PRIRODA

EMOCIJA
 4 komponente emocije

Subjektivni doživljaj Biološka Fiziološka aktivacija

Kognicija Osećaji pobuđenost Telesne promene
Fenomenološka svesnost Motorne reakcije

EMOCIJ
E

Cilju usmerena motivacija Socijalna komunikacija

Socijalno-
Funkcionalni aspekt Svrha Važni događaj Facijalna ekspresija
ekspresivna Glasovna ekspresija
 Navedite 4 komponente ljutnje

Subjektivni doživljaj Fiziološka aktivacija

Biološka
Kognicija Osećaji pobuđenost
Telesne promene
Fenomenološka svesnost Motorne reakcije

LJUTNJ
A

Cilju usmerena motivacija Socijalna komunikacija

Socijalno- Facijalna ekspresija
Funkcionalni aspekt Svrha Važni događaj
ekspresivna Glasovna ekspresija
Emocije su kratkotrajni osećajno (subjektivno)- pobuđujuće (fiziološko)- svrhovito
(funkcionalno)- izražajni (ekspresivni) fenomeni koji nam pomažu da se prilagodimo
prilikama i izazovima s kojima se suočavamo tokom važnih životnih događaja.

Da li dajete prednost KOGNITIVNIM ili BIOLOŠKIM faktorima u emocionalnom procesu?

Osećaji
Kognitivni
procesi
Svrha
Važan
događaj Telesna
Biološki pobuđenost
procesi Socijalna
ekspresija
 BIOLOŠKA PERSPEKTIVA
Izard, Ekman, Panksepp
 Izard insistira na tome da se većina emocionalnog procesiranja životnih događaja odvijao automatski,
nesvesno i njima upravlјaju supkortikalne strukture.

 Ekman ističe da se emocije pojavlјuju vrlo brzo, kratko traju i mogu se dogoditi automatski/nenamerno.

 Za Pankseppa emocije proizilaze iz genetski određenih neuralnih krugova koji regulišu moždanu
aktivnost.

Dakle, izdvajaju se tri glavna nalaza:

Emocionalno stanje je teško verbalizovati.
Emocionalni doživlјaj može biti izazvan nekognitivnim procedurama kao što su električna stimulacija
mozga.
Emocija se pojavlјuju kod dojenčadi i životinja.
KOGNITIVNA PERSPEKTIVA
Lazarus, Scherer, Weiner

 Lazarus tvrdi da bez razumevanja važnosti potencijalnog uticaja događaja na dobrobit osobe
nema razloga za emocionalno reagovanje.
 Scherer se slaže s Lazarusom u tome da neka životna iskustva izazivaju emocije, dok ih druga
životna iskustva ne izazivaju.
 U svojoj atribuciskoj analizi emocija Weiner se usmerava na procesuiranje informacija koja se
odvija nakon što se životni ishod dogodi. Npr. nakon uspeha, verovanje da smo ga sami
uzrokovali proizvodi emociju ponosa, dok verovanja da je isti ishod uzrokovao prijatelј stvara
emociju zahvalnosti.
 DVA PRISTUPA EMOCIONALNOM
PROCESIRANJU
Procenjivanje
Socijalna kultura Korikalne
strukture Lični značaj PAR
Učenje pojedinca događaja ALE
Važan događaj LNI
Evolucija
Subkorikalne Trenutna
Učenje vrste strukture
(filogeneza) Automatska
reakcija na ISH
Čulne karakteristike ODI
događaja
 OSNOVNE EMOCIJE
 Prema Gray postoje 3 osnovne emocije: približavanja (radost), borbe ili bežanja (strah ili lјutnja) i inhibicije
(anksioznost).

 Trabasso i Stein ističu 4 emocije sreću, tugu, lјutnju i strah, jer su one vezane za životne događaje dobitka
(sreća), gubitka (tuga), prepreke (lјutnja) i nesigurnosti (strah).

 Ekman ističe 6 osnovnim emocija: strah, ljutnja, tuga, gađenje, sreća i prezir jer nalazi da je svaka od ovih
emocija povezana s univerzalnim (međukulturalnim) izrazima lica.

Svaki član srodno skupa emocija deli mnoge karakteristike osnovne emocije, njenu
fiziologiju, subjektivni osećaj, izražajne karakteristike.

Npr. ljutnja je osnovna emocija, ali uz ljutnju ovom skupu srodinih emocija treba
priključiti i neprijateljstvo, bes, gnev, zlovoljnost, zamerenje, zavist, frustraciju.
SREĆ
A STRA
H
TUGA
GAĐENJ
E

LJUTNJ IZNENAĐEN
A JE
FILM
ASPEKTI
EMOCIJA
Biološki aspekti emocija
podražaj----telesna reakcija---emocija

• Autonomni nervni sistem (neki događaji će izazvati: lupanje srca, ubrzano disanje, širenje zenica, dok
drugi neće).
• Specifični neuralni krugovi (1. traženje zanimljivih podražaja; 2. borba/beg; 3. inhibicija-paraliza kod
averzivnih događaja).
brzina neuralnog paljenja
iznenađenje strah interest

ljutnja

• Neuralna aktivnost uznemirenost

radost

1. Pokreta lica
vreme
2. Promene temp. lica
• Facijalna povratna informacija (subjektivni spekt emocije proizilazi iz 3. Promene žlezdanoj
aktivnosti lica
 Kognitivni aspekti emocija
procena---emocija---akcija

Procena uzrokuje emociju, a ne događaj sam po sebi!

• Procena (događaji koji nisu relevantni za nas ne stvaraju emociju)

• Znanje (procena potencijalne štete, koristi, prijatnosti). Primarna i sekundarna

• Atribucija (razlog kojim osoba objašnjava ishod)

Socijalni i kulturni aspekti
emocija
VEŽBA
Podele se u parove (jedna osoba pogađa, a druga
pokazuje). Biraju se brojevi sa liste A i B. A onda ili
liste C ili D

1. SREĆA 1. VERBALNO 1. LICE 1. VERBALNO

2. STRAH 2. NEVERBALN 2. TELO KONGRUENTNO
3. O 3. LICE I TELO 2. VERBALNO
IZNENAĐENJE INKONGRUENT
4. LJUTNJA NO
5. TUGA
6. GAĐENJE
A B C D