Chương 01 - Co So Truyen Khoi

Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TP HCM
Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP. HCM
Khoa Công nghệ Hóa học & Thực phẩm

Bộ môn Công nghệ Hóa học
TRUYỀN KHỐI
Chương 01
Cơ sở của quá trình truyến khối
Giảng viên: Lý Tấn Nhiệm

(nhiemlt@hcmute.edu.vn)
1
Lý Tấn Nhiệm, Ph.D – Khoa Công nghệ Hóa học và Thực phẩm
ĐỊNH NGHĨA TRUYỀN KHỐI
2
Lý Tấn Nhiệm, Ph.D – Khoa Công nghệ Hóa học và Thực Phẩm
1. Truyền khối là gì?

Quá trình di chuyển vật chất giữa 2 pha bất kỳ khi tiếp xúc với nhau
o Đối tượng là cấu tử
o Ranh giới là vùng biên của các pha
3
 Khi một cấu tử di chuyển/khuếch tán trong dòng lưu chất

o Khuếch tán do sự chênh lệch nồng độ, với tốc độ tương đối so với tốc độ
dòng lưu chất => khuếch tán phân tử (molecular diffusion).
o Khuếch cuốn theo dòng lưu chất, với tốc độ đúng bằng tốc độ của dòng lưu
chất => Khuếch tán đối lưu (advection diffusion).
4
Trong CNHH & TP, các quá trình truyền khối được tận dụng trong các ứng dụng
thực tế:
o Chưng cất: phân riêng chất lỏng A – chất lỏng B
o Hấp thụ: phân tách khí A từ hỗn hợp khí X bằng chất lỏng B
o Sấy: loại bỏ ẩm khỏi vật liệu (tách nước khỏi vật liệu)
o Trích ly: phân riêng chất lỏng A – chất lỏng B (sử dụng một chất lỏng C)
o Hấp thụ: phân tách chất lỏng A từ hỗn hợp lỏng X bằng chất rắn B
5
Thành phần hỗn hợp
o Phần mol
o Phần khối lượng
o Phần thể tích
o Phần mol tương đối
o Phần khối lượng tương đối
6
2. Các thuyết truyền khối

2.1 Thuyết lớp biên (Boundary layer)
Lớp biên vận tốc

(velocity gradient)
Lớp biên nồng độ

(concentration
gradient)
7
1.2 Thuyết hai lớp film (two-film theory)
8
2.3 Thuyết xâm lấn (penetration theory)
9
3. Định luật Fick

 Thông lượng khuếch tán theo biến thiên nồng độ
𝑑 𝐶𝐴 𝑑𝐺
𝐽 𝐴=− 𝐷 𝐴𝐵 =
𝑑𝑥 𝐹 𝑑𝑡
o J thông lượng khuếch tán của cấu tử A (Kg/m2.h)

o DAB hệ số khuếch tán của A trong B, m2/h
o C nồng độ cấu tử mục tiêu A, kg/m3
o F diện tích bề mặt, m2
o T thời gian, h
10
4. Hệ số khuếch tán
Hệ số khuếch tán: lượng vật chất đi qua một đơn vị bề mặt trong một đơn vị thời
gian khi nồng độ vật chất giảm một đơn vị trên một đơn vị chiều dài theo hướng
khuếch tán
Thuyết động học:

• Hệ gồm 2 cấu tử A & B
1
• Có tính chất của khí lý tưởng 𝐷 𝐴𝐵= 𝑐 𝜆𝑚𝑓𝑝
 C: tốc độ di chuyển trung bình của A
3
−1 3/
 : mean free path – quãng đường tối đa di
¿𝑝 𝑇
chuyển được của một cấu tử A trước khi va
chạm với cấu tử khác.
11
Phương pháp thực nghiệm

Winkelmann
• Chất lỏng được bay hơi trong một
đường ống
• Phía trên ống có dòng khí thổi qua
• Áp suất hơi được duy trì gần bằng 0.
• Nhiệt độ được duy trì không đổi
• Chỉ xảy ra truyền khối thông qua
khuếch tán.
12
13
Phương pháp dự đoán của Gilliland

Khí trong khí
• MA và MB là khối lượng phân tử của A và B.
4.3 104 T 1.5 (1/ M A )  (1/ M B )
• VA và VB là thể tích mol của A và B. Được D
P (VA1/3  VB1/3 ) 2
định nghĩa là thể tích của 1 kmol vật liệu ở
dạng lỏng tại nhiệt độ sôi (xác định theo định P T 
3/ 2
V  nvi D  D0 0
P
 
luật Kopp) -  T0 
• P áp suất khí, atm
• Nhiệt độ môi trường, K
• a, b hệ số hiệu chỉnh của khí và dung môi
• µ độ nhớt dung môi tính bằng cP tại 20 ºC D  D20  [1   (t  20)]
• Khối lương riêng (), kg/m3
Khí trong lỏng 0.2 

3 
0.0036 (1/ M A )  (1/ M B )
D20 
ab  (VA1/3  VB1/3 ) 2
14
1. Xác định hệ số khuếch tán của hơi benzene trong hơi toluene tại điều kiện áp
suất 10 bar, 25 độ C. Sử dụng số liệu thể tích nguyên tử trong bảng 1.4. Để tăng
khả năng khuếch tán của benzene lên 4 lần, có những phương án khả thi nào?
Tính toán thông số chi tiết.
2. Khí clorophenol C6H5ClO được khuếch tán trong nước trong sản xuất các loại
thuốc trừ sâu, thuốc diệt khuẩn. Xác định hệ số khuếch tán của quá trình trên tại
điều kiện khí quyển, biết độ nhớt của nước 8.1×10-4 N.s/m2. Tìm nhiệt độ mà tại
đó hệ số khuếch tán tăng lên 6 lần
15
16
CÂN BẰNG PHA
17
6. Cân bằng pha

6.1 Khái niệm
Cân bằng pha là cân bằng động, trong đó tốc độ vật chất (cấu tử mục tiêu) di chuyển
khỏi pha cân bằng với tốc độ di chuyển vào pha.
y  f ( x)
*
x  f ( y)
*
18
6.2 Các định luật cân bằng pha

Định luật Henry: áp suất riêng phần gây nên bởi cấu tử mục tiêu tồn tại bên trên dung dịch
tỉ lệ với phần mol của cấu tử đó trong dung dịch. pi  Hxi
pi  yi P
yi*  mxi
H
yi  xi
P
19
Định luật Raoult: áp suất riêng phần gây ra bởi cấu tử mục tiêu tồn tại bên trên dung dịch,
tỉ lệ với áp suất riêng phần của cấu tử đó bên trên dung môi tinh khiết được xác định tại
cùng nhiệt độ. p p x
i
o
i i Hệ có 2 cấu tử i, j
o
p i xi
yi 
*
P
o
p i xi
yi  o
*
pi xi  p oj x j
pio
 o
pj
x
y* 
1  x(  1)
20
6.2 Các dạng đồ thị cân bằng pha

Đồ thị thành phần x-y
21
Đồ thị áp suất - thành phần
22
Đồ thị nhiệt độ - thành phần
23
BÀI TẬP GIẢN ĐỒ PHA
24
HỆ SỐ TRUYỀN KHỐI
25
7. Sự tương đồng giữa các mô hình dẫn truyền

Đinh luật Fourier Đinh luật Ohm
𝑑𝑇
𝑞=−𝑘𝐴
𝑑𝑥
𝑳
𝑹=
𝒌𝑨
(trở lực dẫn nhiệt)
U
I
R
Đinh luật Fick
𝑑𝑹𝐶 𝐴= 𝟏 = 𝑳
𝐽 𝐴=− 𝐷 𝐴𝐵 𝑲 𝑫 𝑨𝑩
𝑑𝑥
(trở lực truyền khối)
26
8. Động lực quá trình truyền khối

- Xây dựng đồ thị cân bằng thành phần x-y theo đường cân bằng và đường làm việc.
- Vận dụng mô hình hai lớp phim cho trường hợp y => x
- Kết hợp với trở lực truyền khối R
dG C A y  ybg xbg  x
  
Fd R Ry Rx
1 1
- Đặt y  x  lần lượt là hệ số cấp chất trong pha y và pha x (m/h)
RY Rx
dG   y dF ( y  ybg )   x dF ( xbg  x)
27
o Tổng lượng vật chất khuếch tán G  k y Fytb  k x Fxtb

1 1
o Hệ số truyền khối/chuyển chất ky  kx 
trong pha y và x 1 m 1 1
 
y x x m y
y  yc xd  xc
ytb  ydd xtb 
dy xc dx
yc y  y* xd x*  x
o Động lực trung bình của quá trình khuếch tán được tính theo diện tích của hình tạo bởi
đường cong y-y* (hoặc x-x*) và trục hoành, giới hạn bởi 2 giá trị đầu và cuối của y.
28
BÀI TẬP HỆ SỐ TRUYỀN KHỐI
29
THANKs FOR your

attention
30

Chương 01 - Co So Truyen Khoi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Chương 01 - Co So Truyen Khoi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chương 01 - Co So Truyen Khoi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TP HCM

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP. HCM

Khoa Công nghệ Hóa học & Thực phẩm

Cơ sở của quá trình truyến khối

Giảng viên: Lý Tấn Nhiệm

ĐỊNH NGHĨA TRUYỀN KHỐI

1. Truyền khối là gì?

o Đối tượng là cấu tử

o Ranh giới là vùng biên của các pha

 Khi một cấu tử di chuyển/khuếch tán trong dòng lưu chất

o Chưng cất: phân riêng chất lỏng A – chất lỏng B

Thành phần hỗn hợp

2. Các thuyết truyền khối

Lớp biên vận tốc

Lớp biên nồng độ

1.2 Thuyết hai lớp film (two-film theory)

2.3 Thuyết xâm lấn (penetration theory)

3. Định luật Fick

o J thông lượng khuếch tán của cấu tử A (Kg/m2.h)

Thuyết động học:

Phương pháp thực nghiệm

Phương pháp dự đoán của Gilliland

CÂN BẰNG PHA

6. Cân bằng pha

6.2 Các định luật cân bằng pha

6.2 Các dạng đồ thị cân bằng pha

Đồ thị áp suất - thành phần

Đồ thị nhiệt độ - thành phần

BÀI TẬP GIẢN ĐỒ PHA

7. Sự tương đồng giữa các mô hình dẫn truyền

Đinh luật Fick

8. Động lực quá trình truyền khối

o Tổng lượng vật chất khuếch tán G  k y Fytb  k x Fxtb

BÀI TẬP HỆ SỐ TRUYỀN KHỐI

THANKs FOR your

You might also like