Professional Documents
Culture Documents
2 Mostra
2 Mostra
1
Përmbajtja
Nocionet kryesore statistikore
Llojet e variablave dhe bazave të të dhënave
Rëndësia e raportimit të saktë të të dhënave
Mostra
Përcaktimi i madhësisë së mostrës dhe teknikat e
mostrimit
Gabimet e mundshme gjatë mostrimit dhe grumbullimit të
të dhënave
Sigurimi i cilësisë së të dhënave
Zhvillimi i një pyetësori dhe krijimi i një databaze
2
Statistika?
“Statistika është mënyrë për të marrë informata nga të
dhënat”
Statistika
Të dhënat Informatat
Të dhënat: Faktet
numerike, të Informacioni: Njohuria e
grumbulluara me qëllim të komunikuar lidhur me një
përfitimit të informacionit fakt të caktuar.
1.3
Shembull: Statistika për shqetësimin e studentëve…
Të dhënat Informata
Lista e notave nga afati i
Informatë e re për lëndën
fundit.
e statistikës.
95
89
70 P.sh. Mesatarja e klasës.
65 Përqindja e studentëve me
78 notë mbi 75 pikë .
57 Nota më e shpeshtë.
:
1.4
Nëndarjet e statistikës
1. Statistika përshkruese: në formë tabelare, grafike ose
numerike
2. Statistika analitike: analizën e të dhenave për të
kontrolluar/testuar hipoteza për popullacionin=gjykime
statistikore (cfarë mund të jenë defektet në produkt,
gjasat që një parti të fitojë zgjedhjet, etj).
5
Aplikimi i analizes statistikore në biznes dhe
ekonomi
Tani përdorim i pasur statistikor= kyq për suksesin e
bizneseve
Në procesin e vendimarrjes informatat kyqe e që janë edhe
ndër kufizimet kryesore dhe që kushtojnë shumë
Statistika në biznes aplikohet për përshkrimin dhe
analizën e gjendjes në biznese dhe për parashikime.
Në ekonomi parashikimet e inflacionit, rritjes ekonomike
përfshijnë analizë të gjerë statistikore të treguesve
ekonomik.
6
Konceptet kyqe në statistikë …
Popullacioni: dukuria masive
- popullacioni është grupi i të gjitha informatave me interes
për statisticientin.
Shembull: Të dhëna për gjithë popullsinë e Kosovës.
Mostra
Mostra është grup të dhënash të nxjerra nga popullacioni.
p.sh. Të dhëna për 1% të popullsisë së Kosovës ose për qytete të
caktuara.
1.7
Konceptet kyqe në statistikë
Parametër
Njësi përshkruese e popullacionit
1.8
Konceptet kyqe në statistikë
Popullacioni
Mostra
Pjesë
Statistika
Parametri
Popullacioni ka parametra,
Mostrat kanë statistika.
1.9
Inferenca statistikore …
Popullacioni
Mostra
Inferenca
Statistika
Parametri
1.10
Inferenca statistikore …
Ne përdorim statistikat për të nxjerrë përfundime për
parametrat.
1.11
Të dhënat dhe kuptimet themelore
12
Të dhënat
Të dhëna kuantitative: cmimet, të hyrat, shpenzimet, etj..
Të dhëna në intervale
Të dhëna nominale
Të dhëna rendore/ordinare
Të dhënat intervale…
23
Shembull: Arsyet për mosinvestim në
Kosovë
Diskutoni nëse të dhënat e paraqitura
janë analizuar sic duhet!
%
1. Të painformuar nga
institucionet e Kosovës lidhur
me kushtet për biznes 16.3
2. Politika fiskale e
pafavorshme 10
3. Korrupcioni 15
4. Burokracia 1.5
5. Arsye të tjera 12.5
9. Pa përgjigjie 44.6
100
24
Shembull: Arsyet për mosinvestim në Kosovë
% %
3. Korrupcioni 15 26.00
9. Pa përgjigjie 44.6
100.00
100
Mostra
Popullacioni
Mostra
Pjesë
Statistika
Parametri
Popullacioni ka parametra,
Mostrat kanë statistika.
1.26
Arsyeshmëria për mostër
Kufizimet financiare
Kufizimi në kohë
27
Përcaktimi i madhësisë së mostrës
Fazat:
1. Identifikimi i kornizës së mostrës
2. Përcaktimi i madhësisë së mostrës
3. Mostrimi/shpërndarja e mostrës
28
Mostra…
Cili është popullacioni me interes?
Për cilin grup doni të përgjithësoni rezultatet?
Të gjitha firmat
Nxënësit në shkollën fillore
Femrat e moshës 15-45 vjecare
Përcaktimi i madhësisë së mostrës:
Identifikimi i kornizës së mostrës
Korniza e mostrës është lista e plotë e të gjitha rasteve
në popullacion nga i cili zgjidhet mostra.
30
Përcaktimi i madhësisë së mostrës:
Identifikimi i kornizës së mostrës
31
Përcaktimi i madhësisë së mostrës
32
Përcaktimi i madhësisë së mostrës
Faktorët në përkufizimin e madhësisë së mostrës:
1. Besueshmërinë që kërkon nga të dhënat e marra – niveli
i sigurisë që karakteristikat e të dhënave të
grumbulluara të pasyrojnë karakteristikat e
popullacionit
2. Gabimi që lejohet-saktësia që kërkon për vlerësimin e
nxjerrë nga mostra
3. Popullacioni nga i cili duhet nxjerrë mostra
33
Përcaktimi i madhësisë së mostrës
95% niveli i besueshmërisë: nëse mostra caktohet 100
herë atëherë 95 nga këto mostra do të përfaqësonin
karakteristikat e popullacionit. Tregon se sa shpesh
përqindja nga popullacini do të gjindej brenda intervalit
të besimit (për 95% z=1.96, përdoret më së shpeshti).
Intervalit i besimit: tregon precizitetin e vlerësimeve
të popullacionit: nëse 45% e mostrës janë në një
kategori atëherë vlerësimi për popullacionin në atë
këtogori do të jetë 45% plus minus gabimi (p.sh. nëse
mirret 3%), në mes të 42 dhe 48% do të përgjigjeshin në
atë kategori.
34
Jane 50,000 firma ne Kosove
Nivelin e besimit 95% r=1.96
Intervalin e besimit: 3%
35
Përcaktimi i madhësisë së mostrës:
popullacioni=10000; IB=3; NB=95% (r=1.96)
r 2 x(p x q) (p x q) = (50% x 50%)
M1 = -------------
i2
M1=>
r => Niveli i besimit
i => intervali I besimit
Mostra e popullacionit
M1
Mp= --------------------------
M1 – 1
1+ --------------------
36
popullacioni
Përcaktimi i madhësisë së mostrës në
internet
http://ëëë.surveysystem.com/sscalc.htm
Determine Sample Size
Confidence Level: 95% 99%
Confidence Interval:
Population:
Calculate
37
Llojet e mostrave
Mostrimi i bazuar në probabilitet,: është mostrim në të
cilin cdo njësi ka gjasa për të qenë pjesë e mostrës
38
Llojet e mostrave
Bazuar në probabilitet
39 09/18/23
Llojet e mostrave
Jo bazuar në probabilitet
40 09/18/23
Stratifikimi i mostrës: shembull
42
Disa statistika mbi përgjigjien në anketa:
Në vendet e zhvilluara:
Me postë përgjigjen rreth 50%
Me kontakt direkt 75%
43
Sigurimi i cilësisë së të dhënave: kontrolli sasior dhe
cilësor
Kontrolli sasior: verifikimi i përfshirjes së numrit të njësive
statistikore të dukurisë së vrojtuar dhe të të dhënave.
Σx = x1+x2+x3+x4+x5 = 605
Annual salaries (in thousands of dollars) of four workers are 75, 90, 125, and
61, respectively. Find
(a) ∑x (b) (∑x)² (c) ∑x²
(a) ∑x = x1 + x2 + x3 + x4
= 75 + 90 + 125 + 61
= 351 = $351,000
(b) Note that (∑x)² is the square of the sum of all x values.
Thus,
(∑x)² = (351)² = 123,201
We can write
m1 = 12 m2 = 15 m3 = 20 m4 = 30
f1 = 5 f2 = 9 f3 = 10 f4 = 16