განათლების ხარისხის

განვითარების ეროვნული
ცენტრი

უმაღლესი განათლების სისტემა

საქართველოში
 უმაღლესი განათლების ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახური, 2021 წელი,
პრეზენტატორები;
ქეთი ინანაშვილი
თორნიკე ბაქაქური
ლაშა მაჭარაშვილი
შოთა კეჟერაშვილი
ნიკა გიგაური
დავით ბურჯანაძე
 I ნაწილი
https://www.youtube.com/watch?v=dGGScK0
C2BQ

2
 ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემის განვითარების
დინამიკა საქართველოში

• საქართველოს პარლამენტი უფლებამოსილების განსაზღვრის სფეროში, პოლიტიკის

უშუალო აღსრულებას განათლებისა და მეცნიერებისმსამინისტრო ახორციელებს.

• 2004 - საკანონმდებლო ბაზის განვითარება, უმაღლესი განათლების შესახებ ახალი

კანონის მიღება;
• 2006 წლიდან მოქმედებდა გარე შეფასების ე. წ. ინსტიტუციური აკრედიტაციის
მექანიზმი, ფასდებოდა - უმაღლესი სანანმანათლებლო დაწესებულების
რესურსები, საგანმანათლებლო პროგრამებს და პროგრამის შეფასების მექანიზმები;
• 2006 - განათლების აკრედიტაციის ეროვნული ცენტრის ჩამოყალიბება;
• 2010 - განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრის ჩამოყალიბება,
ინსტიტუციური შეფასებისა და საგანმანათლებლო პროგრამების აკრედიტაციის
შეფასების მექანიზმები დანერგვა
3
 2016 წლიდან კანონებში შესული ცვლილებები

• მიზანი - სისტემის შეცვლა შედეგზე დაფუძნებულ და განვითარებაზე

ორიენტირებული ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემის დანერგვა

 თვისობრივად განახლდა - უმაღლესი საგანმანათელბლო

დაწესებულებების ავტორიზაციის სტანდარტები, დაიხვეწა
საგანმანათლებლო პროგრამების აკრედიტაციის სტანდარტები და
შეფასების მიდგომები.

 ხარისხის პროცედურები - ავტორიზაციის, აკრედიტაციის

მიმართულებით. პროცესები - მოქნილი და გამჭვირვალე.

4
 2016 წლიდან კანონებში შესული ცვლილებები

 ექსპერტთა კორპუსის ფორმირება - ხარისხის შეფასებაში ჩართულები

სტუდენტები და დამსაქმებლები. შეფასებაში ჩართულები საერთაშორისო
ექსპერტები.

 პროცესების გამჭვირვალობა - ექსპერტთა დასკვნები გახდა საჯარო და ქვეყნდება

ცენტრის ვებ გვერდზე.

 ხდება შეფასების უკუკავშრის მიღება და პროცესების გაუმჯობესება.

 დაიხვეწა ინსტიტუციური და პროგრამული მონიტორინგის პროცედურები.
 გადაწყვეტილებების მიღების მოქნილი, გამჭვირვალე მექანიზმები: დაიხვეწა
ავტორიზაციის, აკრედიტაციის საბჭოების არჩევის წესი და მათი მუშაობის
პრინციპები, გაჩნდა გასაჩივრების მექანიზმი და ჩამოყალიბდა აპელაციის
პროცედურა და შეიქმნა სააპელაციო საბჭოს არჩევისა და მუშაობის წესი
5
ბოლონიის პროცესი და დოკუმენტები

•საქართველო ბოლონიის პროცესს შეუერთდა 2005 წლის მაისში

(ბერგენის სამიტი, ნორვეგია). ბოლონიის პროცესის დოკუმენტები:
https://eqe.ge/geo/static/71/Internationalization/bologna-process
•ბოლონიის პროცესის ფუნდამენტური პრინციპები:
• უნივერსიტეტი არის ავტონომიური დაწესებულება, განსხვავებული
ისტორიული მემკვიდრეობისა და გეოგრაფიული პირობების გამო
სხვადასხვაგვარად ორგანიზებულ საზოგადოებებში
• უნივერსიტეტში სწავლება და კვლევა ურთიერთისაგან განუყოფელი უნდა
იყოს
• საუნივერსიტეტო ცხოვრების ფუნდამენტური პრინციპი-კვლევისა და
სწავლების თავისუფლება
• უნივერსიტეტი არის ევროპული ჰუმანისტური ტრადიციების მეურვე.

6
ბოლონიის პროცესი და დოკუმენტები

რა მოგვცა ბოლონიის პროცესმა?

•ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემები

•შეიქმნა გარე ხარისხის შეფასებაზე პასუხისმგებელი სააკრედიტაციო
სამსახურები
•ე.წ. „დუბლინის დესკრიპტორი“
•კვალიფიკაციათა ჩარჩო
•ECTS სახელმძღვანელო - კრედიტების ტრანსფერისა და დაგროვების
ერთიანი სისტემა
•აღიარების მექანიზმები
•ESG ევროპული სტანდარტები და სახელმძღვანელო პრინციპები
•სტუდენტთა და პერსონალის მობილობა
7
გარე ხარისხის მექანიზმები, ძირითადი მარეგულირებელი დოკუმენტები

•„უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონი

• “განათლების ხარისხის განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონი
•კანონქვემდებარე აქტები.

კანონქვემდებარე აქტები.
•საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 2011 წლის 4 მაისის
№65/ნ ბრძანებით დამტკიცებული „ზოგადსაგანმანათლებლო
დაწესებულებებისა და უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების
საგანმანათლებლო პროგრამების აკრედიტაციის დებულება და საფასური“

•საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 2010

წლის 1 ოქტომბრის №99 ბრძანებით დამტკიცებული საგანმანათლებლო
დაწესებულებების ავტორიზაციის დებულებისა და საფასურის დამტკიცების
შესახებ
8
 უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულების სახეები
 კოლეჯი - უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება,
რომელიც ახორციელებს მხოლოდ ბაკალავრიატის უმაღლეს
საგანმანათლებლო პროგრამას
 სასწავლო უნივერსიტეტი - უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულება, რომელიც ახორციელებს უმაღლეს
საგანმანათლებლო პროგრამას/პროგრამებს (გარდა
დოქტორანტურისა). სასწავლო უნივერსიტეტი აუცილებლად
ახორციელებს მეორე საფეხურის – მაგისტრატურის –
საგანმანათლებლო პროგრამას/პროგრამებს
 უნივერსიტეტი - უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება,
რომელიც ახორციელებს მეორე და მესამე საფეხურების ან სამივე
უმაღლეს საგანმანათლებლო პროგრამებს და სამეცნიერო
კვლევებს
9
უმაღლესი განათლების სისტემა - სქემა

10
უმაღლესი განათლების სახეები
 აკადემიური უმაღლესი განათლება - უმაღლესი განათლების კურსი, რომელიც
შეიცავს ბაკალავრიატის, მაგისტრატურისა და დოქტორანტურის საგანმანათლებლო
პროგრამებს;
 სახელოვნებო-შემოქმედებითი უმაღლესი განათლება - უმაღლესი განათლება,
რომლის მიზანია ხელოვნების ერთ ან რამდენიმე დარგში სპეციალისტების
მომზადება;
 სასპორტო უმაღლესი განათლება - უმაღლესი განათლება, რომლის მიზანია
სპორტის ერთ ან რამდენიმე სახეობაში შემსრულებელი სპეციალისტების მომზადება .
 საზღვაო უმაღლესი განათლება - უმაღლესი განათლება, რომელიც უზრუნველყოფს
საზღვაოსნო მეცნიერებებში სათანადო კომპეტენციის გამომუშავებას და დასტურდება
კვალიფიკაციის შესაბამისი დოკუმენტით;
 მართლმადიდებლური საღვთისმეტყველო უმაღლესი განათლება -
მართლმადიდებლურ სწავლა-მოძღვრებასა და კულტურაზე დაფუძნებული უმაღლესი
განათლების კურსი, რომელიც შეიცავს ბაკალავრიატის, მაგისტრატურისა და
დოქტორანტურის საღვთისმეტყველო საგანმანათლებლო პროგრამებს .

11
 უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულების პროფილები
 სახელოვნებო-შემოქმედებითი უმაღლესი
საგანმანათლებლო დაწესებულება
 საზღვაო უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულება
 სასპორტო უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულება
 სამხედრო უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულება
 მართლმადიდებლური საღვთისმეტყველო
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება
12
უმაღლესი განათლების ციკლი, საფეხურები და
საგანმანათლებლო პროგრამები

 ბაკალავრიატი
 მაგისტრატურა
 დოქტორანტურა
 ინტეგრირებული პროგრამები: დიპლომირებული
მედიკოსი, სტომატოლოგია, მასწავლებლის განათლება და
ვეტერინარია - აერთიანებს საბაკალავრო და სამაგისტრო
დონეებს და სწავლის შედეგით შეესაბამება სამაგისტრო
დონეს.

13
 სტატისტიკა - უსდ

65

55

45

35 62

25

32

15 21

7
5 2

უნივერსიტეტი სასწავლო საღვთისმეტყველ კოლეჯი სულ

უნივერსიტეტი ო დაწესებულება
14
მიმოხილვა 32 21 7 2 62
სტატისტიკა - 1500 მდე აკრედიტებული საგანმანათლებლო
პროგრამა
პროგრამები

მასწავლებლის მომზადების
ინტეგრირებული საბაკალავრო- ქართულ ენაში მომზადების
სამაგისტრო პროგრამა საგანმანათლებლო პროგრამა
მასწავლებლის მომზადების 1%
საგანმანათლებლო პროგრამა 1%
1%

მაგისტრატურა
36%
ბაკალავრიატი
46%

ვეტერინარიის
მომზადების
საგანმანათლებლო
პროგრამა
0.003%

ვეტერინარიის
ინტეგრირებული სამაგისტრო ერთსაფეხურიანი სამედიცინო დოქტორანტურა
პროგრამა პროგრამა 12%
0.003% 3%
15
უმაღლესი საგანმანათლებლო პროგრამები
ბაკალავრიატი (არანაკლებ 240 კრედიტი); (გამონაკლის შემთხვევაში - 180 – 240 კრედიტი)
მასწავლებლის მომზადება (60 კრედიტი);
მაგისტრატურა (არანაკლებ 120 კრედიტი); გამონაკლის შემთხვევაში - 60 კრედიტი - EMBA პროგრამა)
ვეტერინარის მომზადება - 60 კრედიტი I საფეხური , VI დონე
მასწავლებლის მომზადების ინტეგრირებულ საბაკალავრო - სამაგისტრო პროგრამა (300 კრედიტი);
ვეტერინარიის ინტეგრირებული სამაგისტრო საგანმანათლებლო პროგრამა (300 კრედიტი);
სამედიცინო (360 კრედიტი); სტომატოლოგია (300 კრედიტი); II საფეხური, VII დონე
დოქტორანტურა (არაუმეტეს 60 კრედიტი სასწავლო კომპონენტი, პროგრამის ხანგრძლივობაა არანაკლებ 3
წელი). III საფეხური , VIII დონე
 თითოეული პროგრამის დასრულების შემდგომ გაიცემა დიპლომი.
 მასწავლებლის მომზადების 60 კრედიტიანი პროგრამის დასრულების შემდეგ გაიცემა სერტიფიკატი.
 ვეტერინარის სერტიფიკატი − დოკუმენტი, რომელიც გაიცემა ვეტერინარის მომზადების
საგანმანათლებლო პროგრამის დასრულების შედეგად;
 ქართულ ენაში მომზადების საგანმანათლებლო პროგრამა არის 60 კრედიტიანი და მისი სწავლება
სავალდებულოა პირველი სასწავლო წლის განმავლობაში. გაიცემა სერტიფიკატი.
16
უმაღლესი საგანმანათლებლო პროგრამები, გამონაკლისები

დაწესებულებებმა ასევე შესაძლებელია შეიმუშაონ საბაკალავრო 180 კრედიტიანი და

არანაკლებ 60 კრედიტიანი სამაგისტრო საგანმანათლებლო პროგრამები.
გამონაკლისი დაშვებულია საქართველოს და უცხოური უმაღლესი დაწესებულებების
ერთობლივი საგანმანათლებლო პროგრამების შემუშავების მიზნებისათვის. საქართველოს
ინსტიტუციების პარტნიორობის ფარგლებში შესაძლებელია განხორციელდეს მხოლოდ
სახელოვნებო-შემოქმედებითი პროფილის ერთობლივი საგანმანათლებლო პროგრამა.
არანაკლებ 60 კრედიტიანი მაგისტრატურის საგანმანათლებლო პროგრამის განხორციელება
შესაძლებელია მხოლოდ ბიზნესის ადმინისტრირების სფეროში Executive MBA მაგისტრის
კვალიფიკაციის მოპოვების მიზნებისთვის; რომელიც გამიზნულია, ძირითადად,
ხელმძღვანელ თანამდებობებზე მომუშავე პირებისთვის https://www.mbastudies.com/EMBA/
m/EMBA/
საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის
2019 წლის 30 სექტემბერის №206/ნ ბრძანებით დამტკიცებული ბაკალავრიატის საგანმანათლებლო
პროგრამისა (მოიცავს არანაკლებ 180 კრედიტს) და მაგისტრატურის საგანმანათლებლო პროგრამის
(მოიცავს არანაკლებ 60 კრედიტს) შემუშავების წესი
. 17
საგანმანათლებლო პროგრამების
განხორციელების სტატუსი
საგანმანათლებლო პროგრამები შესაძლებელია განხორციელდეს
ავტორიზებულ, ასევე აკრედიტებულ რეჟიმში, გარდა რეგულირებადი
საგანმანათლებლო პროგრამებისა
• რეგულირებადი, მასწავლებლის მომზადების, ვეტერინარის მომზადებისა
და ქართულ ენაში მომზადების საგანმანათლებლო პროგრამების, აგრეთვე
დოქტორანტურის საგანმანათლებლო პროგრამის (გარდა
მართლმადიდებლური საღვთისმეტყველო უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულების დოქტორანტურის მართლმადიდებლური
საღვთისმეტყველო საგანმანათლებლო პროგრამისა) განხორციელება
შესაძლებელია მხოლოდ აკრედიტაციის გავლის შემთხვევაში.
• უმაღლესი განათლების შესახებს საქართველოს კანონის 63-ე მუხლი

18
 რეგულირებადი პროფესიები
(რეგულირებადი პროფესია – საქმიანობა, რომლის განხორციელების წინაპირობა,
შესაბამისი კვალიფიკაციის არსებობის გარდა, არის სახელმწიფო სასერტიფიკაციო
გამოცდის ჩაბარება ან რომლის განსახორციელებლად მოთხოვნილი კვალიფიკაციის
მინიჭებისათვის აუცილებელია საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული
შესაბამისი გამოცდის ჩაბარება) „უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონი,
მეორე მუხლი, ჰ2 და ჰ3 ქვეპუნქტები
რეგულირებადი აკადემიური უმაღლესი საგანმანათლებლო პროგრამებია:
•სამართალი;
•მედიცინა;
მასწავლებლის მომზადების პროგრამა;
საზღვაო მეცნიერებები;
ვეტერინარია.
დარგობრივი მახასიათებლები -https://eqe.ge/eng/parent/73

19
 დარგობრივი სტანდარტები რეგულირებადი
პროფესიებისთვის
დარგობრივი მახასიათებლები - https://eqe.ge/geo/parent/73
დარგობრივი მახასიათებელი - უმაღლესი საგანმანათლებლო პროგრამის ხარისხის
უზრუნველყოფის ერთ-ერთი მექანიზმი.
•განისაზღვრება - კონკრეტული სფეროს ის მინიმალური ცოდნა, უნარები და კომპეტენციები,
რომლებიც უნდა ჰქონდეს შესაბამისი კვალიფიკაციის მფლობელს (ბაკალავრი, მაგისტრი,
დოქტორი). მახასიათებლების შედგენა - გათვალისწინებულია საერთაშორისო მოთხოვნების
გათვალისწინება.

•რეგულირებადი საგანმანათლებლო პროგრამის აკრედიტაცია - აკრედიტაციის სტანდარტებთან

ერთად მხედველობაში მიიღება დარგობრივი მახასიათებლით დადგენილი სპეციალური
მოთხოვნები.

•დარგობრივი მახასიათებლების სწავლის შედეგები - სწავლის სფეროს შედეგების აღწერა

ზოგადად. შუალედური რგოლი ეროვნულ კვალიფიკაციების ჩარჩოსა და საგანმანათლებლო
პროგრამას შორის. 20
 სამედიცინო უმაღლესი განათლება
• მედიცინის დარგობრივი მახასიათებელი - https://eqe.ge/geo/parent/73

• WFME - სტანდარტები
•https://wfme.org/standards/bme/
•დაგეგმილი ცვლილებები

•https://ecfmg.org/

21
 II ნაწილი
https://www.youtube.com/watch?v=2
yqft6fxWYc

22
ერთობლივი უმაღლესი საგანმნათლებლო
პროგრამა
მიზანი:

 უმაღლესი დაწესებულებების თანამშრომლობის გაღრმავება

 რესურსების კონსოლიდაცია (ადამიანური, მატერიალური)

 სტუდენტებისა და პერსონალის გამოცდილების გამდიდრება;

 ხარისხის ამაღლების/გაზიარების საშუალება;

 საერთაშორისო საგანმანათლებლო სივრცეში ინტეგრაცია;

იხილეთ მეტი ინფორმაცია „უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონი,
მუხლი 2 - ის „ვ1 და „ჰ48“, ქვეპუნქტები“, მუხლი 491.
23
ერევნის მინისტერიალის (2015 წ.) მიღებული დოკუმენტი

http://erasmusplus.org.ge/publications -
ევროპული მიდგომა ერთობლივი პროგრამების ხარისხის უზრუნველყოფისათვის (2014)
.
• The European Approach for Qual • „ერთობლივი პროგრამები“
ity Assurance of Joint აღიქმება, როგორც
Programmes ინტეგრირებული
საგანმანათლებლო პროგრამა,
რომელიც კოორდინირებულია და
ევროპული მიდგომა ერთობლ შეთავაზებულია უმაღლესი
ივი პროგრამების ხარისხის უზ
რუნველყოფისათვის განათლების ევროპული სივრცის
ქვეყნების სხვადასხვა უმაღლესი
საგანმანათლებლო
ინსტიტუციების მიერ, რასაც
მივყავართ ორმაგ (double)/
მრავლობით (multiple) ხარისხამდე
ან ერთობლივ ხარისხამდე.

24
ერთობლივი პროგრამის ხელშეკრულება

• ერთობლივი პროგრამის • უმაღლესი განათლების

შემუშავების მიზნით შესახებ საქართველოს
პარტნიორი უმაღლესი კანონის 491 მუხლი.
საგანმანათლებლო • ხელშეკრულების
დაწესებულებები ადგენენ პროექტი თანხმდება
ურთიერთთანამშრომლობ ცენტრთან
ის ხელშეკრულებას

25
 ევროპული მიდგომა ერთობლივი პროგრამების ხარისხის უზ
რუნველყოფისათვის
• ცენტრის დირექტორის 2017 წლის 3 თებერვლის, №74 ბრძანებით
დამტკიცებული „ერთობლივი უმაღლესი საგანმანათლებლო
პროგრამის განხორციელების მიზნით მის განმახორციელებელ
დაწესებულებებს შორის გასაფორმებელი ხელშეკრულების
პროექტის სსიპ - განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნულ
ცენტრთან შეთანხმების წესი“

2. ერთობლივი
1. ერთობლივი პროგრამის
3. ერთობლივ
პროგრამის დამთავრების
პროგრამზე
შინაარსი და შემდეგ ერთობლივი
ჩარიცხის წესი და
განხორციელების აკადემიური
პირობები
ფორმები ხარისხების
მინიჭების წესი 26
ერთობლივი საგანმანათლებლო პროგრამა

 საქართველოს მოქალაქე ერთობლივ უმაღლეს

საგანმანათლებლო პროგრამაზე - ჩაირიცხება საქართველოს
კანონმდებლობით დადგენილი წესით. სხვა პირი ერთობლივ იხ. „უმაღლესი განათლების შე
სახებ“ საქართველოს კანონი,
უმაღლეს საგანმანათლებლო პროგრამაზე ჩაირიცხება
შესაბამისი ქვეყნის კანონმდებლობით დადგენილი წესით,
მუხლი 491.
მისი განმახორციელებელი დაწესებულებების წინასწარი
შეთანხმებით განსაზღვრულ ერთ-ერთ უმაღლეს
საგანმანათლებლო დაწესებულებაში.
 სტუდენტი, რომელიც ჩარიცხულია საქართველოს რამდენიმე
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების ერთობლივ
უმაღლეს საგანმანათლებლო პროგრამაზე, თითოეულ
უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებას ეთვლება
მისთვის დადგენილ სტუდენტთა საერთო რაოდენობაში .
https://eqe.ge/geo/static/123/legal-acts/sublegal-acts. 27
ერთობლივი საგანმანათლებლო
პროგრამა

• უცხოური საგანმანათლებლო დაწესებულება აღიარებული უნდა იყოს

იმ ქვეყნის კანონმდებლობის მიხედვით, აღოარების დოკუმენტის
მიღება შესაძლებელია ცენტრის მიერ დაწესებულების მიმართვის
საფუძველზე.
• ერთობლივი პროგრამის ძირითადი მახასიათებელია, რომ სტუდენტი
სწავლობს ორ ან მეტ დაწესებულებაში, ხოლო სწავლის წარმატებით
დასრულების შედეგად, შესაბამისი დაწსებულებების მოთხოვნების
დაკმაყოფილების შემთხვევაში, სტუდენტს ენიჭება ერთი ან რამდენიმე
ერთობლივი აკადემიური ხარისხი (ანუ სტუდენტი იღებს ერთ ან
რამდენიმე დიპლომს).

//eqe.ge/geo/static/123/legal-acts/sublegal-acts.
28
 გაცვლითი საგანმანათლებლო პროგრამა
 გაცვლითი საგანმანათლებლო პროგრამა − ხორციელდება საქართველოს
უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებასა და უცხო ქვეყნის
კანონმდებლობის შესაბამისად აღიარებულ უმაღლეს საგანმანათლებლო
დაწესებულებას შორის.
 სტუდენტის მიერ კრედიტების განსაზღვრული რაოდენობის დაგროვება
პარტნიორ უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებაში.
 სტუდენტთა გაცვლის შესახებ ხელშეკრულება;
 განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრისგან მიღებული
წერილობითი ინფორმაცია უცხო ქვეყნის უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულების კანონმდებლობის შესაბამისად აღიარების შესახებ.
განათლების აღიარების პროცედურა - რეგულირდება: „უმაღლესი განათლების
შესახებ“ საქართველოს კანონი, „განათლების ხარისხის განვითარების შესახებ“
საქართველოს კანონი, „საქართველოში გაცემული საგანმანათლებლო დოკუმენტების
ნამდვილობის დადასტურებისა და უცხოეთში მიღებული განათლების აღიარების იხ. „უმაღლესი განათლები
წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების ს შესახებ“ საქართველოს კა
მინისტრის 2010 წლის 1 ოქტომბრის №98/ნ ბრძანებით. ნონი,
„უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის 50-ე მუხლი.
„განათლების ხარისხის განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლი. მუხლი 2 - ის „ვ1 და „ჰ44“ და
https://eqe.ge/geo/static/123/legal-acts/sublegal-acts. ჰ ქვეპუნქტები“, მუხლი
„ 45“ 29 492.
 უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების
მართვის ორგანოები
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების მართვის ორგანოები,
სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულების სტრუქტურა
აკადემიური საბჭო - განსაზღვრავს დაწესებულების მთავარ სტრატეგიულ
მიმართულებებს და ზედამხედველობას უწევს დაწესებულებაში აკადემიურ და კვლევით
საქმიანობას.
სენატი (წარმომადგენლობითი საბჭო) - ზედამხედველობას უწევს დაწესებულების
ადმინისტრაციულ და ფინანსურ საქმიანობას.
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების ხელმძღვანელი,
რექტორი - უმაღლესი აკადემიური თანამდებობის მქონე პირი, რომელიც არის აკადემიური
საბჭოს თავმჯდომარე.
ადმინისტრაციის ხელმძღვანელი (კანცლერი) - წარმოადგენს უმაღლესი
საგანმანათლებლო დაწესებულებას საფინანსო და ეკონომიკურ ურთიერთობებში
ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახური - ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახური
შეიმუშავებს და ნერგავს დაწესებულებაში ხარისხის შიდა შეფასების წესს. 30
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების
მართვის ორგანოები
ძირითადი საგანმანათლებლო ერთეული (ფაკულტეტი სკოლა) -
უზრუნველყოფს სტუდენტთა მომზადებას ერთ ან რამდენიმე სპეციალობაში და
მათთვის შესაბამისი კვალიფიკაციის მინიჭებას
(სტუდენტის მიერ საგანმანათლებლო პროგრამის დასრულების შედეგად კვალიფიკაციის
მიმნიჭებელი ორგანო არის ძირითადი საგანმანათლებლო ერთეული, აღნიშნული ნორმა -
საერთო სახელმწიფო, ასევე კერძო სასწავლებლებისათვის). უმაღლესი განათლების შესახებ
საქართველოს კანონი, მუხლი 2, ქვეპუნტი ჰ​19
დამოუკიდებელი სამეცნიერო კვლევითი ერთეული - საჯარო სამართლის
იურიდიული პირის - უნივერსიტეტის, ან უნივერსიტეტის ძირითადი საგანმანათლებლო
ერთეულის დამოუკიდებელი სტრუქტურული ერთეულია (სამეცნიერო-კვლევითი
ინსტიტუტი, ცენტრი, ლაბორატორია და სხვა), ახორციელებს სამეცნიერო-კვლევით
საქმიანობას, სასწავლო პროცესში მონაწილეობის უფლებამოსილება - უმაღლესი
განათლების შესახებ საქართველოს კანონი, მუხლი 2, ქვეპუნტი ნ​1

31
კერძო სუბიექტის მიერ დაფუძნებული უმაღლესი
სასწავლებელი
 კერძო სამართლის იურიდიული პირის ფორმით არსებულ უმაღლეს
დაწესებულებებზე, მათი შინაარსის გათვალისწინებით, არ ვრცელდება
„უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის IV, V (გარდა 32-35
მუხლებისა) და XIV თავებით გათვალისწინებული ნორმები.
 კერძო დაწესებულება - სტრუქტურის განსაზღვრისას აქვთ თავისუფლება,
თუმცა მათი ორგანიზაციული სტრუქტურა და მმართველო ორგანოები უნდა
შეესაბამებოდეს ავტორიზაციის სტანდარტებს.
 კერძო დაწესებულების სტრუქტურა - უზრუნველყოფილი უნდა იყოს:
საგანმანათლებლო პროცესების ეფექტური მართვა, სამართლიანი და
გამჭვირვალე პროცესების არსებობას დაწესებულებაში, ინსტიტუციაში
მიმდინარე ყველა პროცესის მმართველი/მაკოორდინირებელი სტრუქტურული
ერთეულის, ან პასუხისმგებელი პირის არსებობას და მათ კოორდინაციას,
საგანმანათლებლო პროცესების უწყვეტი შეფასება და ხელმძღვანელობის მიერ
მხარდაჭერილი შედეგების გამოყენება პროცესების და რესურსების
გაუმჯობესებისათვის.

32
 აკადემიური პერსონალი
 უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების აკადემიური პერსონალი:
 პროფესორი
 ასოცირებული პროფესორი
 ასისტენტ-პროფესორი
 ასისტენტი

 აკადემიური პერსონალი მონაწილეობს სასწავლო პროცესსა და მეცნიერულ კვლევებში

ან/და წარმართავენ მათ. აკადემიური პერსონალის დატვირთვის ზღვრულ ოდენობას
განსაზღვრავს უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება წესდებით დადგენილი
წესით.
 დამოუკიდებელი სამეცნიერო-კვლევითი ერთეულის სამეცნიერო პერსონალი -
მეცნიერები და პოსტდოქტორანტები. მეცნიერები - მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი,
უფროსი მეცნიერი თანამშრომელი და მეცნიერი თანამშრომელი, პოსტდოქტორანტი
(უმაღლესი განათლების შესახებ საქართველოს კანონი, მუხლი 2 , პუნქტი წ​6)) 33
აფილირების არსი
აფილირებული პერსონალი - დაწესებულებაში
აკადემიური/სამეცნიერო პერსონალი შესაძლებელია იყოს
აფილირებული დაწესებულებასთან, წარმოედგენდეს აფილირებულ
აკადემიურ ან სამეცნიერო პერსონალს.
აფილირებული პერსონალი:
- მნიშვნელოვანი დატვირთვა დაწესებულებაში მიმდინარე
საგანმანათლებლო და კვლევითი პროცესებში
-დაწესებულების სახელით მონაწილეობს საზოგადოების
განვითარებისა და ცოდნის გაზიარების პროცესებში, რომელთანაც
აფორმებს აფილირების ხელშეკრულებას.
-დაწესებულებას უნდა ჰქონდეს შედგენილი ე. წ. აფილირების წესი - პროფესორის
საქმიანობა, მისი ვალდებულებები, დატვირთვა, სხვა დაწესებულებასთან აკადემიური
საქმიანობის უფლებამოსილება (იხ. დეტალურად ავტორიზაციის დებულება), აფილირების
34
ხელშეკრულება
კონკურსი - აკადემიური თანამდებობის
დაკავების წესი
 ღია კონკურსი, რომელიც უნდა შეესაბამებოდეს გამჭვირვალობის,
თანასწორობისა და სამართლიანი კონკურენციის პრინციპებს;
 გამონაკლისი - მართლმადიდებლური საღვთისმეტყველო
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების აკადემიური
პერსონალი; კონკურსის წესს ადგენს საქართველოს პატრიარქი
 კონკურსის ჩატარების თარიღი და პირობები ქვეყნდება
საქართველოს კანონმდებლობით და უსდ-ს წესდებით დადგენილი
წესით, საბუთების მიღებამდე არანაკლებ 1 თვით ადრე.
 უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების აკადემიურ
თანამდებობებზე არჩევის და დანიშვნის პირობები თანაბრად
ვრცელდება როგორც სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებულ საჯარო
სამართლის იურიდიულ პირებზე, ასევე, კერძო სამართლის
იურიდიულ პირებზე (უმაღლესი განათლების შესახებ
საქართველოს კანონის 32-35 მუხლები) 35
 აკადემიურ თანამდებობაზე არჩევის პირობები
 პროფესორის თანამდებობაზე უსდ-ს წესდებით განსაზღვრული ვადით შეიძლება აირჩეს დოქტორის
ან მასთან გათანაბრებული აკადემიური ხარისხის მქონე პირი, რომელსაც აქვს სამეცნიერო-
პედაგოგიური მუშაობის არანაკლებ 6 წლის გამოცდილება და რომელიც აკმაყოფილებს უმაღლესი
საგანმანათლებლო დაწესებულების წესდებით განსაზღვრულ დამატებით პირობებს. უვადოდ
შეიძლება აირჩეს პირი, რომელიც აკმაყოფილებს ზემოაღნიშნულ მოთხოვნებს და რომელსაც აქვს
განსაკუთრებული პროფესიული მიღწევები ან/და სამეცნიერო მიღწევები;

 პროფესორის თანამდებობაზე 5 წელზე მეტი ვადით არჩევის შემთხვევაში პროფესორი 5 წელიწადში

ერთხელ ექვემდებარება უსდ-ს წესდებით დადგენილი წესით ატესტაციის გავლას. ატესტაციის
გავლას არ ექვემდებარება არჩეული პროფესორი, რომელიც პროფესორის თანამდებობაზე არჩეულია 5
წელზე მეტი ვადით, მაგრამ პროფესორის თანამდებობაზე არჩევიდან 5 წლის შემდეგ დარჩენილი აქვს
უფლებამოსილების 5 წელზე ნაკლები ვადა. (5-10 წლები).

 ასოცირებული პროფესორის თანამდებობაზე შეიძლება არჩეულ იქნეს დოქტორის აკადემიური

ან მასთან გათანაბრებული ხარისხის მქონე პირი, რომელსაც აქვს სამეცნიერო-პედაგოგიური
მუშაობის არანაკლებ 3 წლის გამოცდილება. დამატებითი პირობები შესაძლებელია
განისაზღვროს უსდ-ს წესდებით.

36
 აკადემიურ თანამდებობაზე არჩევის პირობები
 სახელოვნებო უმაღლეს სასწავლებელში მოქმედი განსხვავებული წესები, „უმაღლესი
განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის 35-ე მუხლი
 ასისტენტ-პროფესორის თანამდებობაზე უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების
წესდებით განსაზღვრული წესით შეიძლება არჩეულ იქნეს დოქტორის აკადემიური ან მასთან
გათანაბრებული ხარისხის მქონე პირი 3 ან 4 წლის ვადით
 ასისტენტის თანამდებობაზე უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების წესდებით
განსაზღვრული წესით შეიძლება არჩეულ იქნეს დოქტორანტი 3 ან 4 წლის ვადით
 სახელოვნებო უმაღლეს სასწავლებელში მოქმედი განსხვავებული წესები, „უმაღლესი
განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის 35-ე მუხლი
 უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების წესდებით შეიძლება განისაზღვროს
პროფესიული ნიშნით კვალიფიციური პერსონალის მიერ ამ მუხლის პირველი−მე-4 პუნქტებით
გათვალისწინებული აკადემიური თანამდებობების დაკავების შესაძლებლობა. ამ შემთხვევაში
პირის კვალიფიკაცია შეიძლება დასტურდებოდეს პროფესიული გამოცდილებით, სპეციალური
მომზადებით ან/და პუბლიკაციებით. შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონედ ითვლება პირი,
რომელსაც აქვს პროგრამით გათვალისწინებული სწავლის შედეგების გამომუშავებისათვის
აუცილებელი კომპეტენცია. 37
 მოწვეული და დამხმარე პერსონალი

 მოწვეული პერსონალი - აკადემიური ან მასწავლებლის თანამდებობის

დაკავების გარეშე დასაქმებული შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე
სპეციალისტი სასწავლო ან/და სამეცნიერო-კვლევით პროცესში
მონაწილეობის ან/და ამ პროცესის წარმართვის მიზნით.
 მასწავლებელი უფლებამოსილია გაუძღვეს პრაქტიკულ და
ლაბორატორიულ სამუშაოებს აკადემიური თანამდებობის დაკავების
გარეშე.
 დამხმარე პერსონალი - საშტატო ნუსხით გათვალისწინებული
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების საქმიანობისთვის
აუცილებელი სხვა პირები.

38
QMS ბაზა - პერსონალის რეესტრი - დამხმარე
ინსტრუმენტი შეფასებს პროცესში

 ცენტრი სარგებლობს QMS ელექტრონული ბაზით -

სისტემატიზირებულია პერსონალის მონაცემები და
მათი დატვირთვა.
 მონაცემების გამოყენება ინსტიტუციის ან პროგრამის
შეფასების პროცესის განხორციელებისას,
ექსპერტთათვის მონაცემების მიწოდება
 ბაზა გამოყენება პროგრამის პერსონალის მდგრადობის
შეფასებისას (აკადემიური, მოწვეული პერსონალის
თანაფარდობა)
 პერსონალის კვირეული დატვირთვა და მისი გავლენა
სასწავლო პროცესის ხარისხზე
39
 სტუდენტის სტატუსის მოპოვება
 ბაკალავრიატი, ერთსაფეხურიანი სამედიცინო/სტომატოლოგიური, მასწავლებლის მომზადების
ინტეგრირებული საბაკალავრო-სამაგისტრო, ვეტერინარიის ინტეგრირებული სამაგისტრო
საგანმანათლებლო პროგრამა - ერთიანი ეროვნული გამოცდები (შესაძლებელია დამატებით
მინიმალური კომპეტენციის ზღვრის დაწესება), შემოქმედებითი ტური, სპორტული ტური და სხვა -
(საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მიერ 2011 წლის 18 თებერვლის №19/ნ ბრძანებით
დამტკიცებული „ერთიანი ეროვნული გამოცდების ჩატარების დებულებისა და სახელმწიფო სასწავლო
გრანტის განაწილების წესი“)

 მაგისტრატურა - საერთო სამაგისტრო გამოცდა და უსდ-ს შიდა გამოცდა - მიღების დამატებითი

პირობები განისაზღვრება უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მიერ პროგრამის თავისებურების
გათვალისწინებით, შიდა გამოცდა სპეციალობაში, უცხო ენაში. - საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების
მინისტრის მიერ 2011 წლის 2019 წლის 22 აპრილის №227 ბრძანებით დამტკიცებული „სამაგისტრო
გამოცდების ჩატარების დებულებისა და სახელმწიფო სასწავლო სამაგისტრო გრანტის განაწილების წესი“,
მაგისტრატურის სწავლების მიზნები - სპეციალობის შეცვლა (გარდა რეგულირებადი საგანმანათლებლო
პროგრამისა)

40
 სტუდენტის სტატუსის მოპოვება

 დოქტორანტურა - მიღება კომისიური წესით, უმაღლესი საგანმანათლებლო

დაწესებულების მიერ განსაზღვრული წესი (უცხო ენის კომპეტენციის დონის
შეფასება. შიდა გამოცდა, გასაუბრება, კვლევის კონცეფციის წარმოდგენა და სხვა
მიღების ფორმა, რომელიც სფეროს სპეციფიკას უკავშირდება)

 უცხო ქვეყნის მოქალაქე სტუდენტების, ასევე, გარკვეული კატეგორიის

საქართველოს მოქალაქეთა მიღების წესები დადგენილია განათლების
მინისტრის სპეციალური ბრძანებით. მიღებული განათლების აღიარება -
უცხოეთში მიღებული განათლების აღიარების პროცედურის გავლა, - „
უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის 50-ე მუხლი.

41
მობილობა, შიდა მობილობა

შიდა მობილობა - სტუდენტებს სწავლის პერიოდში შეუძლიათ

მონაწილეობა მიიღონ შიდა მობილობაში - გადავიდნენ თავისი
უნივერსიტეტის ფარგლებში იმავე საფეხურის სხვა პროგრამაზე

მობილობა - ერთი დაწესებულების პროგრამიდან მეორე საგანმანათლებლო

დაწესებულების პროგრამაზე გადასვლა
(სტუდენტთა მობილობის პროცესის ადმინისტრირებას ახორციელებს სსიპ –
განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემა - https://emis.ge/) - ელექტრონული
პლატფორმა

„უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებიდან სხვა უმაღლეს

საგანმანათლებლო დაწესებულებაში გადასვლის წესისა და საფასურის
დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის
2010 წლის 4 თებერვლის №10/ნ ბრძანება

42
სტუდენტის სტატუსები

სტუდენტის სტატუსის შეჩერების საფუძვლები:

შესაძლებელია უკავშირდებოდეს: უცხო ქვეყნის უმაღლეს საგანმანათლებლო

დაწესებულებაში სწავლას (გარდა გაცვლით საგანმანათლებლო პროგრამაში
სწავლის გაგრძელებისა), ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესებას, ფინანსურ
დავალიანებას და სხვა გარემოებებს.

სტუდენტის სტატუსის შეწყვეტის საფუძვლები:

 შესაძლებელია გახდეს პროგრამით გათვალისწინებული სწავლის შედეგების

მიღწევის შეუძლებლობა, სტუდენტის სტატუსთან შეუთავსებელი ქმედების
განხორციელება და სხვა გარემოება, რომელიც განისაზღვრება დაწესებულების
წესდებით.
დაუშვებელია ფინანსური დავალიანების გამო სტუდენტის სტატუსის შეწყვეტა.
43
დაფინანსების მოდელი

დაფინანსება მიბმულია პროგრამის აკრედიტაციაზე. სახელმწიფო აფინანსებს იმ

სტუდენტებს, ვინც წარმატებული იყო ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე და საერთო
სამაგისტრო გამოცდებზე და მოიპოვეს გრანტი.
 სწავლის გადასახადი, რომელიც იფარება სახელმწიფო გრანტით (მხოლოდ
აკრედიტებული უმაღლესი საგანმანათლებლო საბაკალავრო და სამაგისტრო
საგანმანათლებლო პროგრამის შემთხვევაში).
 გრანტებით, შემოწირულობების სახით ან/და ანდერძით მიღებული
შემოსავლები.
 საკონკურსო შერჩევის საფუძველზე გაცემული სამეცნიერო - კვლევითი
გრანტები.
 შესაბამისი დარგობრივი სამინისტროების მიერ გამოყოფილი პროგრამული
დაფინანსება.
 ავტონომიური რესპუბლიკის ბიუჯეტიდან გამოყოფილი დაფინანსება.
საქართველოს კანონმდებლობით ნებადართული სხვა, მათ შორის, ეკონომიკური
საქმიანობით მიღებული შემოსავალები.
„უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონი, 79-ე მუხლის მე-2 პუნქტი.
44
სტუდენტის შეფასების სისტემა

 საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 2007 წლის

5 იანვრის №3 ბრძანებით დამტკიცებული „
უმაღლესი საგანმანათლებლო პროგრამების კრედიტებით გაანგარიშ
ების წესი“

- საფუძველი - ევროპული კრედიტების ტრანსფერისა და

დაგროვების სისტემის (ECTS) სახელმძღვანელო პრინციპები, - -
- მიზანი - საგანმანათლებლო პროგრამის კომპონენტების დაგეგმვის,
განხორციელების და შეფასების ხელშეწყობა
 http://erasmusplus.org.ge/files/files/ECTS_Users'_Guide_ge.pdf.

45
სტუდენტთა თვითმმართველობა

სტუდენტთა თვითმმართველობა
უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებაში ფარული კენჭისყრით,
საყოველთაო, თანასწორი, პირდაპირი არჩევნების საფუძველზე იქმნება ძირითადი
საგანმანათლებლო ერთეულების მიხედვით არჩეული სტუდენტური
თვითმმართველობები.
ძირითად საგანმანათლებლო ერთეულებში არჩეული სტუდენტური
თვითმმართველობების ერთობლიობა არის უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულების თვითმმართველობა, რომელიც შეიმუშავებს სტუდენტური
თვითმმართველობის დებულებას.
სტუდენტური თვითმმართველობას აქვს დებულება, რომლის შესაბამისად
ახორციელებს თავის საქმიანობას.
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების ადმინისტრაციას უფლება არა აქვს ჩაერიოს
სტუდენტური თვითმმართველობის საქმიანობაში.

 Guide_ge.pdf.

46
სტუდენტის უფლებები

სტუდენტთა უფლებები და
ვალდებულებები განისაზღვრება -
„უმაღლესი განათლების შესახებ“
საქართველოს კანონის 43-ე და 44-ე
მუხლების შესაბამისად. აღნიშნული
რეგულაცია ერთიანად სავალდებულოა
როგორც სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებულ
საჯარო სამართლის იურიდიულ პირი, ისე
კერძო უმაღლესი საგანმანათლებლო
დაწესებულებებისათვის.
ინსტიტუციასა და სტუდენტს შორის “უმაღლესი განათლების შესახებ”
საქართველოს კანონი, მუხლი 43 -
გაფორმებული ხელშეკრულება იცავს
სტუდენტი
სტუდენტის უფლებებსა და კანონიერ 1. სტუდენტს უფლება აქვს:
ინტერესებს. ა) მიიღოს ხარისხიანი განათლება
47
დისკუსია
მადლობა ყურადღებისათვის!