TRZONOWCE

Trzonowce

• Rozróżnia się trzonowce górne i dolne, a po każdej stronie

pierwsze, drugie i trzecie. Są one najmasywniejsze, największe w
uzębieniu człowieka. Trzonowce to zęby wieloguzkowe i
wielokorzeniowe (górne po 3, dolne po 2).
• Czynność trzonowców polega na miażdżeniu uprzednio
rozdrobnionych pokarmów. Kształtują one zewnętrzny zarys
policzków.
 Trzonowiec górny pierwszy
• Największy ząb w łuku górnym.
• Szyjka jest umiejscowiona na różnych stronach w tej samej wysokości i w niewielkim stopniu jest
falista.
• Powierzchnia żująca w kształcie czworoboku, znajdują się tam dobrze ukształtowane cztery guzki
oddzielone trzema bruzdami
• Obserwując ząb od strony policzkowej, językowej i stycznych widzimy, że największy jest guzek
policzkowy przedni, nieco niższy językowy przedni, następnie policzkowy tylny i najniższy guzek
językowo tylny. Niekiedy (według Zuckerkandla w 26%) na powierzchni językowej największego
guzka mezjalno-językowego występuje guzek piąty – tzw. guzek Carabellego.
• Bruzdy oddzielające guzki mają kształt litery "H". Obydwa przednie i obydwa tylne guzki są połączone
ze sobą listwami brzeżnymi, a u zbiegu bruzd powstają trójkątne dołki.
• Ma 3 korzenie: 2 policzkowe (przedni, tylny) i 1 językowy. Korzeń językowy jest masywniejszy i nieco
dłuższy niż policzkowe.
 Trzonowiec górny pierwszy-
pow. policzkowa (rys.1); pow. podniebienna (rys.2)
 Trzonowiec górny pierwszy-
pow. przednia (rys.1); pow. tylna (rys.2)
Trzonowiec górny pierwszy-
powierzchnia żująca
 Trzonowiec górny drugi
• Jest podobny do górnej szóstki, lecz nieco mniejszy, a
największemu skróceniu uległa szerokość korony.
• Powierzchnia żująca ma również 4 guzki, jednak mniej wydatnie
rozbudowane.
• Ma 3 korzenie, nieco węższe i krótsze niż w górnej szóstce, ale są
lekko zakrzywione do tyłu zgodnie z cechą Muhlreitera.
• Powierzchnia policzkowa i podniebienna ustawione są bardziej
zbieżnie w stronę tylną niż w trzonowcu górnym pierwszym.
 Trzonowiec górny drugi-
pow. policzkowa (rys.1); pow. podniebienna (rys.2)
 Trzonowiec górny drugi-
pow. przednia (rys.1); pow. tylna (rys.2)
Trzonowiec górny drugi-
powierzchnia żująca
 Trzonowiec górny trzeci
• Górny ząb mądrości jest najmniejszym trzonowcem.
• Najczęściej występuje w odmianie trójguzkowej z trzema
zrośniętymi korzeniami.
• Korona ma mocno zbieżne położenie ku tyłowi powierzchni
policzkowej i podniebiennej, zawężające powierzchnię tylną i
zbieżne położenie powierzchni stycznych w stronę podniebienną.
• Powierzchnia żująca ma 3 guzki (2 policzkowe i 1 językowy).
Największy jest guzek językowy, a najmniejszy policzkowy tylny.
• Utraconych zębów mądrości nie odbudowuje się protetycznie.
 Trzonowiec górny trzeci-
pow. policzkowa (rys.1); pow. podniebienna (rys.2)
 Trzonowiec górny trzeci-
pow. przednia (rys.1); pow. tylna (rys.2)
Trzonowiec górny trzeci-
powierzchnia żująca
 Trzonowiec dolny pierwszy

• Największy i najmasywniejszy w uzębieniu człowieka.

• Korona ma 5 powierzchni: policzkową, językową, przednią, tylną i
żującą.
• Brzeg żująco- policzkowy jest mniej ostry niż w zębach górnych, a
brzeg językowy ostrzejszy.
• Na powierzchni żującej ma 3 guzki
• Ma 2 korzenie (przedni i tylny). Korzeń przedni jest zawsze
większy i szerszy niż tylny.
 Trzonowiec dolny pierwszy-
pow. policzkowa (rys.1); pow. językowa (rys.2)
 Trzonowiec dolny pierwszy-
pow. przednia (rys.1); pow. tylna (rys.2)
Trzonowiec dolny pierwszy-
powierzchnia żująca
 Trzonowiec dolny drugi
• Jest mniejszy i bardziej symetryczny niż dolna szóstka.
• Szerokość korony równa jest prawie jej głębokości.
• Powierzchnie policzkowa i językowa położone są bardziej
równolegle w kierunku tylnym niż w zębie poprzednim.
• Na powierzchni żującej są 4 guzki: 2 policzkowe (przedni i tylny) i
2 językowe (przedni i tylny)
• Korzenie pod względem ilości, kształtu i położenia są prawie takie
same jak w trzonowcu pierwszym dolnym.
 Trzonowiec dolny drugi-
pow. policzkowa (rys.1); pow. językowa (rys.2)
 Trzonowiec dolny drugi-
pow. przednia (rys.1); pow. tylna (rys.2)
Trzonowiec dolny drugi-
powierzchnia żująca
 Trzonowiec dolny trzeci
• Dolny ząb mądrości jest mniejszy od sąsiada.
• Najczęściej występuje w odmianie czteroguzkowej i
dwukorzeniowej.
• Ma 2 korzenie- przedni i tylni, często zrośnięte i najczęściej wygięte
w stronę tylną.
• Zęby ósme dolne są masywniejsze i lepiej osadzone w kości niż
górne ósme i z tego powodu bywają częściej wykorzystywane jako
filary protetyczne.
 Trzonowiec dolny trzeci-
pow. policzkowa (rys.1); pow. językowa (rys.2)
 Trzonowiec dolny trzeci-
pow. przednia (rys.1); pow. tylna (rys.2)
Trzonowiec dolny trzeci-
powierzchnia żująca
 Bibliografia

• Modelarstwo i rysunek w protetyce stomatologicznej" dr n.

med. Andrzej Krocin - zdjęcia i materiały
• Aplikacja "Dental-Lite" - zdjęcia