ՄԱՐԻԱՄ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ,

ԷԼԵՆ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

ԱՐՑԱԽԸ`
որպես
բանակցային կողմ
±
ԻՆՉ ՊԵՏՔ Է ԱՐՎԻ ԱՐՑԱԽԸ ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ
ԿՈՂՄ ԴԱՐՁՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ
 1992-1994
ԶԻՆԱԴԱԴԱՐ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ
ԱՐՎՈՂ ՔԱՅԼԵՐ

1994 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 5 ԲՈՒԴԱՊԵՇՏ

ՄԻՆՍԿԻ ԽՄԲԻ
ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ
1995 ՄԱՐՏԻ 31 ԱՌԱՋԻՆ
ԱՆԳԱՄ ԼՂ ՆՇՎՈՒՄ Է ՈՐՊԵՍ
ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄ
 1991 ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ

ԵԼՑԻՆ ՄԻՋՆՈՐԴԱԿԱՆ
ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆ

1992 ՄԱՐՏԻ 24
ՀԵԼՍԻՆԿԻ
ԵԱՀԿ ՆԱԽԱՐԱՐՆԵՐԻ ԽՈՐՀՈՒՐԴ
ԵԱՀԿ Մինսկի հումբ
ՆԱԶԱՐԲԱՅԵՎ
1992 ՄԱՅԻՍ Ի 8
ԹԵՀՐԱՆ
ԿՈՄՅՈՒՆԻԿԵ
 1992-1994
ԶԻՆԱԴԱԴԱՐ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԱՐՎՈՂ ՔԱՅԼԵՐ
1994 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 5 ԲՈՒԴԱՊԵՇՏ
ՄԻՆՍԿԻ ԽՄԲԻ ՀԱՄԱՆԱԽԱԳԱՀՈՒԹԱՆՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ
1995 ՄԱՐՏԻ 31 ԱՌԱՋԻՆ ԱՆԳԱՄ ԼՂ ՆՇՎՈՒՄ Է
ՈՐՊԵՍ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄ
ԵՎՐՈՊԱՅԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ և
ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆ

ԵԱՀԿ
ՄԻՆՍԿԻ
ԽՈՒՄԲ
1. ԻՆՉՈ՞Ւ Է ԿՈՉՎՈՒՄ ՄԻՆՍԿԻ ԽՈՒՄԲ:

Թոմաս դե Վաալը իր Լեռնային Ղարաբաղին նվիրված «Սեւ այգի» գրքում գրում է.

«1992թ. Եվրոպայի անվտանգության եւ համագործակցության խորհրդաժողովը (ԵԱՀԽ), որին այն ժամանակ

անդամակցում էր 49 պետություն, սկսեց կայուն հետաքրքրություն դրսեւորել հակամարտության նկատմամբ:
ԵԱՀԽ առաքելությունը, ականատեսներից մեկի հուշերով, ստեղծվել է «գրեթե պատահական»՝ 1992թ.
հունվարի 31-ին Պրահայի հանդիպումներից մեկին ավարտին, երբ Խորհրդաժողովին անդամակցեց նախկին
ԽՍՀՄ պետությունների մեծ մասը: Հանդիպումը մոտենում էր ավարտին, երբ բրիտանացի պատվիրակը
հավաքվածների ուշադրությունը հրավիրեց այն հանգամանքի վրա, որ երկու նոր անդամների` Հայաստանի
եւ Ադրբեջանի միջեւ պատերազմ է ընթանում, եւ ԵԱՀԽ-ն պարտավոր է քայլեր ձեռնարկել: Որոշվեց
տարածաշրջան առաքելություն ուղարկել` իրավիճակին տեղում ծանոթանալու համար: Կազմակերպության
հաջորդ հանդիպմանը՝ մարտի 24-ին, որոշվեց Լեռնային Ղարաբաղի հարցի շուրջ խաղաղ համաժողով
հրավիրել, եւ Բելառուսի ներկայացուցիչն անսպասելի առաջարկեց այն կազմակերպել Մինսկում: Ոչ ոք
չառարկեց: Հայաստանը, Ադրբեջանը եւ ԵԱՀԽ 9 անդամ-պետություններ համաձայնեցին մասնակցել այդ
հանդիպմանը՝ Լեռնային Ղարաբաղի «ընտրված» եւ «այլ» ներկայացուցիչների (ձեւակերպումը ենթադրում էր
ինչպես Ղարաբաղի հայերի, այնպես էլ ադրբեջանցիների) հետ համատեղ: Այդպես էլ ծնվեց «Մինսկի
համաժողովի» գաղափարը:

Հետագայում այդ հանդիպումը ռազմական գործողությունների սրման պատճառով այդպես էլ չկայացավ,

սակայն անվանումը պահպանվեց: Մինսկի համաժողովը վերածվեց Մինսկի խմբի, որի առաջին
համանախագահը դարձավ իտալացի դիվանագետ Մարիո Ռաֆայելին, իսկ խմբի առաջին նիստը տեղի
2. Ո՞ր երկրներն են ընդգրկված Մինսկի խմբում:

Հայաստանը, Ադրբեջանը, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները, Ֆրանսիան,

Ռուսաստանը, Բելառուսը, Գերմանիան, Իտալիան, Թուրքիան, Շվեդիան,
Չեխոսլովակիան (այնուհետ` Ֆինլանդիան): Ռոտացիոն սկզբունքով մշտական
անդամ է նաեւ ԵԱՀԿ Եռյակը, որը կազմված է ԵԱՀԿ նախկին, ներկա եւ հաջորդ
գործող նախագահներից:

Դիվանագիտական թեժ պայքար է ընթացել նաեւ այն հարցի շուրջ, թե որ երկրները

պետք է ընդգրկվեն Մինսկի խմբի կազմում: Մասնավորապես, հայկական կողմը
դեմ էր Թուրքիայի ներգրավմանը, ինչին բնականաբար կողմ էր Ադրբեջանը:
Բաքուն, իր հերթին, չէր ցանկանում խմբում տեսնել Ֆրանսիային եւ Իտալիային`
միաժամանակ առաջարկելով Մեծ Բրիտանիայի թեկնածությունը: Ի վերջո,
երկարատեւ բանակցություններից եւ «առեւտրից» հետո, կողմերը հանգեցին
վերոնշյալ երկրների թեկնածությանը:
ՀԱՄԱՆԱԽԱԳԱՀ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ,
ՀԱՄԱՆԱԽԱԳԱՆԵՐԸ2019

ԻԳՈՐ ՊՈՊՈՎ

ՍՏԵՖԱՆ ՎԻՍԿՈՆՏԻ

ԷՆԴՐՅՈՒ ՇԵՖԵՐ
ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ
57
Հայաստանը,

Ադրբեջանը,

Բելառուսը,

Գերմանիան,

Իտալիան,

Թուրքիան,

Շվեդիան,

Չեխոսլովակիան,

Ֆինլանդիան
…
 ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ
ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ 2 ԵՂԱՆԱԿ
1998 ՓԵՏՐՎԱՐԻ 4
ԵՆԹԱԴՐՈՒՄ Է ԼՂ ԻՇԽԱՆԱՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ
ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԻՆ §ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ
ՉԱՌՆՉՎՈՂ ՀԱՐՑԵՐ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ¦

Փուլային ՓԱԹԵԹԱՅԻՆ
ՄԻՆՉԵՎ 1995
ՓԱՍՏԱԹՂԹՈՒՄ
ՉԷԻՆ ՆԵՐԱՌՎԵԼ
Փակուղ Մինչ օրս¥2019¤
ՄԵԾ ի
ԻՆՔՆԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐ
ԼԻՍԱԲՈՆԻ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐ
5. Ի՞նչ առաջարկներով է այս տարիների ընթացքում հանդես եկել ԵԱՀԿ ՄԻնսկի խումբը:

2004-2005 թթ. Մինսկի խմբի եռանախագահների միջնորդությամբ տեղի ունեցավ Հայաստանի եւ

Ադրբեջանի արտգործնախարարների մոտ 10 հանդիպում, որոնք ստացան «Պրահյան գործընթաց»
անվանումը: Այդ բանակցությունների արդյունքում ծնվեց մի փաստաթուղթ, որը «փուլային» եւ
«փաթեթային» տարբերակների տարրեր էր պարունակում: Նոր առաջարկի առանցքը Լեռնային
Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացնելու գաղափարն էր:

Ներկայում բանակցություններն ընթանում են 2007թ. միջնորդների առաջարկված Մադրիդյան

սկզբունքների հիման վրա, որոնց բովանդակությունը մասամբ հրապարակվել է 2009թ. հուլիսի 10-ին
Լ’Ակվիլայում՝ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների նախագահների արած
հայտարարությունում:
2007 նոյեմբեր
ՄԱԴՐԻԴՅԱՆ
ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐ
 ՀԻՄՆԱՐԱՐ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ ՄԱՍՆԱՎՈՐԱՊԵՍ ԿՈՉ ԵՆ
ԱՆՈՒՄ՝
•Նախկին ԼՂԻՄ շրջապատող տարածքների հանձնում Ադրբեջանին,

•Լեռնային Ղարաբաղի միջանկյալ կարգավիճակ, նրա անվտանգության և

ինքնակառավարման երաշխիքների տրամադրումով,

•Հայաստանը Լեռնային Ղարաբաղին կապող միջանցք,

•Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական իրավական կարգավիճակի հետագա սահմանում

• Իրավականորեն պարտադիր կամարտահայտման միջոցով,

•Ներքին տեղահանված եւ փախստականների՝ իրենց բնակության նախկին վայրերը

վերադառնալու իրավունք,

•Անվտանգության միջազգային երաշխիքներ, որոնք կներառեն նաեւ խաղաղապահ

գործունեություն։

ԱՅՍ ՀԻՄՆԱՐԱՐ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԻ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՒ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԿՈՂՄԻՑ

ԹՈՒՅԼ ԿՏԱ ՄՇԱԿԵԼ ՀԱՄԱՊԱՐՓԱԿ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԾՐԱԳԻՐ, ՈՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ,
 Ա ՐՑԱԽԻ
ԶԻՆԱՆՇԱՆԸ
 Հաստատվել է Արցախի գլխավոր խորհրդի
կողմից 1994 թվականի նոյեմբերի 17-ի
որոշմամբ։

Արտաշեսյանների արքայատոհմի թագը

արևի
ճառագայթներ
թևատարած արծիվ

Մեծ Քիրս

«Մենք ենք մեր սարերը¦

ցորենի
հասկեր
Արցախի դրոշը
թթենու պտուղներ

խաղողի վազեր

Հեղինակ`Լավրենտ Ղալայան
ԱՐՑԱԽԻ
ԴՐՈՇԸ
 հայ ժողովրդի մշտական
պայքարը հարատևման,
քրիստոնեական հավատքի,
անկախության եւ
ազատության համար

հայ ժողովրդի
ապրելու կամքը
խաղաղ երկնքի
ներքո

ժողովրդի
ստեղծարար
աշխատանքը
Արցախի՝ մայր
Հայաստանից
անարդարացիորեն
բաժանումը և
անկախության հռչակմամբ
վերամիավորումը։
 ԱՐՑԱԽԻ
ՕՐՀՆԵՐԳԸ
ԽՈՍՔ՝ Վ.ՀԱԿՈԲՅԱՆԻ ԵՐԱԺՇՏ.՝ Ա.ՆԱՍԻԲՅԱՆԻ

Ազատ ու անկախ Արցախ,

Քո տուն-ամրոցը կերտեցինք,
Պատմությունը մեր երկրի,
Մեր սուրբ արյամբ մենք սերտեցինք։

Դու բերդ ես անառիկ,

Բարձունք սրբազան, վեհ անուն,
Մասունք աստվածային, «ԱԶԱՏ ՈՒ
ԱՆԿԱԽ ԱՐՑԱԽ»
Քեզնով ենք հավերժանում։

Դու մեր լույս հայրենիք,

Երկիր, հայրենյաց դուռ սիրո.
Հաստատվել է ԼՂ ԳԽ 1994-ի դեկտեմբերի 23-ի
Ապրիր դու միշտ խաղաղ,
որոշմամբ
Մեր հին ու նոր Ղարաբաղ։

Քաջերն ենք մենք հայկազուն,

Մռավ ենք, Քիրս ենք ու Թարթառ,
Մեր վանքերով լեռնապահ՝
Անհաղթելի մի բուռ աշխարհ։
 ±
ԻՆՉ
ՆՄԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
ՀԱՄԵՄԱՏԱԿԱ ՈՒՆԻ ԱՐՑԱԽԸ ԿԱՄ
ԼԵՌՆԱՅԻՆ
Ն ՂԱՐԱԲԱՂԻ
ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ Ը ԱՅԼ ՄԱՍՆԱԿԻ
ՃԱՆԱՉՎԱԾ
ԵՐԿՐՆԵՐԻ ՀԵՏ
ՀԱՄԵՄԱՏԵՆ
ՄԵՐՕՐՅԱ
ԶԱՐԳԱՑՈՒՄՆԵՐ
ՀՀ ՆԱԽԱԳԱՀ ԵՎ ԶԻՆՎԱԾ ՈՒԺԵՐԻ ԳԼԽԱՎՈՐ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐ
ՍԵՐԺ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ ԱՑՆ ԱՐՑԱԽ,2010 ԹՎԱԿԱՆ
 1991ԱՊՐԻԼԻ30 ՄԱՐՏՈՒՆԱՇԵՆ

ԳԵՏԱՇԵՆ ԽԱՆԼԱՐ
 ՇՈՒՇԻԻ
ազատագրման օրը

ԹԱԹՈՒԼ ԿՐՊԵՅԱՆ

§ԱԼԱԶԱՆ¦ տիպի հրթիռ 1991ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 25 §ԱԼԱԶԱՆ¦ տիպի հրթիռ

 ՀԱՅԵՐ 20-25 հազար

ԱԴՐԲԵՋԱՆՑԻՆԵՐ 75-80 հազար

1994 ՄԱՅԻՍԻ 12 ԶԻՆԱԴԱԴԱՐ
 ԶՈՀԵՐ

5856 ԶԻՆՅԱԼ
ՀԱՅԵՐ 1264 ԽԱՂԱՂ ԲՆԱԿԻՉ
596 ԱՆՀԵՏ ԿՈՐԱԾ

ԱԴՐԲԵՋԱՆՑԻՆԵՐ 30.000 ԶՈՀ

Կ
Ո
Ր
Ց
Վ
Ա
Ծ
Տ
Ա
Ր
Ա
Ծ
ՔՆ
ՍԵՐԺ ՍԱՐԳՍՅԱՆԸ,
ՎԼԱԴԻՄԻՐ ՊՈՒՏԻՆԸ
ԵՎ ԻԼՀԱՄ ԱԼԻԵՎԸ
ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ
ՍԵՂԱՆԻ ՇՈՒՐՋ,
ՍՈՉԻ, ՌԴ,
ՕԳՈՍՏՈՍԻ 10, 2014
 ԼԱՉԻՆԻ ԱԶԱՏԱԳՐՄԱՆ ՕՐԸ
ՄԱՅԻՍԻ 17-18

ԲԵՐԴԱՁՈՐ
ԲԵՐԴԱՁՈՐ
1992 ՀՈՒՆԻՍԻ 13-14

ՇԱՀՈՒՄՅԱՆ
շրջան

ԱԴՐԲԵՋԱՆ
ՄԱՐՏԱԿԵՐՏ
ՇԱՀՈՒՄՅԱՆի շրջան

ՄԱՐՏԱԿԵՐՏ

ՄԱՐՏԱԿԵՐՏ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆի շրջան

ԲԱՆԱԿՑԱՅԻՆ

ԳՈՐԾԸՆԹԱՑ
5 ՀԻՄՆԱԿԱՆԱՆ ՓՈՒԼԵՐ
2001
ՖԼՈՐԻԴԱ

ՓԱՐԻԶ
ԱՍՏԱՆԱ

2004 ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ
2006 ՓԵՏՐՎԱՐ Ի 10-11

ՌԱՄԲՈՒՅԵ
ԱՄՐՈՑ
HETQ.AM
 5 ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՓՈՒԼԵՐ
• Առաջին փուլ՝ 1988 թվականի փետրվարի 22 – 1990 թվականի հունվարի 19-ը. սկսվել է
Ասկերան-Ստեփանակերտ ռազմավարական ուղղությամբ աղդամցի ադրբեջանցիների
բազմահազարանոց ամբոխի զինված հարձակմամբ, ավարտվել Հյուսիսային Արցախի (Ազատ,
Գետաշեն և Մանաշիդ), Մարտունիի շրջանի (նաև շրջակա հայկական բնակավայրերի) վրա
հարձակումների կասեցմամբ և Բաքվի հայ բնակչության ջարդի ու բռնի տեղահանության
գործողություններով։

• Երկրորդ փուլ՝ 1991 թվականի ապրիլի 30 – 1992 թվականի մայիսի 18-ը. սկսվել է
«Օղակ» ռազմական գործողությամբ, ավարտվել Լաչին քաղաքի կրակակետերի ճնշմամբ և
Հայաստանի հետ ցամաքային կապի վերականգնմամբ։

• Երրորդ փուլ՝ 1992 թվականի հունիսի 12 – 1993 թվականի հունվարի 20-ը. սկսվել է
Արցախի Հանրապետության Ասկերանի, Շահումյանի, Մարտակերտի, Մարտունիի և Հադրութի
շրջանների ուղղություններով հակառակորդի խոշորածավալ հարձակումներով և ավարտվել
մարտական գործողությունների հիմնական թատերաբեմ Մարտակերտի ռազմաճակատում
հակառակորդի հարձակման կասեցմամբ, ինչպես նաև հակամարտության գոտում ուժերի
ընդհանուր հավասարակշռության ստեղծմամբ։

• Չորրորդ փուլ՝ 1993 թվականի փետրվարի 5 – նոյեմբերի 1-ը. սկսվել է Մարտակերտի

ռազմաճակատում Արցախի Հանրապետության ԻՊՈՒ-ի լայնածավալ հակահարձակմամբ և
ավարտվել Հորադիզում, Կուբաթլուում, Ջաբրայիլում, Ֆիզուլիում և Զանգելանում
կենտրոնացված հակառակորդի ռազմական խմբավորումների ջախջախման ռազմական
գործողությամբ։

• Հինգերորդ փուլ՝ 1993 թվականի դեկտեմբերի 15 – 1994 թվականի մայիսի 17-ը. սկսվել է
Արցախի Հանրապետության սահմանագծի ողջ երկայնքով հակառակորդի լայնածավալ
ՀԵԼՍԻՆԿՅԱՆ
ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐ
1.Ինքնիշխանություն, ինքնաիշխանությանը բնորոշ իրավունքների հարգում,

2.Ուժի կամ ուժի սպառնալիքի չգործադրում

3.Սահմանների անխախտելիություն,

4.Պետությունների տարածքային ամբողջականություն,

5.Վեճերի խաղաղ լուծում,

6.Ներքին գործերին չմիջամտում,

7.Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների, այդ թվում՝ մտքի, խղճի,

կրոնի և համոզմունքների ազատության հարգում,

8.Իրավահավասարություն և սեփական ճակատագիրը տնօրինելու ժողովուրդների

իրավունք,

9.Համագործակցություն պետությունների միջև,

10.Միջազգային պարտավորությունների բարեխիղճ իրագործում:

1954 50 ԿԵՏՈՎ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ

1964 ԿՈՆՖԵՐԱՆՍ ԱՆԵԼՈՒ ԱՌԱՋԱՐԿ

1966 ՀԱՄԱԺՈՂՈՎ ՀՐԱՎԻՐԵԼՈՒ ԱՌԱՋԱՐԿ

 ՀՈՒՇԱԳԻՐ ՀԱՆՁՆԵՑ ՀԵՏԵՎՅԱԼ
ԵՐԿՐՆեՐԻ ¥ՄԻՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ¤
1965 ՄԱՅԻՍԻ 5 ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

ԱՐԵՎԵԼՔ

ԱՐԵՎՄՈՒՏՔ

վերապահումներ
1972 նոյեմբերի 22- հունիսի 8
ԴԻՊՈԼԻԻ ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
ԵՐԿՆԱԳՈՒՅՆ ԳԻՐՔ

ԵԶՐԱՓԱԿԻՉ ՀԱՆՁՆԱՐԱՐԱԿԱՆՆԵՐ
 ԵԱՀԿ
ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՆ
ԸՆԹԱՑԱՆ 3 ՓՈՒԼՈՎ

ՀԵԼՍԻՆԿԻ
• ԱՌԱՋԻՆ ՓՈՒԼ _ 1973 ՀՈՒԼԻՍԻ 3-7

ԺՆԵՎ
• ԵՐԿՐՈՐԴ ՓՈՒԼ _ 1973 ՕԳՈՍՏՈՍԻ 29 – 1975 ՀՈՒՆԻՍԻ 21

ՀԵԼՍԻՆԿԻ
• ԵՐՐՈՐԴ ՓՈՒԼ _ 1975 ՕԳՈՍՏՈՍԻ 1
ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ԳՏՆՈՒՄ Է, ՈՐ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ ՊԵՏՔ Է ՀԻՄՆՎԱԾ ԼԻՆԻ
ՀԵՏԵՒՅԱԼ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԻ ՎՐԱ.
 Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման հիմք պետք է հանդիսանա
Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի իրականացման ճանաչումը,
 Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանի հետ պետք է ունենա հայկական կողմի
իրավազորության տակ գտվող անխափան ցամաքային կապ,
 Լեռնային Ղարաբաղի անվտանգությունը պետք է միջազգայնորեն երաշխավորված
լինի:
Այս սկզբունքների ընդունումն ու պայմանագրային ամրագրումը հնարավորություն
կընձեռի հասնել հիմնախնդրի համալիր կարգավորմանը:
Հայաստանը կարևորում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման
գործընթացում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությունը` որպես
բանակցային գործընթացի գործուն ձևաչափ, որը կարգավորման ուղիներ գտնելու
բավականաչափ ներուժ ունի:
Հայաստանը հետամուտ է խնդրի կարգավորմանը միայն խաղաղ ճանապարհով:
Ադրբեջանի փորձերը ուժի սպառնալիքով կորզելու միակողմանի զիջումներ ոչ միայն ի
սկզբանե դատապարտված են ձախողման, այլև շարունակում են մնալ փոխզիջումային
տարբերակով խնդրի կարգավորման հիմնական խոչընդոտը:
Լեռնային Ղարաբաղն ապագա չունի Ադրբեջանի կազմում, և, ինչպիսին էլ լինի լուծումը,
այն պետք է բխի հենց Ղարաբաղի ժողովրդի կամքից: Դա է ժողովուրդների ինքնորոշման
իրավունքի առանցքը: Ադրբեջանը չունի Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ
 ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ
ՀԱՄՈԶՎԱԾ Է, ՈՐ
ԼԵՌՆԱՅԻՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ
ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ
ՂԱՐԱԲԱՂԻ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՀԻՄՆԱԽՆԴՐԻ ԲԱՐՁՐԱՑՈՒՄՆ ԱՆՀՆԱՐ
Է ԱՌԱՆՑ
ԱՌՆՉՈՒԹՅԱՄԲ ԲԱՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ Ն ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ
ԴԻՐՔՈՐՈՇՈՒՄԸ ԿՈՂՄ ՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂ
ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ
ԼԻԻՐԱՎ
ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅԱՆ