CANLILARIN ORTAK

ÖZELLİKLERİ
Deniz Polat
9/A
108
İÇİNDEKİLER

• Canlıların ortak özellikleri

Canlıların ortak özellikleri
• Hücresel Yapı
• Beslenme
• Solunum
• Boşaltım
• Hareket
• Uyarılara Tepki
• Metabolizma
• Homeostazi
• Uyum
• Organizasyon
• Üreme
• Büyüme ve Gelişme
1. Hücresel Yapı
Hücreler yapısal olarak ikiye ayrılır:

• Prokaryot: Tek hücreli canlılardır.

Örnek: bakteri ve arke

• Ökaryot: Tek veya çok hücreli canlılardır.

Örnek: protistler, bitkiler ve mantarlar.

-Prokaryot canlıların zarla çevrili organelleri ve çekirdekleri yoktur.

Ökaryot canlıların ise zarla çevrili organelleri ve çekirdekleri vardır.

2. Beslenme
• Üretici (ototrof) canlılar: kendi besinini kendi üretebilen canlılardır.

• Örnek: bitki

• Tüketici ( heterotrof) canlılar: Besinlerini dış ortamdan hazır alan canlılardır.

Örnek: hayvanlar ve mantarlar.

2. Beslenme
• Üretici canlılar besinlerini iki
yöntemle üretirler.
Fotosentez Kemosentez
• Karbondioksit,su • İnorganik
ve güneş ışığı madde,
kullanılarak karbondioksit ve
besin elde su kullanılarak
edilmesine denir. besin elde
edilmesine denir.
3. Solunum
Besin maddelerini parçalayarak yaşamsal faaliyetlerde kullanmak için enerji sentezlemektir.

• Oksijensiz solunum: Sitoplazma enzimlerinin kullanılarak ATP sentezlenir.

• Oksijenli solunum: Oksijenle besinlerin parçalanmasıyla ATP sentezlenir.

 4. Boşaltım
• Canlıların vücudunda oluşan atık maddelerin hücreden veya vücuttan atılmasıdır. Boşaltım olayı
canlıdan canlıya farklılık gösterir.

• Bitkilerde terleme, damlama, yaprak dökümü

• Hayvanlarda sindirim sistemi, terleme, boşaltım sistemi ve solunum ile yapılır

• Kontraktil koful tatlı sularda yaşayan tek hücreli canlılarda fazla suyun boşaltılmasını sağlar.
5. Hareket
• Canlılar çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için hareket ederler. İki şekilde görülür.

• aktif hareket: hayvanlarda ve tek hücreli canlılarda görülür.

Yalancı ayak=amip

Kamçı= öglena

Siller= paramacium

• pasif hareket: bitkilerde görülür.

Durum değişimi ve yönelim hareketidir.

6. Uyarılara Tepki
Canlılar iç ve dış ortamlardan gelen uyarılara tepki verir.

• Öglena= Fotosentez için ışığa yönelir.

• Venüs sinekkapan= böcek konduğu zaman yapraklarını kapatır.

• Sıcak bir cisme dokunulduğunda elin çekilmesi.

7. Metabolizma
Organizmadaki yapım ve yıkım tepkimelerinin tamamı metabolizmadır.

• anabolizma= Küçük moleküllerin birleşerek büyük moleküller oluşturmasıdır.

Örnek: Fotosentez ve protein sentezi

katabolizma= Büyük moleküllerin parçalanarak küçük moleküllere ayrılmasıdır.

Örnek: sindirim ve solunum

8. Homeostazi
İç denge anlamına gelir.

Değişen çevre şartlarına rağmen iç ortamın sabit tutulmasıdır.

• vücuttaki asit ve baz dengesinin ayarlanması.

• vücut sıcaklığının ayarlanması.

9. Uyum ( adaptasyon)
Bir canlının yaşadığı yerde hayatta kalma ve üreme şansını arttıran özelliklere denir.

• Kutuplarda yaşayan canlıların kürk renginin beyaz olması

• Kurak ortamda yaşayan kaktüslerin yapraklarının diken şeklinde olması

• Kurak ortamda yaşayan develerin sırtlarında yağ depo etmeleri.

• Sucul kuş ve kurbağalarda perdeli ayak

10. Organizasyon
Tüm canlılar bir organizasyona sahiptir.

• Amip= solunum, boşaltım, beslenme faaliyetleri aynı hücrede gerçekleşir.

• Çok hücreli canlılarda özelleşmiş hücreler tarafından yapılır.

• Hücre - doku - organ - sistem - organizma

11. Üreme
Canlıların nesillerini devam ettirmek için yeni bireyler oluşturmasıdır.İki çeşittir;

• eşeysiz üreme: ana bireyden aynı kalıtsal özellikte yavru oluşur.

Kalıtsal çeşitlilik yoktur.

• eşeyli üreme: dişi ve erkek bireye ait üreme hücrelerinin birleşmesi ile oluşur.

Kalıtsal çeşitlilik vardır.

12. Büyüme ve gelişme
• Büyüme

-Tek hücreli canlılar: Sitoplazmanın kütle ve hacim olarak artmasıdır.

-Çok hücreli canlılar: hücre sayısı ve hacminin artmasıdır.

•Gelişme

Canlının sahip olduğu yapıların zamanla büyüyüp olgunlaşmasıdır.

Yeni doğan bebeğin kilo alması= Büyüme

Emeklemesi= gelişme
KAYNAKÇA
• Ders kitabı
• Ders defteri
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER