kierunków polityki gospodarczej, obejmujący wszystkie przedsięwzięcia, które instancje państwowe podejmują w celu oddziaływania na strukturę gospodarki. konkurencyjności. Definicja c.d
długookresowych zmian w rozmieszczeniu, wykorzystaniu i efektywności czynników produkcji odgrywa ważną rolę szczególnie w przypadku tych gospodarek, które chcą sprostać wymogom konkurencyjności. W ujęciu UE • Polityka strukturalna UE obejmuje szereg działań, które sprzyjają stymulowaniu długookresowych zmian na gruncie społeczno – gospodarczym poszczególnych regionów i państw członkowskich Unii. • Celem tych działań jest wyrównywanie dysproporcji pomiędzy regionami oraz usuwanie opóźnień w rozwoju obszarów najbiedniejszych, co w efekcie ma przełożyć się na harmonijny wzrost całej Unii Europejskiej. W związku z powyższym, polityka strukturalna nazywana bywa również polityką regionalną lub też polityką spójności. Cele polityki strukturalnej • Poprawa efektywności ekonomicznej gospodarki przez szybsze przemieszczanie zasobów gospodarki z dziedzin o niskiej efektywności ekonomicznej do dziedzin wysoko rentownych; • Zwiększanie konkurencyjności krajowych wyrobów na rynkach światowych przez kształtowanie nowoczesnej struktury gospodarczej oraz jej proeksportową orientację; Cele polityki strukturalnej c.d • Wykorzystanie procesu zmian strukturalnych do ograniczania wpływu barier rozwojowych (barier surowcowych, energetycznych, ekologicznych, demograficznych itd.); • Unowocześnianie gospodarki poprzez wspieranie dziedzin charakteryzujących się wyższym postępem technicznym, technologicznym i organizacyjnym; • Przyspieszenie wzrostu gospodarczego i przeciwdziałanie bezrobociu. Strategie dostosowań strukturalnych • Polityka zapobiegawcza – bazuje na mechanizmie rynkowym i popieraniu prywatnej inicjatywy, polega na ograniczaniu funkcji rządu do tworzenia odpowiednich warunków funkcjonowania mechanizmów rynkowych; • Polityka interwencyjna – redukuje rolę mechanizmów rynkowych, w jej ramach rząd ingeruje bezpośrednio w procesy gospodarcze w celu osiągnięcia zamierzonych przekształceń strukturalnych; Strategie dostosowań strukturalnych c.d • Polityka defensywna – zajmuje się ochroną i wspomaganiem gałęzi przeżywających trudności strukturalne; • Polityka ofensywna lub antycypacyjna – polega na ułatwianiu przedsiębiorcom dostosowania się do nowych warunków gospodarowania w przyszłości, ma na celu ułatwienie przesunięć zasobów kapitału i pracy do gałęzi "wzrostowych" (zazwyczaj są to gałęzie zupełnie nowe, tzw. gałęzie wysokiej techniki). Rodzaje struktur gospodarczych • makrostruktura wskazuje na relacje pomiędzy różnymi składowymi gospodarki w ujęciu najbardziej zagregowanym, w skali gospodarki narodowej, w sferze produkcji, wymiany i podziału; • mezostruktura relacje gałęziowo-branżowe lub regionalne, występujące między makro i mikrostrukturą ; • mikrostruktura relacje wewnętrzne elementarnych układów gospodarczych. W przedsiębiorstwie może np. odnosić się to do podziału na zakłady, wydziały, oddziały, a także do podziału na produkty i grupy wyrobów, struktury podstawowych czynników wytwórczych, itp. Kierunki przemian strukturalnych krajów rozwiniętych • Ograniczenie produkcji i zatrat w gałęziach o przestarzałych technologiach i przyspieszenie tempa wzrostu w gałęziach nowoczesnych technologii; • Dynamiczny wzrost udziału usług w PKB; • Decentralizacja organów struktur przemysłowych – nowa rola przypada przedsiębiorstwom mniejszym, maleje znaczenie skali produkcji rentowości; Bibliografia
• Zajdel, Mirosław. ISTOTA I ZAKRES POLITYKI STRUKTURALNEJ (WYBRANE