Trafik Eğitimi

Doç. Dr. Nurcan ÖZKAN

1
TRAFİK EĞİTİMİ

2
 1. Trafikle İlgili Sık Kullanılan
Kavramlar
Trafik: Yayaların, hayvanların ve araçların karayolu
üzerindeki hal ve hareketleridir.

3
Karayolu: Trafik için kamunun yararlanmasına açık olan
arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.

4
Tali yol: Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu
bakımından bağlandığı yoldan daha az önemde olan
yoldur.

5
Kavşak: İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya
birleşmesi ile oluşan ortak alandır.

6
Banket: Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıt yolu
kenarı ile hendek üst kısmı arasında kalan ve normalde
yayaların ve hayvanların kullanacağı zorunlu hallerde
araçların faydalanabileceği kısımdır.

7
Şerit: Taşıtların bir dizi halinde güvenli
seyredebilmeleri için taşıt yolunun ayrılmış bir
bölümüdür.

8
Ada: Yayaların geçme ve durmalarına taşıtlardan inip
binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik
güvenliğini sağlama amacıyla yapılmış olan araçların
bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirtilmiş bölüm ve
alanlardır.

9
Bölünmüş karayolu: Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun
bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan
ayrılması ile meydana gelen karayoludur.

10
Ayırıcı: Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden
ayıran bir taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini
engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı, trafik
tertibatı veya gereçtir.

11
Otomobil: Yapısı itibarıyla sürücüsünden başka en çok
yedi oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş
motorlu taşıttır.

12
Kamyonet: İzin verilen azami yük ağırlığı 3500 kg.
geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu
taşıttır.

13
Arazi taşıtı: Karayolunda yük ve yolcu taşıyacak şekilde
imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerleri motordan
güç alan veya alabilen motorlu taşıtlardır.

Romörk: Motorlu araçlarla çekilen veya yük taşımak için

imal edilmiş motorsuz taşıtlardır.

14
Motorsiklet: "İki veya üç tekerlekli, sepetli veya
sepetsiz motorlu araçlardır. Bunlardan karoseri yük
taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel bir biçimde
yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan üç
tekerlekli motorsikletlere yük motorsikleti (triportör)
denir. 15
Bisiklet: En çok üç tekerleği olan ve
üzerinde bulunan insanın adale gücü veya
pedal ve el ile tekerleği döndürerek
hareket eden ve yolcu taşımalarında
kullanılmayan motorsuz taşıtlardır.

16
Motorlu bisiklet: Silindir hacmi 50 cm3 geçmeyen, içten
patlamalı motorla donatılmış ve hızı saatte 50 km'den
az olan bisiklettir.

Taşıt: Karayolunda hayvan, insan ve yük taşımaya

yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile
yürütülenlere motorlu taşıt, insan ve hayvan gücü ile
yürütülenlere motorsuz taşıt denir.
17
Araç: Karayollarında kullanılan motorlu, motorsuz ve
özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli
traktörlerin genel adıdır.

Okul Taşıtı: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta

dereceli okulların öğrencilerinin taşınmasında kullanılan
taşıttır.

18
Sürücü: Karayollarında motorlu ve motorsuz bir aracı
veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir.

Şoför: Karayolunda ticari olarak tescil edilmiş bir

motorlu taşıtı süren kişidir.

Durak: Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtının yolcu veya

hizmetlileri indirmek ve bindirmek için durakladıkları,
işaretlerle belirledikleri yerdir.

19
Muayene istasyonu: Araçların niteliklerini tespit ve
kontrol edebilecek cihaz ve personel bulunan ve teknik
kontrolü yapılan yerdir.

20
Trafik Kazası: Karayolu üzerinde
hareket halinde olan bir veya birden
fazla aracın karıştığı, ölüm, yaralanma
ve zararlarla sonuçlanan olaydır.

21
Durma: Her türlü trafik zorunlulukları nedeniyle aracın
durdurulmasıdır.

Duraklama: Trafik zorunlulukları dışında, araçların insan

indirmek veya bindirmek, eşya yüklemek, boşaltmak
veya beklemek amacıyla kısa bir süre için
durdurulmasıdır.

Park etme: Araçların durma ve duraklaması gereken

haller dışında bırakılmasıdır.

22
Geçiş hakkı: Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve
araç kullananlara göre yolu kullanma sırasındaki öncelik
hakkıdır.

Geçiş Üstünlüğü: Görev sırasında belli araç sürücülerinin can

ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartıyla trafik
kısıtlama ve yasaklarına bağlı olmamalarıdır.

23
Taşıma Sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenle
taşıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu sayısıdır.

Gabari: Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda

güvenli seyirlerini temin amacıyla uzunluk, genişlik ve
yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.

24
Azami ağırlık: Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yükle
birlikte ağırlığıdır.

Azami dingil ağırlığı: Araçların kara yolu yapılarından

güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için
saptanan dingil ağırlığıdır (10-44 ton).

25
Trafik işaretleri: Trafiği düzenleme amacıyla kullanılan
işaret levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer
işaretlemeleriyle trafik zabıtası ve diğer yetkililerin
trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.

İşaretleme: Taşıt yoluyla, ada ayracı, oto korkuluk gibi

karayolu elemanları üzerindeki çeşitli renkte çizgi şekil
sembol, yazı ve yansıtıcı ve benzerleriyle bir talimatın
aktarılmasını sağlayan tertibattır.

26
Ulaşım: İnsanların, taşınabilir malların ve haberlerin bir
yerden bir yere güvenli bir şekilde ulaştırılması işlemine
denir.

Otoyol: Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli

yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışların yasaklandığı
yoldur. Yaya, hayvan ve motorsuz taşıtlar bu yola
giremezler. Ancak izin verilen motorlu araçlar
yararlanır. Bu yoldaki trafik özel olarak kontrol edilir.

27
2. Karayollarının Bakım ve Onarımının Yapılmasından
Sorumlu Kurumlar
1. Karayolları Genel Müdürlüğü

2. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. Belediyeler

28
3. Trafik Eğitimi İle İlgili
Kuruluşlar
1.Milli Eğitim Bakanlığı

2.Sağlık Bakanlığı

3. İçişleri Bakanlığı

29
4. Trafiğin Düzeni ve Denetimi
İle İlgili Kuruluşlar

1. Emniyet Genel Müdürlüğü

2. Karayolları Genel Müdürlüğü

30
 Karayolunun kullanım kuralları
1-Aracımızı gidiş yönüne göre en sağdan sürmeliyiz,

2-Yol çok şeritli ise, aracımızın hızını ve trafiğin akışını

dikkate alarak en uygun şeritten sürmeliyiz.

3-Şerit değiştirmeden önce gireceğimiz şeritteki

araçların emniyetle geçmesini beklemeliyiz.

31
4-Hem kendimizin hem de diğer sürücülerin ve yolcuların
güvenliğini tehlikeye atacak şekilde, işaret vermeden ve
gireceğimiz şeridi kontrol etmeden şerit
değiştirmemeliyiz.

5-Gidişe ayrılan şeritlerden en soldakini sürekli olarak

işgal etmemeliyiz. Bu şeridi yanlızca geçme ve dönme için
kullanmalıyız.

6-Önümüzdeki aracı geçtikten sonra diğer araçlarında

geçişlerine engel olmamak için, sol şeridi kurallara uygun
olarak boşaltmalıyız.

32
7-Motosiklet, otomobil, minibüs, kamyonet ve otobüs
dışında kalan ağır araçlardan birini kullanıyorsak iki
yönlü dört veya daha fazla şeritli yollarda, geçme ve
dönme dışında en sağ şeritten gitmeyi unutmamalıyız.

8-İki şeridi birden işgal etmemeliyiz.

33
9-Dört ya da daha çok şeritli ve iki yönlü yollarda karşı
yönden gelen trafik için ayrılmış şeritlere girmemeliyiz.

10-Üç şeritli ve iki yönlü yollarda, en soldaki şeride

hiçbir nedenle girmemeliyiz.

34
11-Bölünmüş yollarda karşı yönden gelen trafik için
ayrılmış bölüme kesinlikle girmemeliyiz.

12-Tek yönlü karayolları ile bağlantı ve yollarına ters

yönden girmemeli, bu tür yollarda geri geri
gitmemeliyiz.

35
 Şeritler
Şerit kullanma zorunluluğu, trafik akışının temel
kuralıdır. Yol kapasitesinin en yüksek düzeyde
kullanılması da, şeritlerin doğru kullanılması ile
sağlanabilir. Daha da önemlisi, şeritlerin doğru
kullanılması, trafik kazası olasılığını önleyen en etkili
öğedir.

36
 Şerit Çeşitleri
1.Kesik Yol Çizgisi: Gidişe göre sağ şeritten
sürmelisiniz. Sol şerit karşı yönden gelen araçlara
ayrılmıştır. Sadece önünüzdeki aracı geçmek için şerit
değiştirebilirsiniz. Ancak sollama yapmak için yolun
uygun olup olmadığının bir kez daha kontrol edilmesi
gerekir.

37
2-Devamlı Yol Çizgisi: Asla sol şeride geçmeyiniz.
Aracınızı asla tekerleğin çizgi üzerinde yol alacağı
biçimde sürmeyiniz.

3-Kesik ve Devamlı Yol çizgisi: Bu çizgi boyunca ancak

size en yakın çizgi, kesik çizgi ise şerit
değiştirebilirsiniz. Size en yakın çizgi devamlı çizgi ise,
şerit değiştiremezsiniz.

38
4-Yan Yana İki Devamlı Çizgi: Bu çift çizgi, kara yolunu
bölünmüş yol durumuna getirmektir. Bu nedenle bu çizgi
boyunca, karşı yönden gelen trafik için ayrılmış olan yol
bölümüne geçilmez.

39
 Emniyet Kemeri Neden
Gereklidir?
a) Çarpma etkisiyle vücutta meydana gelen sarsıntının
kademe kademe azalmasını sağlayarak,

b) Kaza anında meydana gelen çarpma etkisini vücut

yapısındaki en güçlü noktalara yönelterek,

40
c) Çarpma etkisinin vücutta tek noktada toplanmayıp
dağılmasını sağlayarak,

d) Çarpma/çarpışma anında koltuktan fırlamayı engelleyerek,

hassas ve en önemli organların yer aldığı kafa ve omuriliğin
herhangi bir yere çarpmasını önleyerek korumaktadır
(Takmama cezası 196 tl’dir).
41
 Kavşaklarda Geçiş Hakkı
a) Trafik polisi ya da ışıklı trafik işaretiyle
yönlendirilmeyen ve aksine bir işaret bulunmayan
kavşaklarda;

-Bölünmüş yoldan geçenler, bölünmüş yola çıkanlara

göre,

-Doğru geçmekte olan tramvaylar, bütün sürücülere

göre,

42
-Tramvay hattı bulunmayan yoldan geçenler, tramvay
hattı bulunan yola çıkanlara göre,

-Bir iz ya da mülkün bağlandığı karayolundan geçenler, iz

ya da mülkten çıkanlara göre,

-Anayoldan geçenler, tali yoldan çıkanlara göre,

-Dönel kavşak içindekiler, dönel kavşak dışındakilere

göre ilk geçiş hakkına sahiptir.

43
b) Kavşak kollarının farklı değerde olduğu
işaretlenmemişse;

- Motorsuz araçlar, motorlu araçlara,

- Motorlu araçlardan soldaki sürücüler, sağ taraftan

gelen araçlara,

44
-Kavşağa gelen sürücüler kurallara uygun olarak kavşağa
gelen yayalara ilk geçiş hakkını vermek zorundadır.
Burada dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır.
Kontrollü bir kavşakta, kavşağı en kısa sürede geçmeye
çalışmak, gereksiz yere yavaşlama durma, araçtan inme
ya da aracın motorunu durdurma yasak ve bir trafik
suçudur.

45
 Geçiş Üstünlüğü

Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar, görev başında iken,

trafik kısıtlama ve yasaklarına bağlı değildirler. Ancak
diğer araçların yayaların can ve mal güvenliğini
tehlikeye düşüremezler. Diğer sürücüleri, ışıklı ve sesli
uyarı işaretleriyle uyarmak zorundadırlar. Geçiş
üstünlüğüne sahip araçlar sırasıyla şunlardır.

46
Ambulans (cankurtaranlar), itfaiye araçları, polis ve jandarma
araçları, kar ve buz mücadelesi çalışmalarında görevli araçlar
(sorumlu kuruluşlarca), sivil savunma hizmetlerine ait araçlar
(yalnızca alarm sırasında), koruma araçlarıyla korunan
araçlardır. Geçiş üstünlüğü yalnızca görev sırasındadır.

47
Yani bu araçlar görev dışında iseler, tepe lambalarını,
sirenlerini ve geçiş üstünlüğü haklarını kullanamazlar.

Ses ve ışıklı işaretle uyaran araçlara geçiş üstünlüğü

haklarını kullanmasını sağlamalıyız.

48
Geçiş üstünlüğü olan araçlarda değişik renkte tepe
lambaları bulunur. Bunlardan, ambulans, polis ve
jandarma araçlarından mavi kırmızı veya mavi,
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün yalnızca trafik
hizmetlerinde kullanılan araçlarının mavi, itfaiyenin tepe
lambaları kırmızıdır.

49
Birde sarı renkli, tepe lambası kullanan araçlar vardır
ki bu araçlar, karayolu ya da kentsel altyapının, yapım,
onarım bakım çalışmalarını yürüten veya özel izinle
karayoluna çıkan araçlardır ki sarı renkli ışıklı işaret
geçiş üstünlüğü hakkını vermez.

50
 Geçiş Kolaylığı

Yol eğimli ise; kural olarak iniş yapan araç çıkış yapan
araca geçiş kolaylığı sağlamalıdır. Böyle bir durumda
inen araçların, önceden sığınma cebine girmesi, sığınma
cebi yoksa sağ kenara yanaşıp durması, çıkan araç için
manevra olanağı bulunmadığı açıkça anlaşıldığında ise
trafiği kontrol ederek geri gitmesi gerekmektedir.

51
- Yol düz ve aksine bir işaret yoksa,

Geçiş kolaylığı için araçlar şu öncelik sırasına uymalıdırlar.

Otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, arazi taşıtı,
lastik tekerlekli traktör, iş makinesi, motorsuz taşıtlardır.

52
 Durma, Duraklama Ve Park Etme

Duraklamada bekleme süresi 5 dakikadır ve bu sürenin

aşılması durumunda park etmiş sayılırız.

53
 Duraklamada Alınacak Önlemler

a) Her şeyden önce duraklamak için en uygun yeri seçmek

zorundayız,

b) Durakladığımız şeritte en az yeri kaplama, varsa

banketlerden yararlanabiliriz,

54
c) Uzun sürecek duraklamalarda; motoru durdurmayı,
vitese takmayı, el frenini çekmeyi ve yol eğimine göre
arka tekerlerin önüne ya da arkasına takoz koymayı
unutmamalı ve gerekirse park lambalarını da yakmalıyız,

d) Sol taraftan iniş ve binişlere kesinlikle izin verilmez,

yolun sağ tarafına yanaşıp aracın durmasından sonra
kapıların açılmasına izin verilmelidir. Kapıların
kapanmasını beklemeden de hareket edilmez.

55
 Duraklamanın Yasak Olduğu Yerler

a) Duraklamanın yasak olduğu yerler öncelikle bir trafik

işareti ile belirtilmiştir. Bu işaretin görüldüğü yerlerde
duraklanmaz.

b) Sol şeritte,

c) Yaya, okul, demiryolu, alt ve üst geçitlerde,

d) Kavşaklarda, tünellerde, rampalarda ve köprülerde,

56
e) Bağlantı yollarında ve bu yolların başlangıç yerlerine
şehir içinde 5 metre, şehir dışında 100 metre içinde,

f) Tepe üstlerinde dönemeçlerde, duraklarda,

g) Duraklayan ya da park eden araçların yol tarafına

bakan yanında,

57
h) Trafik işaretlerinin önüne (şehir içinde 15 metre, şehir
dışında 100 metre içinde),

ı) Arıza halleri dışında şehirler arası yollarda, taşıt yolu

üzerinde duraklama yapılmaz,

58
 Park Etme
Park etme sırasında iş yalnızca doğru yerin seçimi ile
bitmemektedir. Aynı zamanda bir dizi önlemleri de
almamız gerekmektedir. Çünkü aracımız park ettiğimiz
yerde uzun süre bizim denetimimiz dışında kalacaktır.
İstenmeyen durumların önüne geçebilmek için şu
önlemleri almalıyız;

59
Park etmenin yasak olduğu yerler;

1) Duraklamanın yasak olduğu yerlerde,

2) Trafik işareti ile park etmenin yasaklandığı yerlerde,

3) İl ya da ilçe trafik komisyonu kararıyla yayaların

geçişine engel olmayacak biçimde ayrılmış ve işaretlenmiş
yaya yolları dışındaki yollarda,

60
4) Geçiş yolları önünde veya üzerinde, araç ve yaya
giriş çıkışına engel olacak şekilde,

5) Yangın musluklarına her iki yönden 5 metre mesafe

içerisinde,

6) Duraklara her iki yönden 15 metre mesafe

içerisinde,

7) Üç veya daha fazla şeritli karayollarında aksine bir

işaretleme yoksa en sağ şerit dışındaki şeritlerde,

61
8) Park etmiş araçların çıkışlarını engelleyecek şekilde,

9) Geçiş üstünlüğüne sahip araçların giriş çıkış yaptığı

yerlerin önünde ve bu yerleri gösteren işaretlere her iki
yönden 15 metre mesafe içerisinde,

10) Kamuya açık, herkesin araçlarıyla girip çıkabileceği

park, bahçe, garaj, sinema, fabrika, atölye, işhanı,
okul, hastane gibi tesislerin giriş-çıkışlarına her iki
yönden 5 metre mesafe içinde,

62
11) Park için ayrılmamış alt ve üst geçitler ile
köprülere her iki yönden 10 metre mesafe içerisinde,

12) Belirli kişi ya da kurum kuruluşlara ait park

yerlerine,

13) Arıza durumları dışında şehirler arası

karayollarında taşıt yolu üzerinde park edilmesi
yasaktır. Eğer bu kurallara uyulmazsa çekicilerle
götürülür.

63
 Takip Mesafesi

Takip mesafesi hızın metre cinsinden yarısıdır. Yerleşim

birimi dışında saatte 90 km hızla giden iki otomobilin
arasındaki mesafe 45 metre olmalıdır. Saatte 70 km
hızla giden bir kamyonun önündeki araçla arasında 35m
takip mesafesi olmalıdır. Yani kendi aracımızın
kilometre cinsinden saatteki hızın yarısı kadar metre
mesafeden, önümüzdeki aracı takip etmeliyiz.

64
 88-89 Kuralı
Takip mesafesi, kullandığımız aracın 2 saniyede alacağı
yol kadar da olabilir.

65
Bunun için öndeki araç asfalt yaması, üst geçit, veya
işaret levhası gibi bir noktadan çıktığı an, normal bir
tempoyla "88-89" diye saydığımızda, bu yaklaşık iki
saniyedir. Aracımız aynı noktaya varıyorsa, işte bu
mesafe uygun bir takip mesafesidir.

66
 Geçme ve Geçilme Kuralları
Geçme

Önümüzdeki aracı nasıl geçebiliriz ?

a) Yol çizgileri geçmemize izin veriyorsa,

b) Arkamızdan gelen araç bizi geçmeye çalışmıyorsa,

c) Önümüzdeki araç kendi önündeki aracı geçme eylemine

başlamamış ise,

67
d) Geçiş için kullanacağımız sol şerit boşsa, görüş
durumumuz da iyi ise geçme kararını verebiliriz,

Geçme kararını verdikten sonra da yapılacak şeyler

vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz;

- Gündüz ise korna çalarak, gece ise selektör yaparak

uyarıda bulunulur.

68
- Sola dönüş lambalarıyla şerit değiştireceğinize dair işaret
verilir.

- Aynalardan arka tekrar kontrol edilir. Sol omuz üzerinden

bakarak kör alan da her hangi bir araç olmadığından emin
olunur.

- Sol şeritte kalındığı müddetçe sol dönüş lambaları yanar

durumda tutulur.

- Geçilen aracı, aynadan görünceye kadar geçiş şeridinde

kalınır.

69
- Sağa dönüş lambası ile işaret vererek sağ şeride
tekrar girerek geçiş tamamlanır.

Geçişler geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır.

Araçların sağından, sağ banketten geçiş yapılmaz.
Ancak sola dönüş yapan araçların yolun ortasından giden
tramvayların ve görevi gereği yolun solunda bulunan
"geçiş üstünlüğüne" sahip araçların sağından geçebilir.

70
Geçiş Mesafesi

1) Takip mesafesi kadar mesafe önceden sol şeride

geçmek,

2) Takip mesafesi kadar aralığı kapatıp araca yetişmek,

3) Geçilen aracın boyu kadar yol alıp başa geçmek. Bir

araç boyu kadar ileriye çıkmak geçilen aracı geriyi
görme aynasından görmek,

4) Geçiş bitince tekrar sağ şeride dönmek

# Geçen aracın katettiği bu mesafeye geçiş mesafesi

denir.
71
 Geçilmekte Olan Araç Sürücüsü Ne
Yapmalıdır?

İki yönlü kara yolunda, taşıt yolunun sağ kenarına yakın

gitmeli, dörtten fazla şeritli ya da bölünmüş
karayollarında bulunduğu şeridi izlemeli, şerit
değiştirmemeli, bir başka aracı geçmeye veya sola
dönmeye çalışmamalı, hızını arttırmamalıdır.

72
Yanlış bir alışkanlıkta dönüş lambalarıyla kendisini
geçmek isteyenlere "Geç" demeye çalışmak son derece
tehlikeli ve yanlıştır. Bilindiği gibi dönüş lambaları
sadece dönüşlerde, şerit değiştirmelerinde ve
manevralarda kullanılır.

73
 Geçme Yasağı
Tepe üstlerine yaklaşırken, dönemeçlere yaklaşırken, yaya ve
okul geçitlerine yaklaşırken, kavşaklara yaklaşırken, demiryolu
geçitlerine yaklaşırken, iki şeritli ve iki yönlü trafiğin aktığı
köprü ve tünellere yaklaşırken öndeki aracı geçmek yasaktır.

74
 Tablo: Araçlara göre hız sınırları
Kullanılan Aracın Cinsine Göre Saatteki Hızı Yerleşim içi Yerleşim Dışı Otoyollar

Otomobil 50km 90km 120km

Otobüs 50km 80km 100km

Minübüs, kamyon, kamyonet 50km 80km 90km

Arazi taşıtları, motorsikletler 50km 70km 80km

Zehirli madde taşıyan araçlar, özel yük taşıma izin belgesi olan araçlar 30km 50km 60km

Motorlu Bisiklet ve bisiklet 30km 50km -

Lastik tekerlekli traktör, iş makineleri arızalı araçları çeken araçlar 20km „ 20km -

Servis freni bozuk araçları çeken araçlar 15km 15km -

Tehlikeli madde taşıyan araçlar, boş iken kendi sınıflarındaki araçların hızıyla sürülebilir.

Araçlara römork ya da yarı römork takılırsa hız saate 10 km düşürülür.

Otoyollarda en düşük hız saatte 40km en yüksek hız ise 120 km' dir. Ancak aracın teknik yapısının yanı sıra yol ve hava koşullarına uygun hızla gidilmelidir.

75
 Hız Azaltılmasını Gerektiren Yerler ve Durumlar

Kavşaklara yaklaşırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine

yaklaşırken, yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken, devamlı
dönemeçli yollarda ilerlerken, demir yolu geçitlerine yaklaşırken,
tünellere yaklaşırken, dar köprülere yaklaşırken, yapım bakım,
onarım çalışmaları yapılan yol kesimlerine yaklaşırken, ve bu
yerlerin yanısıra kaygan yol, kasisli yol ve gevşek malzemeli zemin,
yandan rüzgar, bisiklet geçebilir, evcil hayvan geçebilir, vahşi
hayvan geçebilir gibi trafik işaret ve levhaları da, hızımızı
azaltarak seyretmemizi gerektirir.

76
 İyi Bir Sürüş İçin Yapılması Gerekenler

a) Sürücü eğitiminden geçmelidir.

b)Trafiğe çıkarılan araç bakımlı olmalıdır.

c)Emniyet kemeri takmak zorunludur.

d)Yerleşim birimlerinden geçerken, okul-yaya geçitlerine

yaklaşırken hızınızı iyice azaltmalısınız ve çok dikkatli
olmalısınız.

77
e) Yayalar trafiğin en güçsüz öğeleridir. Yayalara karşı
daha dikkatli olunmalıdır. Özellikle de çocuklar için yaya
ve okul geçitlerine yaklaşırken hız olabildiğince
azaltılmalıdır.

f) Gereksiz yere yapılan sert frenler, ani kalkışlar,

hızlı dönüşler hem lastikleri yıpratır hem de yakıt
israfına yol açar.

78
g) Araçta yüksek sesle müzik dinlenilmez. Çünkü hem
diğer araçların uyarı için çalacakları korna sesi
duyulmaz hem de dikkat dağılır.

h) Uzun bir yolculuğa çıkılacaksa önemli bir kural toplam

24 saatte bir sürücünün maksimum 9 saat araç
kullanabileceğidir. İlk 5 saat sonunda 30 dakika
dinlenmek ve mola vermek gerekir. Mola mutlaka aracın
dışında geçirilmelidir.

79
 Trafik Kazalarını Azaltmak İçin
Neler Yapılmalıdır?

Trafik kazalarının azaltılması için yayalar öncelikle

şunlara dikkat etmelidir.

- Şehir içindeki yollarda mutlaka yaya kaldırımlarından

yürünmelidir.

- Karşıdan karşıya geçişlerde alt ve üst geçitler, yaya

ve okul geçişleri, trafik polisinin veya ışıklı trafik
cihazının bulunduğu yerler kullanılmalıdır. Trafik
ışıklarına, işaret ve levhalarına mutlaka uyulmalıdır. 80
- Yaya geçidi, ışıklı trafik cihazı veya trafik polisi olmayan
yerlerden karşıdan karşıya geçerken yol iyice kontrol
edilmelidir.

-Hava karardıktan sonra yaya kaldırımı olmayan yerlerde

yürümek zorunda kalındığında, görülmeyi sağlayıcı önlem
alınmalı, açık renkte giysi giyilmelidir.

81
Trafik kazalarının azaltılmasında yolculara düşen görevler
ise;

- Araçlara inme ve binme sağ taraftaki kapılar kullanılarak

yapılmalı,

- Yolculuk sırasında aracın kapılarına yaslanılmamalıdır.

82
- Yolcular, araçların camlarından ellerini kollarını başlarını
çıkarmamalıdır.

- Biniş ve inişlerde aracın tamamen durması beklenmelidir.

- Otomobillerde emniyet kemeri unutulmamalıdır.

83
Trafik Kazalarının azaltılmasında sürücülere düşen
görevler de şunlardır,

- Şehir içinde ve dışında hız sınırlarına mutlaka

uyulmalıdır.

- Emniyet kemeri takılmalıdır.

- Trafik kurallarına, trafik işaret ve levhalarına

mutlaka uyulmalıdır.

84
- Yorgun ve uykusuz araç kullanılmamalıdır, alkol ve
uyuşturucu madde kullanmaktan kaçınılmalıdır.

- Araçların periyodik bakımı ve onarımı zamanında

yaptırılmalıdır.

- Hatalı geçişler ve dönüşler yapmaktan kaçınmalıdır.

85
Bisiklet

Bisikletle dolaşmak hem sevilen bir eğlence hem de

çok yararlı bir spordur. Ancak eğer bazı şeyler yolunda
gitmiyorsa sadece kendimizi tehlikeye atmamız anlamına
gelir.

86
 Güvenlik Donanımlı Bisiklet

Bir bisikletin güvenli olabilmesi için gereken

donanımların tam ve kusursuz olması gerekir.

Bu donanımlar şunlardır;

- Birbirinden bağımsız iki frenin bulunması, uyarı için

açık tonlu bir zil olması, ön farların çalışır vaziyette
olması, arkada stop lambası ve yansıtıcının olması,

87
- Güvenilir olması,

- Selesinin bulunması,

- Tekerleklerinde kedi gözü ve yansıtıcının bulunması,

- Ön ve arkada yansıtıcı bulunması,

- Tekerleklerin sağlam ve lastiklerin aşınmamış olması

gerekir. Bu özellikleri olan bisiklet güvenlik donanımlı
olarak adlandırılır.

88
 Bisiklet Sürücüsünün Sorumluluğu

-Bisiklet sürücüsü trafik kurallarını, işaret levhalarını

ve ışıklarını bilerek trafiğe çıkmak zorundadır.

-Ayrı bisiklet yolu varsa, taşıt ve yayaların kullanımına

ayrılmış yerlerde sürülmesi yasaktır.

-İkiden fazla bisikletlinin taşıt yolunun bir şeridinde

yan yana sürülmesi yasaktır.

89
- Bisiklet sürenlerin en az bir elleri ile taşıtlarını
sürmeleri ve yönetmelikte belirtilen güvenlik şartlarına
uymaları zorunludur.

- Bisiklet sürücülerinin, sürücü arkasında yeterli oturma

yeri olmadıkça bir kişi bindiremez ve oturma yeri olan
bisiklette de bir kişiden fazla kişi taşınması yasaktır.

90
-Ellerini ve ayaklarını bırakarak sürme, taşıtlara
asılarak sürme, direksiyonu tek elle sürme, hızla
giderken ön freni kullanma, kumlu ve topraklı yolda hızlı
dönme, saygısız ve hırçın davranma, öndeki bisiklete
boyundan fazla yaklaşma vs. gibi davranışlar yasaktır.

91
 Sürücü Belgesi Sınıfları
Sürücü belgeleri; kullanılacak araçların cinslerine ve
gruplarına göre şu sınıflara ayrılmıştır.

A1-Sınıfı Sürücü Belgesi; Motorlu bisiklet kullanacaklara,

A2-Sınıf Sürücü Belgesi; Motosiklet kullanacaklara,

B-Sınıfı Sürücü Belgesi; Otomobil, minibüs veya kamyonet

kullanacaklara,

92
C- Sınıfı Sürücü Belgesi, Kamyon kullanacaklara,

D- Sınıfı Sürücü Belgesi, Çekici kullanacaklara,

E- Sınıfı Sürücü Belgesi, Otobüs kullanacaklara,

F- Sınıfı Sürücü Belgesi, Lastik tekerlekli traktör

kullanacaklara,

G- Sınıfı Sürücü Belgesi, İş makinası türünden motorlu araç

kullacaklara,

93
H- Sınıfı Sürücü Belgesi, özel tertibatlı olarak, imal, tadil
veya teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden
araçları kullanacak hasta veya sakatlara,

K- Aday Belgesi; Yönetmelikte belirtilen şartlar ve esaslara

göre, sürmeyi öğrenmek isteyen sürücü adaylarına verilen
sürücü belgesidir.

94
 Sürücü Belgelerinin Kullanma Yetkisi

a- A1, F, G ve H sınıfı sürücü belgeleri ile yalnızca

kendi sınıfındaki araçlar,

b- A2 sınıfı sürücü belgesi ile A1,

c- B sınıfı sürücü belgesi ile F,

d- C sınıfı sürücü belgesi ile B ve F

e- D sınıfı sürücü belgesi ile C, B, ve F,

95
f-E sınıfı sürücü belgesi ile B, C ve F sınıfı sürücü
belgeleriyle kullanılan araçlar da sürücü belgesi sahipleri
D sınıfı sürücü belgesi ile sürülen araçları
kullanabilmeleri için römorklu veya yarı römorklu
araçlarla uygulama sınavına tabi tutulurlar.

96
 Sürücü Adaylarında Aranacak Şartlar

a-Yaş Şartı

1-A1 ehliyeti almak için en az on altı yaş sınırı vardır.

2-A2, B, C, F, G ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların 18,

3- D sınıfı sürücü belgesi alacakların yirmi dört (24)

(üniversitelerin sürücü eğitimi veren yüksekokullarından mezun
olanlarda bu şart aranmaz) yaşını bitirmiş olmaları gerekir.

4- E sınıfı ehliyet için otobüs kullanmak isteyenler 24, C sınıfı

kamyon kullanmak isteyenler 22 yaşını doldurmuş olmak,

97
b- Öğrenim Şartı:

F (traktör) , G (iş makinası), ve H (engelli) sınıfı sürücü belgesi

alacakların ilkokulu, A1, A2, B, C, ve E sınıfı sürücülerin en az orta
okulu veya 8 yıllık temel eğitimi bitirmiş bulunması gerekmektedir.

98
c- Sağlık Şartları

Sürücü belgesi alacakların, resmi ve özel sağlık

kuruluşlarında iç hastalıkları, ortopedi (bulunmadığı zaman
genel cerrah), göz, kulak-burun-boğaz, ve psikiyatri
(bulunmadığı zaman nörolog veya psikolog) uzmanları
bulunan Sağlık Kurulunca, Yönetmelikte belirtilen esaslara
göre "Sürücü olur" raporu almaları gerekir.

99
Tehlike Uyarı İşaretleri

100
Trafik Tanzim İşaretleri

101
102
Bilgi İşaretleri

103
104
Durma ve Parketme İşaretleri

105
Yatay İşaretleme

106
107
108