PARKİNSON

• Parkinson (Paralizi Ajitans); bazal ganglionlarda ve

substansia nigrada dejeneratif değişiklerle
karakterize kronik ve ilerleyici bir ekstrapiramidal yol
hastalığıdır.
 Motor hareket

Piramidal sistem Ekstrapiramidal sistem

• motor korteks

hareket emri

• cerebellum, vestibuler
sistem, ekstrapiramidal
sistem ve formatio
reticularis

amaca yönelik, düzgün,

düzenli hareket
 Piramidal sistem
• İstemli hareketlerimizden sorumlu en üst
merkezdir.

• Korteksten başlayıp medulla

spinalis ön boynuzdaki motor
nöronlara kadar uzanır.

• Tr. Corticospinalis lateralis

• Tr. Corticospinalis anterior
• Tr. Corticobulbaris
 Ekstrapiramidal sistem
• Filogenetik bakımdan piramidal sistemden daha eski
bir yapıdır.

• Lifleri pyramisten geçmediği için ekstrapiramidal

• Korteksten kaynaklanan motor impulsları entegre eder

ve modülasyonunu sağlar.
 Ekstrapiramidal sistem

• Bazal ganglionlar
+
• Thalamus,nuc.ruber,
subthalamic nucleus
+
• Extrapiramidal yollardan
oluşur .
 Extrapiramidal sistem
İstemli hareketlerin yapılabilmesi için gerekli olan;

• Postural tonusu sağlar. Kasları duruma göre değişen

belirli bir gerginlik içinde tutar.

• Yürüme, koşma, yüzme gibi otomatik hareketleri yönetir.

• İstemdışı hareketleri frenleyerek, istemsiz hareketlerin

ortaya çıkmasına engel olur.

• Birbirine bağlı assosiye hareketleri yönetir ve

koordinasyonu sağlar.
 Basal ganglionlar
• Beyin hemisferlerinin derininde substantia
alba içerisinde yer alan 5 çift nukleustan
oluşmuştur.

• Nucleus caudatus
• Putamen
• Globus pallidus
• Substantia nigra
• Nukleus subtalamicus
• Bazal ganglionlar birbirleriyle bağlantılı olup
sinir sisteminin birçok bölümüyle çok sayıda
nöron aracılığıyla bağlantı kurarlar.
• Bazal ganglionların aktivitesi

Duysal korteks,thalamus ve beyin sapından

alınan bilgilerle başlatılır
• Bazal ganglionlar;
beyin sapı ve medulla
spinalise doğrudan
inen yollarla değil,
serebral korteksi
etkileyerek motor
hareketleri düzenler.
• Bazal ganglionların en önemli fonksiyonlarından
biri kortikospinal sistemle birlikte öğrenilmiş
motor aktivitenin paternlerini kontrol
etmektir.

• Bu sistemde bir harabiyet olursa hasta yazı

yazmak,konuşmak gibi öğrenilmiş ve
otomatikleşmiş hareketleri yapamaz.
 Parkinsonda Fizyopatoloji
• Globus pallidus ve substantia nigrada dejeneratif değişiklikler

• Nöronal kayıp ve glial hücrelerde artış

• Bu tip dejenerasyonlar kimyasal transmitterler arasındaki hassas

dengeyi bozar.

• Dopaminin inhibitorik ve Asetilkolinin eksitatorik etkileri arasındaki

denge bozulmuştur

• Dopamin Asetilkolin
• Bu hücre hasarı % 80 gibi ciddi boyutta olduğunda
Parkinson hastalığı belirtileri ortaya çıkmaya başlar.
 Etyoloji
Tam olarak bilinmemektedir.

• İatrojenik(yanlış tıbbi uyg. sonucu)

• Toksik (manganez, CO, ağır metal)
• Travma
• Tümör
• Serebrovasküler hastalıklar (hemoraj)
• Hipertansif ensefelopati
• Ensefalit
• Arteriosklerotik değişiklikler
 Epidemiyoloji
• Prelevans  150-200 / 100.000

• 30-80 yaşları arasında (ortalama 60 yaş üzerinde başlar)

• Orta yaş – ileri yaş hastalığı

• K E

• Mortalite (pulmoner enfeksiyon / aspirasyon, üriner yol

enfeksiyonu, pulmoner emboli, düşme ve kırık
komplikasyonları)
Parkinson semptomları
1-Rijidite

Agonist ve antagonist kaslarda pasif

harekete artmış dirençtir
• Eklem hareketi boyunca hissedilir
• Bir ekstremiteden başlar tüm vücuda yayılır
• Eklem hareket kısıtlılığı, postür bozukluğuna
neden olabilir
• Omuz, boyun, kalça, diz, gövde ve
ayak bileği etkilenebilir
A- Kurşun boru
Harekete sabit bir direnç oluşur
B- Dişliçark
Harekete sarsıntı dizisi halinde bir
direnç oluşur
Aktif hareket
Mental yorgunluk
Emosyonel stres

Rijidite
2- Tremor

Etkilenen bölgenin saniyede 4-7 defa

istemsiz ossilasyonudur
• İlk bulgudur
• Erken dönemde kısa sürer
• Geç dönemde ciddileşir ve yaşam
aktivitelerini etkiler
• Anterior boyun kasları, dudaklar,
ayaklar, dil ve çenede oluşabilir
- Para sayma
Baş parmak ve işaret parmağında oluşan
tremor
- Postural tremor
Graviteye karşı hareket yapıldığında
oluşur
Heyecan
Yorgunluk
Emosyonel stress

Tremor

Aktif hareket
3- Bradikinezi

Hareketlerin yavaşlamasıdır, istemli ve

otomatik hareketlerin başlatılması
zordur
- Hipokinezi
Hareketlerin hız, range ve amplütüdünde
azalmadır
- Akinezi
Tam immobilitedir (hareket donması)
• Reaksiyon zamanı ve hareket zamanı
• Özellikle ince motor işlerde
koordinasyon
bozulmuştur
•Hızlı balistik hareketler zordur
4- Bozuk Postural Refleksler

• Denge, Postural fiksasyon ve

düzeltici refleksler bozuktur veya Ø
• Düşme sıklığı ↑
• Koruyucu ekstansör yanıt (-) olduğu için
yaralanma sıklığı ↑
5- Postür

“Simian Postürü”
 Yürüyüş hızı ”Festinaiting gait”

6- Yürüyüş
Adım uzunluğu
Adım yüksekliği
Resiprokal kol salınımı
Gövde ve pelvis hareketleri
Alt ekstremite hareketleri
Destek yüzeyi
- Retropulsatif Yürüyüş
Arkaya doğru hızlanma eğilimidir

- Propulsatif Yürüyüş
Öne doğru hızlanma eğilimidir
 7- Fasiyal Mobilite

• Oküler ve fasiyal kas hareketleri ↓

• “Maske yüz”
Yüz ifadesinin kaybıdır
• Göz kırpma ↓
8- Orofasial ve Çiğneme

• Çiğneme ve yutma zordur

• Konuşma yavaş ve anlaşılması zordur
• Hipofoni
Ses tonunun ↓
 9- El Becerisi

• El yazısı küçük ve okunaksızdır

(mikrografi)
• Kavrama ve sonlandırılması yavaşlamıştır
• Kendine bakım aktiviteleri etkilenmiştir
10- Günlük Yaşam Aktiviteleri

• Otomatik ve refleks hareket Ø

• Aynı anda iki işi yapmak zordur
• Mobilite ve transferler zordur
Sekonder Etkilenim
A- Kas-İskelet Sistemi Değişiklikleri

• Atrofi ve zayıflık
• Fleksibilite kaybı ve kontraktür
• Deformite
• Osteoporoz
B- Kardiyopulmoner Değişiklikler

Kardiyak output

Torasik ekspansiyon
C- Dolaşım Değişiklikleri

• Ayak ve alt ekstremitede ödem

• Venöz göllenme
D- Beslenme Değişiklikleri

• Kilo kaybı

• Malnutrüsyon
E- Dekübit Ülser

F- Dermatit
Tanı

• Hikaye ve Nörolojik değerlendirme

• BT, elektroensefalografi
• Levadopaya yanıt
Tedavi

• Medikal Tedavi

• Cerrahi
• Fizyoterapi
• Konuşma Tedavisi
• İş ve Uğraşı Tedavisi
Medikal Tedavi

• Dopamin yerine geçen ilaçlar (Levadopa)

• Dopamini taklit eden ilaçlar
• Asetilkolin inhibitörleri
• Dopamin yıkımını önleyen ilaçlar

Cerrahi Tedavi