SUNAN: DILA ÇELIKTENI

TÜRKIYE’DE
ARAZI
yapısı
 Heyelan Nedir?

Heyelan ya da toprak kayması ,zemini kaya veya yapay

dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yer
çekimi,eğim,su ve benzeri kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve
dışa doğru hareketine verilen isimdir
 Heyelanı Hangi Faktörler Nasıl Etkiler?
1 Su
2-Eğim
3-Yer Çekimi

1)Su Heyelanı Nasıl Etkiler?

Yağmur ve kar suyu tabakaların içine sızarak zeminin (toprağın) ağırlığının

büyük oranda artmasına neden olur. Heyelan toprağın ağırlığı ile doğru orantılı
olduğu için yağışın ve toprağın içine sızan suyun artması kayma miktarını
arttırır.
 2)Eğim Heyelanı Nasıl Etkiler?
Eğimlerin fazla olduğu sahalarda heyelan riski artmaktadır. Bazı
sahalarda fay yamaçları dik eğimlerin oluşmasına neden olarak
heyelanları kolaylaştırırlar.

3)Yer Çekimi Heyelanı Nasıl Etkiler?

Yer çekimi toprak kaymasının ana nedenidir. Zayıflayan zeminde
yamaç üzerindeki kütleler yer çekimine bağlı olarak aşağıda çekilir.
 Heyelanlar Neye Yol Açar?

Türkiye’de kütle hareketlerinin özellikle de heyelanların, ortaya çıkardığı kayıplar son

derece de önemlidir. Hemen her yıl ülkemizin pek çok yerinde görülen heyelanlar, çok
sayıda can ve mal kayıplarına yol açar. Bu kayıpların başında ise telafisi mümkün
olmayan insan kayıpları gelmektedir.
Heyelanların neden olduğu tarımsal hasarlarda oldukça fazladır. Tarla, bağ ve bahçeler
ile üzerinde ekili bulunan ağaç ve bitkiler heyelanla sökülerek yamaç aşağı
taşınabilmektedir. Bu olay sırasında toprak karıştığı için, Bitki –toprak ilişkisi
bozulmakta, ürünler yerlerinden sökülerek tahrip olmaktadır
 Türkiye’de Heyelanlar En Çok Nerede Görülür?

Ülkemizde değişik zamanlarda farklı doğal afetler sıkça görülmektedir. Bunlar arasında depremler,
su baskınları ve heyelanlar en çok görülen doğal afetlerdir. Son yıllarda önemli doğal afetlerden biri
olarak kabul edilen heyelandan, oluşma sıklığı ve verdiği zararlar açısından en fazla etkilenen bölge
Doğu Karadeniz bölgesidir. Doğu Karadeniz Bölgesinde heyelanların fazla olmasının nedeni; yağışın,
yamaç eğiliminin ve killi kayaçların fazla olması ile bazı kesimlerde ana kayayı oluşturan tabakaların
yamaç eğimine paralel uzanmasıdır. Yamaç eğimine paralel uzanan tortul tabakalar, heyelan
oluşumunu kolaylaştırır. Kar erimelerinin etkisiyle heyelan olayları ilkbahar mevsiminde yoğunlaşır.
Heyelanlar sonucunda bölgedeki tarım alanları, yollar ve yerleşim birimleri sık sık zarar görür
Türkiye Heyelan Haritası
 Heyelanı Engellemek İçin Neler Yapmalıyız?

• Heyelan riskini azaltmak için arazi çalışmaları yapılmalı, risk olan bölgelerde yerleşimden uzak
durulmalı.
• Risk olan yamaçlarda doğal denge bozulmadan drenaj kanalları açılmalı, tabakların fazla su
alınması önlenmeli.
• Heyelan görülebilecek yamaçların eteklerine istinat duvarı inşa edilmeli.
• Bitki ve toprak örtüsü korunmalı.
 Erozyon Nedir?

Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunun üzerindeki toprakların, başta

akarsular olmak üzere türlü dış etkenlerle aşındırılıp, yerinden koparılması,
bir yerden başka bir yere taşınması ve biriktirilmesi olayına denir.
 Erozyonun Zararları Nelerdir?

• Toprağın verimini düşürür.

• Çölleşmeye sebep olur.
• Suları kirletir.
• Ürün kalitesini düşürür.
• Toprak ve arazi kaybına neden olur.
• Toprakların su depolama gücünü azaltır.
• Toprağın işlenmesini güçleştirir.

-
 Türkiye’de Erozyon En Çok Nerede Görülür

İç Anadolu Bölgesi erozyon şiddetinin en yüksek olduğu bölgedir. Bu bölgemizde erozyonun

şiddetli olmasında, orman alanlarının büyük ölçüde tahrip edilmesi, yerine gelişen step bitki
örtüsünün toprak kaybını önleyememesi, nadaslı buğday tarımının yapılması ve mera
alanlarındaki aşırı otlatma önemli etkenlerdir.
 Erozyonu Engellemek İçin Ne Yapmalıyız?

• Mevcut bitki örtüsü korunarak ağaçlandırma yapılmalıdır.

• Eğimli tarım alanlarında tarla eğime paralel sürülmeli ve taraça (seki) yapılmalıdır.
• Nöbetleşe tarım yöntemi uygulanmalı
• Otlaklarda erken ve aşırı otlatma yapılmamalıdır.
• Baraj gölü yamaçları ağaçlandırılmalıdır