Komunikasyon at Pananaliksik

Barayti ng
Wika
 Layunin
Inaasahan na natutukoy mo ang mga kahulugan at
kabuluhan ng mga konseptong pangwika.

1 Barayti ng Wika
 pagkakaiba ng wika

Ang pagiging homogeneous o heterogenous ng isang wika ay

tumutukoy sa pagkakaroon ng iisang porma o estandard ng
anyo nito o kaya tumukoy sa pagkakaroon ng iisang porma o
kaya ay pagkakaroon ng iba't ibang porma o barayti.
 WIK
A

Homogenous Heterogenous
 Ang homogenous na wika
ay ang pagkakatulad ng Ang
homogeneous na
mga salita. Bagaman wika ay tinuturing
na isang pormal
magkakatulad, nag-iiba na
mga salita na may
ang kahulugan dahil sa pamantayan dahil
ito ay kinikilala
pagbigkas at intonasyon tinatanggap
at ginagamit ng
karamihan pag
naka pag-aaral
Homo-Magkapareho sa wika.

Homogenous
Genous-Lahi/Uri
 Ang heterogeneous na
kalikasan ng wika ay Ang heterogeneous na
tumutukoy sa pagkakaiba-iba wika naman ay

ng wikang ginagamit ng mga itinuturing na di pormal

na mga salitang karaniwan at

pangkat ng tao dahil sa palasak sa mga pang araw-

araw na

pagkakaiba nila ng edad, pakikipag usap na

kadalasan ay nabubuo sa

kasarian, tirahan, gawain, at mga kalye o

tinatawag na pa balbal na uri
iba pang salik. ng salita ang uri ng wikang
ito ay

Hetero-Magkaiba may iba't ibang barayti

at baryasyon na
sumasaklaw sa

Heterogenous pagkakaiba iba nito batay sa

Genous-Lahi/Uri
ginagalawan ng nagsasalita.
Ano ang
Barayti?
Sanhi ng pagkakaiba ng uri ng lipunan na
ating ginagalawan, heograpiya, antas ng
edukasyon, okupasyon, edad at kasarian at
uri ng pangkat etniko na ating
kinabibilangan.

Dahil sa pagkakaroon ng heterogenous na wika tayo ay

nagkaroon ng iba’t-ibang baryasyon nito, at dito nag-ugat
ang mga variety ng wika, ayon sa pagkakaiba ng mga
indibidwal.
 IDYOLEK
Ito ay ang personal na paggamit ng salita ng isang indibidwal. Bawat indibidwal ay
may istilo sa
pamamahayag at pananalita.

Halimbawa:

“Magandang Gabi Bayan” – Noli de Castro

“Hoy Gising” – Ted Failon
“Hindi ka namin tatantanan” – Mike Enriquez
“Di umano’y -” – Jessica Soho
 DAYALEK
Ito ay nalilikha ng dahil sa heograpikonog kinaroroonan. Ang barayti na ito ay
ginagamit ng mga tao ayon sa partikular na rehiyon o lalawigan na tinitirhan.

Halimbawa:

Tagalog – “Mahal kita”

Hiligaynon – “Langga ta gd ka”
Bikolano – “Namumutan ta ka”
Tagalog – “Hindi ko makaintindi”
Cebuano – “Dili ko sabot”
 Sosyolek / Sosyalek
Uri ng barayti na pansamantala lang at ginagamit sa isang partikular na grupo o
dimensyong sosyal.

Halimbawa:

Te meg, shat ta? (Pare, mag-inuman tayo)

Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang init naman dito!)
Wag kang snobber (Huwag kang maging suplado)
 ETNOLEK
Ginawa ito mula sa salita ng mga etnolonggwistang grupo. Nagkaroon
nga iba’t ibang etnolek dahil
sa maraming mga pangkat na etniko.

Halimbawa:

Palangga – Sinisinta, Minamahal

Kalipay – saya, tuwa, kasiya
Bulanim – pagkahugis ng buo ng buwan
 EKOLEK
Ito ay kadalasang ginagamit sa ating tirahan. Ito ay kadalasang
nagmumula sa mga bibig ng bata atmatanda.

Halimbawa:

Palikuran – banyo o kubeta

Papa – ama/tatay
Mama – nanay/ina
 PIDGIN
Wala itong pormal na estraktura at tinawag ding “lenggwahe ng
wala ninuman”. Ginagamit ito sa mga tao na nasa ibang lugar o bansa.

Halimbawa:

Ako punta banyo – Pupunta muna ako sa banyo.

Hindi ikaw galing kanta – Hindi ka magaling kumanta.
Sali ako laro ulan – Sasali akong maglaro sa ulan.
 CREOLE
Ito ay ang pinaghalo-halong salita ng indibidwal, mula sa magkaibang
lugar hanggang sa naging
personal na wika.

Halimbawa:

Mi nombre – Ang pangalan ko

Yu ting yu wan, a? – Akala mo espesyal ka o ano?
I gat planti kain kain abus long bikbus – Marami akong uri ng mga
hayop sa gubatan.
 REGISTER
Ito ay espesyalisadong ginagamit sa isang partikular na pangkat o
domain. May tatlong uri nito:

Larangan – naayon ito sa larangan ng taong gumagamit nito

Modo – paano isinasagawa ang uri ng komunikasyon?
Tenor- ayon sa relasyon ng mga-naguusap
Halimbawa:
Jejemon
Binaliktad
Pinaikli sa tekso
 JARGON
Ang jargon ay baryasyon o barayti ng wika na
tinatawag din bilang natatanging bokabularyo ng
isang partikular na pangkat na gawain o
propesyon.
 JARGON(EDUKASYON)
1.Class record
2.Lesson plan
3.Kurikulum (curriculum)
4.Primary level
5.Secondary level
6.Tertiary level
7.Faculty
8.Attendance
9.Average
10.Outstanding students
 JARGON(EDUKASYON)

1.Application
2.Download
3.Web
4.Email
5.Protocol
 JARGON( MILITARY)
1.TD (temporary duty)
2.SOP (standard operating procedure)
3.AWOL (absence without leave)
4.SQDN (A squadron)
5.SAM (Surface to air missile)
6.PCS (Permanent change of station)
7.LES (leave earning statement)
GAWAIN:
Base sa sitwasyon na nakatalaga sa inyo,
magpakita ng sitwasyon kung paano ang
ginagamit ang wika sa mga sumusunod na
pagkakataon.

P1: Palengke
P2: Paaralan
P3: Parlor
P4: Kalsada
P5: Hospital
 PAGSUSULIT
Tukuyin akung anong Barayti ng Wika ang mga sumusunod na
pahayag.
1. You know it’s a --- may Comelec listahan. Kayong mga flying voters noon,
kung saan-saan kayo nagboto ayan.
2. Okay tayo diyan? Mayor? Governors? Ako... I am your public servant. Kayong
mga mayor bata-bata lang ninyo ako.