SADRŽAJ I ZADACI

MUZIČKOG VASPITANJA KOD Fatima Kurtović

STARIJE GRUPE
Uvod

Glavni oblik neposredne obrazovne aktivnosti sa decom su časovi muzike, tokom kojih se
sprovodi sistematsko, svrsishodno i sveobuhvatno obrazovanje predškolaca, formirajući
muzičke sposobnosti svakog deteta.

Nastava obuhvata naizmenično različite aktivnosti (pevanje, muzički pokret (ples), slušanje
muzike, sviranje dečjih instrumenata, muzičko-obrazovne aktivnosti, muzičko stvaralaštvo)
i na taj način obezbeđuje svestrani razvoj muzičkih sposobnosti dece. Časovi doprinose
obrazovanju mnogih pozitivnih kvaliteta ličnosti deteta.
UZRASNE OSOBINE MUZIČKOG RAZVOJA DETETA

Sposobnosti deteta se razvijaju u procesu aktivne muzičke aktivnosti. Zadatak vaspitača je

da ga pravilno organizuje i usmerava od ranog detinjstva, vodeći računa o starosnim
promenama. Inače, ponekad postoji kašnjenje u razvoju. Na primer, ako se deca ne nauče da
razlikuju muzičke zvukove po visini, onda do 7 godina dete neće moći da se nosi sa
zadatkom koji lako obavlja mlađe dete. Najznačajnije karakteristike muzičkog razvoja su:
čulo sluha, muzičko uho; kvalitet i nivo emocionalne reakcije na muziku različite prirode;
najjednostavnije veštine, radnje u pevanju i muzičko-ritmičkom izvođenju.
Muzičko vaspitanje je svrsishodno formiranje ličnosti deteta kroz uticaj muzičke umetnosti
– formiranje interesovanja, potreba, sposobnosti, estetskog odnosa prema muzici.
U ovom slučaju, dete uspešno uči različite vrste muzičkih aktivnosti, ako se uzmu u obzir
njegove individualne karakteristike i starosne mogućnosti.
Muzički razvoj je rezultat formiranja deteta u procesu aktivne muzičke aktivnosti.
Individualne karakteristike svakog deteta su od posebnog značaja.
Razvoj se odvija: u oblasti emocija – od impulsivnih odgovora na najjednostavnije muzičke
pojave do izraženijih i raznovrsnijih emocionalnih reakcija; u oblasti senzacije, percepcije i
sluha
Muzičke sposobnosti dece predškolskog uzrasta ispoljavaju se u zajedničkim aktivnostima
sa odraslima i drugom decom. Pravilnim pristupom, redosledom metodičkih tehnika,
nastavnik utiče na individualni razvoj svakog posredno preko celokupnog dečjeg tima.
Istovremeno, pozitivnim primerom vršnjaka pomaže se onima koji zaostaju da brže
prevaziđu teškoće.
Uzimajući u obzir zadatke koji se javljaju u toku rada, nastavnik može primeniti oblik
individualne nastave. Ponekad se dete izgubi nakon dužeg odsustva, ne razume kako da se
ponaša u datoj situaciji, isključeno je iz opšteg kolektivnog ritma delovanja. U ovom
slučaju se preporučuju kratkotrajni individualni časovi, koji se održavaju posle opšteg časa.
Glavnim zadacima muzičkog vaspitanja mogu se smatrati: (Volgar, 1980)
1. Negovati ljubav i interesovanje za muziku. Samo razvoj emocionalne odzivnosti i
receptivnosti omogućava široku upotrebu vaspitnog uticaja muzike.
2. Obogatiti utiske dece upoznajući ih sa različitim muzičkim delima i izražajnim
sredstvima u jasno organizovanom sistemu.
3. Upoznavanje dece sa različitim vrstama muzičkih aktivnosti, formiranjem
percepcije muzike i najjednostavnijih veština izvođenja u oblasti pevanja, ritma, sviranja
dečjih instrumenata. Upoznati početne elemente muzičke pismenosti. Sve ovo će im
omogućiti da deluju svesno, prirodno, izražajno.
4. Razvijati opštu muzikalnost dece (čulne sposobnosti, tonski sluh, osećaj za ritam),
formirati pevački glas i izražajnost pokreta. Ako u ovom uzrastu dete uči i bude uključeno u
aktivnu praktičnu aktivnost, onda se sve njegove sposobnosti formiraju i razvijaju.
5. Promovisati početni razvoj muzičkog ukusa. Na osnovu stečenih utisaka i predstava
o muzici, ispoljava se selektivan, a potom i evaluacioni odnos prema izvedenim delima.
6. Razvijati kreativan odnos prema muzici, pre svega u aktivnostima dostupnim deci
kao što su prenošenje slika u muzičkim igrama i krugovima, korišćenje novih kombinacija
poznatih plesnih pokreta, improvizacija pesama.
SADRŽAJ, PLAN I PROGRAM RADA MUZIČKOG VASPITANJA U
PREDŠKOLSKOM UZRASTU

Plan i program svih uzrasnih grupa podrazumeva sledeće oblasti rada: (Vukomanović,
1985)
• muzičko izvođenje (pevanje, sviranje i izvođenje muzičkih igara)
• slušanje muzike
• dečje muzičko stvaralaštvo
ORGANIZACIJA MUZIČKIH AKTIVNOSTI

Usmerena aktivnost se sastoji iz tri međusobno povezane celine: uvodnog, centralnog i

završnog dela. U uvodnom delu aktivnosti vrši se emocionalna priprema dece. Neophodno
je pripremiti prijatnu atmosferu, motivisati i zainteresovati decu za usvajanje novih
sadržaja. To se postiže razgovorom, korišćenjem igračaka i očiglednih sredstava.
U mlađoj, srednjoj i starijoj uzrasnoj grupi, muzička aktivnost se održava jednom nedeljno,
dok se uvežbavanje i utvrđivanje muzičkih sadržaja vrši i kroz slobodne aktivnosti. U svim
grupama zastupljene su pesme, muzičke igre, kompozicije za slušanje, koje se odabiraju u
skladu sa psihofizičkim sposobnostima dece određenog uzrasta. Trajanje muzičkih
aktivnosti je različito, u zavisnosi od uzrasta dece.
Muzičko vaspitanje i obrazovanje u predškolskim ustanovama treba da doprinese
muzičkom ali i svestranom razvoju ličnosti deteta. Ono treba da bude u službi „najvažnijih
razvojnih i pedagoških ciljeva, a da istovremeno za dete predstavlja izvor zadovoljstva,
uživanja i estetskih doživljaja“ . Prva muzička iskustva koja deca proživljavaju i stiču u
krugu porodice i u predškolskim ustanovama, od neprocenjivog su značaja za njihov
muzički i opšti razvoj, prihvatanje muzike i formiranje odnosa prema njoj. U predškolskim
ustanovama muzika je zastupljena ne samo kroz muzičke aktivnosti već i pri jutarnjem
prijemu dece u vrtić, tokom obroka, pri uspavljivanju ili izvođenju raznih drugih aktivnosti.