Ngữ văn

9
Cảm nhận đoạn trích: “còn chúng tôi…
trong hang”
Còn chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy trên cao
điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không thích đùa. Hắn ta
lẩn trong ruột những quả bom. Tôi bây giờ còn một vết thương chưa lành
miệng ở đùi. Tất nhiên, tôi không vào viện quân y. Việc nào cũng có cái thú

Đoạn trích
của nó. Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy
bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp
điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa
nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ… Rồi khi xong
việc, quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang. Bên
ngoài nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến một thế giới khác. Cái mát
lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột. Rồi ngửa cổ uống nước, trong ca hay
trong bi đông. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm, lười biếng
nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đủ.
Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung… hình như ta sắp mở chiến dịch lớn. Đêm
nào xe cũng nườm nượp ngoài đường. Ban đêm chúng tôi được ngủ. Nhưng
mấy đêm nay thì chịu. Đứa nào cũng leo tót lên trọng điểm (2), cầm xẻng xúc,
nói vài câu buồn cười với một anh lái xe nào đó. Vui. Chỉ khổ đứa phải trực
2
máy điện thoại trong hang.
✦ Lê Minh Khuê là một trong những cây bút nữ tiêu biểu của nền văn học kháng chiến chống Mĩ cứu
nước. Bà chuyên viết truyện ngắn với ngòi bút miêu tả tâm lý tinh tế, sắc sảo, đặc biệt là tâm lý nhân
vật người phụ nữ. Những ngôi sao xa xôi được sáng tác năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ,

“
cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Qua hình ảnh cuộc sống và chiến đấu kiên cường của
ba nữ thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom trên tuyến đường Trường Sơn, tác giả ca ngợi
phẩm chất anh hùng của tuổi trẻ Việt Nam thời kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Đặc biệt, đoạn trích
tả cảnh phá bom trên cao điểm là đoạn văn xuất sắc nhất trong văn bản. Hoàn cảnh làm việc được
miêu tả qua các chi tiết “chạy trên cao điểm cả ban ngày", "Mà ban ngày chạy trên cao điểm không
phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không thích đùa. Hắn ta lẫn trong ruột những quả bom",
“Hằng ngày, các cô gái phải đối mặt với "đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa
dần". Từ đó, ta thấy được công việc luôn ẩn chứa hiểm nguy, có thể lấy đi tính mạng con người.
Nhiệm vụ của họ thật quan trọng nhưng cũng đầy gian khổ, hi sinh, phải mạo hiểm với cái chết, luôn
căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh hết sức. Bằng tài năng của mình, tác giả đã
làm nên lối miêu tả chân thực khiến người đọc cũng phải rùng mình khi tưởng tượng lại không khí
của những cuộc gỡ bom. Đối lập với cảnh tàn khốc của bom đạn là sự bình tĩnh đến lạ lùng của các
cô gái. Cảnh các cô sống trong hang sao mà lạc quan: “Bên ngoài nóng trên 30 độ, chui vào hang là
sà ngay đến một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân run lên đột ngột, rồi ngữa cỗ uống nước
trong ca hay trong bi đông. Xong thì nằm dài trên nền ẩm, lười biếng nhẹo mắt nghe ca nhạc từ cái
đài bán dân nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đů. Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung... hình như ta sắp
mở chiến dịch lớn". Tác giả đã chọn một trong ba nhân vật là Phương Định kể lại câu chuyện; giọng
điệu nữ tính; xây dựng nhân vật vừa có nét tương đồng lại có những cá tính riêng. Đặc biệt là nghệ
thuật miêu tả tâm lý nhân vật rất xuất sắc. Lê Minh Khuê đã sử dụng bút pháp hiện thực nghiêm ngặt
tái hiện lại cảnh phá bom vô cùng nguy hiểm, dựng nên một tượng đài về khí phách anh hùng lẫm liệt 3
1.Hoàn cảnh
chiến đấu
 Hoàn cảnh làm việc khắc nghiệt, phải

“
đối mặt với thần chết bất cứ lúc nào
Còn chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy

trên cao điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không

thích đùa. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom . Tôi bây giờ còn một

vết thương chưa lành miệng ở đùi. Tất nhiên, tôi không vào viện

quân y. Việc nào cũng có cái thú của nó. Có ở đâu như thế này

không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa

dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân

chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.
5
Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ…
 Ẩn chứa sự hiểm nguy không lường

“
trước được, không khí căng thẳng
Còn chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy
Khiến tâm lí con
trên cao điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không người cũng trở
nên căng thẳng,
thích đùa. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom . Tôi bây giờ còn một áp lực trước từng
tiếng động,…
vết thương chưa lành miệng ở đùi. Tất nhiên, tôi không vào viện

quân y. Việc nào cũng có cái thú của nó. Có ở đâu như thế này

không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa

dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân

chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.
6
Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ…
 Bom có thể nổ không biết vào giây phút

“
nào => Đáng sợ
Còn chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy

trên cao điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không

thích đùa. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom . Tôi bây giờ còn một

vết thương chưa lành miệng ở đùi. Tất nhiên, tôi không vào viện

quân y. Việc nào cũng có cái thú của nó. Có ở đâu như thế này

không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa

dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân

chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.
7
Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ…
 “
“Bên ngoài nóng trên 30 độ, chui vào
hang là sà ngay đến một thế giới khác”

“Đêm nào xe cũng nườm nượp ngoài đường.”

8
Công việc đặc biệt nguy
hiểm. Họ phải chạy trên cao
điểm giữa ban ngày, phơi
mình ra giữa vùng trọng
điểm đánh phá của máy bay
địch.

 Vẻ đẹp phẩm chất của ba

nữ thanh niên xung phong
được khắc họa trên nền
chiến tranh, hoàn cảnh khốc 9
2. Vẻ đẹp
Phương Định
Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột. Rồi ngửa cổ uống nước,
sự bình tĩnh
đến lạ lùng
trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài

trên nền ẩm, lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ sống trong
mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung… hang sao mà
hình như ta sắp mở chiến dịch lớn. Đêm nào xe cũng nườm nượp
lạc quan
ngoài đường. Ban đêm chúng tôi được ngủ. Nhưng mấy đêm nay thì

chịu. Đứa nào cũng leo tót lên trọng điểm(2), cầm xẻng xúc, nói vài câu

buồn cười với một anh lái xe nào đó. Vui. Chỉ khổ đứa phải trực máy

điện thoại trong hang.

11
Phương Định
cô gái can đảm, vui vẻ, lạc quan,... hình
tượng nhân vật điển hình cho những
chiến sĩ trong các tác phẩm văn học.

12
Phương Định
=> sự cống hiến, sống hết mình, có lí
tưởng.

13
3. Nghệ thuật
tiêu biểu
 Nghệ thuật tiêu biểu
Ngôi kể Tình huống Xây dựng hình ảnh

Ngôi thứ nhất Tình huống truyện đặc Có chọn lọc tinh tế, miêu
sắc tả chân thực, khách quan

Lối miêu tả Phương thức biểu

chân thực khiến người đọc đạt
cũng phải rùng mình khi
tưởng tượng lại không khí
của những cuộc gỡ bom. Kết hợp tự sự, miêu tả,
biểu cảm

15
Thanks!

16