შესავალი საჯარო

სამართალში
ლექცია 2: სახელმწიფოს ზოგადი თეორია
რას ვუწოდებთ სახელმწიფოს?
ფაქტები სახელმწიფოების შესახებ

• - არსებული სახელმწიფოებიდან მხოლოდ 14-ია რომელიც ბოლო

200 წლის მანძილზე არსებობდა უწყვეტად
• - იაპონიის პოლიტიკურ ერთეულად ჩამოყალიბებიდან, ჩვ. წ. აღ.-
მდე 660 წ-დან ამერიკის დამოუკიდბელობის დეკლარაციამდე -
1776 წ. ახალი სახელმწიფო იქმნებოდა ყოველ 175 წელში ერთხელ
• - მე-19 საუკუნეში ახალი სახელმწიფოები იქმნებოდა 4 წელში
ერთხელ
• - მე-20-ე საუკუნის პირველ ნახევარში 18 თვეში ერთხელ და მეორე
ნახევრიდან 1993 წლამდე ყოველ 5 თვეში ერთხელ
ფაქტები სახელმწიფოების შესახებ

• - თანამედროვე კონფლიქტების ფონზე ახალი კვაზი -

სახელმწიფოებრივი წარმონაქმნები ხდება აქტუალური
• - საქართველოს ოკუპაცია და უკრაინის კონფლიქტი
 სახელმწიფოს იდეა

• - რისთვის გვჭირდება სახელმწიფო?

• - რას ნიშნავს ლეგიტიმაცია?
რომელი მეცნიერებით გამოვიკვლიოთ?

• - სამართალი? - წარმოდგენას გვიქმნის იდეებზე

• - ისტორია? - წარმოდგენას გვიქმნის მოვლენებზე
• - ანთროპოლოგია? - გვასწავლის ადამიანთა ყოფას
წარსულსა და აწმყოში
 გამოგვადგება თუ არა ისტორია სახელმწიფოს
გამოსაკვლევად?

• - მოაზროვნეთა ერთი ნაწილი მიიჩნევდა, რომ

სახელმწიფო შეიქმნა როგორც შეთანხმება
საზოგადოებაში
• - მეორე ნაწილისთვის შეთანხმება ფიქციაა და
სახელმწიფოს შექმნა უკავშირდება „ძირითად ნორმას“ -
კელზენი
 სახელმწიფო და ანთროპოლოგია

• - ნაყოფიერი მიწების ათვისება, მიგრაციები

• - ნაყოფიერი „ოაზისები“
• - მოსახლეობის სიმჭიდროვის ზრდა და სიკეთის
დაგროვება
• - ბრძოლა დაგროვებული ქონების დაცვისა და
მოპოვებისთვის
 როგორ იქმნება პირველი სახელმწიფო -
ფილოსოფია

• - ადამიანები, ხედავენ რა საფრთხეებს, ეძებენ „ბრძენს“,

რომელიც მათ დაიცავთ
• - ადამიანების რაოდენობის ზრდასთან ერთად
აუცილებელი ხდება დავების მომგვარებელი
• - არისტოტელეს “Zoon Politicon“ არსება, რომელიც
გადაწყვეტილებებს უნდა იღებდეს ოჯახზე უფრო მაღლა
მდგომი გაერთიანების საკეთილდღეოდ
 სახელმწიფო ისტორიული თვალსაზრისით

• - ოჯახი, სოფელი, ციხე-ქალაქი (ქალაქი-სახელმწიფო)

• - იმპერია
• - რესპუბლიკა
• - დემოკრატია
• - სახელმწიფოთა კავშირები
სახელმწიფოების ისტორია ევროპაში

• - რომის იმპერია და მისი საზღვრები

• - კარლოს დიდის მემკვიდრეობა და სამად გაყოფილი
იმპერია
• - იმპერიის მუდმივი დეცენტრალიზაცია - გერმანიის 1800
ფედერალური ერთეული
• - რეფორმაცია
 30 წლიანი ომი რომის იმპერიაში

• - პროტესტანტულ და კათოლიკურ სახელმწიფოებს შორის

• - ჰაბსბურგებისა და ბურბონების დაპირისპირება, ბრძოლა
ლიდერობისთვის საფრანგეთსა და გერმანულ იმპერიას შორის
• - 25%-დან 40%-მდე მშვიდობიანი მოსახლეობის მსხვერპლი
• - გაკოტრებული სახელმწიფოები
• - დასრულდა ვესტფალიის ზავით
 ვესტფალიის ზავი

• - ორი ზავი ოსნაბრუკსა და მიუნსტერში

• - სახელმწიფოების სეკულარიზაცია
• - ტერიტორიული სუვერენიტეტის აღიარება
• - უმცირესობათა უფლებების დაცვა - რელიგიური
უმცირესობები, 1555 წლის აუგსბურგის ზავის
დადასტურება
• - ახალი სახელმწიფოე ერთეულები: ბელგია,
ნიდერლანდები, შვეიცარია - ცნობა
 ევროპული რევოლუციები

• - ინგლისი 1688
• - საფრანგეთი 1789
• - რუსეთი 1917
 ცვალებადი რეალობა

• - ფეოდალიზმის ხანის მმართველობის პირამიდალური

მოდელი
• - ინდუსტრიალიზაციის პერიოდის მექანიზირებული
მოდელი
• - ქსელური მმართველობის თანამედროვე მოდელი
 ახალი ფაქტორები

• - ადამიანის უნივერსალური უფლებები

• - ლეგიტიმაციის შიდა და გარე მექანიზმების თანაბარი
მნიშვნელობა
• - გლობალური ეკონომიკური სივრცე და თავისუფალი
ბაზარი
 ხომ არ მოძველდა სახელმწიფოს ვესტფალიური
მოდელი?

• - ერთი სახელმწიფოს მოქალაქეთა არჩევანი შესაძლოა

მსოფლიოს ბედზე ახდენდეს გავლენას
• - დემოკრატიის გარეთ მდგომი აქტორები შესაძლოა
მეტად ახდნედნენ გავლენას სახელმწიფოზე,ვიდრე
ამომრჩევლები
• - გლობალური ბაზრის გამოწვევებს ეროვნული
სახელმწიფოები ვეღარ პასუხობენ?
 სახელმწიფოს განსაკუთრებული როლი კვლავაც
აქტუალურია?

• - სახელმწიფოს მონოპოლია ძალადობაზე

• - სახელმწიფოს მონოპოლია სამართალზე
• დერეგულაციისა და პრივატიზაციის პროცესები
გამოდევნის სახელმწიფოებს ტრადიციული მოქმედების
სივრცეებიდან და მნიშვნელოვნად ამცირებს მათ
ხელისუფლებას
 თანამედროვე სახელმწიფო

• -სამოქალაქო საზოგადოება ოჯახის ნაცვლად

• - სიკეთეების განაწილება შეჯიბრის საფუძველზე
• - გადასახადების გადამხდელების გაერთიანება
• - ურთიერთდამოკიდებული საზოგადოება -სოციალური
ვალდებულებები, უსაფრთხოება
ურთიერთდამოკიდებულება საზოგადოებებს შორის

• - უმცირესობები და უმრავლესობები
• - სახელმწიფოს არმქონენი
• -მულტიკულტურალიზმი და ეთნიკური სახელმწიფოები
მოდერნული სახელმწიფოს დილემა

• გვჭირდება თუ არა სახელმწიფო?

დასასრული