Ikaapat na Markahan –

Modyul 6 Part 2:
Mga Patakaran at Programa sa
Sektor ng Paglilingkod
Unang Gawain
Hula Deskripsyon: Tukuyin ang uri ng propresyon o
trabaho nabibigyang katangian at deskrisyon ng guro.
Architect
Doctor
Senator
Driver
News Caster
Sektor Ng Paglilingkod
Most Essential Learning Competencies
Nabibigyang-halaga ang mga ang mga gampanin ng sektor ng
paglilingkod at mga patakarang pang- ekonomiyang
nakatutulong dito.

Mga Tiyak na Layunin:

1. Natutukoy ang mga sub- sektor ng industriya at paglilingkod at
ang mga patakarang pang-ekonomiya na nakatulong dito.
2. Nakagagawa ng isang collage na nagpapakita ng iba’t ibang
gawain sa loob ng sektor ng industriya at paglilingkod.
3. Napapahalagahan ang mga patakarang pang-ekonomiya na
nakakatulong sa sektor ng industriya at paglilingkod.
Human Capital
Labor Force o Lakas
Paggawa edad 15 to 64
Sektor Ng Paglilingkod
Ito ang sektor na gumagabay sa buong yugto ng produksyon,
distribusyon, kalakalan at pagkonsumo ng mga produkto sa loob o
labas ng bansa. Ang sektor ng paglilingkod ay maaring
pampamayanan, panlipunan, o personal. Ang paglilingkod ay ang
pagbibigay ng serbisyo sa halip na bumuo ng produkto.
Mga Sub-Sektor ng Sektor ng
Paglilingkod
 Sektor ng Paglilingkod
1. Transportasyon, komunikasyon, at mga Imbakan – binubuo ito ng mga
paglilingkod na nagmumula sa pagbibigay ng publikong sakayan, mga
paglilingkod ng telepono, at mga pinapaupahang bodega.
2. Kalakalan – mga gawaing may kaugnayan sa pagpapalitan ng iba’t-ibang
produkto at paglilingkod.
3. Pananalapi – kabilang ang mga paglilingkod na binibigay ng iba’t ibang
institusyong pampinansiyal tulad ng mga bangko, bahay-sanglaan, remittance
agency, foreign exchange dealers at iba pa.
4. Paupahang bahay at Real Estate– mga paupahan tulad ng mga apartment,
mga developer ng subdivision, town house, at condominium.
5. Paglilingkod ng Pampribado – lahat ng mga paglilingkod na nagmumula sa
pribadong sektor ay kabilang dito.
6. Paglilingkod ng Pampubliko – lahat ng paglilingkod na ipinagkakaloob ng
pamahalaan.
Mga Batas na
Nangangalaga sa
mga Karapatan
ng Manggagawa
ARTIKULO XIII KATARUNGANG PANLIPUNAN AT
MGA KARAPATANG PANTAO PAGGAWA
Sek. 3. Dapat magkaloob ang Estado ng lubos na proteksyon sa paggawa, sa lokal at sa ibayong dagat,
organisado at di-organisado, at dapat itaguyod ang puspusang employment at pantay na mga pagkakataon sa
trabaho/empleyo para sa lahat.

Dapat nitong garantiyahan ang mga karapatan ng lahat ng mga manggagawa sa pagtatatag ng sariling
organisasyon, sama-samang pakikipagkasundo at negosasyon, mapayapa at magkakaugnay na pagkilos,
kasama ang karapatang magwelga nang naaayon sa batas. Dapat na may karapatan sila sa katatagan sa
trabaho, sa makataong mga kalagayan sa trabaho, at sa sahod na sapat ikabubuhay.

Dapat din silang lumahok sa mga proseso ng pagbabalangkas ng patakaran at desisyon na may kinalaman sa
kanilang mga karapatan at benepisyo ayon sa maaaring itadhana ng batas.

Dapat itaguyod ng Estado ang prinsipyong hatiang pananagutan ng mga manggagawa at mga employer at
ang preperensiyal na paggamit ng boluntaryong mga pamamaraan ng pagsasaayos sa mga hidwaan, kabilang
ang konsilyasyon, at dapat ipatupad ang pagtalima rito ng isa’t isa upang maisulong ang katiwasayang
industriyal.

Dapat regulahin ng Estado ang ugnayan ng mga manggagawa at mga employer, dahil sa pagkilala sa
karapatan ng paggawa sa karampatang bahagi nito sa mga bunga ng produksiyon at sa karapatan ng mga
negosyo sa makatwirang tubo sa mga pamumuhunan, at sa paglawak at paglago.
HANDBOOK UKOL SA MGA BENEPISYO AYON SA BATAS

Republic Act No.6727 (Wage Rationalization Act) - nagsasaad ng mga

mandato para sa pagsasaayos ng pinakamababang pasahod o minimum
wage na naaangkop sa iba’t ibang pang-industriyang sektor na
kinabibilangan ng sumusunod: hindi pang-agrikultura (non-agriculture),
plantasyong pang-agrikultura at dipamplantasyon, cottage/sining sa
pagyari sa kamay, at pagtitingi/serbisyo, depende sa bilang ng mga
manggagawa o puhunan o taunang kita sa ilang mga sektor.

DAGDAG NA BAYAD TUWING PIYESTA OPISYAL (Holiday Pay -

Artikulo 94) -tumutukoy sa bayad sa isang manggagawa na katumbas ng
isang (1) araw na sahod kahit hindi pumasok sa araw ng piyesta opisyal

DAGDAG NA BAYAD TUWING ARAW NG PAHINGA O SPECIAL

DAY (Premium Pay - Artikulo 91-93) - karagdagang bayad sa
manggagawa sa loob ng walong (8) oras na trabaho sa araw ng pahinga at
special days
DAGDAG NA BAYAD PARA SA TRABAHO NG LAMPAS SA
WALONG ORAS (Overtime Pay - Artikulo 87) –
karagdagang bayad sa pagtatrabaho na lampas sa walong (8) oras sa
isang araw

DAGDAG NA BAYAD SA PAGTATRABAHO SA GABI

(Night Shift Differential - Artikulo 86) - karagdagang bayad sa
pagtatrabaho sa gabi na hindi bababa sa sampung porsiyento (10%) ng
kaniyang regular na sahod bawat oras ipinagtrabaho sa pagitan ng ika-
sampu ng gabi at ikaanim ng umaga.

SERVICE CHARGES (Artikulo 96) - Lahat ng manggagawa sa isang

establisimyento o kahalintulad nito na kumokolekta ng service charges
ay may karapatan sa isang pantay o tamang bahagi sa walumpu’t
limang porsiyento o bahagdan (85%) na kabuuang koleksiyon. Ang
service charges ay kadalasang kinokolekta ng halos lahat ng hotel,
kainan o restaurant, night club, cocktail lounges at iba pa.
SERVICE INCENTIVE LEAVE (SIL – Artikulo 95) –
Ang bawat manggagawa na nakapaglilingkod nang hindi kukulangin
sa isang (1) taon ay dapat magkaroon ng karapatan sa taunang service
incentive leave (SIL) na limang (5) araw na may bayad.

MATERNITY LEAVE (RA 1161, as amended by RA 8282) –

Ang bawat nagdadalang-taong manggagawa na nagtatrabaho sa
pribadong sektor, kasal man o hindi, ay makatatanggap ng maternity
leave na animnapung (60) araw para sa normal na panganganak o
pagkakunan; o pitumpu’t walong (78) araw para sa panganganak sa
pamamagitan ng caesarian section, kasama ang mga benepisyong
katumbas ng isang daang porsyento (100%) ng humigit kumulang na
arawang sahod ng manggagawa na nakapaloob sa batas.
PATERNITY LEAVE (RA 8187) –
maaaring magamit ng empleyadong lalaki sa unang apat (4) na
araw mula ng manganak ang legal na asawa na kaniyang
kapisan; Para sa layuning ito, ang “pakikipagpisan” ay
tumutukoy sa obligasyon ng asawang babae at asawang lalake
na magsama sa iisang bubong.

PARENTAL LEAVE PARA SA SOLONG MAGULANG

(RA 8972) –
ipinagkakaloob sa sinumang solong magulang o sa indibidwal
na napag-iwanan ng responsibilidad ng pagiging magulang
LEAVE PARA SA MGA BIKTIMA NG PANG-AABUSO LABAN SA KABABAIHAN AT
KANILANG MGA ANAK (Leave for Victims of Violence Against Women and their Children -
RA 9262) – Ang mga babaeng empleyado na biktima ng pang-aabusong pisikal, seksuwal,
sikolohikal, o anumang uri ng paghihirap, kasama na rin dito ang hindi pagbibigay ng sustento,
pagbabanta, pananakit, harassment, pananakot, at hindi pagbibigay ng kalayaang makisalamuha o
makalabas ng tahanan mula sa kaniyang asawa, dating asawa o kasintahan ang may karapatang
gumamit ng leave na ito

SPECIAL LEAVE PARA SA KABABAIHAN (RA 9710) - Kahit sinong babaeng manggagawa,
anoman ang edad at estadong sibil, ay may karapatan sa special leave benefit kung ang
empleyadong babae ay mayroong gynecological disorder na sinertipikahan ng isang competent
physician.

THIRTEENTH-MONTH PAY (PD 851) - Lahat ng empleyo ay kinakailangang magbayad sa lahat

ng kanilang rank-and-file employees ng thirteenth-month pay anumang estado ng kanilang
pagkakaempleyo at anoman ang paraan ng kanilang pagpapasahod. Kinakailangan lamang na sila
ay nakapaglingkod nang hindi bababa sa isang buwan sa isang taon upang sila ay makatanggap ng
proportionate thirteenth-month pay. Ang thirteenth-month pay ay ibinibigay sa mga empleyado
nang hindi lalagpas ng ika-24 ng Disyembre bawat taon.
BAYAD SA PAGHIWALAY SA TRABAHO (Separation Pay - Artikulo 297-298) -
Kahit sino mang manggagawa ay may karapatan sa separation pay kung siya ay
nahiwalay sa trabaho sa mga dahilan na nakasaad sa Artikulo 297 at 298 ng Labor
Code of the Philippines. Ang karapatan ng manggagawa sa separation pay ay
nakabase sa dahilan ng kaniyang pagkakahiwalay sa paglilingkod. Maaaring
mahiwalay sa trabaho ang manggagawa kung may makatwirang kadahilanan (hal.:
malubha o palagiang pagpapabaya ng manggagawa sa kaniyang mga tungkulin,
pandaraya, o paggawa ng krimen), at iba pang mga kahalintulad na dahilan na
nakasaad sa Artikulo 296 ng Labor Code. Sa pangkalahatan, maaari lamang
magkaroon ng bayad sa paghihiwalay sa trabaho kung may mga awtorisadong
kadahilanan.

BAYAD SA PAGRERETIRO (Retirement Pay - Artikulo 3015) –

Ang sinumang manggagawa ay maaaring magretiro sa sandaling umabot
siya sa edad na animnapung (60) taon hanggang animnapu’t limang (65) taong
gulang at nakapagpaglilingkod na ng hindi kukulangin sa limang (5) taon.
BENEPISYO SA EMPLOYEES’ COMPENSATION PROGRAM (PD 626) –
isang programa ng pamahalaan na dinisenyo upang magbigay ng isang compensation
package sa mga manggagawa o dependents ng mga manggagawang nagtatrabaho sa
pampubliko at pampribadong sektor sakaling may kaganapang pagkakasakit na may
kaugnayan sa trabaho, pinsala, kapansanan, o kamatayan.

BENEPISYO SA PHILHEALTH (RA 7875, as amended by RA 9241) –

Ang National Health Insurance Program (NHIP), dating kilala bilang Medicare, ay isang
health insurance program para sa mga kasapi ng SSS at sa kanilang dependents kung
saan ang walang sakit ay tumutulong sa pananalapi sa may sakit, na maaaring
mangangailangan ng pinansiyal na tulong kapag sila ay na-ospital. BENEPISYO SA
PAG-IBIG (Republic Act No. 9679) - Ang Home Development Mutual Fund, na kilala
bilang Pag-IBIG (Pagtutulungan Sa Kinabukasan: Ikaw, Bangko, Industriya sa
Gobyerno) Fund ay isang a mutual na sistema nang pag-iimpok at pagtitipid para sa
mga nakaempleyo sa pribado at pamahalaan at sa iba pang grupo na kumikita, na
suportado sa pamamagitan ng parehas na ipinag-uutos na mga kontribusyon ng kani-
kanilang mga may-pagawa na ang pangunahing investment ay pabahay.
Pinaka mahalagang Karapatan ng mga
Manggagawa
Mga Suliranin ng Sektor ng
Paglilingkod
Mga Suliranin ng Sektor ng Paglilingkod
 Kahalagahan ng
Sektor ng Paglilingkod
Kahalagahan ng Sektor Ng Paglilingkod
• Tinitiyakna makakarating sa mga mamimili ang mga produkto mula sa mga
. sakahan o pagawaan
• Nagbibigay ng trabaho sa mga mamamayan
• Tinitiyak ang maayos na pag-iimbak, nagtitinda ng kalakal at iba pa.
• Nagpapataas ng GDP ng bansa
• Nagpapasok ng dolyar sa bansa
Portfolio Activity 4: Dress Me Up!