Düsturu,vahidi və s. sürtünmə əmsalı Fərz edək ki, qazın laminar axınında sürət OX istiqamətində azalır. Bu qazın bərk sədd (divar) yaxınlığında axan zaman ola bilər.
Qazın iki qonşu layının toxunduğu S səthindən məsafəsindəki sürətin
qiymətini və (V3) işarə edək. Aydındır ki, bu sürət molekulların xaotik hərəkəti ilə toplanacaqdır və üst layın molekullarınin impulsu alt layın molekullarınkından çox olacaqdır. Üst layın molekulları xaotik hərəkət prosesində aşağı, alt layın molekulları isə yuxarı öz hərəkət miqdarını daşıyacaqdır ki, nəticədə üst layın axın layı azalacaq, alt layınki isə artacaqdır. Nəticədə laylar arasında daxili sürtünmə yaranır. Bu sürtünmə qüvvəsi F, səthinə eləcədə axın sürəti boyunca yönəlir. Bu halda daşınan fiziki kəmiyyət, molekulun istilik miqdarıdır, yəni:
Onda molekulların konsenrasiyasını qazın bütün həcmində sabit
hesab etmək olduğundan :
Köçürmə tənliyindən alırıq ki,
Bu daxili sürtünmə tənliyi və ya Nyutonun
qanunu (tənliyi) adlanır. Burada mütənasiblik əmsalı n - daxili sürtünmə əmsalı (özlülük) adlanır. Ancaq təqdimatımızda qazların daxili sürtünməsindən bəhs etməliyik olduqda olur
olduğundan, istilik keçirmə
əmsalı kimi, - daxili sürtünmə əmsalı da təzyiqdən asılı deyil, seyrədilmiş qaz halından başqa (onda qabın ölçülərindən böyük olur) Normal şəraitdə oksigen üçün
Yekunda köçürmə əmsalları
olan D, , (diffuziya, istilik keçirməsi və daxili sürtünmə əmsalları) arasındakı münasibəti uyğun ifadələrin müqayisəsindən alarıq Ədəbiyyat
Abaszadə A. Molekulyar fizika və istilik. Bakı, Maarif, 1967,
346 s. 4. Кикоин А.К., Кикоин И.К. Молекулярная физика. Москва, Наука, 1976, 478 с.