BURMA

MGA LAYUNIN SA PAG-AARAL:

Sa pagtatapos ng kurso, inaaasahang matututuhan ng mga mag-aaral ang

mga sumusunod:
1. Matalos ang mga impluwensiya, kahalagahan, mga aral ng panitikang
galling sa Burma
2. Mapag-uri-uri ang mga panitikan mula sa Burma
3. Makikilala ang mga prinsipyo, aral, katangian ng mga panitikan mula sa
Burma
 MYANMAR ANG “GININTUANG LUPAIN”

• Tinatawag na Ginintuang Lupain ng unang mga nanirahan dito, maraming

kayamanan nag Myanmar: langis at gas, tanso, lata, pilak, tungsten, at iba pang
mineral at gayundin ang mahalagang bato, tulad ng mga sapiro Esmeralda, rubi, at
jade. Kabilang sa iba pang mga kayamanan nito ang tropical na mauling mga
kagubatan na may mga kahoy na bihirang makita, tulad ng teak, rosewood, at nara.
Ang mga kagubatang ito ay tahanan din ng maraming hayop sa ilang – mga
unggoy, tigre,oso,kalabaw, at elepante ang ilang sa mga ito. Ngunit ang tunay na
kayamanan ng Ginintuang Lupain ay ang mga mamamayan nito.
 KASAYSAYAN NG MYANMAR

∞ Noong unang mga taon ng ika-19 na siglo, nagsimulang dumating ang mga
Britano mula sa kasasakop na India. Nanirahan muna sila sa katimugang rehiyon at
nang dakong huli, sinakop ang buong bansa. Pagsapit ng 1886 ang Burma na tawag
noon sa Myanmar ay nanging bahagi ng Britanong India.
∞ Noong Digmaang Pandaigdig II, ang lupaing ito ay naging sentro ng malulupit
na alitan, at sa ilang buwan lamang noong 1942, napalayas ng mga hukbong Hapon
ang mga Britano.
 KASAYSAYAN NG MYANMAR

∞ Kasunod nito, itinayo ang kasuklam – sikla na “Rile ng Kamatayan.” Ang 400 –
kilometrong rilea na ito na bumabagtas sa di-kaayaayang kalupaan ng mga kagubatan at mga
bundok ang nagdurugtong sa Thanbyuzayat sa Burma at sa Bong Pladuk sa Thailand.
∞ Sa wakas, gumanti ang Britanya, at nagtagumpay sa pagbawi sa bansa mula sa Hapon
noong 1945. Ngunit sandali lamang ang pamamahala ng Britanya, yamang nakamit ng Burma
ang kasarinlan nito mula sa Britanya noong Enero 4, 1948. Noong Hunyo 22, 1989, tinanggap
ng United Nations ang bagong pangalan ng bansa na Myanmar.
 ANG WATAWAT NG MYANMAR
∞ Ang 14 na mga bituin at 14 cogs sa bandila ay kumakatawan sa 14 na administratibong dibisyon ng Burma,
Ang ngipin ng gulong ay sumisimbolo sa industriya, at ang palay ay sumisimbolo sa agrikultura. Ang pulang
kulay naman ay sumisimbolo sa katapangan, ang puting kulay naman ay kumakatawan sa kadalisayan at ang
asul naman ay sumisimbolo sa kapayapaan.
 ANG MGA MAMAMAYAN NG MYANMAR

• Likas na mahihinahon at mapapayapa, ang mga mamamayan ng Myanmar sila

ay may mabuting pag-uugali at mapagpatuloy.
• Pinakikitunguhan nila ang mga panauhin nang may paggalang at dignidad.
• Ang karaniwang pananamit para sa lalaki’t babae sa Myanmar ay ang lungi, na
madaling ginagawa sa pamamagitan ng pagtatahi sa isang piraso ng tela, na
may dalawang metro ang haba, sa magkabilang dulo nito upang bumuo
ng isang bilog.
 ANG MGA MAMAMAYAN NG MYANMAR

• Ang mga mamamayan ng Myanmar ay magaling din sa paggawa ng

maririkit na pinalamutiang mga bagay na binarnisan—mga mangkok,
bandehado, at kahon na may takip.
• Pero ang nagpapangyari sa mga paninda nila na maging kakaiba ay
ang kanilang uwidong disenyo at mga
inukit na padron.
 LAGANAP ANG IMPLUWENSIYA NG
RELIHIYON
• Mga 85 porsiyento ng mga mamamayan sa Myanmar ay Budista; ang natitirang
bahagi ay pangunahin nang nag-aangking Muslim at Kristiyano.
• ang relihiyon ay gumaganap ng pangunahing papel sa buhay ng karamihan ng
mga mamamayan sa Myanmar.
• ang mga Budistang monghe ay nanatang hindi hihipo ng isang babae
• Kaya bilang paggalang, nag-iingat ang mga babae na hindi masyadong lumapit sa
mga monghe.
 ISANG LUPAIN NG GININTUANG MGA
KABISERA
• Nagkaroon ng maraming kabiserang lunsod ang Myanmar.
• Sa sentro ng Myanmar matatagpuan ang Mandalay, na popular na
tinatawag na Ginintuang Lunsod.
• Ang lunsod na ito, na may nakakalat na daan-daang pagoda mula sa
bawat yugto ng kasaysayan, ay may 500,000 katao at siyang huling
kabisera bago ang pananakop ng Britanya.
 ISANG LUPAIN NG GININTUANG MGA
KABISERA
• Binigyan ni Haring Mindon ng maharlikang mga parangal ang Mandalay noong 1857,
nang magtayo siya ng isang malaking palasyo roon para sa kaniyang sarili at sa kaniyang
mga reyna.
• Noong 1885, ipinatapon ng mga Britano ang kahalili ni Mindon, si Haring Thibaw, sa
India, ngunit hindi nila ginalaw ang palasyo.
• Ang kabisera sa ngayon, ang Yangon (opisyal na kilala bilang Rangoon hanggang 1989),
ay isang buháy na lunsod na may tatlong milyon katao, na namumutiktik sa
nagbubusinahang mga kotse, bus, at taksi na bukás ang mga gilid.
 ISANG LUPAIN NG GININTUANG MGA
KABISERA
• Kabilang din sa nagtataasang mga gusaling ito ang 98-metrong
ginintuang tulis ng 2,500-taóng-gulang na Shwedagon Pagoda na
nagsisiwalat sa kayamanan at galíng sa arkitektura ng sinaunang
panahon.
• Gayunman, inaangkin ng ilan na ang ginintuang Sule Pagoda ang
siyang tunay na pinakatampok na panoorin sa Yangon.
 ESPIRITUWAL NA GINTO
• Noong 1914, dalawang Internasyonal na Estudyante ng Bibliya (na
siyang pagkakakilanlan ng mga Saksi ni Jehova noon) ang dumating
sa Rangoon mula sa India, na naghanap ng mga tao na nagpapahalaga
sa gintong may mas mataas na uri—espirituwal na ginto.
• Noong Enero 1978, ang tanggapang pansangay ay inilipat sa Inya
Road.
 MAGAGANDANG TANAWIN
BAGAN-
Kasalukuyan, na may 2,220 na mga natitirang templo
(sa humigit-kumulang 13,000 na templo sa panahon ng pagtaas),
ang tinubuang lupa na ito ay nagbibigay ng makatarungang mga
pagkakataon para sa malayang pagexplore.
Ang mga templo ay malapit sa bawat isa,
kaya nagbibigay ito sa iyo ng isang malawak na hanay ng mga
paglipat ng mga paraan tulad ng paglalakad, pagbibisikleta,
bus, tuk-tuk o sa isang hot air balloon upang matuklasan
ang kamangha-manghang site na ito.
• Mandalay- Matatagpuan hindi malayo sa Bagan (mga 30-minuto na flight mula sa Bagan),
ang Mandalay ay dating kabisera ng sinaunang Myanmar at ngayon ay isang lungsod ng
kaguluhan, usok, at alikabok.
• Inle Lake- Kabilang sa mga pinakapopular na destinasyon ng turista sa Myanmar, ang Inle
Lake ay ang lugar na pinakamahusay na kilala ng mga mangingisda na may mga
natatanging paraan ng pangingisda, na lang paggaod sa isang binti.
• Golden Rock Pagoda-Ito ang sagradong templo ng Myanmar na niranggo sa
ikatlong, sa ibaba lamang ng Mahamuni Pagoda at Shwedagon Pagoda.
 PANITIKAN
• Ang panitikan ng Burma o Myanmar ay impluwensiya ng mga
kalinangang Indiyano (India) at Thai (Thailand).Makikita ang
impluwensya na ito sa mga marami nilang likha katuladng Ramayana. Ang
wikang Burmese, na ‘di tulad ng ibang wika sa Timog-silangang Asya (e.g.
Thai, Khmer), ay hiniram ang mga salita mula sa Pāli imbis sa Sanskrit.
Sinasalamin ng Panitikang Burmes ang lokal na alamat at kalinangan.
Kyauksa ang pinakaunang akda na ginawa sa Myanmar. Myazedi
Inscription (1113 A.D.) ay isa sa mga pinakaunang gawa sa Myanmar. Ang
unang printing press ay dumating sa Myanmar noong 1800s.
•TULA

Ginoong Charley, Ikaw ang Pinili

Ko
Ni Maung Chaw New