ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ
2.1 Από την αγροτική κοινωνία στην
κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Αγροτικές κοινωνίες ονομάζονται

αυτές που ζουν από την
καλλιέργεια της γης.
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Στις αγροτικές κοινωνίες της

Νεολιθικής Εποχής
αναπτύχθηκαν οικισμοί με τείχη
(για προστασία από επιθέσεις).
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Στις αγροτικές κοινωνίες αναπτύχθηκε

ένα στοιχειώδες εμπόριο (αφού τα μόνα
που παρήγαγαν ήταν αγροτικά αγαθά
και τα μέσα δεν είναι τόσο εξελιγμένα)
και στοιχειώδεις πολιτικές λειτουργίες.
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Όλες οι κοινωνίες μέχρι τη

βιομηχανική επανάσταση ήταν
αγροτικές.
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Στην αρχαιότητα χαρακτηριστικά μεγάλες αγροτικές κοινωνίες

εμφανίστηκαν:
 Στη Μέση Ανατολή
 Στην Αίγυπτο
 Στη Νότια Αμερική (Αζτέκοι στο Μεξικό, Ίνκας στο Περού)
 Αγροτικές ήταν και οι κοινωνίες:
 Της Αρχαίας Ελλάδας
 Της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
 Του Βυζαντίου
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Στις κοινωνίες αυτές:

 Μπορεί μαζί με την καλλιέργεια της γης να συνυπήρχαν η
βιοτεχνία και το εμπόριο, όμως ο τομέας που κυριαρχούσε
ήταν ο αγροτικός.
 Η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού που
απασχολούνταν σε γεωργικές εργασίες, έμενε σε χωριά,
δηλαδή σε μικρές οικιστικές μονάδες.
 Σε κάποιες υπήρχαν μεγάλες πόλεις – κράτη, ενώ
επικεφαλής ήταν ο βασιλιάς ή ο αυτοκράτορας.
 Εμφανίστηκε η δουλεία, η οποία πήρε μεγάλες διαστάσεις.
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Μετά τον 19ο αι., με τη βιομηχανική

επανάσταση η βιομηχανία και η ζωή στις
πόλεις κυριάρχησαν επί του αγροτικού
τομέα και της ζωής στο χωριό. Έτσι, οι
αγροτικές κοινωνίες έγιναν σταδιακά
τμήματα των βιομηχανικών κοινωνιών.
2.1.1 Αγροτική κοινωνία

Στις σύγχρονες:
 Ανεπτυγμένες κοινωνίες (Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία)
ο αγροτικός πληθυσμός έχει μειωθεί σημαντικά, ενώ η εξέλιξη
των γεωργικών εργαλείων, η έλευση του τρακτέρ και των
αλωνιστικών μηχανών οδήγησε στη βιομηχανική γεωργία και
αντικατέστησαν εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες γης.
 Αναπτυσσόμενες χώρες (της Ασίας, Αφρικής, Λατινικής
Αμερικής) ο αγροτικός τομέας με παραδοσιακές μεθόδους
υπάρχει ακόμη σε μεγάλο βαθμό. Παρόλαυτα η εκμηχάνιση της
αγροτικής παραγωγής είναι και εκεί ταχύτατη.
2.1.2 Βιομηχανική κοινωνία

ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
1. Χειροκίνητες 1. Ατμοκίνητες μηχανές
μηχανές
2. Μεγάλα εργοστάσια με μεγάλες
2. Μικρά εργαστήρια
μηχανές
με μικρές
μηχανές
3. Μεγάλοι εργατικοί πληθυσμοί
3. Λίγοι εργάτες συγκεντρώνονται γύρω από τα
ζουν σε χωριά και εργοστάσια και δημιουργούνται
μικρές πόλεις μεγάλες πόλεις.
2.1.2 Βιομηχανική κοινωνία

Εκβιομηχάνιση προήλθε από τη βιομηχανική

επανάσταση και είναι η χρησιμοποίηση μηχανών στην
παραγωγική διαδικασία. Είναι μια μακρόχρονη και
σύνθετη διαδικασία τεχνολογικών μεταβολών στην
παραγωγή, τις συγκοινωνίες, στην οικοδόμηση
κτηρίων, κ.λπ. Που ξεκίνησε στα μέσα του 18ου αιώνα
στη Βρετανία και στη συνέχεια στην Ευρώπη και τη
Βόρεια Αμερική με τη μετάβαση από τις χειροκίνητες
μηχανές στις ατμοκίνητες μηχανές.
2.1.2 Βιομηχανική κοινωνία

Η εκβιομηχάνιση οδήγησε σε αλλαγές:

Σε τομείς
Στην οργάνωση της κοινωνίας
Σε θεσμούς
Στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων
2.1.2 Βιομηχανική κοινωνία

Έτσι έχουμε:
Α) Αστικοποίηση: η τάση των ανθρώπων για συγκέντρωση στις
πόλεις για να βρουν δουλειά στα εργοστάσια.
Β) Αύξηση της προσδωκόμενης ζωής χάρη στην εξέλιξη της
ιατρικής και τη βελτίωση των υλικών όρων ζωής.
Γ) Αύξηση της παραγωγής και ζήτησης προϊόντων: Λόγω της
βιομηχανίας αυξάνεται η παραγωγή των προϊόντων και μέσω των
διαφημίσεων δημιουργούνται νέες καταναλωτικές ανάγκες
Αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες και τα κοινωνικά πρότυπα.
Για παράδειγμα: τα αυτοκίνητα τη δεκαετία του 1890 ανάγκη
κατασκευής αυτοκινητόδρομων.
2.1.2 Βιομηχανική κοινωνία

Έτσι έχουμε:
Δ) Ανάπτυξη εμπορίου και τραπεζών
Ε) Ανάπτυξη βιομηχανίας και τομέα υπηρεσιών: αφού
η πλειονότητα των εργαζομένων στις βιομηχανικές
κοινωνίες εργάζεται στις βιομηχανίες και στον τομέα
των υπηρεσιών (εμπόριο, τράπεζες, κ.λπ.)
Στ) Αλλαγή στις κοινωνικές σχέσεις: Οι σχέσεις των
κατοίκων των μεγαλουπόλεων είναι απρόσωπες.