3EMP

Materialenleer H5: Non-ferromaterialen

Leerkracht: G. Ameryckx (AMG)
5EM
Soorten materialen

 Welke materialen kennen jullie?

 Welke materialen liggen vooraan in de klas?

Non-ferromaterialen = niet ijzermetalen. (Alle metalen die geen ijzer bevatten:

 Lichte metalen (massadichtheid <4500kg/m3)
 Zware metalen (massadichtheid >4500kg/m3)
 edelmetalen
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Aluminium : meest aanwezig i/d aardkorst (koper & nikkel?)

-> Negatief: grote uitzettingscoëfficient

kleine elasticiteitsmodulus (minder stijf)

lage max. Gebruikstemperatuur (150 a 250°C)

grote krimp bij gieten

slecht lasbaar
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Toepassingen:
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Toepassingen:
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Ongelegeerd aluminium:
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Ongelegeerd aluminium:
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Gelegeerd aluminium:

Verbeteren van eigenschappen: treksterkte, verspaanbaarheid,

gietbaarheid,…
=> aluminiumlegeringen
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Gelegeerd aluminium:

Kneedlegeringen: geleverd als halffabrikanten verkregen door het walsen

of smeden van gietblokken.

Halffabrikaat: Product dat is gemaakt door een

basisindustrie. Het is nog niet af, maar dient als grondstof
voor een vervolgindustrie die er een eindproduct van maakt.
Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
Gelegeerd aluminium:

Gietlegeringen: worden direct in een eindvorm gegoten.

Lichte non-ferrometalen: ALUMINIUM
1. Aluminium-siliciumlegeringen: complexe gietstukken
hoge treksterkte
goede corrosiebestendigheid
2. Aluminium-magnesiumlegeringen: betere corrosievastheid

3. Al-Mg-kneedlegeringen: platen, profielen,… goed corrosiebestendig

4.Al-Mg-gietlegeringen: spuitgietstukken autoindustrie

Lichte non-ferrometalen: MAGNESIUM
Ongelegeerd aluminium: Ongelegeerd Magnesium:

Zeer gevoelig voor corrosie

Geringe hardheid
Kleine elasticiteitsmodulus
Lichte non-ferrometalen: TITAAN
Ongelegeerd aluminium: Ongelegeerd TITAAN:

Heel sterk Duur (30x)

Lage dichtheid slecht verspaanbaar
Goed warmvast Moeilijk kneedbaar
Ruimtevaart, vliegtuigbouw, chirurgie
ZWARE non-ferrometalen: KOPER
Grote corrosieweerstand
Goed geleidbaarheid (elektriciteit en warmte)
Goed verspaan- en gietbaar

=> Erts is schaars en bevat weinig metaal.

Meer dan 3% koper in het erst wordt als rijk beschouwd.

Waterstofziekte:
Koper met 0,03-0,05% O verbindt zich in een waterstofhoudende omgeving met
waterstof. Cu20 + H2 => 2 Cu + H20
ZWARE non-ferrometalen: KOPER
ZWARE non-ferrometalen: KOPER
Koperlegeringen:

Messing is een legering van koper en zink (Cu + Zn)

Brons is een legering van koper en tin (Cu + Sn)

(+ eventuele legeringselementen: lood (Pb) en zink (Zn))
- Glijlagers, scheepsschroeven, beeldende kunsten (bronzen
beelden)
 ZWARE non-ferrometalen: LOOD
Dichtheid = 11 340 kg/m3

Smelttemp Ts = 327°C

Toepassingen:
- platen in accu’s van wagens
 Stralingsisolatie tegen X- en Y-straling
 Afwerking voor schoorstenen
 ZWARE non-ferrometalen: TIN
Dichtheid = 7 280kg/m3

Smelttemp Ts = 232°C

Toepassingen:
- legeringselement bij non-ferrometalen
 Siervoorwerpen
 Soldeertin
 smeltveiligheden
 ZWARE non-ferrometalen: ZINK
Zamak = zinkgietlegering (Zink, Aluminium, MAgnesium, Koper)

Dichtheid = 7 140kg/m3

Smelttemp Ts = 420°C

Toepassingen:
- gevelbekleding
 Dakgoten en dakbedekkingen
 Gietstukken (weinig belaste onderdelen)
https://www.youtube.com/watch?v=h8MUjb-HeJw