Mga Sektor ng

Pang-ekonomiya
Sektor ng Agrikultura
SLIDESMANIA
 Layuni
n
Sa pagtatapos ng aralin na ito, inaasahang kayo ay:

❏ Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng agrikultura sa ekonomiya ng

bansa;
❏ Natutukoy ang mga bahaging bumubuo sa sektor ng agrikultura; at
❏ Nasusuri ang mga dahilan at epekto ng mga suliranin sa sektor ng
agrikultura.
SLIDESMANIA
 B U
Sektor ng
N A P
A
H
HAY Agrikultura
✔ Isa sa mga pinakamahalagang sektor
ng ekonomiya ng bansa.
✔ Tinaguriang backbone of the
✔ Malaking
economy bahagi ng lupa at karagatan
ng bansa ay ginagamit para sa
agrikultura. PAG-UNLAD
NG
PAMBANSAN
SLIDESMANIA

PAGKAIN EKONOMIYA
G KITA
 Bumubuo sa Sektor ng
Agrikultura
Pagsasak
a➢ Ang palay, pinya, mais, mangga, at tabako ang ilan sa
pangunahing produktong agrikultural sa bansa
➢ Palay at mais ang nagtala ng pinakamataas na produksyon
SLIDESMANIA
 Bumubuo sa Sektor ng
Agrikultura
Pangingisd
a➢ Ang Pilipinas ay kilala sa pagiging sagana nito sa yamang tubig.
➢ Naging ikalima noong 2010 at ikasiyam noong 2017 ang Pilipinas sa top fish
producing countries sa daigdig.
● Komersyal na pangingisda
ang gamit na bangka ay may bigat na higit sa tatlong gross tons (GT) Sakop ng uri ng
pangingisda nito ang 15 kilometro sa labas ng nasasakupang bayan.
● Munisipal na pangingisda
ang bangkang gamit ay may bigat na hanggang tatlong GT at isinasagawa sa loob ng
15 kilometrong sakop sa katubigan ng munisipalidad.
● Aquaculture
SLIDESMANIA

ang tawag sa kontroladong produksyon ng piling uri ng isda at yamang tubig.

 Bumubuo sa Sektor ng
Agrikultura

Paghahayupan
ang pag-aalaga ng mga hayop para sa mga pangkabuhayang kapakinabangan
nito.
● Livestock ● Poultry
Tulad ng baka, kambing at Tulad ng manok at pato
baboy

Paggugubat
kabilang dito ang pagkatas ng mga hilaw na sangkap mula sa kagubatan at
mga paglilingkod kaugnay sa kagubatan.
SLIDESMANIA
 Mga Suliranin ng
Sektor ng Agrikultura
SLIDESMANIA
 Masamang
panahon
Madalas na nalulugi ang nasa sektor ng agrikultura kapag nasalanta ng bagyo ang
kanilang mga pananim o hindi naman kaya ay may matinding tagtuyot.

Mataas na
gastusin
Kadalasan, mas malaki ang gastusin ng nasa sektor ng agrikultura kumpara sa
kanilang kinikita.

Monopolyo sa
Kadalasan,
lupa ang mga magsasaka sa bansa ay inuupahan lamang upang maging
manggagawang-bukid.
SLIDESMANIA
 Teknolohiya
Hindi masyadong napagtutuuunan ng pansin ang pag-aaral sa pagpapa-unlad ng
sektor ng agrikultura gamit ang teknolohiya.

Pagdagsa ng dayuhang kalakal

Minsan ay mas mura pa ang mga hilaw na materyales na inaangkat mula sa ibang
bansa kumpara sa hilaw na materyales na lokal.

Pagkaubos ng likas na yaman

Ang kakapusan ay suliranin na ng mundo ngunit mas napapabilis ang
pagkaubos ng likas na yaman dahil sa kapabayaan natin sa ating mga likas
na yaman.
SLIDESMANIA
 Mga
Institusyon at
Programa
SLIDESMANIA
 Comprehensive Agrarian Reform
Program Extension with Reforms
(CARPer)

Layunin na itaguyod ang katarungang panlipunan

at sugpuin ang kahirapan sa bansa sa
pamamagitan ng:
- pamamahagi ng mga lupang pansakahan
sa
mga magsasaka;
- pagsulong sa pagpapaunlad ng mga rural
na
pamayanan; at
- paglutas sa mga kasong agraryo.
SLIDESMANIA
 Agrikulturang Pinoy (Agri-
Pinoy)

Ang pangkalahatang balangkas ng mga

estratehiyang gagabay sa iba’t-ibang
programa at serbisyo ng Department of
Agriculture mula 2011-2016.
Layunin:
- sapat, ligtas, at abot-kayang pagkain para
sa lahat;
- likas-kayang paggamit ng mga likas na
yaman;
- mahusay na pangangasiwa sa mga likas na
yaman; at
SLIDESMANIA

- pag-unlad sa antas ng pamahalaang lokal.

 Community Livelihood Assistance
Special Program (CLASP)
Layuning lutasin ang kahirapan at mapabuti ang
antas ng kabuhayan sa mga agrikultural na
pamayanan sa pamamagitan ng pagiging
tagapamagitan nito sa mga angkop at
makakalikasang teknolohiya, impormasyon, at
tulong-pinansyal mula sa DENR, mga pribadong
kompanya, at iba pang samahan.
SLIDESMANIA
 Community-Based Forest
Management (CBFM)

Pangunahing programa nito ang National

Greening Program na nagsulong sa
pagtutulungan ng pampubliko at pribadong
sektor sa pagtatanim ng 1.5 bilyong puno sa
1.5 milyong ektarya ng lupain sa Pilipinas.
SLIDESMANIA
 Philippine Agriculture (PA
2020)

Isang medium-strategic plan na binuo sa pagtutulungan

ng National Academic of Science and Technology at
iba’t ibang stakeholder sa sektor ng agrikultura.
Layuning lutasin ang suliranin sa kahirapan, makamit
ang pandaigdigang pamilihan, at panatilihin ang mga
likas na yaman sa taong 2020.
SLIDESMANIA
 Bakit sinasabing ang agrikultura ang
pinakamalaking sektor ng ekonomiya ng
Pilipinas?
Bilang isang mag-aaral, paano mo
pahahalagahan ang mga magsasaka at
mangingisda?
SLIDESMANIA
 Sektor ng
Industriya
SLIDESMANIA
 Sektor ng
Industriya
✔ pangkabuhayang gawain na kaugnay sa
pagproseso ng hilaw na sangkap sa paggawa
ng mga bagong produkto.
✔ Industriyalisasyon : pagpapalit ng paraan sa
pagprodyus mula sa gawang-kamay tungo sa
paggamit ng makinarya.
SLIDESMANIA
 Subsektor ng
Pagmimi Industriya
na
➢ Ang pagkuha ng yamang mineral sa ilalim ng lupa.
➢ mga mineral na metal at di-metal, pati na rin ang enerhiyang mineral.

Pagmamanupaktura
➢ Ang paggamit ng makina o kung minsan ay manual labor upang mabuo ang
isang produkto.
➢ Kabilang dito ang pagproseso ng pagkain at inumin, damit, mga kasangkapan
sa bahay, gamot, mga kompyuter, electronics at printing.

Konstruksyon
➢ Pagpapagawa ng bahay, gusali, tulay at iba pang mga imprastraktura.

Utilities
➢ Mga establisyementong tumutugon sa pangangailangan ng tao sa tubig, gas,
SLIDESMANIA

kuryente at waste management.

 Mga Suliranin ng Sektor ng
Industriya
1. Kawalan ng malaking puhunan para makapagtayo ng mga negosyong
nangangailangan ng mga modernong kagamitan.
2. Pagkaubos ng mga likas na yaman na kailangan para sa pagpoproseso ng
mga produkto.
3. Mahigpit na kalaban ang mga dayuhang kompanya na may mas
malaking puhunan at kakayahan sa inobasyon.
4. Kakulangan sa suporta ng pamahalaan pagdating sa puhunan,
pagkakataon, at proteksyon laban sa mga dayuhang kompanya.
SLIDESMANIA
 Mga Patakarang Pang-
ekonomiya Para sa
Industriya
SLIDESMANIA
 DEPT. OF TRADE AND INDUSTRY (DTI)
nangangasiwa sa pagtataguyod at pagpapahusay ng pagsulong ng industriya.
● Industry Promotion Group (IPG)
tinataguyod ang pagpapaunlad ng lokal at pandaigdigang kalakalan at komersyo.
● Management Services Group (MSG)
nagtatakda ng mga polisiya at pagsubaybay sa mga ito batay sa plano at
programang inilunsad para sa pagtulong sa industriya.
● Industry Development Group (IDG)
namamahala sa mga aktibidad ng pamumuhunan at pagtataguyod ng mga
programa sa pag-unlad ng kalakalan at komersyo.
● Board of Investments (BOI)
SLIDESMANIA

naghihikayat ng pamumuhunan sa mga industriya

sa ibat ibang rehiyon para sa balanseng pag-unlad ng ekonomiya.
 ● Bureau of Import Services (BIS)
nangangasiwa sa mga regulasyon ng pag-aangkat ng mga produkto at
serbisyo.
● Bureau of International Trade Relations (BITR)
kumakatawan sa ating bansa para sa mga usaping bilateral at multilateral na kalakalan at
pamumuhunan ng mga internasyonal na organisasyon katulad ng World Trade Organization (WTO),
Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) at iba
pa.
● Competitiveness Bureau (CB)
nagpapatupad ng mga produktibo at dekalidad na programa para sa maayos na paligsahan ng mga
kalakalan.
● Sector Planning Bureau (SPB) at E-Commerce Office (ECO)
nagbibigay ng maliwanag at malinaw mga polisiya para sa pangkabuuang pag-unlad ng
SLIDESMANIA

ekonomiya.
● Micro, Small, and Medium Enterprise Development (MSMED)
 Sektor ng
Paglilingkod
SLIDESMANIA
 Sektor ng
Paglilingkod
✔ itinuturing na “main driver” ng
ekonomiya ng Pilipinas.
✔ pinagmumulan ng pinakamalaking bahagi
ng kita ng bansa.
✔ paggabay sa produksyon,
pakikipagkalakalan at distribusyon ng
mga produkto.
SLIDESMANIA
 Subsektor ng
Wholesale at Paglilingkod
➢ pagbebenta ng pagkain, inumin, mga kasangkapan sa bahay,
Retail
specialized na produkto at pagbebenta ng kagamitang
pangsasakyan.

Transportasyon, Storage at
Komunikasyon
➢ computer programming, telecommunications, radio
broadcasting, paglilimbag ng dyaryo at libro at mga gawain
sa pelikula at telebisyon
Hotel at Restaurant
➢ mga restaurant, catering, hotel, tindahan ng mga
SLIDESMANIA

inumin at short-term accomodations.

 Financial Intermediation
➢ insurance, pension (maliban sa SSS), money
intermediation, bangko at sanglaan.

Real Estate, Renting and Business

Activities
➢ pagbebenta ng lupa para sa bahay o negosyo.
Education
➢ pampubliko at pribadong paaralan sa preschool, elementarya,
sekundarya at kolehiyo, tutorial at learning centers.
SLIDESMANIA
 Health and Social Work Services
➢ mga ospital, clinic, mental health services at
social work services.

Community, Social, and Personal

Services
➢ advertising, gawaing legal, management
consultancy, gawaing teknikal tulad ng
architecture at engineering.

Tourism
➢ travel agencies, transport operators, gawaing
SLIDESMANIA

pang-turismo at gym.
 Mga Karapatan ng
Manggagawang
Pilipino
SLIDESMANIA
 Minimum Wage
➔ Nagtatakda ng pinakamababang halaga ng sahod na maaaring matanggap ng isang
manggagawa depende sa sektor na kanyang kinabibilangan.

Maternity Leave
➔ Karapatan ng mga kababaihan na lumiban sa trabaho sa loob ng 105 na araw dahil sa
pagbubuntis.

Paternity Leave
➢ Karapatan ng mga kalalakihan na lumiban sa trabaho sa loob ng 7 araw sakaling
manganak ang kanyang asawa o kasintahan.

Walong Oras ng Paggawa

➢ Walong oras ang maaaring ilaan ng isang manggagawa sa
kanyang trabaho.
SLIDESMANIA
 Mga Benepisyo
➔ Pinaghahatian ng employer at employee ang bayad sa mga benepisyong mandato ng
pamahalaan.
➔ PhilHealth para sa kalusugan, PAG-IBIG Fund para sa pabahay, insurance sa Social Security
System (SSS) para sa manggagawa sa pribadong kompanya at Government Service Insurance
System (GSIS) para sa mga nagtatrabaho sa pamahalaan.
Termination/Separation Pay
➔ Karapatan ng mga manggagawa na makatanggap ng karagdagang bayad sakaling sila ay
maalis sa trabaho katulad ng forced resignation. a pagbubuntis.

Overtime Pay
➔ Karapatan ng manggagawa na makatanggap ng karagdagang sahod sa bawat oras na
lalagpas sa walong oras na dapat ilaan sa trabaho.

Thirteenth Month Pay

➔ Karagdagang isang buwang sahod sa mga manggagawa na dapat ibigay bago ang ika-24 ng
SLIDESMANIA

Disyembre bawat taon.