Bai Giang Thuc Hanh - Chuong 3

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
BÀI GIẢNG:
HỆ THỐNG THÔNG TIN

ĐỊA LÝ - GIS
ThS. NGÔ VIỆT PHƯƠNG
Hà Nội, 09/12/2023
THỰC HÀNH
XUẤT KẾT QUẢ VÀ IN BẢN ĐỒ
2
Nội dung thực hành
 Trình bày kết quả, xuất bản đồ và tạo trang in

o Lập biểu đồ trong ArcMap
o Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ hành chính TP. Phủ
Lý
 Thực hành với CSDL TP. Phủ Lý
3
Lý thuyết cần thiết
 Lập biểu đồ trong ArcMap

o Biểu đồ dùng để hiển thị thông tin về các đối tượng bản đồ
và quan hệ giữa chúng một cách dễ hiểu.
o Ngoài ra còn có thể hiển thị thêm thông tin về đối tượng trên
bản đồ hoặc hiển thị với cùng một thông tin nhưng với
những cách khác nhau.
o Biểu đồ được bổ sung trên bản đồ bởi vì bản thân biểu đồ
có thể truyền đạt những thông tin mà để hiểu những thông
tin đó có thể mất nhiều thời gian để tóm tắt và tổng kết.
4
Lý thuyết cần thiết
 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ

o ArcMap có 2 chế độ hiển thị dữ liệu là Data View và Layout
View
• Chế độ Data View phù hợp với việc chỉnh sửa và biên tập dữ
liệu.
• Chế độ Layout View phù hợp với việc thiết kế, biên tập và
trình bày trang in để thành sản phẩm bản đồ.
• Để chuyển sang chế độ Layout View vào thực đơn View/
Layout View.
• Các công cụ trên thanh Layout (Layout View): Thay đổi tỷ lệ

của trang giấy nhưng không thay đổi tỷ lệ của bản đồ.
• Các công cụ trên thành Tools (Data View): Thay đổi tỷ lệ bản
đồ nhưng không thay đổi tỷ lệ trang giấy.
5
Thực hành trình bày kết quả, xuất bản
đồ và tạo trang in

o Mục đích: Trình bày các dữ liệu GIS bằng các biểu đồ.
o Yêu cầu: Có kỹ năng sử dụng các công cụ lập các biểu đồ
trên đối tượng cụ thể.
o Bài tập: Tạo biểu đồ thành phần dân số TP. Phủ Lý.
o Sản phẩm: Các biểu đồ thể hiện thông tin đối tượng trên
một bản đồ.
6

o Lập biểu đồ dân số thành phố Phủ Lý
• Khởi động ArcMap sử dụng A new empty map. Thêm dữ liệu
DanSo_PL.shp vào trong ArcMap.
• Trên menu lệnh chọn View/ Graphs/ Create… Hộp thoại
Create Graphs Wizard hiện ra, chọn các thông số:
 Mục Value Field: Chọn trường DANSO
 Mục X label field: Chọn trường TEN_XA
 Bỏ đánh dấu mục Add to legend
 Đánh dấu vào mục Show Border
• Nhập Next. Nhập các thông số tiếp theo
 Mục Title: Gõ “Biểu đồ dân số TP. Phủ Lý”
 Mục Axis Properties/ Left: Gõ “Dân số”
 Mục Axis Properties/ Bottom: Xóa dòng chữ TENXA đi
• Nhập Finish để thực thi và nhận kết quả.
7

8

9

10

o Biên tập biểu đồ
• Trên biểu đồ nhấp phải chuột
và chọn Advanced Properties
• Trong hộp thoại Editing, ta có thể chỉnh
biểu đồ đã tạo ở trên.
• Ngoài ra cũng có thể thay màu nền hiển thị biều đồ bằng cách
Wall/ Back chọn Gradient và đổi màu nền.
11

12

• Nhấp chuột phải vào biểu đồ và chọn Save để lưu biểu đồ và
đặt tên là “Biểu đồ dân số TP. Phủ Lý”
• Nhấp chuột phải vào
biểu đồ và chọn
Export để xuất biểu
đồ ra dạng ảnh.
13
 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

o Mục đích: Biên tập các dữ liệu không gian nhằm phục vụ
mục đích trình bày kết quả.
o Yêu cầu: Sử dụng được các công cụ biên tập bản đồ. Biên
tập bản đồ theo đúng quy chế xây dựng một bản đồ chuyên
ngành cụ thể.
o Sản phẩm: Các bản layout thành phẩm phục vụ công đoàn
in ấn.
14

o Khởi động ArcMap sử dụng A new empty map
o Thêm vào bản đồ các lớp dữ liệu: PhuongXa_PL.shp,
SongSuoi_PL.shp, SongHo_PL.shp, UBND_PL.shp,
TimDuongChinh_PL.shp, RanhGioiThanhPho_PL.shp
và RanhGioiPhuongXa_PL.shp.
o Ghi lưu dữ liệu với tên BienTapBanDo.mxd
o Biên tập bản đồ
• Trước khi làm việc với trang Layout
cần hiển thị các lớp dữ liệu đẹp và
rõ ràng.
• Lần lượt đổi tên layer trong TOC từ
tên tiếng việt không dấu sang tên
tiếng việt có dấu.
15

• Chọn lại ký hiệu “Trụ sở hành chính” là ký hiệu ngôi sao
màu đỏ.
• Thiết kế lại ký hiệu “Ranh giới thành phố”, “Ranh giới
phường xã”.
• Hiển thị sông suối và sông hồ bằng màu lam nhạt. Hiển thị
nhãn tên sông, hồ, kênh theo trường thuộc tính TEN.
• Hiển thị mỗi phường, xã một màu và hiển thị cả nhãn tên các
phường xã với chữ màu đỏ in đậm có viền halo màu trắng.
(Để chọn chữ có halo trong thẻ Labels nhấp chuột trái vào nút
Symbol chọn Properties/ Mask và đánh dấu vào mục Halo.
• Chuyển sang chế độ Layout View vào thực đơn View/
Layout View.
16

17

o Đặt trang in
• Trên Menu File chọn Page and Print Setup
• Cài đặt thông số:
 Printer Setup: cho phép chọn máy in
 Paper: Chọn khổ giấy A4
 Orientation: Chọn Landscape
 Map Page size: Chọn khổ giấy A4
 Đánh dấu vào Scale Map Elements
proportionally to changes in Page
Size
18

o Đặt trang in
19

o Đặt tỷ lệ cho bản đồ
• Trên thanh công cụ Menu nhấp chọn View/ Data Frame
Properties. Cửa sổ Data Frame Properties hiện ra nhấp
chọn thẻ Data Frame.
• Tại đây chọn mục Extent là Fixed Scale, chọn scale là
1:100,000 rồi nhấp OK. Các công cụ zoom trong thanh công
cụ Tool bị ẩn đi.
20

o Tạo lưới chiếu bản đồ
• Trên thanh công cụ Menu nhấp chọn View/ Data Frame
Properties. Cửa sổ Data Frame Properties hiện ra chọn thẻ
Grids.
• Nhấp vào New Grid để tạo mới lưới chiếu cho bản đồ.
21

• Hộp thoại Grids and Graticules Wizard: Cho phép chọn các
kiểu lưới chiếu. Nhấp chọn Measured Grid: divides map into
a grid of map units.
22

• Nhấp Next. Hộp Create a measured grid hiện ra. Nhấp các
thông số X Axis và Y Axis như hình dưới:
23

24

• Biên tập chỉnh sửa lưới chiếu
• Nhấp chuột phải trong trang Layout chọn Properties. Chọn
thẻ Grid/ Properties. Tại hộp thoại Reference System
Properties, nhấp chọn thẻ Lables/ Additional Properties.
• Hộp thoại Grid Lable Properties hiện ra chọn Numer
Format. Xuất hiện hộp thoại Number Format Properties. Tại
Rounding tích chọn Number of decimal places và đổi số 6
thành số 0.
25

o Tạo khung bản đồ
• Trên thanh công cụ Menu nhấp chọn Insert/ Neatline. Hộp
thoại Neatline hiện ra chọn các thông số như hình dưới.
26

o Tạo khung bản đồ
27

o Tạo thước tỷ lệ và tên tỷ lệ bản đồ
• Tạo thước tỷ lệ
 Trên Menu vào thực đơn Insert/ Scale Bar
 Trong hộp thoại Scale Bar Selector hiện ra chọn kiểu thước tỷ lệ
có sẵn là “Alternating Scale Bar 1”.
28

• Tạo thước tỷ lệ
 Nhấp nút Properties. Trên màn
hình sẽ hiển thị ra hộp thoại
Scale Bar, chọn thẻ Scale and
Units.
 Dịch chuyển thước tỷ lệ về vị trí
thích hợp trên bản đồ.
 Thay đổi kích thước của thước
tỷ lệ một chút nếu cần thiết để
có thể thu được khoảng chia
chẵn 0, 1000, 2000, … Meters.
0 1,000 2,000 4,000 6,000 8,000

Meters
29

• Tên tỷ lệ bản đồ
 Trên Menu vào thực đơn Insert/ Scale Text. Hộp thoại Scale Text
Selector hiện ra nhấp chọn kiểu thể hiện tỷ lệ có sẵn là Absolute
Scale
 Nhấp OK tỷ lệ sẽ hiển thị trên bản đồ. 1:100,000 Di chuyển nó
đến vị trí thích hợp.
30

o Tạo mũi tên chỉ phương bắc
• Vào thực đơn Insert/ North Arrow, trên màn hình sẽ hiện ra
hộp thoại North Arrow Selector.
• Chọn kiểu có sẵn rồi nhấp OK trên bản đồ sẽ xuất hiện mũi
tên chỉ phương bắc. Di chuyển mũi tên đến vị trí thích hợp.
31

o Tạo tiêu đề
• Vào Insert/ Title, ArcMap sẽ
hiện ra một bảng hỏi nội dung
title muốn thêm vào bản đồ.
• Nhập vào dòng chữ “BẢN ĐỒ HÀNH CHÍNH TP. PHỦ LÝ”,
trên vùng bản đồ sẽ xuất hiện dòng chữ này.
• Để sửa lại font chữ, kích cỡ, màu sắc kích đúp chuột vào
dòng chữ, trong thẻ Text chọn Change Symbol để thay đổi
định dạng chữ.
32

o Tạo tiêu đề
• Vào Insert/ Text trên bản
đồ xuất hiện . Nhấp
đúp vào nó rồi nhập dòng
chữ “Biên tập tại Trường
Đại học Công nghệ GTVT”
và Change symbol… chọn
font: Arial, size: 9.
33

o Thiết lập bảng chủ giải
• Vào Insert/ Legend. Hội thoại Legend Wizard mở ra, chỉ tạo
chú giải cho các lớp: Trụ sở hành chính, Giao thông, Ranh
giới nghiên cứu, Sông suối, Ranh giới phường xã, Sông
hồ.
34

35

36

• Nhấp Finish để kết thúc quá Chú giải
trình thiết lập bảng chú giải. ^_ Trụ sở hành chính
Khi đó trên bản đồ sẽ nhận Giao thông
được kết quả. Cấp đường
• Di chuyển bảng chú giải đến Quốc lộ
vị trí thích hợp trên bản đồ. Đường cao tốc ngoại thị
Đường chính khu vực
Sông suối
Sông hồ
Ranh giới phường xã
Ranh giới thành phố
37
38

o Xuất bản đồ ra ảnh
• Trên Menu File chọn Export Map.
• Trong đó:
 File Name: Đặt tên cho ảnh
 Save As Type: chọn định
dạng file ảnh
 Tại Option: Nhấp vào thẻ
General chọn độ phân giải
của ảnh. Độ phân giải càng
cao chất lượng ảnh càng tốt
và kích thước file càng lớn.
 Nhấp vào Save.
 Kết quả nhận được là một
file ảnh bản đồ.
39
Thực hành xây dựng Cơ sở dữ liệu GIS
Quận Nam Từ Liêm – TP. Hà Nội
 Số hóa dữ liệu từ bản đồ giấy

o Mục đích: Số hóa dữ liệu bản đồ giấy Quận Nam Từ Liêm
o Yêu cầu: Nắm vững cách nắn ảnh và sử dụng công cụ số
hóa, cập nhật dữ liệu.
o Bài tập: Số hóa ảnh bản đồ giấy và cập nhật bản đồ giao
thông, cơ sở hạ tầng.
Để số hóa dữ liệu ảnh vệ tinh hoặc ảnh scan, ArcMap cung

cấp cho người dùng công cụ chỉnh sửa ảnh, sử dụng thanh
công cụ Editor; làm việc với Attribute Tabe để chỉnh sửa dữ
liệu của đối tượng.
40
 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

o Khởi động phần mềm ArcMap chọn New Empty Map và đặt
lại tên cho Layers là Quận Nam Từ Liêm, thiết lập hệ tọa
độ cho Layers là WGS 1984 UTM Zone 48N.
41

o Thêm vào bản đồ lớp dữ liệu ảnh BD-NamTuLiem.jpg
- Cảnh báo ảnh BD-NamTuLiem

chưa có hệ tọa độ quy chiếu.
- Nhấp OK để tiếp tục.
42
43

o Sử dụng công cụ Georeferencing (View/ Toolbars/
Georeferencing) để nắn ảnh về đúng tọa độ quy chiếu.
o Chọn nút (Add Control Points) trên thanh công cụ

Georeferencing để lấy điểm mốc (điểm giao nhau giữa kinh
độ và vĩ độ); chuột phải chọn Input DMS of Lon and Lat để
nhập thông số tọa độ từ bản đồ giấy.
44

o Chuột phải vào BD-NamTuLiem.jpg
(Table of Contents) để hiển thị lại ảnh
bản đồ về đúng khung nhìn làm việc.
o Tiếp tục sử dụng công cụ để chọn thêm ít nhất 3 điểm để
ảnh bàn đồ được nắn về đúng tọa độ quy chiếu.
o Chọn công cụ trên thanh Georeferencing để kiểm tra các
tọa độ nhập vào để nắn chỉnh ảnh; (chú ý cột Residual có
thông số nhỏ hơn <1 thì kết quả nắn ảnh mới chính xác).
45

o Ảnh BD-NamTuLiem.jpg đã được nắn về đúng hệ quy chiếu
46

o Tạo các lớp dữ liệu với ArcCatalog
• Tạo thư mục Database tại ArcCatalog
• Click chuột phải tại thư mục Database chọn New/File
Geodatabase, đặt tên là Hanoi
47

• Click chuột phải tại file Hanoi.gdb chọn New/Feature Dataset
48

• Thiết lập các thông số cho Feature Dataset
49

• Thiết lập các thông số cho Feature Dataset
50

• Click chuột phải tại Feature Dataset QuanNamTuLiem chọn
New/Feature Class tạo các lớp RanhGioiNghienCuu
(Polygon), DuongGiaoThong (PolyLine), ToaNha (Point).
51

• Click chuột phải tại Feature Dataset QuanNamTuLiem chọn
New/Feature Class tạo các lớp RanhGioiNghienCuu
(Polygon), DuongGiaoThong (PolyLine), ToaNha (Point).
52

o Sử dụng thanh công cụ Editor/Start Editing
để bắt đầu số hóa bản đồ.
o Mở công cụ Create Features

chọn RanhGioiNghienCuu/Polygon
để tiến hành số hóa khu vực Ranh
giới nghiên cứu Quận Nam Từ
Liêm.
53

o Chọn 1 điểm bắt đầu khu vực ranh giới
nghiên cứu cần số hóa.
o Sau khi số hóa xong ranh gới nghiên cứu,
click chuột phải chọn Finish Sketch hoặc nhấn
phím F2 để kết thúc.
54
Phủ Lý

o Sử dụng bảng thuộc tinh Open Attribute
Table để thêm các trường thuộc tính cho
lớp cho đối tượng.
o Tại bảng thuộc tính RanhGioiNghienCuu ta thêm trường
ten.
o Trong bảng Open Attribute Table, chọn Table Option/Add
Field…
o Thêm lần lượt các
trường ten
55
Phủ Lý
56
Phủ Lý
57
59

Bai Giang Thuc Hanh - Chuong 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bai Giang Thuc Hanh - Chuong 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI

KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

HỆ THỐNG THÔNG TIN

ThS. NGÔ VIỆT PHƯƠNG

 Trình bày kết quả, xuất bản đồ và tạo trang in

 Thực hành với CSDL TP. Phủ Lý

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ

• Các công cụ trên thanh Layout (Layout View): Thay đổi tỷ lệ

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Lập biểu đồ trong ArcMap

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

0 1,000 2,000 4,000 6,000 8,000

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Thiết kế, biên tập và trình bày bản đồ TP. Phủ Lý

 Số hóa dữ liệu từ bản đồ giấy

Để số hóa dữ liệu ảnh vệ tinh hoặc ảnh scan, ArcMap cung

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

- Cảnh báo ảnh BD-NamTuLiem

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

o Chọn nút (Add Control Points) trên thanh công cụ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ

o Mở công cụ Create Features

 Số hóa dữ liệu từ ảnh vệ tinh/bản đồ