Professional Documents
Culture Documents
Risk Değerlendirme Eğitimi
Risk Değerlendirme Eğitimi
RİSK DEĞERLENDİRME
EĞİTİMİ
SELİN ARAS
ÇEVRE MÜHENDİSİ - İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI
SUNUM İÇERİĞİ
1 İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı
3
Yeni İsg Yaklaşımının
En Belirgin Özellikleri
Çalışanların Katılımı
4
Yasal olarak
Risk Değerlendirmesinin Yeri
4857 sayılı İŞ KANUNU
Madde 77
İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin
sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak,
araç ve gereçleri noksansız bulundurmak,
işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan
her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği
önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek,
işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki
riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve
sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve
gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek
zorundadırlar.
5
Yasal olarak
Risk Değerlendirilmesinin Yeri
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ
(89/391 EEC ÇERÇEVE DİREKTİF R.Gazete 09.12.2003/25311)
Madde 6
b) İşveren, sağlık ve güvenliğin korunması ile ilgili önlemlerin alınmasında
aşağıdaki genel prensiplere uyacaktır:
1) Risklerin önlenmesi,
2) Önlenmesi mümkün olmayan risklerin değerlendirilmesi,
3) Risklerle kaynağında mücadele edilmesi,
4) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için, özellikle işyerlerinin tasarımında, iş
ekipmanları, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen gösterilmesi,
özellikle de monoton çalışma ve önceden belirlenmiş üretim temposunun
hafifletilerek bunların sağlığa olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi,
5) Teknik gelişmelere uyum sağlanması,
6) Tehlikeli olanların, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanlarla değiştirilmesi,
7) Teknolojinin, iş organizasyonunun, çalışma şartlarının, sosyal ilişkilerin ve
çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan genel bir önleme
politikasının geliştirilmesi,
8) Toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik
verilmesi,
9) İşçilere uygun talimatların verilmesi
6
Yasal olarak
Risk Değerlendirilmesinin Yeri
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ
(89/391 EEC ÇERÇEVE DİREKTİF R.Gazete 09.12.2003/25311)
Madde 9
1) İşveren; işyerinde risklerden özel olarak etkilenebilecek işçi
gruplarının durumunu da kapsayacak şekilde sağlık ve güvenlik
yönünden risk değerlendirmesi yapar.
7
Tehlike ve Risk Kavramları
Tehlike midir ?
Risk midir?
8
Tehlike ve Risk Kavramları
Bu durum için
köpek balığı
sadece bir
TEHLİKEDİR.
Suya
girerseniz
köpek balığı bir
RİSK olur.
RESİMDE BAŞKA TEHLİKE VAR MIDIR ?
9
Tehlike ve Risk Kavramları
10
TEHLİKE NEDİR?
İnsanların yaralanmasına,
hastalanmasına,malın veya
malzemenin hasar
görmesine,işyeri ortamının
zarar görmesine veya
bunların gerçekleşmesine
sebep olabilecek kaynak
veya durum. (TS 18001)
12
RİSK DEĞERLENDİRMESİ NEDİR?
14
TEHLİKENİN BÜYÜKLÜĞÜ ile
UZMANLIK İHTİYACI ARASINDAKİ İLİŞKİ
TE HLİ KE
15
TÜRKİYE’ DE
Her 3-4 dk’ da bir iş kazası oluyor
17
İŞ KAZASI SEKTÖREL DAĞILIMI
2010 yılı SGK Kayıtları
18
DÜNYADA
Her yıl ortalama;
270 Milyon iş kazası olmaktadır
160 milyon kişi meslek
hastalığına tutulmaktadır.
UZUV KAYIPLI
VEYA ÖLÜMLÜ
KAZA
1
YARALANMALI
29 KAZA
RAMAK KALA
300 HASARSIZ
OLAY
20
Risk değerlendirmesi
ne zaman yapılmalıdır?
İşyerinde, daha önce hiç risk değerlendirmesi yapılmamış
olması ve çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyebilecek
aşağıda belirtilen önemli değişikliklerin olması durumunda,
risk değerlendirmesi yapılması gereklidir:
22
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
BEŞ temel adımdan oluşur
EVET
1.ADIM Bu konuda
TEHLİKELERİ TANI elinizdeki
kaynakları
takip edin
Tanımladığınız tehlikelerle ilgili olarak herhangi bir mevzuat,
standart, rehber veya madde güvenlik bilgi formu var mı ?
2.ADIM
5.ADIM HAYIR RİSKLERİ
İZLE VE TEKRAR ET
DEĞERLENDİR
4.ADIM 3.ADIM
KONTROL TEDBİRLERİNİ KONTROL TEDBİRLERİNİ
UYGULA BELİRLE
23
TEHLİKE RİSK
24
TEHLİKE KAYNAKLARI
1-Kişiye bağlı faktörler
Güvensiz çalışma yöntemi
Eğitim ve bilgi noksanlığı
Yaş ve cinsiyet
İlgisizlik
Bedenin işe uyumsuzluğu
Aile düzeni
Psikolojik faktörler
Beslenme yetersizliği
25
2-Yönetime bağlı faktörler
1. Yönetimin İş Sağlığı ve Güvenliği
politika ve hedefinin olmaması veya
eksikliği
2. İşletmede sağlık ve güvenlik
organizasyonunun bulunmaması,
çalışma yöntemleri ve etkinliğinin
değerlendirilmemesi
3. Yapılacak sağlık ve güvenlik
yatırımlarına finansman sağlamama,
önemsememe ya da öncelikli
görmeme
4. İşyerinde yapılan çalışmanın doğru olarak düzenlenmemiş olması;
a- Çalışma saatleri (sürenin uzunluğu, vardiyalı çalışma, kısmi süreli
çalışma vb.)
b- Rotasyon yapılmaması
c- Çalışanın statüsü (kısmi süreli çalışan, kaçak çalışan, sendikalı
çalışan/çalışmayan)
26
3- İşyerinin bulunduğu bölgeye bağlı
faktörler
Heyelan veya göçük
Sel baskını
Çığ düşmesi
Deprem
Yangın (çevreden gelecek)
Meteorolojik şartlar (fırtına,
kasırga, vb.)
Yıldırım düşmesi
Sabotaj
27
4- Hatalı veya eksik planlamaya bağlı
faktörler
28
5- İşletme ile ilgili faktörler
A. Fiziksel Tehlikeler
Titreşim
Gürültü
Yetersiz havalandırma
Aşırı ısı, nem ve hava
hareketleri
Yetersiz veya aşırı
aydınlatma
29
5- İşletme ile ilgili faktörler
B. Kimyasal Tehlikeler
Toksik gazlar, organik sıvıların
buharları, ergimiş haldeki
metal gazları
Radyasyona maruz kalma
Asitler, bazlar nedeniyle yanma
İnert, toksik, kansorejonik,
alerjik, vb. tozlar
30
5- İşletme ile ilgili faktörler
C. Elektrikli Çalışmalardaki
Tehlikeler
Topraklaması yapılmamış tezgahlar veya
el aletleri
Topraklamanın belli periyotlarla
kontrolünün yapılmaması
Elektrik ve aydınlatma tesisatının
periyodik kontrolünün yaptırılmaması
Hatalı onarılmış el aletleri
Yetkisiz kişilerin müdahale etmek
istemesi
Kırık, yıpranmış el aletleri
Koruyucu baret, eldiven, çizme, ıstaka
veya tabure gibi kişisel koruyucuların
bulunmaması
Zeminin yalıtılmaması
Yüksek gerilim ile çalışmada gerekli
kurallara uyulmaması
31
5- İşletme ile ilgili faktörler
D. Mekanik Tehlikeler
Makine ve tezgahın ezen, delen, kesen,
dönen operasyon koruyucusunun
bulunmaması
Preslerde çift el kumanda kullanılmaması
Preslerde ayak pedalı koruyucusu
olmaması
Transmisyon kayışlarının koruyucusunun
takılmamış olması
Makine ve tezgahı tehlike anında
durduracak acil durdurma butonun
bulunmaması
Yetersiz ve uygun olmayan makine ve
koruyucu teçhizat
Yetersiz uyarı sistemleri
Düzensiz ve dağınık işyeri ortamı
Makinelerin, kaldırma aletlerinin,
kazanların kontrollerinin yapılmaması
32
5- İşletme ile ilgili faktörler
E. Güvensiz Davranışlar
Makine veya tezgahlarda çalışırken koruyucu teçhizatın
devre dışı bırakılması
Baret, gözlük, siper, maske vb. kişisel koruyucuların
kullanılmaması
Aşırı yük kaldırma
3m’ den yüksek malzeme istifleme
Etiketlenmemiş veya yetersiz etiketlenmiş malzeme
Gereken uyarı, ikaz işaret ve yazılarının konmamış olması
Güvenlik kartı olmayan kimyasalla çalışma
İşe yeni başlayan işçiye çalıştığı işle ve iş sağlığı güvenliği
konularında eğitim vermeden çalıştırma
Belli aralıklarla işçilere iş sağlığı ve güvenliği konularında
eğitim verilmemesi
Yeterli ikaz vermeden araçların çalıştırılması veya
durdurulması
33
5- İşletme ile ilgili faktörler
E. Güvensiz Davranışlar
Elektrik kesilmeden teçhizat üzerinde
onarım
Onarım esnasında şalter veya beklenmedik
bir harekete karşı güç düğmesinin emniyete
alınmamış olması
Çalışır haldeki teçhizatın yağlanması,
temizlenmesi, ayarlanması,
Depo ve konteynırların tam olarak boşaltılıp
temizlenmeden üzerinde onarım ve kaynak
yapılması
Yüksekten atlama
Parlama, patlama ve yangın ihtimali olan
yerlerde elektrik tesisatının exproof
olmaması
Parlama patlama tehlikesi olan yerlerde
sigara içilmesi
Yükleme ve boşaltma işlemlerinin uygun
yöntemle yapılmaması
Malzemelerin, makinelerin ve teçhizatın
uygun yerleştirilmemesi
34
5- İşletme ile ilgili faktörler
F. İşyeri Ortamından Kaynaklanan
Tehlikeler
İşyeri zemini
Yetersiz geçitler
Yetersiz çıkış yerleri
Yetersiz iş alanı
Düzensiz işyeri
Merdivenlerde korkuluk
olmaması
Duşların ve tuvaletlerin
çalışır durumda veya temiz
olmaması
35
36
orklift ve malzemeler
alışanların üzerine düşebilir,
ümcül kaza ve ağır yaralanmalar
abilir. 37
Boya yapan kişi kafası üzerine düşebilir, ağır yaralanmalar olabilir.
38
İskelede devrilme ve
kırılma meydana
gelebilir,
Çalışan kişinin ayağı
kayabilir, elektrik
çarpabilir.
Bunların sonucunda
ölümcül kaza meydana
gelebilir.
39
Kepçe operatörünün yanlış bir hareketi,
kamyon üzerindeki kişinin ağır yaralanmasına
veya ölümüne sebep olabilir. 40
Farkı görün işte…..
Yorumu siz yapın
41
Aşırı, dengesiz ve
emniyetsiz yükleme
42
Kayma sonucu yaralanma olabilir.
43
Gözler kaynak esnasında etkilenebilir,
Kaynak dumanı nefes almakta güçlük ve yüzde yanma oluşturabilir.
Malzemeyi tutan kişinin elinde hafif yanıklar oluşabilir.
44
Yüksekte çalışma…..
Ölümcül kazalar oluşabilir.
45
KÜÇÜK YAŞTA İŞÇİ ÇALIŞTIRMA
46
YANLIŞ VE EKSİK KULLANILAN KİŞİSEL KORUYUCULAR
47
Yorumu size bırakıyorum 48
Sağ tekerlek yok Yetersiz Aydınlatma
51
Kaynak tüpleri korumasız durumdadır
ve başlıkları takılı değildir. 52
53
Ön Koruma Sacları Takılı Değildir
Nitel Nicel
(Kalitatif) (Kantitatif)
Ön Tehlike ETA
Değerlendirmesi Olay Ağacı
Analizi
FMEA
57
GENEL RİSK KONTROL
YÖNTEMLERİ
KKD (Kişisel Koruyucu Donanım)
Eğitim Tehlikelerin ve
risk faktörlerinin Uyarı levhaları
kaynağında yok
edilmesi
Acil durum planlaması
Performans ölçüm ve
ve tatbikatı
izleme
R = Ş x F x O
Şiddet (Ş):
Tehlikenin ortaya çıkması durumunda oluşacak zararın büyüklüğü,
şiddeti.
Olasılık (O):
Tehlikenin ortaya çıkma potansiyeli.
Önemli Not:
Tehlikeleri her zaman şiddet, frekans, olasılık sırası ile
puanlayın. Bu riskleri küçümsemenizi önler.
Kinney Metodu ile Risk Değerlendirme
Risk Düzeyinin Tahmin Edilmesi
Önemli Not:
Rutin faaliyetlerde “Frekans” işin yıl içindeki yapılma
sıklığıdır.
Rutin olmayan faaliyetlerde “Frekans” işin yapılış süresi
boyunca faaliyetin yapılma sıklığıdır.
Yüksek Risk
200 R < 400
Kısa dönemde iyileştirilmelidir. (Birkaç ay içinde)
Önemli Risk
70 R < 70
Uzun dönemde iyileştirilmelidir. (1 yıl içinde)
Olası Risk
20 R < 70
Faaliyet, gözetim altında uygulanmalıdır.
66
Umutlanmak; "HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRAMA"
riskini
67