İŞLETME YÖNETİMİ

VE ORGANİZASYONDA
TEMEL KAVRAMLAR
1. İŞLETME

İnsan ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla,

üretim ve hizmet süreci için gerekli olan
hammadde, malzeme, işgücü vb. faktörlerin
uygun şekilde birleştirilmesiyle; bu süreci yerine
getiren kuruluşlardır.
Buna bağlı olarak işletmeler şu özellikleri taşır;

• Ekonomik ve verimli çalışmak zorundadırlar

• Çevre sürekli gelişim içinde olduğundan

işletmeler buna ayak uydurmak zorundadır

• Sosyal sorumluluk anlayışı ile çalışmalıdır

• İstihdam sağlayan birimlerdir

• Ülke ekonomisinin hücreleri konumundadırlar

• Tedarikçilerine getiri sağlayan birimlerdir

YÖNETİM

Belirli amaçlara verimli bir şekilde ulaşmak için planlama,

örgütleme, yürütme, koordinasyon ve denetim işlevlerinin yerine
getirildiği bir süreçtir.

Yönetim 3 boyutlu faaliyetler topluluğudur;

1. Teknik boyut
Yöneticinin uzmanlık alanı ile ilgilidir

2. Beşeri boyut
İnsanlarla olan ilişkilerinin soncudur.
İnsanları yönlendirerek sonuca ulaşır

3. Kavramsal boyut
Yöneticinin organizasyonun tamamını ele almasıdır
YÖNETİCİ ve YÖNETİCİLİK

Üretim ve hizmet süreci için gerekli olan

hammadde, makine, işgücü vs. sağlayıp bunların üretim
ve hizmet sürecine girmesini sağlayan ve bu süreç içinde
de gerekli denetim ve kontrolleri yapan disiplinli kişidir.

• Toplumda yöneten ve yönetilenler vardır

• Zaman, bilgi birikimi ve yaşanan sorunlar yöneticinin

sorunlara müdahalesi ve çözümü sağlamada önem taşır

• Ekonomik, teknolojik, hukuksal, ve diğer alanlardaki

gelişmeler yöneticileri gerekli kılmıştır
• Konularında profesyonel yöneticiler vardır ve bunlar
konusunda çok daha uzman hataya yer vermeyen
sorun çözen kişilerdir

• Yönetici çok çeşitli yerlerden gelen talep, baskı, arzu

ve
zorlamalar altında çalışır

• Yönetici bu taleplere karşı duyarlı olmak ve kimi ile

pazarlık ederek, kimi ile mücadele ederek, kimi ile de
yardımlaşarak olaylara yaklaşım sergileyecektir

• Yönetici kavramı; Lider, Mentor, Koç, kolaylaştırıcı,

mümkün kılıcı, destekleyici gibi kelimelerle de
kullanımı son zamanlarda da görülmektedir
ORGANİZASYON
Belirli hedeflere yönelik ortak çalışma düzeni olan, çevresi ile
bağlantılı toplumsal bir varlıktır. Yönetici organizasyonun yapısını,
özelliklerini ve sınırlarını iyi tanımalıdır. Özellikleri ise;

• Toplum içinde yer alan ve toplumdan etkilenen, değişebilen yapıya

sahiptir

• Karar verme, öğrenme yetilerine sahiptirler

• Toplumun kendi yetki ve güç ilişkilerini gösterir

• İnsanların yaratıcılıklarını ortaya koyabilen yada insanların

bağımsızlıklarını sınırlayabilir

• Refah artırıcı; teknoloji, hizmet, yeni ürünler gibi şeyler sunarken çevreyi
kirletme, aşırı ve gereksiz tüketim gibi durumları da gösterebilir

• Girişimcilerin hayallerini gerçekleştirebileceği yapılardır

Davranış
Organizmaya gelen etkiye karşı gösterilen bilinçli tepki
ve canlıların gözlemlenebilen faaliyetleridir. Davranışların
bazıları ölçülebilir (Jest, mimik, gülme gibi) bazıları da
ölçülemez (Ağrı, kin, nefret acı gibi)

• Organizasyonda en önemli unsur insan olduğundan

yönetici
için önem taşır

• Yöneticinin başarısı beraber çalıştığı insanların davranışlarına

ciddi bir şekilde bağlıdır

• İnsan davranışları ; kültür, motivasyon, yetişme şekli, güç,

iletişim gibi durumlara göre değişir
2. YÖNETİM VE ORGANİZASYONDA GELİŞTİRME İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

Yöneticinin kendini geliştirmesi için bazı kavramlar

Eğitim
Kişinin kendi kendine, bir kişi aracılığı yada tecrübe yolu ile bilgi,
yetenek, beceri, anlayış ve davranışlarında değişiklik yapmasıdır.

Yetiştirme
Belirli kademelerdeki belirli işleri yapmak için gerekli olan bilgi,
yetenek, davranışların kazandırılması sürecidir. Bir üst kademeye geçecek
personel o kademede işlerin nasıl yürüteceğini bilmesi için gerekli süreçtir

Geliştirme
Bir amacı gerçekleştirmek için yöneticinin organizasyon için de
yapacağı değişiklikler konusunda kısa vade, yerine uzun vadeli
yetiştirmedir.

Öğrenme
Kişinin amaçlanan doğrultuda değişmesi olarak tanımlanır.
A. Yönetim Geliştirme

İşletmenin ihtiyaç duyduğu ve duyacağı bilgi,

davranış,
tutum, ve bakış açılarının bireysel olarak yöneticilere
kazandırılabilmesi için gerekli olan programların
düzenlenmesi, uygulanması ve sonuçların değerlendirilmesi

B. Örgüt Geliştirme

Tüm örgüt sisteminin etkinlik ve sağlığını artırmak

için
davranış bilimlerine ait bilgi ve teknikleri kullanan bir
değişme uzmanının yardımı ile örgüt üyelerinin inanç –
tutum ve davranışlarını değiştirmeye, dolayısıyla kültür, yapı,
süreç ve teknoloji arasındaki ilişkileri düzenlemeye yönelik
planlı değişimi başlatma ve gerçekleştirmedir.
Örgüt geliştirme şu safhaları içerir

• Sorunların belirlenmesi
• Önceliklerin belirlenmesi
• Bu sorunlar ile ilgili bilgi toplama ve paylaşma
• Ortak planlama yapılması
• Alternatiflerin uygulanması
• Sonuçların izlenmesi

Örgüt geliştirme için bazı teknikler kullanılmaktadır

• Durumsallık anlayışına dayalı organizasyon dizaynı

• Duyarlılık eğitimi
• Kişisel danışmanlık
• İş zenginleştirme
• Amaçlara göre yönetim
• Sosyo - teknik anlayışa dayalı karar merkezleri oluşturma
• Ekip oluşturma
• Bölümler arası ilişkileri geliştirme
C. Yönetici Geliştirme

Yöneticinin yönettiği örgüt biriminin özelliklerini

anlaması, kendi performansını olumlu yada olumsuz
etkileyebilecek örgüt içi ve örgüt dışı gelişme ve koşulları
değerleyebilmesi ve amaçlarını gerçekleştirebilecek
davranışın ne olduğunu kararlaştırıp bunu
uygulayabilme yeteneğini geliştirmesidir

Diğer notlar

Küresel dünyada meslek standartlarını belirlemek

için artık çalışacak kişilerden sertifika istenmesi yoluna
gidilmesi vazgeçilemeyecek bir durum olmaya doğru
gitmektedir.