kullandığı kelimelere dayalı olarak hazırlanacak öğretim materyalleri anlamlı okuma becerisinin kazandırılmasına yardımcı olur. Tanıdık Kelimelerle Öğretmek İçin Hazırlanabilecek Ders Planları
Aile Bireylerinin İsimlerinin Tanıtılması
(12X20) cm büyüklüğünde kartonlardan aile
bireylerinin sayısı kadar kesilir.
Kartonların her birinin üzerine aile
bireylerinin resimleri, alt kısımda biraz boşluk kalacak şekilde yapıştırılır, boşluklara sığacak büyüklükte kesilir ve üzerlerine aile üyelerinin isimleri yazılır.
Başlangıçta, isimleri siz çocuğa okuyun ve
resimleri işaret edin. Resmin altındaki boşluklara kişilerin isimlerini yerleştirin. Daha sonra ise çocuğun isimlerle resimleri eşleştirmesini sağlayın. BÜYÜK BABA BÜYÜK ANNE Eğer Çocuk Hata Yapıyorsa
Yapacağınız okuma etkinliklerinde çocuk
çeşitli nedenlerle hata yapabilir. Bu durumda bazı yardım tekniklerinden yararlanmalı ve onu yönlendirmelisiniz.
Örneğin, siz ona Anne yazılı kartı gösterip,
bu kim diye sorduğunuzda yanlış resmi göstermeye çalışabilir, bu durumda onu yönlendirmeli ve doğru resmi seçmesini sağlamalısınız. Çocuklar çeşitli nedenlerle hata yapabilirler. Bu nedenler şunlar olabilir:
1. Çocuk sizin ne hakkında
konuştuğunuzu anlamayabilir.
2. Öğrenmeye hazır değildir veya
çalışmalar ilgisini çekmiyor olabilir.
3. Sizi tedirgin etmek için kasıtlı olarak
hata yapıyor olabilir.
4. Yardım istemeyi bilmiyor ve işbirliği
yapamıyor olabilir.
5. Kuralları ve çalışmayı nasıl
sürdüreceğini bilmiyor olabilir. Hata nedenlerinin neler olabileceğini öncelikle tespit edin ve bu nedenleri ortadan kaldırın.
Aşağıda sözü edilen Yardım ve Düzeltme
Tekniklerini kullanmak, hataları düzeltmenize yardımcı olacaktır. 1. Çocuğu doğru seçim yapması için yönlendirin. Siz Anne kartını elinize alın ve “Bu kartın üzerinde Anne yazıyor, Anneyi al. Evet çok güzel. Şimdi onu resmin (yazının) üzerine koy.” Diyerek yönlendirme yapın.
2. Kartları masanın üzerine koyun ve Anneyi
temsil eden kartı göstermesini sağlayın. Yanlış tercih yaparsa, seçiminin yanlış olduğunu belirtin ve doğru kartı gösterin. 3. Anne yazılı kartı gösterin ve seçenekler arasından sadece iki tanesini çocuğun önüne koyun çünkü, kart sayısını azaltırsanız daha doğru tercihler yapacaktır. Yanlış karta yönelirse, elini tutup doğru kartı almasını sağlayın.
4. Eğer çocuk hala hata yapıyorsa, belki de
sıkıldığını ifade etmek için bunu yapıyordur ve çalışma ile ilgilenmiyordur. Bu durumda kartları ortadan kaldırın ve kendini hazır hissettiği zaman okuma çalışmasına devam edebileceğinizi söyleyin. 5. Küçük pekiştireçler vererek (şeker, çikolata gibi), çalışmaya istekli olmasını sağlayabilirsiniz. Doğru cevap verdiğinde alacağı çikolata, onun bir daha ki sefere doğru cevap vermek için çaba harcamasını sağlar.
6. Eğer öğrenci yeterli motivasyona sahipse,
ancak yardım ve pekiştireç talep etmeyi bilmiyorsa, bunu öğretmelisiniz. 7. Eğer öğrenci hala hata yapıyorsa, çalışmalara devam etmeye çalışmayın. Öğrenci çalışmalar için hazır değilse, sizin zorla çalışma yapmaya zorlamanız, onu okumaktan soğutmaktan başka bir işe yaramaz. Devam etmek için süre bekleyin.
Yaptığınız çalışmalarda, öğrencinin her
doğru cevabı için pekiştireç verin, onu övün, geri bildirim verin,
yanlış cevaplarında ise
kesinlikle pekiştireç vermeyin sadece geribildirim verin ve doğru cevabı söyleyin. İlk Kelimenin Öğretilmesi
1. AŞAMA: Eşleme
Öğrenciye üzerinde kendi resminin
bulunduğu kartı gösterin. Resme bakmasını ve resim hakkında konuşmasını sağlayın. Eğer cevap vermiyorsa, doğal bir ses tonuyla “Bu sensin Paşa” deyin ve resmin altında yer alan isme işaret edin. “Paşa, burada Paşa yazıyor.” deyin. Sadece ismin yazılı olduğu kartı alın ve resimli karttaki yazının üstüne yerleştirin.
Eğer ne yaptığınızı anlamadıysa tekrar model
olun, daha sonra aynı şeyi onun da yapmasını isteyin. Komutları anlamakta zorlanıyorsa, fiziksel yardım tekniklerinden yararlanarak eşleme yapmasını sağlayın.
Eşlemeyi yaptıktan sonra davranışını
pekiştirmek için “Evet yaptın. Paşa’yı buldun ve resmin üzerindeki Paşa yazısının üzerine koyarak bunları eşledin. Aferin sana, çok iyi gidiyorsun.” deyin. 2. AŞAMA: Seçme
Paşa yazan kartı ve resimli kartı öğrencinin
önüne koyun, Paşa yazan kartı seçmesini isteyin.
Kartı aldıktan sonra ise resimli kartın
altındaki yere koymasını isteyin.
Öğrenci bunu yaptığında “Aferin, harikasın!
Doğru kartı seçtin ve uygun yere koymayı başardın.” diyerek davranışını pekiştirin. 3. AŞAMA: İsimlendirme
Paşa yazılı kartı elinize alın ve “Bu karton
üzerinde .......... yazıyor.” deyin ve öğrencinin tamamlamasını isteyin.
Öğrenci cevabı söylediğinde “Aferin! Çok
iyisin. Doğru, burada Paşa yazıyor.” deyin.
Öğrenci, tam olarak Paşa kelimesini
çıkartamasa da, yakın seslendirmeler doğru kabul edilebilir. İkinci Kelimenin Öğretilmesi
Öğrenciyle 35-40 dk çalışarak ilk kelimeyi
öğrendikten sonra yeni bir kelimenin öğretimine başlanır.
“Anne” kelimesi çalışılacaksa, bununla ilgili
bir tane resimli, bir tane de yazılı kart hazırlanır ve ilk kelimenin öğretiminde izlenen 1., 2., ve 3. aşamalar aynen tekrar edilir.
Daha sonra ise birinci ve ikinci kelimeler ile
aşağıdaki çalışma aşamaları gerçekleştirilir. 1. Aşama : Kelimeleri Ayır Etme ve Eşleme
Paşa ve Anne kartlarını masanın üzerine
koyun. Üzerinde Paşa yazan yazılı kartı elinize alın “ Burada Paşa yazıyor hadi onu uygun resmin üzerine koyalım.” deyin. Burada öğrencinin “Paşa” demesi önemli değildir amaç ayırt edip doğru resimle yazıyı eşlemesidir.
Daha sonra “Anne” yazan kartı alıp resmin
üzerine koymasını sağlayın. Gerekiyorsa eşleme anında sözel veya fiziksel yardım tekniklerini kullanabilirsiniz. 2. Aşama : Kelimeleri Ayırt Etme ve Seçme
Üzerinde anne ve Paşa yazan iki yazı kartını
masanın üzerine koyun ve kartlara dikkatle bakmasını söyleyin.
Hangi kartta Paşa yazdığını göstermesini
isteyin. Daha sonra anne yazan kartı göstermesini isteyin.
Sonra ona “Şimdi kartları karıştırıyorum”
deyin. Kartları karıştırdıktan sonra “ Şimdi Paşa nerede?” “ Şimdi Anne nerede?” diye sorun.
Daha sonra resimli kartları da masaya koyun
ve seçtiği kartları resimlerin üzerine yerleştirmesini isteyin, gerekiyorsa yardım tekniklerini kullanın. 3. Aşama :Kelimeleri Ayırt Etme ve İsimlendirme
Üzerinde Paşa yazan katı alın ve “ Bu kartın
üzerine .... yazıyor” deyin ve öğrencinin cümleyi tamamlayarak cevap vermesini isteyin. Sonra Anne yazan kartı alın ve “ Bu kartın üzerinde .... yazıyor” deyin ve yine öğrencinin cümleyi tamamlamasını sağlayın.
Öğrenci cevap vermiyorsa resimli kartları
kullanarak yardım edin ve doğru cevaplarını pekiştirin. Diğer Kelimelerin Öğretilmesi
Öğrenci yeni kelimeler öğrendikçe eski
öğrendiği kelimelerle birlikte seçme, eşleme, ayırt etme çalışmalarına devam edilmelidir.
Örneğin “Baba” kelimesi öğretildiğinde
“Anne, Paşa, Baba” kelimelerinin ayırt edilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Böylece eski öğretilen kelimelerin hatırlatılması da sağlanmış olur.
Yeni kelimeler örendikçe daha çok kart ile
daha kompleks çalışmalar yapılmalıdır. Öğrencinin bunları ayırt etmesi, seçmesi, eşlemesi sağlanır. İhtiyaç Duyduğunda Hatırlatıcılar Kullanın
Hatırlatıcılar hafızayı çalıştırarak
öğrenilenleri canlı tutar. Hatırlatıcılardan yararlanarak çocuğunuzu harfleri ve kelimeleri hafızasında tutmasını ve kolay hatırlamasını sağlayabilirsiniz. Hatırlatıcılardan yararlanılarak çağrışım yaptırılır.
Örneğin, eğer çocuk “görmek” kelimesini
hatırlamakta zorluk çekiyorsa kelimenin yapısındaki “gör“ harfleri göz şeklinde yapılırsa, gözlerden çağrışım yaparak “görmek” kelimesini daha kolay hatırlar. Bazen çağrışım yapılması için harfler renklendirilebilir veya nesnelere benzetilebilir. Kravat, tarak, baston gibi.
Örneğin Baba, Anne ve Dede kelimeleri
birbirleriyle karıştırılabilir. Bu durumda Baba kelimesinde yer alan “b“ harfi kırmızı renkli bir kravat formunda çizilerek bu harfin tıpkı babanın kravatına benzediği söylenerek çağrışım yapması sağlanabilir.