CHƯƠNG 3

THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI

 PHẦN I
TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI &
PHƯƠNG PHÁP BIỂU THỊ TỶ GIÁ (YẾT GIÁ)

Hoạt động kinh

doanh quốc tế

Hệ thống tiền tệ Tỷ giá hối

giữa các quốc gia đoái

Thanh toán quốc

tế
 KÍ HIỆU ĐƠN VỊ TIỀN TỆ

- Ký hiệu nhận dạng ngoại tệ quốc gia được dùng theo tiêu chuẩn ISO 4217:2008
 TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
- Hối đoái (Exchange): là việc quy đổi đồng tiền quốc gia này ra đồng tiền quốc gia
khác. Việc quy đổi này phải dựa vào một quan hệ tỉ lệ nhất định – tỷ giá hối đoái.

- Tỷ giá hối đoái (Exchange rate):

- Là quan hệ so sánh tỷ lệ giữa giá trị đồng tiền quốc gia này với đồng tiền
quốc gia khác
- Là giá của một đồng tiền được biểu thị bởi đồng tiền khác

Ví dụ: USD/VND = 24,057 Tỷ giá hối đoái giữa USD và VND là 24,057
1 USD = 24,057 VND
 TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
- Tỷ giá hối đoái: là giá trị của đồng tiền của quốc gia này được biểu thị bởi giá của
đồng tiền của một quốc gia khác

- Tỷ giá giao ngay (spot exchange rate): Là tỷ giá giao ngay tại thời điểm giao dịch.
Được xác định dựa trên cung-cầu trên thị trường ngoại hối liên ngân hàng, biến
động theo từng thời điểm giao dịch.
- Tỷ giá kì hạn (forward exchange rate): Là tỷ giá được thoả thuận tại thời điểm ký
hợp đồng kỳ hạn và là cơ sở cho việc thực hiện trao đổi ngoại tệ khi đến hạn
(thường là 30, 90, 180 ngày). Được xác định trên cơ sở tỷ giá giao ngay, thời hạn giao
dịch và lãi suất của 2 đồng tiền đó
 BIỂU THỊ TỶ GIÁ
(YẾT GIÁ) (QUOTES)

CUR1/CUR2
Đồng tiền yết giá Đồng tiền định giá
(Base/Unit currency) (Price/Quote currency)

 Số đơn vị của đồng tiền định giá để đổi lấy 1 đơn vị của đồng tiền yết giá.
 Ví dụ: USD/EUR = 0.93 -> 1 USD = 0.93 Euro
 PHƯƠNG PHÁP YẾT GIÁ NGOẠI TỆ (QUOTATION)

Yết giá kiểu châu Âu (European terms) & Yết giá kiểu Mỹ (American terms)
 PHƯƠNG PHÁP YẾT GIÁ NGOẠI TỆ (QUOTATION)

Yết giá trực tiếp & gián tiếp (Direct & Indirect quotations)

- Phương pháp yết giá ngoại tệ trực tiếp: lấy ngoại tệ làm một đơn vị để so sánh với số
lượng tiền tệ trong nước
1 ngoại tệ = X nội tệ
- Ví dụ: Tại thị trường Paris ngày 12/01/2001, 1 USD = 6.9020 FRF
1 JPY = 0.0584 FRF
- Phương pháp yết giá ngoại tệ gián tiếp : lấy nội tệ làm một đơn vị để so sánh với số
lượng tiền tệ nước ngoài
1 nội tệ = X ngoại tệ
- Ví dụ: Tại thị trường London ngày 12/01/2001, 1 GBP = 2.3945 CHF
1 GBP = 1.4795 USD
 PHƯƠNG PHÁP YẾT GIÁ NGOẠI TỆ (QUOTATION)

Yết giá trực tiếp & gián tiếp (Direct & Indirect quotations)

- Một doanh nhân Thụy Sỹ muốn biết tỷ giá giữa đồng USD và
CHF, tại thị trường Thụy Sỹ ngày x/x/2022:
1 USD = 1.6000 CHF
1 CHF = 0.625 USD (1/1.6)
Þ CHF1.6/US$ có thể được hiểu là:
+ yết giá trực tiếp đối với đồng US$ so với đồng CHF
+ yết giá gián tiếp đối với đồng CHF so với đồng US$
 TỶ GIÁ MUA VÀ TỶ GIÁ BÁN
(BID RATES & ASK RATES)

Đồng tiền yết giá

GBP/USD = 1.21035 – 1.21061

Đồng tiền định giá

Tỷ giá mua vào
Tỷ giá bán ra

Chênh lệch giá mua bán

TỶ GIÁ NGOẠI TỆ NGÂN HÀNG VIETCOMBANK NGÀY 11/09/2023
 TỶ GIÁ MUA VÀ TỶ GIÁ BÁN
(BID RATES & ASK RATES)

- Tỷ giá mua: là tỷ giá mà tại đó dealers sẵn sàng mua vào đồng tiền yết giá

- Tỷ giá bán: là tỷ giá mà tại đó dealers sẵn sàng bán ra đồng tiền yết giá

- Nhà kinh doanh ngoại hối (dealers) mua ở một mức giá thấp và bán ở mức giá cao hơn,
tạo ra lợi nhuận của họ từ sự chênh lệch giữa các mức giá.

- Khoảng chênh lệch giữa tỷ giá mua và tỷ giá bán (spread) có thể khá lớn đối với các loại
tiền tệ được giao dịch không thường xuyên, với khối lượng nhỏ hoặc cả hai.

- Spread (%) = [(tỷ giá bán- tỷ giá mua)/tỷ giá bán] x 100
TỶ GIÁ MUA VÀ TỶ GIÁ BÁN
(BID RATES & ASK RATES)
 TỶ GIÁ MUA VÀ TỶ GIÁ BÁN
(BID RATES & ASK RATES)

Tại NewYork, tỷ giá được công bố như sau: ¥118.27/$ - ¥118.37/$

• ¥118.27/$: bid rates

• ¥118.37/$: ask rates

Ngân hàng sẽ mua đồng USD và bán đồng JPY tại mức tỷ giá ¥118.27/$

Ngân hàng sẽ bán đồng USD và mua đồng JPY tại mức tỷ giá ¥118.37/$
 TỶ GIÁ MUA VÀ TỶ GIÁ BÁN
(BID RATES & ASK RATES)
Spread:
• Ngân hàng sẽ mua đồng USD tại mức tỷ giá ¥118.27/$ và bán đồng USD tại mức tỷ
giá ¥118.37/$

=> Bid/Ask spread đối với đồng $: = [(118.37 – 118.27)/118.37] x 100= 0.08%

• Ngân hàng sẽ mua đồng JPY tại mức tỷ giá ¥118.37/$ và bán đồng JPY tại mức tỷ
giá ¥118.27/$
=> Bid/Ask spread đối với đồng ¥: = [(1/118.27)-(1/118.37)]/(1/118.27) x 100 = 0.08%

The percentage bid/ask spread is always the same for both currencies
 BÀI TẬP
Xác định Bid rate, Ask rate và Spread (Bid/Ask)
GBP/USD = 1.1741 – 45
EUR/USD = 0.9962 – 66
USD/CHF = 0.9660 – 64
AUD/USD = 0.6890 – 92
USD/CAD = 1.3032 – 36
USD/HKD = 7.8466 – 72
USD/JPY = 137.52 – 55
 BÀI TẬP

Chuyển đổi cách yết giá trực tiếp sang gián tiếp và gían tiếp sang
trực tiếp

a. Euro: €1.22/$ (yết giá gián tiếp)

b. Russia: RUB30/$ (yết giá gián tiếp)

c. Canada: US$0.72/C$ (yết giá trực tiếp)

d. Denmark: $0.1644/DKr (yết giá trực tiếp)

 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)

• Nhiều cặp tiền tệ không được giao dịch, do đó, tỷ giá hối đoái của chúng được
xác định thông qua mối quan hệ của chúng với một loại tiền tệ thứ ba được giao
dịch rộng rãi

Xác định giá chéo gồm 3 loại:

• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền yết giá
• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền định giá
• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí yết giá và vị trị định giá
 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)
• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền yết giá

Tỷ giá của NH Ngoại Thương VN ngày 01/07/2014 như sau:

GBP/VND = 34,120 - 34,165
USD/VND = 21,210 – 21,240
a). Một công ty Mỹ xuất khẩu một lô hàng trị giá 100,000 GBP và cần đổi sang USD,
Công ty này sẽ nhận được bao nhiêu USD? Xác định tỷ giá mua GBP/USD
b). Một công ty Anh đang có 10,000 USD và muốn đổi sang GBP. Công ty này sẽ
nhận được bao nhiêu GBP? Xác định tỷ giá bán GBP/USD
a) Một công ty Mỹ xuất khẩu một lô hàng trị giá 100.000 GBP và cần đổi sang USD

- Công ty này phải bán GBP đổi lấy VND:

Tỷ giá NH mua GBP là GBP/VND = 34,120

=> Cty nhận được: 100,000 x 34,120=3,412 triệu (VND)

- Sau đó, công ty bán số VND mua được để đổi lấy USD:

Tỷ giá NH bán USD là USD/VND=21,240

=> Cty nhận được: 3,412 triệu / 21,240 = 160,640 (USD)

Tỷ giá mua (GBP/USD) = 160,640/ 100,000 = 1,6064

b) Một công ty Anh đang có 10,000 USD và muốn đổi sang GBP.

- Công ty này phải bán USD đổi lấy VND:

Tỷ giá NH mua USD là USD/VND = 21,210

=> Cty nhận được: 10,000 x 21,210 = 212,1 triệu (VND)

- Sau đó, công ty bán số VND mua được để đổi lấy GBP:

Tỷ giá NH bán GBP là GBP/VND = 34,165

=> Cty nhận được: 212,1 triệu / 34,165 = 6,208 (GBP)

Tỷ giá bán (GBP/USD) = 10,000/ 6,208 = 1,6108

a) Một công ty Mỹ xuất khẩu một lô hàng trị giá 100.000 GBP và cần đổi sang USD

- Công ty này phải bán GBP đổi lấy VND theo tỷ giá mua GBP là 34,120 rồi sau đó,
bán số VND mua được để đổi lấy USD theo tỷ giá bán USD là 21,240

GBP/VND = 34,120 => GBP = 34,120 * VND = 34,120 * (USD/ 21,240) = 1.6064 * USD

=> GBP/USD = 1.6064 (Đây là tỉ giá mua GBP của ngân hàng)

b) Một công ty Anh đang có 10,000 USD và muốn đổi sang GBP

- Công ty này phải bán USD đổi lấy VND theo tỷ giá mua USD là 21,210 rồi sau đó,
bán số VND mua được để đổi lấy GBP theo tỷ giá bán GBP là 34,165

USD/VND = 21,210 => USD = 21,210 * VND = 21,210 * (GBP/ 34,165)

=> GBP/USD = 34,165/21,210 = 1.6108 ( Đây là tỉ giá bán GBP của ngân hàng)
 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)

• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền yết giá (2 đồng tiền được yết giá trực tiếp)

Tỷ giá mua A/C

Tỷ giá mua A/B =
Tỷ giá bán B/C

Tỷ giá bán A/C

Tỷ giá bán A/B =
Tỷ giá mua B/C
 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)
• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền định giá

Tỷ giá của NH HSBC tại Anh ngày 01/07/2014 như sau:

GBP/AUD = 1.5150/87
GBP/USD = 1.6195/10
a). Một công ty Mỹ muốn đổi 100,000 AUD và cần đổi sang USD, Công ty này sẽ
nhận được bao nhiêu USD? Xác định tỷ giá mua AUD/USD
b). Một công ty Úc đang có 10,000 USD và muốn đổi sang AUD. Công ty này sẽ
nhận được bao nhiêu GBP? Xác định tỷ giá bán AUD/USD
a) Một công ty Mỹ muốn đổi 100,000 AUD và cần đổi sang USD

- Công ty này phải bán AUD đổi lấy GBP với Tỷ giá bán GBP là 1.5187 rồi sau đó, công
ty bán số GBP mua được để đổi lấy USD với Tỷ giá NH mua GBP là 1.6195

GBP/AUD = 1.5187 => AUD = GBP/1.5187 = (1.6195 * USD)/1.5187

=> AUD/USD = 1.6195/1.5187 = 1.0664 ( TỈ GIÁ MUA ĐÔ ÚC AUD CỦA NGÂN HÀNG)

b) Một công ty Úc đang có 10,000 USD và muốn đổi sang AUD

- Công ty này phải bán USD đổi lấy GBP theo tỷ giá bán GBP là 1.6210 rồi sau đó, bán
số GBP mua được để đổi lấy AUD theo tỷ giá mua GBP là 1.5150

GBP/USD = 1.6210 => USD = GBP/ 1.6210 = (1.5150*AUD)/1.6210

=> AUD/USD = 1.6210/1.5150 = 1.0700 ( TỈ GIÁ BÁN ĐÔ ÚC AUD CỦA NGÂN HÀNG)
 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)

• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền định giá (2 đồng tiền được yết giá gián tiếp)

Tỷ giá mua C/B

Tỷ giá mua A/B =
Tỷ giá bán C/A

Tỷ giá bán C/B

Tỷ giá bán A/B =
Tỷ giá mua C/A
 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)
• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền yết giá và định giá

Một NH đang niêm yết tỷ giá như sau:

GBP/USD = 1.5245 - 1.5275
USD/JPY = 91.65 - 92.95
a) Một công ty Nhật muốn đổi 100,000 GBP lấy JPY. Công ty này sẽ nhận được bao
nhiêu JPY? Xác định tỷ giá MUA GBP/JPY
b) Một công ty Anh muốn đổi 10.000 JPY lấy GBP. Công ty này sẽ nhận được bao
nhiêu GBP? Xác định tỷ giá BÁN GBP/JPY
a) Một công ty Nhật muốn đổi 100,000 GBP lấy JPY

- Công ty này phải bán GBP đổi lấy USD với Tỷ giá mua GBP là 1.5245 rồi sau đó, công
ty bán số USD mua được để đổi lấy JPY với Tỷ giá NH mua USD là 91.65

GBP/JYP = GBP/USD * USD/JPY = 1.5245 * 91.65 = 139.72

b) Một công ty Anh muốn đổi 10.000 JPY lấy GBP.

- Công ty này phải bán JPY đổi lấy USD theo tỷ giá bán USD là 92.95 rồi sau đó, bán
số USD mua được để đổi lấy GBP theo tỷ giá bán GBP là 1.5275

GBP/JYP = GBP/USD * USD/JPY = 1.5275 * 92.95 = 141.98

 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)

• Tỷ giá chéo của 2 tiền tệ ở vị trí đồng tiền yết giá và định giá

Tỷ giá mua A/B = Tỷ giá mua A/C x Tỷ giá mua C/B

Tỷ giá bán A/B = Tỷ giá bán A/C x Tỷ giá bán C/B

 XÁC ĐỊNH TỈ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO
(TỶ GIÁ CHÉO - CROSS RATE)

1. Tại New York, tỷ giá được công bố như sau: 2. Tại Úc, NH công bố tỉ giá:
• USD/JPY = 90.76/90.80 • AUD/VND = 17.260-17.753
• USD/CAD = 1.22/1.23 • AUD/JPY = 84,23-96
Tính Ask CAD/JPY và Bid CAD/JPY Tính tỷ giá chéo giữa JPY và VND (JPY/VND)?

3. Tại Hà Nội, tỷ giá được công bố như sau:

• USD/VND = 22.670-22.750
• EUR/USD = 1,2152-12
Tính tỉ giá chéo giữa EUR và VND (EUR/VND)?
 PHẦN II
THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI
 THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI
- Ngoại hối (Foreign Exchange): bao gồm các phương tiện có giá trị được dùng để
thanh toán giữa các quốc gia, gồm:
+ Ngoại tệ: đồng tiền của QG khác, đồng tiền chung Châu Âu…
+ Phương tiện TT bằng ngoại tệ: hối phiếu, lệnh phiếu, séc, thẻ thanh toán…
+ Giấy tờ có giá bằng ngoại tệ: trái phiếu Chính Phủ, trái phiếu công ty, kì phiếu, cổ
phiếu…
+ Vàng: thuộc dự trữ ngoại hối Nhà nước, trên tài khoản ở nước ngoài của người cư
trú, vàng mang vào và ra khỏi VN.
+ Tiền của nước CHXNCH Việt Nam trong trường hợp chuyển vào và ra khỏi VN, sử
dụng trong thanh toán quốc tế.
 THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI
(FOREIGN EXCHANGE MARKET - FOREX)

- Là nơi thực hiện việc mua bán các ngoại tệ và phương tiện chi trả có giá trị như
ngoại tệ, và giá cả ngoại tệ được xác định trên cơ sở cung cầu

- Là thị trường lớn nhất thế giới (doanh thu hằng ngày khoảng 3,100 tỉ USD)

- Thị trường hoạt động liên tục 24/24 (trừ lễ và ngày nghỉ)

- Thị trường mang tính quốc tế

Source: Eiteman et al. (2016)
 CHỨC NĂNG CỦA THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI
CHUYỂN TIỀN

- Trao đổi (chuyển tiền) giữa các quốc gia với nhau nhằm giải quyết các vấn đề
thanh toán liên quan đến thương mại quốc tế và giao dịch tiền tệ

TÍN DỤNG

- Cung cấp tín dụng ngắn hạn cho nhà cung cấp để tạo điện kiện thuận lợi cho
việc lưu chuyển dịch vụ hàng hóa giữa các quốc gia.

BẢO VỆ RỦI RO

- Khi tham gia thị trường, các bên tham gia e ngại về sự biến động tỷ giá hối đoái
tức là sự chênh lệch giá giữa các cặp tiền tệ quốc gia với nhau. Chức năng này
hỗ trợ cho khách hàng giảm thiểu tổn thất cho các bên tham gia thị trường.
 ĐỐI TƯỢNG THAM GIA
THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI
 CÁC NGHIỆP VỤ TRÊN
THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI

FOREX

Thị trường
Thị trường cơ
phái sinh
sở (Primary
(Derivative
Market)
Market)

Spot Forward Swap Future Option

transaction transaction transaction transaction transaction
 GIAO DỊCH NGOẠI HỐI GIAO NGAY
Spot Transaction
•Là giao dịch trong đó 2 bên thỏa thuận mua bán ngoại hối theo tỷ giá thỏa
thuận ngày hôm nay và việc giao hàng (thanh toán) được thực hiện trong
vòng 2 ngày làm việc kế tiếp.

Theo Điều 2, QĐ 1452/2004-QĐ-NHNN:

•Là giao dịch mà theo đó 2 bên thực hiện mua bán một lượng ngoại tệ theo tỷ
giá giao ngay tại thời điểm giao dịch và kết thúc thanh toán trong vòng 2 ngày
làm việc tiếp theo”.

• Tại sao cần 2 ngày làm việc?

 GIAO DỊCH NGOẠI HỐI KÌ HẠN

Forward transaction
- Là nghiệp vụ mua bán ngoại hối trong đó các điều kiện cần thiết cho một giao
dịch (đồng tiền trao đổi, số lượng, tỉ giá, thời điểm giao nhận…) được thỏa thuận
vào thời điểm hiện tại nhưng việc giao nhận (thanh toán) được thực hiện vào một
ngày cụ thể trong tương lai do các bên thỏa thuận trong giao dịch.
- Thời hạn: dưới 1 năm
- Được thực hiện trên cơ sở tỉ giá kì hạn (Forward Rate – EF)
- Đáp ứng nhu cầu thanh toán, bảo hiểm các khoản thu/chi ngoại tệ trong tương
lai; là công cụ đầu cơ kiếm lợi nhuận.
Minh hoạ giao dịch kì hạn forward
transaction
• Khách hàng nếu dự đoán
USD (là ngoại tệ) tăng giá
trong tương lai, anh ta
nên kí hợp đồng mua kì
hạn ngoại tệ hay bán kì
hạn ngoại tệ với ngân
hàng?
• Tương tự, Khách hàng nếu
dự đoán USD(là ngoại tệ)
giảm giá trong tương lai,
anh ta nên làm gì?
 GIAO DỊCH HOÁN ĐỔI NGOẠI TỆ

Swap transaction
- Llà việc đồng thời mua vào và bán ra một đồng tiền nhất định, trong đó ngày
giá trị mua vào và ngày giá trị bán ra là khác nhau.
- Bao gồm đồng thời 2 nghiệp vụ: Spot & Forward transaction
- Đáp ứng nhu cầu ngoại tệ trong hiện tại và tương lai; phòng chống rủi ro hối
đoái; tìm kiếm lợi nhuận.
- Các loại hoán đổi: tiền tệ, lãi suất, hỗn hợp
Minh hoạ giao dịch hoán đổi ngoại tệ