KEŞİF, ÖLÜ MUAYENESİ VE OTOPSİ

Prof. Dr. Nursel TÜRKMEN İNANIR

U.Ü.T.F. ADLİ TIP AD.

1
 KEŞİF
 Herhangi bir adli olayın ne şekilde yapıldığını,
 Olayın oluş şeklini ve nedenini araştırmak,
 Suçlu yada mağdura ait suç kanıtlarının saptanması,
 Olaydan kaynaklanan zarar ve kaybın belirlenmesi için

olay yerinde yapılan adli işlemlere keşif denir.

2
Kimler keşfe karar verir?
 Hakim,
 Gecikmesinde zarar bulunan hallerde

Cumhuriyet savcıları
Kaç türlü keşif vardır?
Temel olarak iki şekilde yapılır:

◦ Doğrudan doğruya
(olay yerinde bizzat yapılan inceleme)
◦ Temsili ve uygulamalı
(olayın olduğu andaki koşullar sağlanarak olayın
canlandırılması)
Keşifte kimler yer alır?
 Olayın özelliğine göre konu ile ilgili bilirkişiler
yer alır.

 Bilirkişi seçimine hakim veya C.savcısı karar

verir.

 Hekimler başta ölüm olmak üzere, yaralanma,

ırza geçme gibi tıbbi değerlendirmelerde
bilirkişi olarak keşif muayenesinde yer alır.
Keşifte neler yapılır?
 Olay yeri incelemesi,

 Keşif ve otopsi muayeneleri,

 Olay yerindeki delillerin toplanması.

 Keşifte olay yerine gidildiği gün, saat ve hava durumu
kaydedilmelidir.

 Keşif muayenesine başlamadan önce olay yerinin

koruma altına alınması, olay yerinde herhangi bir
değişiklik yapmadan derhal fotoğrafların çekilmesi,
krokilerin çizilmesi gereklidir.

 Keşif ve otopsi muayenelerinde gerekli araç ve

gereçlerin sağlanması esas olarak savcı veya hakime
ait bir sorumluluktur ancak hekimin de bu konuda
dikkatli olması otopsi takımı ve diğer gereçleri temin
etmesi gereklidir.
CMK Madde 83
Keşif
(1) Keşif, hakim veya mahkeme veya naib
hakim ya da istinabe olunan hakim veya
mahkeme ile gecikmesinde sakınca bulunan
hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından
yapılır.
(2) Keşif tutanağına, var olan durum ile olayın
özel niteliğine göre varlığı umulup da elde
edilemeyen delillerin yokluğu da yazılır.
Naib : vekil

8
CMK Madde 84
Keşifte, tanık veya bilirkişinin dinlenmesinde
bulunabilecekler
(1) Keşif yapılması sırasında şüpheli, sanık, mağdur
ve bunların müdafii ve vekili hazır bulunabilirler.

9
 Keşif muayenesinde kimlerin hangi konuda
bilirkişi olarak bulunacağını keşfi yapan hakim
veya savcı karar verir.
 Başta ölüm olmak üzere, yaralama, ırza

geçme gibi tıbbi değerlendirmelere ihtiyaç

bulunan olaylarda tıbbi bilirkişi olarak
hekimler keşif muayenesinde bulunur.

10
CMK Madde 86
Ölünün kimliğini belirleme ve adli muayene
(1) Engelleyici sebepler olmadıkça ölü
muayenesinden veya otopsiden önce ölünün kimliği
her suretle ve özellikle kendisini tanıyanlara
gösterilerek belirlenir ve elde edilmiş bir şüpheli
veya sanık varsa, teşhis edilmek üzere ölü ona da
gösterilebilir.

11
CMK Madde 86
Ölünün kimliğini belirleme ve adli muayene;
(2) Ölünün adli muayenesinde tıbbi belirtiler, ölüm
zamanı ve ölüm nedenini belirlemek için tüm
bulgular saptanır.
(3) Bu muayene, Cumhuriyet savcısının huzurunda
ve bir hekim görevlendirilerek yapılır.

12
OLAY YERİ İNCELEME

 - Gecikmeden yapılmalıdır
 - Olay yeri koruma altına alınır
 - Kanıt yada kanıt olabilecek bulgular

korunur
- Olay yeri fotoğraflanıp krokileri çizilir
- İnceleme için gerekli araç ve gereçler
sağlanır

13
Ölü Muayenesi
Herhangi bir şüpheli ve zorlamalı ölüm olayında
olayın oluş şekli ve sebebini aramak, bu olayda
sanık bulunuyorsa sanığa ait izleri çıkarmak için
yapılan işlemlerdir.

14
 Olay yeri ve cesedin incelenmesi önce savcı
tarafından yapılır daha sonra hekimin
muayenesine bırakılır.
 Cesedin elbiseli ve elbisesiz muayenesi yapılır.

15
Yapılan işlemler
 Ölen kişinin adli ve tıbbi kimlik,
 Ölüp ölmediği,
 Öldü ise ölüm zamanını,
 Öldü ise ölüm sebebi,
 Olayın orijini,
 Ve diğer hususlardaki yorum ve kanaat

ortaya konulur.
 Otopsi yapılıp yapılmamasına karar verilir.
 Ölü muayene tutanağı düzenlenir
 Hakim/Savcı gerekli görürse olay yerinde

otopsi yapılır
16
Ölünün kimlik belirtimi
(Kimlik tespiti, kimliklendirme, identifikasyon)
 Kimlik ikiye ayrılır;
◦ Adli kimlik
(kimlik belgelerine göre),
◦ Tıbbi kimlik
(vücut özelliklerinin değerlendirilmesine göre)

 Kimlik belirtiminde uygulanan yöntemler;

◦ Kimlik belgeleri,
◦ Tanıklık,
◦ Fotoğraf karşılaştırılması,
◦ Özel eşyalar,
◦ Fasiyal rekonstrüksiyon,
◦ Adli antropoloji (iskelet kalıntılarından kimlik belirleme, kriminal mezar keşif
çalışmaları)
◦ Eritrosit enzimleri ve DNA çalışmaları
Tıbbi kimlik
 Kişinin dış görünümünün tıbbi açıdan
tanımlanmasıdır:
◦ Önce elbiseler incelenir.
◦ Yüz ve vücut görünümü tanımlanır
 Cinsiyet,
 Yaş,
 Boy ..vs.
Tıbbi kimlik
Ceset çıplak olarak muayene edilir.
 Cinsiyet
 erkekse sünnet ?,
 kadınsa hymenin durumu
 Yaş,
 Boy,
 Vücut ağırlığı,
 Cilt rengi,
 Saçların rengi, uzunluğu,
 Sakal ve bıyık durumu,
 Kaş, kirpik, göz rengi,
 Göz, burun ve kulakların şekli,
 Ağız ve ağız boşluğu, diş ya da protezlerin özelliği,
 Vücuttaki eski ya da yeni ameliyat, yanık izleri, benler, tatuaj
 Vücutta herhangi bir deformite olup olmadığı kaydedilir.
Elbiselerin incelenmesi
◦ Her türlü sökük, yırtık,
◦ Ateşli silah mermisi, bıçak vb. alet delikleri,
◦ Toz, çamur, cam parçaları,
◦ Kan, sperm lekeleri, kıl, lif, kusmuk, boya kalıntısı gibi bulgular
numaralandırılarak tanımlanmalıdır.

 Elbiseler ceset üzerinden kesilerek çıkartılır, ancak yırtık, sökük

deliklerinden ve lekeli yerlerinden kesilmemelidir.

 Çıkarılan elbiseler silkelenmeden ve yıkanmadan ve ütülenmeden,

ıslak ise kurutulmadan, kağıt ya da bez torbalara konmalıdır.
Olay yerindeki kanıtların toplanması
 Esas olarak hekimlere ait bir görev olmamakla
birlikte, hekimlerin keşif esnasında mümkünse
bu işlemlere katılarak yardımcı olmaları, tıbbi
konularda bilirkişi olarak görüş bildirmeleri
gerekir.
Ölü Muayene Tutanağı
 Ölüm olgularında keşif sonunda düzenlenir.

 Tutanağa, görülen ve saptanan bulguların yanı

sıra umulup da bulunmayan izlerin (ateşli silah,
kesici delici alet vs.) yokluğu da yazılır.

 Bu tutanak; savcı, katip, hekim, yardımcısı ve

cesedin kimlik tanığı tarafından imzalanır.
Defin Ruhsatı
 Bir hekim defin ruhsatı düzenlemek amacıyla bir cesedi muayene etmek
durumunda olabilir.

 Defin ruhsatı düzenlenmesi ile ilgili yasal yaptırımlar Umumi Hıfzısıhha

Kanununda belirtilmiştir (Md. 211-221).

 Hekim ölüyü muayene edecek, anamnez alacak, gerekirse kişiyi daha önce
muayene edip tedavi eden hekimden bilgi veya durumunu bildiren bir rapor
alacaktır.

 Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununa göre eğer cesedin muayenesi sırasında

ölümün doğal nedenlerle meydana gelmediği şüphesini uyandıracak bulgular
saptanmış ise veya ölünün kimliği meçhul ise o zaman durum Cumhuriyet
Savcılığına ya da Sulh Hakimliğine bildirilmelidir.
 Ceset muayene edilmeden önce kimliği saptanır, yakınlarından veya cesedi
tanıyanlardan dikkatli bir anamnez alınır.

 Kişinin önceden geçirdiği hastalıklar, ölüm öncesi döneme ait şikayet ve bulgular,
eğer hekim kontrolünde ise tanı ve tedavi protokolü, rapor, tıbbi belge veya
görüşmelerden yararlanılarak mutlaka öğrenilmeli ve not edilmelidir.

 Anamnezde kaza, cinayet veya intihardan söz ediliyorsa, entoksikasyon şüphesi

varsa, önceden geçirilmiş ciddi bir travmadan söz ediliyorsa, muayenede
travmatik lezyonlar veya herhangi bir alet yarası saptanırsa, durum yazılı olarak
veya diğer iletişim araçlarından yararlanılarak adli makamlara bildirilir.

 Adli makamlara ihbarı yapılan cesetlere defin ruhsatı düzenlenmez. O cesedin

defin ruhsatı adli ölü muayenesi ve/veya otopsi yapıldıktan sonra adli makamlarca
düzenlenir.
 Otopsi Kararı

Ölüm Çeşitleri:
Doğal ölümler
Zorlamalı ölümler
DEFİN
Cinayet
İntihar
Kaza
Ani, beklenmedik ölümler OTOPSİ
Şüpheli ölümler
Otopsi Kararı
 Adli tahkikat ve cesedin dış muayenesi ile yetinilerek kesin ölüm
nedeninin saptanabilmesi çok sınırlı birkaç durum dışında bilimsel olarak
mümkün değildir.

 Adli olgu etiketi almış ölümlerde birden fazla kişinin değişik

sorumlulukları bulunabilir.

 Bu koşullarda tek aydınlatıcı, gerçekleri ortaya koyucu, spekülatif

düşüncelerin silinebileceği yöntem, adli olgu etiketi alan ölümlerde cesede
otopsi yapmak, gerekli laboratuar incelemelerinin yapılmasını sağlamaktır.

 Bir çok yabancı ülkede adli olgu etiketi alan ölümlerde cesetlerin adli
otopsi yapılmadan gömülmesi suç olarak kabul edilmektedir.
 Postmortem İnceleme: Adli hekim veya diğer
ilgili kimselerin bazı ölüm olaylarında
araştırılmasında uyguladıkları işlemlerdir.
◦ Olay yeri inceleme
◦ Cesedin kimliğinin tespiti
◦ Cesedin dış muayenesi
◦ Otopsi
◦ Olgunun gerektirdiği toksikolojik ve patolojik
incelemeler

27
 OTOPSİ

28
OTOPSİ
 Nekropsi: Bir cesedin araştırma amacıyla
disseksiyonu.
 Otopsi: Kendi gözleri ile görme.
 Patolojik olayların ortaya çıkarılması,

bunların klinik olaylar ve anamnez ile

ilişkisinin saptanması ve rastlanılan
değişikliklerin nedeni ve nedenlerinin
belirlenmesi için cesette yapılan bilimsel
incelemedir.

29
 Tarihçe
 Dünyada belgelenmiş ilk adli otopsi 1302 yılında
Kuzey İtalya Bolognoda, Bartolomeo Varignana
tarafından dört hekim yardımı ile yapılmış.
Zehirlenme sonucunda öldüğü sanılan bir kişinin
cesedine yapılmış.
 Memleketimizde 1843 yılında Dr. Bernard

tarafından başına sırık düşmesi sonucu ölen işçiye

yapıldığı ve tıp öğrencilerinin izlediği kayıtlıdır.

30
ADLİ OTOPSİ
 Kaza, cinayet, intihar sonucunda oluşan veya
yalnızken veya belirlenemedik bir şekilde
meydana gelen ölüm olaylarında adaletin
sağlanması, toplumun korunması amacı ile
ölüm nedenini belirlemek kanıtları toplamak
için yapılmasına izin verilen bir otopsi
şeklidir.

31
TIBBİ OTOPSİ
 Hastalığın tanımı, nedeni ile eğitim ve bilimsel
amaçları olan otopsilere tıbbi otopsi denir.

32
Adli Otopsi ile Tıbbi Otopsi Farkları
 1. Tıbbi Otopsi;
 Ölen kişinin yakınlarından izin alınması
zorunludur (UHK 70; bulaşıcı hastalık sonucu
oluştuğu şüphesi varsa izin alınmaz)
 İzinde postmortem inceleme kapsamı

sınırlandırılabilir
 Hastanede ölmüş olan hastalara hastane

morgunda yapılır
 Elbise incelemesi yapılmaz
 Toksikolojik analiz yapılmaz
 …….

33
Adli Otopsi ile Tıbbi Otopsi Farkları
 2. Adli Otopsi
 Ölen kişinin yakınlarından izin alınmaz,
 Yasaya uygun olarak 3 boşluk açılarak

yapılır.
 Hakim/Savcı huzurunda yapılır
 Elbise incelemesi yapılır
 Toksikolojik analiz yapılır
 ……..

34
Tıbbi Otopsinin Amaçları

 Ölüm nedenini saptamak

 Klinik tanıyı doğrulamak/reddetmek
 Klinik tanı ile semptomlar arasında ilişki kurmak
 Tedavi etkinliğini belirlemek
 Hastalığın doğal seyri, yayılma derecesini

belirlemek

35
Tıbbi Otopsinin Amaçları
 Tıp öğrencileri ve hekimlerin eğitimi ve
akademik araştırmalar yapmak
 Epidemiyolojik amaçlarla doğru verilerin

toplanması
 Konjenital durumların ve bulaşıcı hastalıkların

saptanarak ölenin yakın akrabalarını

bilgilendirmek…..

36
Adli Otopsinin Amaçları
 Ölenin kimliğini belirlemek
 Ölüm zamanını, nedenini, orijinini saptamak
 Ölümle ilgili bilgiler ve koşulların yorumlanması
 Hastalığa bağlı ölümün dış nedenlere bağlı

ölümden ayrımı
 Travma ve hastalığın birlikte bulunduğu

durumlarda hastalığın ölüme katkısı

 Travmatik ölümlerde lezyonların yorumlanması,

kullanılan silahın belirlenmesi, kaç kişi

tarafından yapıldığı, birden fazla yara varsa
hanginin öldürücü olduğu,

37
Adli Otopsinin Amaçları
 Yaralanmayı yapan kişi veya kişilerin kimliğinin
tespiti
 Ölümün meydana geldiği yerin tespiti
 Kişinin aldığı yaralarla ne kadar süre yaşayıp

nereye kadar hareket edebildiği

 Yaraların meydana geliş sırası
 Yenidoğmuş bebeklerde bebeğin canlı doğup

doğmadığı, yaşama kabiliyeti

 Kalıntıların insana yada hayana ait olup olmadığı
 Bütün bulguların belgelenmesi
 -Yasal makamlara gerçek ve objektif bir

raporun sunulması…..
38
Adli Otopsinin yapılması gereken
durumlar
 - Cinayet, intihar, kaza şüphesi olan ölümler
 - Şüpheli çocuk istismarı
 - Bebeklerde ve çocuklarda açıklanamayan

ölümler
 - Yangınlarda ileri derecede yanmış cesetlerde
 - Bir taşıtın çarptıktan sonra kaçtığı ölümler
 - İş kazaları, meslek hastalıkları, işyeri

ölümleri

39
Adli Otopsinin yapılması gereken
durumlar
 - İskelet kalıntıları
 - Ölüm tarzının şüpheli olduğu durumlar
 - Geç travmatik ölümler
 - Tıbbi malpraktis iddiası
 - Cezaevi, nezaret yada polis gözetiminde

meydana gelen ölümler

 - Zehirlenme şüphesinde
 - İçinde bir kişi bulunan tek bir taşıtın söz

konusu olduğu ve kazanın görülmediği durumlar

 - Sigorta ile ilgili tartışmalı durumlarda

40

* Tıbbi otopsinin yararları?

* Adli otopsinin yararları?

41
 OTOPSİ YAPILMADIĞI TAKDİRDE
YANLIŞLIKLA DOĞAL ÖLÜM ŞEKLİNDE
YORUMLANABİLEN DURUMLAR?

42
CMK Madde 87
Otopsi
(1) Otopsi, Cumhuriyet savcısının huzurunda biri
adli tıp, diğeri patoloji uzmanı veya diğer
dallardan birisinin mensubu veya biri pratisyen iki
hekim tarafından yapılır. Müdafi veya vekil
tarafından getirilen hekim de otopside hazır
bulunabilir. Zorunluluk bulunduğunda otopsi işlemi
bir hekim tarafından da yapılabilir; bu durum
otopsi raporunda açıkça belirtilir.

43
CMK Madde 87
Otopsi
(2) Otopsi, cesedin durumu olanak verdiği
takdirde, mutlaka baş, göğüs ve karnın açılmasını
gerektirir.
(3) Ölümünden hemen önceki hastalığında öleni
tedavi etmiş olan tabibe, otopsi yapma görevi
verilemez. Ancak, bu tabibin otopsi sırasında
hazır bulunması ve hastalığın seyri hakkında bilgi
vermesi istenebilir.

44
CMK Madde 87
Otopsi
(4) Gömülmüş bulunan bir ceset, incelenmesi veya
otopsi yapılması için mezardan çıkarılabilir. Bu
husustaki karar, soruşturma evresinde
Cumhuriyet Savcısı, kovuşturma evresinde
mahkeme tarafından verilir. Mezardan çıkarma
kararı, araştırmanın amacını tehlikeye
düşürmeyecekse ve ulaşılması da zor değilse
ölünün bir yakınına derhal bildirilir.

45
CMK Madde 87
Otopsi
(5) Yukarıdaki fıkralarda sözü edilen işlemler
yapılırken, cesedin görüntüleri kayda alınır.

46
CMK Madde 88
Yeni doğanın cesedinin adli muayenesi veya
otopsi
(1) Yeni doğanın cesedi üzerinde adli muayene
veya otopside, doğum sırasında veya doğumdan
sonra yaşam bulgularının varlığı ve olağan
süresinde doğup doğmadığı ve biyolojik olarak
yaşamının rahim dışında sürdürebilecek kadar
olgunlaşmış olup olmadığı veya yaşama yeteneği
bulunup bulunmadığı saptanır.

47
CMK Madde 89
Zehirlenme şüphesi üzerine yapılacak işlem
(1) Zehirlenme şüphesi olan hallerde organlardan
parça alınırken, görünen şekli ile organın tahribatı
tanımlanır. Ölüde veya başka yerlerde bulunmuş
şüpheli maddeler, görevlendirilen uzman
tarafından incelenerek tahlil edilir.
(2) Cumhuriyet savcısı veya mahkeme, bu
incelemenin hekimin katılmasıyla veya onun
yönetiminde yapılmasına karar verebilir.

48
CMK Madde 159
Şüpheli ölümün ihbarı
(1) Bir ölümün doğal nedenlerden meydana
gelmediği kuşkusunu doğuracak bir durumun
varlığı veya ölünün kimliğinin belirlenememesi
halinde; kolluk görevlisi, köy muhtarı ya da
sağlık veya cenaze işleriyle görevli kişiler
durumu derhal Cumhuriyet Başsavcılığına
bildirmekle yükümlüdürler.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren hallerde ölünün
gömülmesi ancak Cumhuriyet savcısı tarafından
verilecek yazılı izne bağlıdır.

49
Adli Tıbbi Artefaktlar
Ölümden sonra meydana gelen ölüm öncesi
bir bulgu şeklinde yanlış yorumlanabilen
dokuların tabii durumları veya kişinin
ölmeden önceki mevcut hastalık durumu ile
ilgili olmayan bir takım bulgu ve
değişikliklerdir.
Adli Tıbbi Artefaktlar
1. Ölüm zamanı ile otopsi arasında geçen
sürede meydana gelenler
a. Agonal artefaktlar
b. Canlandırma işlemine bağlı olanlar
c. Tahnit işlemi ile ilgili olanlar
d. Gömme ve mezardan çıkarma ile ilgili
olanlar
e. Cesedin taşınması ile ilgili olanlar
f. Ölü sertliği ve ölü morluğu ile ilgili
olanlar
g. Çürüme ile ilgili olanlar
h. Diğerleri
Adli Tıbbi Artefaktlar

2. Otopsi sırasında meydana gelen artefaktlar

3. Toksikolojik artefaktlar
4. Yanık vakaları ve ateşli silah yaralanmalı
ile ilgili artefaktlar
İstanbul’da tüm otopsiler tek merkezde
yapılmaktadır.

İstanbul merkez ve ATK Grup

Başkanlıklarında yapılan otopsiler dünya
standartlarındadır.
 Merkezler dışında yapılan otopsilerin
çok büyük bir yüzdesi uluslararası
standartlara uygun değildir ve
eksikliklerin yanında hataları da
içermektedir.
Gelişmiş ülkelerin hiçbirinde uzman
olmayan bir hekime otopsi yaptırılmaz.
Bu ülkelerin tümünde uzmanlık süresi
oldukça uzundur.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
kararlarında; otopsinin pratisyen
hekimlere yaptırılmasını sürekli
eleştirmiştir.
Ülkemizde, Adli Tıp Uzmanı hekim
sayısının azlığı nedeniyle otopsiler
pratisyen hekimlere veya diğer
uzmanlık alanındaki hekimlere
yaptırılmaktadır.
Bu uygulamanın, pratisyen hekime
karaciğer ameliyatı yaptırılması ile bir
farkı yoktur!
Karaciğer ameliyatından ne kadar
fayda beklenecekse; otopsiden de o
kadar fayda beklenecektir!
 Günümüz şartlarında en iyi
seçenek; otopsi yapılacaksa ölü
muayenesi yapıldıktan sonra cesedin
bir merkeze sevk edilmesidir.
 Sevk için yapılması gereken işlemler,
harcanacak emek ve yapılacak
masraflar; otopsinin uygunsuz, kötü
şartlarda yapılması için harcanacak
emek ve masraftan daha fazla
olmayacaktır!
 Otopsilerde yaşanan en büyük
sıkıntılardan bir tanesi, otopsiyi yapan
uzmanların olay hakkında yeterli
bilgiye sahip olmamasıdır.
 Otopsi için gönderilen ceset ile
birlikte gönderilmesi gerekenler:

Olay ile ilgili bilgi, dış muayene

tutanağı,
Olay yeri inceleme tutanakları,
görüntüler, kroki v.s.
İfade tutanakları
Hastane evrakı
 Yetişkine ait ceset otopsi için bütün
olarak bir merkeze gönderilirken çıplak
olarak ceset torbasına konup her hangi
bir koruyucu sıvı koymadan mümkünse
soğutucusu olan, bu mümkün değilse
normal araç ile aynı gün kurye eşliğinde
gönderilmelidir.
 Ceset, muhakkak surette “çıplak”
olarak gönderilmeli, üzerinden çıkan
giysiler ve eşyalar gerekli ise
muhafaza altına alınmalıdır.
 Adli Tıp Kurumu Kanunu Uygulama
Yönetmeliği
Madde 10-d: Otopsi yapılmak veya
hüviyet tespit edilmek üzere ilgili
makamlarca, Morg İhtisas Dairesine
gönderilen cesetlerin soyularak gönderilmesi
gerekmektedir. Çıplak olarak gelen cesedin
kimliği belli ise etiket takılıp tutanakla
teslim alınır ve buzdolabına konur.
 Özellikle ateşli silah yaralanmasına
bağlı ölümlerde; elbiseler kesilerek
çıkartılmalı, kurutulmalı ve önce kağıt
pakete sonra bez torbaya konularak
mühürlenmelidir.
 Adli ölüm olgularında olay yerinin ve
cesedin ayrıntılı fotoğraflarının
çekilmesi son derece önemlidir.
 Ceset otopsi için gönderildikten
sonra gönderilen merkez ile telefon ile
irtibat kurulmalı, karşılıklı görüş alış-
verişinde bulunulmalıdır.
 Eğer Adli Tıp Uzmanı ile birlikte
otopsi, cesedin bulunduğu yerde
yapılacak ise; bazı örneklerin usulüne
uygun olarak alınması ve laboratuvara
gönderilmesi şarttır!
 İnsan hakları ihlallerinde muhakkak
surette Minnesota Otopsi Protokolü
şartlarına uyulmalıdır!
 Cesedin Kimliğinin DNA Yöntemleri
ile Tespiti İçin Materyal Gönderme
1- Ceset taze ise:
Kan
Doku
Kan Gönderme:
En az 5 ml, kapaklı, EDTA’lı tüpde
sabitleyiciye yerleştirilip en kısa
zamanda termos içerisinde soğuk
taşıma zincirine uyularak kurye ile
Pamuklu beyaz bez üzerine 8-10 damla
kan damlatılarak oluşturulan lekenin oda
ısısında, güneş ışınlarından uzak, tozsuz
bir ortamda kurutulması
Doku Gönderme:
Yaklaşık 3x3x3 cm ebadında yumuşak
doku, tercihan psoas kası, femoralis
kası
Steril petri kutusu içerisinde, koruyucu
sıvı koymadan, termos içerisinde, soğuk
zincire uyularak, kurye ile
 2-Ceset Çürümüş ise, Feth-i Kabir
Yapılmış ise:
Çürümemiş doku var ise yaklaşık 3x3x3
cm ebadında yumuşak doku, tercihan
psoas kası, femoralis kası
Azı dişi (3-4 adet)
2x2x2 cm ebadında kemik parçaları
(femur,tibia,sternum olabilir).
Steril petri kutusu içerisinde, koruyucu
sıvı koymadan, termos içerisinde, soğuk
zincire uyularak, kurye ile
Anal ve Vajinal Swap Gönderme:
Ayrı ayrı steril tüpler içerisinde
Olay Mahallinden Toplanan Leke
Örneklerinin Gönderilmesi:
Kumaş vs.üzerinde ise; olduğu gibi
veya kesilerek
Islak ise; kurutularak (oda ısısında,
güneş ışınlarından uzak, tozsuz
ortamda)
Ayrı ayrı ambalajlanarak
 Alınan Materyalin Etiketlenmesi
Alınan her türlü materyal paketinin
üzerine:
Adlî makamın isim ve protokol numarası
Alanın adı soyadı, görevi
Alınış gün ve saati
Elde edildiği yer
Alınış usulü yazılmalıdır.
Olay Mahallinde Kıl Bulunması Halinde:
Ayrı ayrı kâğıtlara sarılır
Kâğıtlar ayrı ayrı numaralandırılır ve
etiketlenir.
Hepsi birlikte uygun bir zarfa konur.
Embriyo, Fetus, Yenidoğan Gönderilecek
ve Kimliklendirme İsteniyor ise:
Koruyucu sıvı konmaz
Termos içerisinde soğuk zincire
uyularak
Kurye ile gönderilir.
 Otopside Alınan İç Organ
Parçalarının Toksikolojik Analiz
İçin Gönderilmesi
 Örnek Miktar
Karaciğer……………………………… 500 gr
Akciğer………………………………… 250 gr
Böbrek…………………………………… 1 adet
Dalak……………………………………… Tümü
Beyin………………………………………. 50 gram
Mide ve içeriği…………………… Tümü
Kan…………………………………………… 100 ml
İdrar………………………………………. 50 ml
Safra……………………………………… Tümü
Organlar, mide ayrı diğerleri ayrı
kavanozda olacak şekilde konur.
Cam veya kaliteli plastik kavanoz
kullanılır.
Soğuk zincirle gönderilecekse hiçbir
sıvı konmaz.
Soğuk zincir mümkün değilse organların
üzerini örtecek kadar %10’luk formalin
veya etil alkol konur.
Histopatolojik İnceleme İçin Örnek
Alma:

Tüm organların patoloji saptanan

kısımlarından 1’er cm sağlam doku da
içerecek şekilde
Örneklerin büyüklüğü yaklaşık
2x2x2cm
Örnekler cam bir kavanoza konarak
üzerlerine %10’luk formalin solusyonu
Organ hacmi/fiksatif oranı: 1/10
Mezar Açılımında Alınacak Toprak
Örnekleri:
Cesedin üzerinden ………………………… 1 kg
Cesedin hemen altından ……………… 1 kg
Cesedin 50-80 cm altından ……… 1 kg
Cesedin sağ ve solundan 30-50 cm
uzaktan …………………………………………… 1 kg
Cesedin sağ ve solundan 2 m uzaktan
0,5-1 m derinlikten ……………………… 1 kg
Nötral toprak (mezardan 10-20 m
uzaktan, 0,5-1 m derinlikten) …… 1 kg