SÜPERKRİTİK KARBONDİOKSİT

TEKNOLOJİSİNİN TIBBİ
AROMATİK BİTKİ UYGULAMASI
 Süperkritik Akışkan Nedir

Saf bir maddenin sıcaklığı kritik sıcaklığının, basıncı ise

kritik basıncının üzerine ulaştığında bu bölgedeki
akışkan “süperkritik akışkan” olarak tanımlanır.

Bu bölgedeki akışkan hem sıvı hem de gaz

karışımında çok kuvvetli çözünürlüllük özelliğine sahip
olmaktadır.

Genel ticari ve uygulama kolaylıklarından dolayı tercih

edilen süper kritik akışkan olarak CO2, etanol,
propan, n-pentan, aseton ve su kullanılmaktadır.
Süperkritik Karbondioksit Nedir
 Süperkritik şartlarda (T>31 oC ve P>72 bar) CO2 süperkritik faza
geçmektedir.
Düşük viskozitesi ve yüksek diffüzivite özelliklerinden dolayı gaza;
Yüksek yoğunluk ve çözme gücünden dolayı ise sıvı maddelere
benzemektedir.
 Basınç ve sıcaklık parametrelerinin değiştirilmesi ile bu özellikleri
kolaylıkla kontol edilebilir. SCO2 faz diyagramı

 Düşük viskozite ve yüksek diffüzivite özellikleri sayesinde SCO2

sıvı solventlere nazaran kolayca etki edebilmektedir.
 Yüksek difüzivite, kütle transferini arttırmakta olduğundan ve
ayrıca akışkanın yüzey geriliminin az olmasından dolayı, bu
maddeler yapılara kolay penetre olabilmektedir.
 Kütle aktarım hızının yükselmesiyle beraber, işlem süresi çok
kısalmaktadır.
 Ekstraksiyon Sistemleri

Ekstraksiyon proseslerinde temel Günümüzde gelişen malzeme bilimi ile

hedef; tamamen natürel ve
kayıpsız ekstrakt elde etmek,
aynı zamanda güvenilir, verimli,
standart ve çevreye duyarlı bir
ekstraksiyon yöntemi
uygulayabilmektir.
kimya ve otomasyon teknolojilerinin
birlikte kullanılması neticesinde her
maddenin özünde bulunan bir veya birden
fazla etken maddenin(lerin) süperkritik
koşullarda, soğuk ayırma yöntemiyle alınıp,
tabii özellikleri korunmuş ürünler(extract)
olarak elde edilmesi mümkün hale
gelmiştir.
Bu metod, kısaca, herhangi bir
karışımdan/üründen istenilen
maddenin uygun bir çözücü yardımıyla
çekilerek ayrılması işlemi olarak
görülebilir.
Proses Akış
Diyagramı
Kullanım Alanları
Alanlar Uygulama Konusu Alanlar Uygulama Konusu
Gıda  Tıbbi ve aromatik bitki ekstraksiyonu,
Çay ve kahveden kafeinin giderilmesi, Malzeme  İmplant malzemelerin tasarımı,
  Mikro/nano taneciklerin tasarımı,
 Tütünden nikotin ve katranın uzaklaştırılması, Metal oksilerini giderme ve temizleme,

 Yağlı çekirdeklerden yağ ekstraksiyonu,
 Aroma ekstraktlarının hazırlanması,
 Kolesterolün uzaklaştırılması,
 Narenciye sularının acılığının giderilmesi,
 Yağ ve aromaların fraksiyonlanması, Çevre  Sulu çözeltilerden organik atıkların
 Kıymetli yağ asitleri üretimi, uzaklaştırılması,
 Yardımcı proseslerle Amino asit/protein  Süreç akımlarından toksik malzemelerin
üretimi, uzaklaştırılması,
 Gıda sterilizasyonu.  Topraktan ağır metallerin uzaklaştırılması.

Kimyasal  Yağların fraksiyonlanması ve saflaştırılması,

 Seramik işleme,
Eczacılık  Doğal ürünlerden aktif bileşenlerin İşlemler  Aktif karbon rejenerasyonu,
ekstraksiyonu,  Polar ve polar olmayan bileşenlerin ayrılması.
 Biyokimyasal karışımların ayrılması,
 Tanecik tasarımı, yüksek basınç
mikronizasyonu ve püskürtmeli kurutma,
 Kristalizasyon (kaplama).
Hidrokarbon  Kömür sıvılaştırma,
 Kömür/bitümden gazlaşabilir
İşleme maddeler/yağların ekstraksiyonu,
 Kalıntı ekstraksiyonu,
Polimer  Polimerizasyon, polimerik köpüklerin üretimi,
Polimerlerin fraksiyonlanması,  Jeolojik oluşumlardan yağ ve gaz kazanımı.

 Polimer işleme
 CO2 gazının, kritik sıcaklık ve basıncının düşük olması, (31 oC-7.2 Mpa)

Yanıcı ve toksik olmaması,

Ucuz, kolay temin edilebilir ve inert olması

Diğer organik çözücülere göre çevreye zarar vermemesi

Süperkritik Çözgenin sıcaklık ve basıncındaki çok küçük değişimler ile çok yüksek

Karbondioksit seçicilik sağlanması

Elde edilen ürünün oksidasyon stabilitesi çok yüksek olması ( elde

Ekstraksiyonu edilen ürünler antioksidan/koruyucu madde gerektirmez.)

Çözücü olarak kullanılan CO2’nin ayrıştırılarak tekrar kullanılmasına
imkan sağlaması (Rejenerasyon kaybı maksimum %2’dir.)
Avantajları Sistemin direkt kromotografik analiz cihazlarına bağlanarak proses
verimliliği çok hassas takip edilebilmesi
Diğer proseslere nazaran üretim prosesi adımlarının daha az
basamaklı ve çok daha hızlı olması
Özellikle ısıya duyarlı bileşiklerin ayırma ve saflaştırma süreçleri için
en etkin metoddur.
SCFE-süper kritik CO2 akışkan ekstraksiyonu en etkin ve natürel bir
yöntemdir.
TEŞEKKÜRLER