KAYNAK

TEKNOLOJİSİ

ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR

ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
 Amerika'da bu yönteme "GMAW -
Gaz Metal Ark Kaynağı ", İngiltere'de ve
Almanya'da ise "MIG/MAG Kaynağı" adı
verilmektedir. Ülkemizde de, "Ergiyen
Elektrotla Gazaltı veya MIG/MAG
Kaynağı" adları kullanılmaktadır.

ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR

YÖNTEMİN ÜSTÜNLÜKLERİ
Yöntemin yaygın olarak kullanılma nedeni, doğal olarak
sağladığı üstünlüklerden kaynaklanmaktadır. Bu üstünlükler
aşağıda sıralanmıştır :

 Ticari metal ve alaşımların tümünün kaynağında kullanılabilen

yegane ergiyen elektrotla kaynak yöntemidir.

 Elektrik ark kaynağında karşılaşılan sınırlı uzunlukta elektrot

kullanma problemini ortadan kaldırmıştır.

 Kaynak her pozisyonda yapılabilir. Bu tozaltı kaynağında mümkün

değildir.

 Metal yığma hızı elektrik ark kaynağına nazaran oldukça

yüksektir.

ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR

 Sürekli elektrod beslenmesi ve yüksek metal yığma hızı
nedeniyle, kaynak hızları elektrik ark kaynağına nazaran
yüksektir.

 Elektrod beslenmesinin sürekli olması nedeniyle hiç

durmadan uzun kaynak dikişleri çekilebilir.

 Sprey iletim kullanıldığında, elektrik ark kaynağına

nazaran daha derin nüfuziyet elde edilir. Böylece iç köşe
kaynaklarında aynı mukavemeti sağlayan daha küçük
kaynak dikişleri çekmek mümkün olur.

 Yoğun bir cüruf tabakasının olmayışı nedeniyle pasolar

arası temizlik için harcanan zaman çok azdır.

Bu üstünlükler, gazaltı kaynak yöntemini, özellikle yüksek

üretim hızlarına ve otomatik kaynak uygulamalarına uygun
hale getirmiştir
YÖNTEMİN SINIRLAMALARI
Diğer kaynak yöntemlerinde olduğu gibi gazaltı kaynağının kullanılmasını
zorlaştıran bazı sınırlamalar da mevcuttur. Bu sınırlamalar aşağıda
sıralanmıştır :

 Kaynak donanımı, elektrik ark kaynağına nazaran, daha karmaşık, daha

pahalı ve bir yerden başka bir yere taşınması daha zordur.

 Kaynak torcunun elektrik ark kaynağı pensesinden daha büyük olması

nedeniyle ve kaynak metalinin koruyucu gazla etkin bir şekilde korunması
amacıyla torcun bağlantıya 10 ila 20 mm arasında değişen yakın bir
mesafeden tutulması gerektiği çin, bu yöntemin ulaşılması güç olan
yerlerde kullanılması pek mümkün değildir.

 Kaynak arkı koruyucu gazı bulunduğu yerden uzaklaştıran hava

akımlarından korunmalıdır. Bu nedenle, kaynak alanının etrafı hava
akımına karşı koruma altına alınmadıkça, yöntemin açık alanlarda
kullanılması mümkün değildir.

 Göreceli olarak, çalışma anında yüksek şiddette ısı yayılması ve ark

yoğunluğu nedeniyle, bazı kaynakçılar bu yöntemi kullanmaktan kaçınabilir.
GAZALTI KAYNAĞININ
ÖZELLİKLERİ
Bu yöntemde dışarıdan sağlanan gazla korunan ve otomatik
olarak sürekli beslenen ve ergiyen elektrot kullanılır.
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR
1,0mm'den daha 1,6 ilâ 3,2 mm 1,6 ilâ 3,2 mm. Demir esaslı
kalın çaplı demir ve çaplı demir Çaplı demir dışı küçük çaplı tel
demir dışı tel esaslı tel metal tel elektrotlar için
elektrotlar için elektrotlar için elektrotlar için
Torç ucu sürekli soğuk bölgeye
tutulur.
 Torç ucu sürekli erimiş ve
katılaşmaya başlayan kaynak
metaline doğru tutulmalıdır.

ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR

 Bu pozisyonda kaynakçı
kaynak banyosunu görmekte
zorlanır. Manuel kullanıma
uygun değildir.

ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR

 ARK OLUŞUMU

Eksi kutuptan (katot) elektronlar büyük

bir hızla artı kutba (anot) doğru hareket
ederler. Bu hızlı hareketlerinin enerjisi,
ısıya dönüşür.
* Hızla hareket eden elektronların
çarptığı bölge aşırı ısınır ve böylece iş
parçası ergir ve kısmen buharlaşır.
* Elektronların hızlı hareketleri sonucu
atomların dış kabuklarından da
elektronların ayrılmasına sebep olurlar.
Böylece atomlar pozitif yüklü iyon
haline geçerek eksi kutba
doğru gider ve bu kutbun
ergimesine sebep olur.

ARŞ.GÖR. VOLKAN ONAR

 TERS KUTUPLAMA MI ?
DOĞRU KUTUPLAMA MI ?
* Gazaltı kaynağında DC akım üreteçlerinde kaynak teli
genellikle pozitif kutba bağlı olarak kullanılır. Buna ters
kutuplama adı verilir.
* Kaynak telinin negatif kutba bağlı olduğu Doğru
Kutuplama ise nadiren kullanılır. Çünkü bu kutuplama
şeklinde kaynak metalinden iş parçasına zayıf sıvı
metal damla geçişi meydana gelir.
 DAMLA GEÇİŞ TÜRLERİ

Gazaltı kaynağında kaynak telinden iş parçasına metal damlaları beş

farklı türde geçebilir:

1- KISA ARK
2- UZUN ARK
3- SPREY ARK
4- DARBELİ ARK
5- DÖNMELİ ARK
 İNCE LEVHALARI TÜM POZİSYONLARDA
KAYNAK YAPMAK MI İSTİYORSUNUZ?
ÖNERİLEN ARK TÜRÜ:
KISA ARK
• İNCE KESİTLİ LEVHALARDA KULLANILMASI ÖNERİLİR
• TÜM POZİSYONLARDA KULLANILIR DÜŞÜK ISI GİRİŞİ
•GENELLİKLE DÜŞÜK KARBONLU ÇELİKLERDE KULLANIMI
ÖNERİLİR
• SIÇRAMA VARDIR
•HIZLIDIR
 Kısa ark Damla Geçişinde Karşılaşılabilecek
Problemler
1- Yüksek akım şiddetlerinde sıçrama problemi ile karşı karşıya kalınır.
Akım 180 – 200 Amperi geçtiğinde sıçrayan damlaların büyüklüğü de
artar ve iş parçasının yüzeyinde yanmalara sebep olur.

2- Kısa ark işleminde Düşük akım kullanıldığı için yetersiz ergime

problemleri ile karşılaşılabilir.

3- Alüminyum gibi yüksek ısı iletkenliğine sahip metallerde kısa ark

damla geçişi ile istenilen nitelikte kaynak dikişi elde etmek zordur.
KISA ARK DAMLA GEÇİŞİ İÇİN ÖNERİLEN
KORUYUCU GAZLAR

27
 UZUN ARK DAMLA GEÇİŞİ

* Kaynak akımı ve kaynak gerilimi kısa ark oluşumun değerlerinden biraz

daha yüksek tutulduğunda UZUN ARK damla geçişi meydana gelir.
* Ark tutuşur tutuşmaz kaynak telinin uç kısmında ergime başlar ve
damlacık oluşur.
* Damla büyüyerek kaynak tel çapının iki veya üç katı büyüklüğe ulaşır.
Daha sonra kaynak telinden koparak yerçekimi sayesinde ark sütunu
içerinden kaynak banyosuna düşer.
* İri damla oluşumu nedeniyle bu damla geçişine İRİ DAMLA GEÇEŞİ de
denir.

Kaynak
teli
 UZUN ARK DAMLA GEÇİŞİ ÖZELLİKLERİ

• Uzun ark, kullanılan bütün koruyucu gazlarda meydana gelir.

•CO2 haricindeki tüm gazlarda uzun ark oluşabilecek kaynak akım ve

gerilimi bölgesinin en alt değerlerinde oluşur.

•CO2 gazı kullanımında ise kaynak akım ve gerilim bölgesinin her yerinde
uzun ark meydana gelir.

• Damlaların iri olması ve damlanın yerçekimi kuvveti

ile kaynak banyosuna taşınımı sebebiyle tavan
pozisyonlarında uzun ark damla geçişi tavsiye edilmez.

* Sıçrama oldukça fazladır.

KALIN LEVHALARI YATAY POZİSYONUNDA
KAYNAK YAPMAK MI İSTİYORSUNUZ?
ÖNERİLEN ARK TÜRÜ:
SPREY ARK
 SPREY ARK ÖZELLİKLERİ
Sprey Ark;
Argonca zengin koruyucu gaz altında
Yüksek kaynak akımı ve gerilimi değerlerinde elde edilir.

* Dolgu malzemesi çok küçük damlalar halinde ark boyunca

kaynak havuzuna geçer.

* Damlaların büyüklükleri tel

çapından çok daha küçüktür.

* Sıçrama çok az ve dikiş görünümü

ise çok düzgündür.
 SPREY ARK;
* YÜKSEK ERGİME GÜCÜNE SAHİP
* SIÇRAMA YOK DENECEK KADAR AZ
* KALIN MALZEMELERİN KAYNAK İŞLEMİ İÇİN ÇOK UYGUN

RK
A
E Y
KAYNAK GERİLİMİ

S PR

ARK
A
KIS

KAYNAK AKIMI
SPREY DAMLA GEÇİŞİ İÇİN ÖNERİLEN
KORUYUCU GAZLAR

33
SPREY DAMLA GEÇİŞİ İÇİN ÖNERİLEN
KORUYUCU GAZLAR

34
TIG/WIG GAZALTI
KAYNAK YÖNTEMİ
 TIG/WIG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ
Amerika’da yöntemin adı
TIG: TUNGSTEN INERT GAS kelimelerinin ilk harflerinden oluşmuştur.
HELIARC: Koruyucu gaz olarak Helyum kullanıldığı için ABD’de yöntem
için bu isim de kullanılır.
INERT: soy gaz (Argon, Helyum)

Avrupa’da yöntemin adı

WIG: WOLFRAM INERT GAS kelimelerinin ilk harflerinden oluşmuştur.
ARGONARC: Koruyucu gaz olarak Argon kullanıldığı için Avrupa’da
yöntem için bu isim de kullanılır.

Türkiye’de yöntemin adı

TIG GAZALTI KAYNAĞI : Akademik çevrelerde kullanılan ad
ARGON KAYNAĞI : Endüstriyel piyasada kullanılan ad
 TIG/WIG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ

YÖNTEMİN TANIMI
TIG gazaltı kaynak yönteminde, kaynak işlemi için gerekli olan ısı enerjisi,
ergimeyen tungsten bir elektrot ile iş parçası arasında koruyucu bir
atmosfer içerisinde oluşturulan elektrik arkı tarafından sağlanır.

ARK: Tungsten elektrot ile iş Tungsten

parçası arasında oluşturulur elektrot

Koruyucu Gaz: Soy gaz olan

Argon veya Helyum kullanılır Nozul

Birleştirme İşlemi: İlave kaynak

teli kullanılarak veya kıvrık alın İlave
Koruyucu
kaynak
kaynak ağız biçiminde teli
gaz

kullanılmayarak yapılır
Ana metal
TIG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİNDE ARK OLUŞTURMA İŞLEMİ VE
TORCUN ŞEMATİK GÖSTERİMİ
 TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ

1- Yüksek nitelikli ve kaliteli kaynak dikişleri elde etmek mümkündür.

2- Sıçrama problemi yoktur.
3- Kaynak dikişlerinde curuf olmadığı için curuf temizleme sorunu yoktur.
4- Örtülü elektrotlarla kaynak yapıldığında karşılaşılan duman problemi
TIG gazaltı kaynağında yoktur.
5- Diğer yöntemlere göre demir esaslı ve demirdışı tüm metallerin kaynak
işleminde kullanılmaya daha elverişli bir yöntemdir.
 TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ

6- Her pozisyonda kaynak yapmaya elverişlidir.

7- Çok ince 0.1 mm kalınlığa kadar malzemelerin birleştirilmesi işleminde
rahatlıkla kullanılabilen bir tekniktir.
8- Kıvrık alın kaynak ağız biçimlerinde ilave kaynak teline gerek duyulmaz
9- Kaynak banyosu net bir şekilde görüldüğü için kaynak banyosunun
lokal kontrol işlemi oldukça kolaydır.
 TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNİN EKSİKLİKLERİ

1- Diğer kaynak yöntemleri ile karşılaştırıldığında daha düşük kaynak

ilerleme hızı mevcuttur.
2- Diğer kaynak yöntemleri ile karşılaştırıldığında metal yığma oranı biraz
daha düşüktür.
3- TIG kaynağının elle yapılması işleminde el mahareti üstün kabiliyetli
kaynakçıya gereksinim duyulur.
4- Diğer kaynak yöntemleri ile karşılaştırıldığında TIG kaynak işlemi
esnasında daha parlak ultraviyole ışınları meydana gelir. Bu nedenle
kaynakçı vücudunu koruyabilmesi için deri giysi giymesi gerekir.
 TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNİN EKSİKLİKLERİ

5- Kaynak hızı düştüğü için 7 mm’den kalın parçaların birleştirilmesinde

ekonomik değildir.
6- Kaynak makinesinin ilk maliyeti elektrik ark kaynağına göre daha
fazladır.
7- Tungsten elektrod ucu dikkat edilmezse iş parçasına değmesi sonucu
bozulabilir. Hatta tungsten elektod parçacıkları kaynak dikişi içerisinde
kalarak kaynak hatası oluşmasına sebep olabilir.
 TIG GAZALTI KAYNAK DONANIMI
1- KAYNAK MAKİNASI
2- KORUYUCU GAZ DONANIMI
3- TOPRAKLAMA VE TORÇ BAĞLANTI KABLOLARI
4- TORÇ
5- TUNGSTEN ELEKTROD

EK ÜNİTELER
1-TORÇ SOĞUTMA
DONANIMI
2- AYAK PEDALİ
3- OTOMATİK TIG
KAYNAĞINDA KAYNAK
TELİ BESLEME ÜNİTESİ
4- OTOMATİK TIG
KAYNAĞINDA TORCA
SALINIM HARETEKİ
VEREN OSİLATÖR