
Henri LeChâtelier (1850-1936)

Ảnh hưởng của nồng độ:
C (hay  C)  cân bằng chuyển dịch theo chiều
NGƯỢC LẠI: làm C (làm C)
Ảnh hưởng của nhiệt độ:

 T  cân bằng chuyển dịch về phía THU NHIỆT
 T  cân bằng chuyển dịch về phía TỎA NHIỆT
Ảnh hưởng của áp suất:

 P  CB chuyển dịch về phía GIẢM số mol khí
 P  CB chuyển dịch về phía TĂNG số mol khí
Ví dụ: Đối với phản ứng :
o
N2(k) + 3H2(k) ⇌ 2 NH3(k),  298  110 kcal
Cân bằng chuyển dịch:

 Khi tăng nồng độ hyđro: theo chiều thuận.
 Khi tăng nhiệt độ của hệ:
 Khi tăng áp suất của hệ: theo chiều nghịch.
theo chiều thuận.

HLHK - Ch1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

HLHK - Ch1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG 1

NHIỆT ĐỘNG HÓA HỌC

 HỆ không trao đổi chất, nhưng có thể

 HỆ ĐOẠN NHIỆT:không trao đổi nhiệt với môi trường

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 4

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 5

Một số hàm trạng thái: U (nội năng), H (enthalpy),

Hệ Thực hiện Trao đổi với môi trường

U là một hàm trạng thái

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 9

NHIỆT CÔNG QUY ƯỚC DẤU

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 10

Ý nghĩa: U = Q + A Định luật bảo toàn năng

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 12

b) Quá trình ở điều kiện ĐẲNG ÁP:

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 13

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 15

PHƯƠNG TRÌNH NHIỆT HÓA HỌC: là phương

Ví dụ:C (gr) + O2 (k) CO2 (k)

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 19

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 20

1.2.3. TÍNH HIỆU ỨNG NHIỆT CHO

Hpư = (a.H(đc) A+ b.H(đc) B)  (c.H(đc) C + d.H(đc)

 151,9  94,1  288,5  42,5 kcal

Nếu CP = const Tính gần đúng

CP là nhiệt dung mol đẳng áp

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 25

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 26

S˚(Br2 l) < S˚(Br2 k) S˚(H2O r) < S˚(H2O l)

S298 = 2 47,22  (1,37+51,06) = 42,01 cal/K

Định tính: nk = 2 – 1 = 1 > 0  S > 0

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 33

G < 0  phản ứng tự xảy ra theo chiều thuận

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 36

Thế đẳng áp tạo thành tiêu chuẩn Go298(tt)

Gần đúng: GTo  H 298

= 131,3  1000  134,1 103 = 2,8 kJ

Ví dụ: 2 NO2 ⇌ N2O4

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 42

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 47

Co(H2O)6 2+ + 4Cl- ⇌ CoCl42- + 6 H2O Hpư >0

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 49

Phát biểu: Một hệ đang ở trạng

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 50

Ảnh hưởng của nhiệt độ:

Ảnh hưởng của áp suất:

Cân bằng chuyển dịch:

theo chiều thuận.

25/08/23 Hóa lý Hóa keo – Chương 1 52

You might also like