Thế nào là cặp NST tương đồng?

1 Bộ NST lưỡng bội là gì?

Bộ NST đơn bội là gì?

 ? HÃY CHO BIẾT THỂ DỊ BỘI LÀ GÌ?

2
CÓ NHỮNG DẠNG NÀO ? CHO VÍ DỤ ?
? SỰ PHÁT SINH THỂ DỊ BỘI ? HẬU QUẢ ?
 ? Ở cây lưỡng bội của bắp có bộ NST
lưỡng bội 2n = 20

3 a. Số lượng NST trong bộ NST của thể ba

nhiễm là bao nhiêu?
b. Số lượng NST trong bộ NST của thể
một nhiễm là bao nhiêu?
c. Số lượng NST trong bộ NST của thể
không nhiễm là bao nhiêu?
III/ Thể đa bội:
? Cho biết sự
khác nhau của Tế bào cây rêu
bộ NST trong
tế bào cây rêu
n 2n 3n 4n
ở các hình a,
b, c, d ?

Hình a Bộ NST đơn bội: n

Hình b Bộ NST lưỡng bội: 2n
Hình c, d > 2n , là bội số của n
Hình mô tả số lượng NST trong các tế bào
sinh dưỡng ở cây cà độc dược
? Các bộ NST 3n, 6n, 9n, 12n có hệ số
n khác thể lưỡng bội như thế nào ?
-> Chia hết cho n ( Bội số của n )

3n 6n 9n 12n
III/ Thể đa bội:
Thể đa bội là gì ?
- Thể đa bội: là cơ thể mà trong tế bào
sinh dưỡng có số NST là bội số của n
( > 2 ) như 3n, 4n, 5n, …..
? Hãy cho biết điểm khác nhau giữ thể đa
bội ở cột A và thể đa bội ở cột B
CỘT A CỘT B
3n, 5n, 7n, 9n, 11n… 4n, 6n, 8n, 10n, 12n….

-> Cột A: số chẵn

-> Cột B: Số lẻ

-> Cột A: số chẵn => Đa bội chẵn

-> Cột B: Số lẻ => Đa bội lẻ
III/ Thể đa bội:

- Các dạng:
+ Thể đa bội chẵn: 4n, 6n, 8n, 10n, 12n…
+ Thể đa bội lẻ: 3n, 5n, 7n, 9n, 11n,…
Bài tập: Em hãy gọi tên các cơ thể đa bội có
bộ NST là 3n, 4n, 5n, 6n,..., 9n, 12n …..?

3n : thể tam bội 4n : thể tứ bội

5n : thể ngũ bội 6n : thể lục bội
7n : thể thất bội 8n : thể bát bội
9n : thể cửu bội 10n : thể thập bội
11n : thể thập nhất bội 12n : thể thập nhị bội

3n 2n+1

thể tam bội thể ba nhiểm

 Hoàn thành bảng sau:

Đặc điểm
Các mức bội Kích thước tế bào, cơ quan
như thế nào so với sự thay
Đối tượng quan sát thể
đổi hệ số của n?

1. Tế bào cây rêu

2.Cây cà độc dược
3.Củ cải
4.Quả táo

+ Sự tương quan giữa mức độ bội thể (số n) và

kích thước các cơ quan như thế nào ?
Tế bào cây rêu

n 2n 3n 4n 2n Củ cải 4n

cà độc dược
2n

Táo
4n

3n 6n 9n 12n
 Đặc điểm
Các mức bội thể Kích thước tế bào,
Đối tượng quan sát cơ quan như thế nào
so với hệ số của n?

1. Tế bào cây rêu n; 2n; 3n; 4n

Kích thước tế
2.Cây cà độc dược 3n; 6n; 9n; 12n bào, cơ quan
Tăng dần theo hệ
3.Củ cải 2n; 4n
số n
4.Quả táo 2n; 4n

+ Sự tương quan giữa mức độ bội thể (số n) và

kích thước các cơ quan như thế nào ?

-> Mức bội thể càng tăng, kích thước tế

bào, cơ quan càng lớn…(Theo tỉ lệ thuận)
 III. ĐỘT BIẾN ĐA BỘI

TB đa Số lượng NST Hàm lượng ADN

bội tăng gấp bội tăng gấp bội
tổng hợp chất hữu
TB to
cơ tăng gấp bội
cơ quan sinh
Lá, thân, củ, quả?
dưỡng to
Hạt?

Phát triển mạnh, chống chịu tốt

III/ Thể đa bội:
? Thể đa bội có những đặc điểm gì ?

- Đặc điểm: Thể đa bội tăng gấp bội số lượng

NST, ADN, dẫn đến tăng cường độ trao đổi
chất, tăng kích thước tế bào, cơ quan, sinh
trưởng phát triển mạnh, tăng sức chống chịu
với điều kiện môi trường không thuận lợi .
 Tế bào cây rêu

n 4n 2n Củ cải 4n
2n 3n
2n cà độc dược

4n

Táo
?- Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua
3n 6n 9n 12n

những dấu hiệu nào?

-> Kích thước cơ quan sinh dưỡng ( thân, lá, củ...), cơ
quan sinh sản( hoa, quả...) lớn hơn so với thể lưỡng bội.
Quan sát các hình ảnh về thể đa bội - > hoàn thành bảng
sau : 3 phút

stt Tên thể đa Cơ quan có kích Bộ phận mà

bội thước lớn con người
sử dụng
1 Dưa hấu
2 Ớt
3 Bí đỏ
4 Bắp cải
5 Súp lơ
6 Hành
Có thể khai thác những đặc điểm nào ở
? cây đa bội trong chọn giống cây trồng?
 Bắp cải và hành to quá ! ... !...

Dưa hấu không hạt ngon ghê!

ít TAM BỘI (3n) CẢI CÚC TAM BỘI (3n)

Bắp cải và khoai tây quá cỡ....... !

Bí đỏ đa bội khổng lồ
Súp lơ và nấm đa bội to quá trời...... !
- xoài, nho, bí thể đa bội.
 stt Tên thể đa bội Cơ quan có kích Bộ phận mà con
thước lớn người sử dụng
1 Dưa hấu Quả Quả
2 Ớt Quả Quả
3 Bí đỏ Quả Quả
4 Bắp cải Lá Lá
5 Súp lơ Hoa Hoa
6 Hành Lá Lá
? Có thể khai thác những đặc điểm nào ở cây đa bội
trong chọn giống cây trồng?
-> Có thể khai thác những đặc điểm “tăng kích thước của thân, lá,
củ, quả, hoa...” để tăng năng suất của những cây trồng cần sử dụng
các bộ phận này.
-> Tạo giống có năng suất cao, chống chịu tốt… với các điều kiện
của môi trường
III/ Thể đa bội:

- Ứng dụng hiệu quả trong chọn giống

cây trồng.

IV/ Sự hình thành thể đa bội:

-> HS tự học
 III. ĐỘT BIẾN ĐA BỘI

4n 2n
Đa bội lẻ 3n
tạo quả
không hạt

3n
III. ĐỘT BIẾN ĐA BỘI

Vậy có đa bội ở
động vật không?

Có nhưng
rất hiếm
Loài thạch sùng tam bội H.
vietnamensis (3n = 60) phát hiện
ở miền Bắc năm 1984.
Vì gây rối loạn cơ chế
xác định giới tính
 Luyện tập-Vận dụng
Chọn câu trả lời đúng:
Câu 1: Thể đa bội là dạng đột biến mà tế bào sinh dưỡng
của cơ thể:
A Mang bộ NST là một bội số của n.
B. Bộ NST bị thừa 1 hoặc vài NST của cùng một cặp
NST.
C. Mang bộ NST là bội số của n và lớn hơn 2n.
D. Mang bộ NST bị thừa 1 NST.
Câu 2: Đột biến số lượng NST gồm những dạng nào?
A. Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn.
B. Đột biến dị bội và đột biến đa bội.
C. Đột biến cấu trúc và đột biến số lượng.
D. Đột biến về kiểu hình và kiểu gen.

Câu 3: Loại đột biến nào làm tăng kích thước tế bào?
A. Đột biến lặp đoạn.
B. Đột biến đa bội.
C. Đột biến dị bội.
D. Đột biến mất đoạn
 2/ Dấu hiệu để nhận biết thể đa bội là gì?

Dấu hiệu để nhận biết thể đa bội là có cơ

quan sinh dưỡng, sinh sản lớn hơn so với
thể lưỡng bội.

3 / Có thể ứng dụng các đặc điểm của thể đa bội

trong chọn giống cây trồng như thể nào?

Ứng dụng: tăng kích thước các cơ quan sinh

dưỡng ( thân, lá,... ), cơ quan sinh sản( hoa,
quả,...) để tăng năng suất cây trồng cần sử dụng
các bộ phận đó .
 Hướng dẫn về nhà

- Trả lời câu hỏi cuối bài ( bỏ câu 2)

- Sưu tầm tranh ảnh sự biến đổi kiểu
hình theo môi trường
- Nghiên cứu trước bài: Thường biến:
+ Thường biến là gì?
+ Mức phản ứng là gì?
+ Phân biệt thường biến với đột biến.