Ang

Panulaang
Tagalog
“Ang tula ay hindi
salungat sa agham” –
Samuel Taylor Coleridge

“Malikhaing
Pagpapahayag ng
tao” – Theodore Watts- Dunton

“Walang tula kung

walang talinhaga”-
Edith Tiempo
Teknik at Tinutukoy ng sukat ang bawat bilang ng taludtod at
Kagamitang saknong. Sa kumbensyunal na pagtula mahalaga ang
Pampanitikan: regularidad o pagsunod sa porma o anyo.

SUKAT Bilang ng Taludtod.

2 linya - couplet 3 linya – tercet 4 linya – quatrain
5 linya – quintet 6 linya - sestet 7 linya - septet
8 linya - octave

Kumbensyunal na Tula
Teknik at Ang sukat ay binubuo ng saknong, taludtod, at pantig
Kagamitang sa loob ng tula ay katangian ng isang tradisyunal na tula.
Pampanitikan:

Da/ki/la/ ka’t/ ma/ha/la/ga//

SUKAT 1 2 3 4 5 6 7 8 [Wawaluhing Pantig]

Ma/la/la/king /ka/hoy/ ang/ i /ni/in/da/yog,//

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
[Lalabindalawahing pantig]

Kumbensyunal na Tula
Teknik at Sa pag-aaral ni Fray Gaspar de San Agustin, napansin niya na ang
Kagamitang proseso ng pagtitipid upang umayon sa bilang. Halimbawa ang
Pampanitikan: paggamit ng ‘y’ at ‘t’ upang umiksi ang salita.
Kasabay ng pagpapahaba ng pantig sa taludtod ay ang pagsaalang-
alang sa sesura o ang paghinga sa gitna ng isang taludtod.
Ayon kay Amario, ang sesurang makinis ay hinahabol ng bawat
SUKAT mahusay na makata….

Napapuntang lahat/ kay Pedro ang pera.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Makinis ito dahil una, hindi napuputol ang salita sa sesura

Makinis ito dahil ikalawa, hindi nagtatapos sa salitang

iisahin ang pantig .

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Pampanitikan: Kalimitan tinutukoy ng tugma ang mga huling salita na
magkatunog sa bawat taludtod ng saknong. Mayroong dalawang
uri ng tugma: Tugmang patinig at katinig.
TUGMA
Ang tugmang katinig ay nahahati rin sa dalawa: ang tugmang
malakas na katinig at mahinang katinig. Ang malakas na katinig ay
b,k,d,g,p,s,t habang ang mahinang katinig ay
l.m.n.ng.r.w.y.

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang Antas. May apat na antas ng tugmaan ang panulaang Filpino: [1] karaniwan, [2] tuldikan, [3] pantigan, [4] dalisay.

Pampanitikan: Una, ang antas na karaniwan o kombinasyon ng (malumay- mabilis) o (malumi- maragsa.)

Ang hindi magmahal sa kanyang salita,

TUGMA Mahigpit sa hayop at malansang isda,
Kaya ang marapat na pagyamaning kusa
Na tulad ng inang tunay na nagpala.
- Herminigildo Cruz, “Sa aking mga Kabata”

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang Antas. May apat na antas ng tugmaan ang panulaang Filpino: [1] karaniwan, [2] tuldikan, [3]
pantigan, [4] dalisay.
Pampanitikan:
Ikalawa, ang antas tuldikan o may isang tuldik ng tugma.

TUGMA At yuyurakan na ang lalong dakila---

bait, katuwira’y ipanganganyaya;
Buong katungkula’y walwal-ing-bahala,
Buong katungkulan’y ipauubaya.
- Francisco Balagtas, “Florante at Laura”

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang Antas. May apat na antas ng tugmaan ang panulaang Filpino: [1] karaniwan, [2] tuldikan, [3] pantigan,
Pampanitikan: [4] dalisay.

Ikatlo, ang antas na pantigan o may iisang tuldik at huling dalawang titik na pantugma ay pareho.
TUGMA
Narito ang palad, gusgusing alikabok
Kalaro ang abo’t minanang himutok:
May basag na guhit ng luksang palayok.
May gaspang na bato’t tiningkal sa paltok.
- Rio Alma, “Soneto 1”

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Antas. May apat na antas ng tugmaan ang panulaang Filpino: [1] karaniwan, [2]
Pampanitikan: tuldikan, [3] pantigan, [4] dalisay.

Ang huling antas ay Dalisay o may iisang tuldik, pareho ang dalawang huling titik na
TUGMA pantugma, at pareho ang patinig bago ang huling pantig.

Ang padron o pattern. Sa mga naunang pag-aaral, napansing iisa ang tugmaan sa
tradisyunal na panulaang tagalog, ang aaaa. Ayon pa kay Almario, ang nakababagot na
tugmaan, ay mapapalitan ng tugmang dalawahan aabb (sunuran), abab
(salitan), at abba (inipitan).

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Nang ako’y papaya, (a)
Pampanitikan: Baon ko pa’y panyo mo. (a)
Ba’t nang ako’y bumalik (a)
Pasalubong mo’y halik. (a)
TUGMA
- Rio alma, “Isang Lumang Awit”

Magkabyak na talutot (a)

Na nagtagpo sa damo (b)
Nang simoy ay sumuot, (a)
Lumipad: Paruparo! (b)

- Rio Alma, “Romansa sa Hardin”

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
May bersong pag inarok (a)
Pampanitikan: Parang balong malalim (b)
Kaya pala madilim (b)
Puro burak ang pusod (a)
TUGMA - Rio alma, “Parang Balong Malalim”

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Pampanitikan: KARIKATAN- Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita
upang masiyahan ang mambabasa gayon din mapukaw ang
damdamin at kawilihan.
KARIKTAN
TALINHAGA- Magandang basahin ang tulang di tiyakang
tumutukoy sa bagay na bina- banggit. Ito’y isang sangkap ng tula Na
TALINHAGA may kinalaman sa natatagong kahulugan ng tula.

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Pampanitikan: “Ang pinakatampok sa katangian ng tula ay talinhaga” [Alamario]
May suspetsa si Almario sa naging kalakaran ng pagpapakahulugan [o
hindi pagpapakahulugan] sa talinhaga. Para sa kanya, itinuturing na
TALINHAGA marahil ng mga makata at kritiko noon na ang “talinhaga ay isang
kasangkapang likas na sa pagtula” at hindi na “kailangang
ipaliwanag pa ang malinaw na.”

Ang tula ay nagiging tula dahil sa “tugma, sukat, talinghaga, at

kariktan.” [Lope K. Santos]

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Pampanitikan: Ito ang talinhaga. Ito ang diwang nahihinuha at
ipinapahayag ng makata na inaakala niyang nararapat na
paraan upang maging konkreto ito, na ipinapahayag at
TALINHAGA ipadanas muli sa mambabasa upang magkaroon ng
panibagong, at maaaring mas mataas na antas ng pag-
unawa sa paligid at buhay, ang katotohanan.

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Pampanitikan:

Saloobin/ Ito ay nagbbigay ng buhay at kulay sa damdaming nais

iparating ng makata. Makikilala ang saloobin ng persona
Damdamin
ng tula sa pamamagitan ng pangkalahatang damdaming
ng Persona
nangingibabaw sa kabuuan ng tula.
ng Tula
(Tono)

Kumbensyunal na Tula
Teknik at
Kagamitang
Pampanitikan:

Ito ang indayog na nagtatakda ng galaw at himig ng tula.

Aliw-iw Ito rin ang nagsasalaysay nang maayos na pagkakahanay at
pakakatimbang ng mga salita.

Imahen Ito ang ginagamit na simbolo ng makata sa tula upang

maging masining at maging kaakit-akit ang akda sa
sinumang babasa.

Kumbensyunal na Tula
Teknik at Kagamitang
Pampanitikan:

Ang tema ang kaisipang taglay ng tula. Nagpapahayag ito

TEMA ng mga kaalaman, mensahe, pananaw at saloobin.

Ang taong nagsasalita sa tula.

PERSONA

Kumbensyunal na Tula
Unang Anyo
ng Panulaang
Tagalog
 Ang tanaga ay isang katutubong anyo ng tula na binubuo
ng pitong pantig kada taludtod, apat na taludtod kada
saknong na may isahang tugmaan.
TANAGA
Pa/lay/ si/yang/ ma/ti/no
1 2 3 4 5 6 7
Nang/ hu/ma/ngi’y /yu/mu/ko/;
1 2 3 4 5 6 7
Ngu/ni’t/ mu/ling/ tu/ma/yo/
1 2 3 4 5 6 7
Nag/ka/bu/nga/ ng/ gin/to/
1 2 3 4 5 6 7
- Ildefonso Santos, “Palay”

Kumbensyunal na Tula
 DIONA - Ang diona ay isang katutubong anyo ng tula na
binubuo ng pitong pantig kada taludtod, tatlong taludtod
kada saknong at may isahang tugmaan.
DIONA
A/an/hin/ ya/mang/ Sau/di/, (a)
1 2 3 4 5 6 7
O/ yen/ ng/ Ja/pa/yu/ki/ (a)
1 2 3 4 5 6 7
Kung/ wa/la/ ka/ sa/ ta/bi/ (a)
1 2 3 4 5 6 7

- Fernando Gonzales

Kumbensyunal na Tula
Fun Fact!
1. Kadalasang ang tula bago ang panahon ng
Kolonyalismo ay gumagamit ng pitong pantig at
isahang tugma. (Bienvenido Lumbera, Pambansang Alagad ng Sining
para sa Literatura)

2. Maituturing na ninuno ng tanaga ang AMBAHAN,

panulaan ng Mangyan.

Kumbensyunal na Tula
 Kung/ mag/ha/ha/nap/
HAIKU 1 2 3
Ka/i/bi/gang/ ka/u/sap/
4 5

1 2 3 4 5 6 7
Da/pat/ ay/ ta/pat/
1 2 3 4 5

May tatlong taludtod ang haiku- ang

una ay may limang pantig, ikalawa ay
pito, at ang ikatlo ay lima ulit.

Kumbensyunal na Tula
 DALIT - Ang dalit ay isang katutubong anyo ng tula na
DALIT binubuo ng walong pantig kada taludtod, apat na taludtod
kada saknong at may isahang tugmaan.

Cung sa langit nabubuhay a

Ang sa lupa’y namamatay, a
Ano’t kinatatacutan b
Ang oras ng camatayan b

Kumbensyunal na Tula
 Ang soneto ay tulang may 14 na taludtod.
SONETO Mayroon itong tatlong uri:

1. Petrarchan (Italayano)
2. Shakespearean (Ingles)
3. Spencerian

Kumbensyunal na Tula
 1. Petrarchan o Italyano
SONETO - May dalawang bahagi: octave at ang sestet. Ang
octave ay binubuo ng unang walong linya na may
padron na abba abba, samantalang ang sestet naman
ang huling anim na linya na may padron na cdc cde /
cde dce.
- Ang octave ay naglalahad ng problema, tanong, o
pangarap; samantalang ang sestet naman ang
naglalahad ng tugon, sagot, o solusyon.

Kumbensyunal na Tula
 2. Ang Shakesperian ay may apat na bahagi na kani-
kaniyang padron ng tugma: abab cdcd efef gg. Ang
SONETO bawat bahagi ay may iba’t ibang ideya na inilalahad subalit
magkakaugnay; ang dalawahan sa dulo ay madalas na
komentaryo

3. Ang Spencerian ay pinagsamang Petrarchan at

Shakesperian. Mayroon itong padron na abab bcbc cdcd
ee.

Kumbensyunal na Tula
 Pagpapatulog ng sanggol.
Oyayi

Awit sa paggagaod o pamamangka.

Soliranin

Kalusan Awit sa sama-samang paggawa.

Kundiman Awit sa pag-ibig.

Dung-aw Awit sa patay bilang pagdadalamhati.

Kumbensyunal na Tula
 Awit ng nangungulila dahil sa kawalan ng
Umbay
nagmamahal na magulang

Awit na mula sa mga batang

Ditso
naglalaro sa lansangan.

Kumbensyunal na Tula