ISTRUKTURA NG

WIKANG FILIPINO
Reporters : Diaz, Sherie Mae S.
Entong, Janine B.
 Talaaan ng
NILALAMAN
01 Istruktura ng Wikang Filipino
02 Ponolohiya, Morpolohiya, Sintaksis, at Semantiks
03 Ponema
 Ano nga ba ang istruktura ng wika?
Ang wika ay isang masistemang balangkas dahil ito ay binubuo
ng mga makabuluhang tunog (fonema) na kapag pinagsama-
sama sa makabyluhang siwens ay makakalikha ng mga
salita(morfema) na bumabagay sa iba pang mga salita
(semantiks) upang makabuo ng mga pangungusap. Ang
pangungusap ay isang istraktyur (sintaks) na nagiging basehan
sa pagpapakahulugan sa paggamit ng wika.
APAT NA ISTRUKTURA
NG WIKA

• Ponolohiya
• Morpolohiya
• Sintaksis
• Semantiks
PONOLOHIYA
PONOLOHIYA
• ito ay ang pag-aaral ng fonema o makabuluhang yunit
ng binibigkas na tunog
sa isang wika.

Halimbawa:
fonemang /p/,/a/,/g/,/k/,/a/,/i/,/n/
MORPOLOHIYA
 Ang Morpolohiya o morfoloji naman ay ang
pag-aaral ng morfema; ito ay tawag sa
pinakamaliit na makabuluhang yunit ng salita sa
isang wika. Sa Filipino, mayroong tatlong uri ng
morfema, ito ay ang salitang ugat, panlapi at
fonma.
 Salitang Ugat
• Ito ay pangunahing bahagi ng isang salita na
nagdadala ng pangunahing kahulugan nito.
Halimbawa:
Tumakbo- salitang ugat na (takbo)
nangunguhulugan na maglakad ng mabilis.
 Panlapi
• Panlapi: Ito ay mga ekstra o karagdagang
bahagi ng salita na karaniwang inilalagay
bago o pagkatapos ng salitang ugat upang
magbukas ng bagong kahulugan.

Halimbawa:
“mag-” at “takbo”= magtakbo
 Fonema
Ang pagkakaiba sa paggamit ng mga fonema ay
maaaring magbukas ng kahulugan sa isang
salita. May iba’t-ibang mga fonema tulad ng “b”,
“k”, “l”.
Halimbawa:
ang "bata" at "kata" ay magkaibang mga salita
dahil sa pagkakaiba ng unang fonema o titik.
SINTAKSIS
Sintaksis ang tawag sa pag-aaral ng sintaks o
ang formasyon ng mga pangungusap sa
isang wika.

Halimbawa ng Sintaksis sa Filipino

• Mataas ang puno
• Ang puno ay mataas
SEMANTIKS
 Ang Semantiks ay ang pag-aaral ng relasyon ng salita sa
bawat isa sa iisang pangungusap, ang mga salita sa pagbuo
ng pangungusap ay bumabagay sa iba pang salita sa
pangungusap upang maging malinaw ang nais ipahayag.

Halimbawa:
Malamlam na buwan ang sumiklab sa kalangitan habang
kami’y naglalakad sa buhangin.
PONEMA
 Ano ba ang ponema?
Ang ponema ay isa sa mga yunit ng tunog
na nagpapakita ng kaibahan ng isang salita
sa isa pang salita ng partikular na wika.
Ang salitang ponema ay nagmula sa Greek
(phōnēma) na nangangahulugang 'tunog ng
boses'.
 Halimbawa:
Sa ating sariling wika, ang Filipino,
mayroong iba't ibang ponema tulad ng
patinig at katinig. Kapag binago natin ang
ponema sa isang salita, nagbabago rin ang
kahulugan nito.

"baha" at "bahay"
 PONEMA
MALAYANG
NAGPAPALITAN
 Sa wikang Filipino mayroong tunog
(ponema) na malayang nakapagpapalitan.

HALIMBAWA:

Sa kaso ng /d/ at /r/ sa mga salitang marumi

at madumi at gayundin sa mariin at madiin.
KONSEPTO NG
PONEMA
 KONSEPTO NG PONEMA

✓ Ponemang Segmental

✓Ponemang Suprasegmental
PONEMANG
SEGMENTAL
 Ponemang Segmental

Ito ang mga yunit ng tunog na binubuo ng

iba't ibang letra at simbolo sa isang wika.
Ang ponemang segmental ay mahalagang
bahagi sa pagbuo ng mga salita at
pagsasalita. Ito ay nahahati sa dalawang uri:
ang patinig at katinig.
 Patinig
Ito ay kinakatawan ng mga letra tulad ng a,
e, i, o, u.
Itinuturing ang mga patinig na siyang pinaka
tampok o pinakaprominenteng bahagi ng
pantig. Walang pantig sa Filipino na walang
patinig.
Katinig
Ito ay kinakatawan ng mga letra tulad ng b,
d, k, h at iba pa.
 PONEMANG
SUPRASEGMENT
AL
 Ponemang Suprasegmental

Ang ponemang suprasegmental ay

sumasaklaw sa mga tunog o elemento ng
tunog na hindi eksaktong kumakatawan sa
mga tiyak o simbolo ng isang wika. Sa
halip, ito ay mga tunog na may malalim na
epekto sa kahulugan at bigkas ng isang
salita o pangungusap.
 ELEMENTO NG
SUPRASEGMENT
AL
Elemento ng Suprasegmental

Diin (stress)

Tono (pitch)

Antala (juncture)
 Diin (stress)

Ang diin ay tumutukoy sa lakas at bigat ng

pagbigkas ng isang salita o pantig. Sa
Filipino, ang diin ay may kakayahang
magpalit ng kahulugan ng isang salita.
 Halimbawa:
BAka at baka
BUhay at buHAY

May nakita akong BAka sa likod ng bahay

nila Alice.
Magdala ka ng payong at baka uulan
ngayon.
 Tono (pitch)
Ang tono ay tumutukoy sa taas o baba ng
tunog sa pagbigkas ng isang salita. Sa ilang
wika, ang tono ay maaaring magbago ng
kahulugan ng isang salita.

Halimbawa:
"Madali lang ito" at "Madali lang ito?"
Tono (pitch)
 Antala (juncture)
Ang antala naman ay tumutukoy sa saglit na
pagtigil o paghinto sa pagsasalita. Ito ay
mahalaga upang maipahayag ng wasto ang
pangungusap.

Halimbawa:
"Hindi sya si Juan" at "Hindi, sya si Juan"
 Halimbawa:

Padre, Rico, ang tatay ko.

Padre Rico, ang tatay ko.

 Kahalagahan ng ponema sa
komunikasyon
• Ang tamang paggamit ng diin, tono at antala ay nagpapahayag ng
malalim na kahulugan at nagpapadadag ng damdamin sa pagsasalita.
• Tayo ay nagiging bihasa sa wastong pagpapahayag at
pakikipagtalastasan.
•Nagiging malinaw ang ating komunikasyon, at nagiging epektibo sa
paghahatid ng mensahe sa iba't - ibang sitwasyon.
Thank you!