พยาบาลผู้ใช้บริการที่มีภาวะแทรกซ้อนในร

ที่ 1ของการคลอด
Vasa previa Uterine rupture

อาจารย์ มณิสรา ห่วงทอง

 วัตถุประสงค์
ความหมาย สาเหตุของภาวะ Vasa previa และ Uterin
พยาธิสภาพ หรือสาเหตุ อาการและอาการแสดงได้
ผลกระทบหรืออัตรายของภาวะแทรกซ้อน ได้
หลักการรักษาได้
พยาบาลได้
 Vasa previa
ความหมาย
ภาวะที่มีหลอดเลือดของทารกอยู่บนเยื่อถุงน้ำคร่ำ (Chorion)
ทอดผ่านปากมดลูกด้านใน (Internal os)
และอยู่ต่ำกว่าส่วนนำทารก
 Vasa previa

อุบัติการณ์ 1: 2,000 - 2,500

 Vasa previa สัมพันธ์กับ
# Velamentous insertion
# Placenta succenturiata
with low-lying
# Bi-lobe placenta
#2nd trimester with low-
lying/P. previa
# Multiple prenancy พบ
มากกว่าครรภ์เดี่ยว 4-5 เท่า
# IVF พบ 1:300
#Hx:Ut. Surgery or D&C
or C/Section
 การวินิจฉัย
• PV /speculum พบหลอดเลือดบนเยื่อ
หุ้มทารก

• อัตราการเต้นจะพร้อมกับการเต้น
ของ FHS และเมื่อกดเส้นเลือดอัตรา
การเต้นจะมีการเปลี่ยนแปลง
พบsinusoidal pattern
 แนวทางการรัก
การวินิจฉัย
(ต่อ)
แตกแล้ว มีเลือดปนออก คลอดทันที
มากับ AF
ตรวจเลือดจากช่องคลอด ทำ เป็ นเลือดลูก
Wright stain, Apt test, Acid
elution test พบเม็ดเลือแดง
ตัวอ่อน บ่งชี้ว่าเป็ นเลือดของ
ทารก
Color doppler ทางช่องคลอด
(Transvaginal ultrasound)
แสดงตำแหน่งของ fetal
vessel
มดลูกแตก (Uterine rupture)
การฉีกขาดหรือทะลุของมดลูกขณะตั้งครรภ์ ขณะเจ็บครรภ์หรือขณะคลอด
จะต้องเป็ นการตั้งครรภ์ภายหลังเดือนที่ 7 (28 wks) จึงเรียกว่า มดลูกแตก
อุบัติการณ์
- 1: 100-1:3,000
- VBAC (Low transverse c/section)
แตก = 8 %
ปริหรือแยก = 0.2-0.5 %
 ลักษณะ 1. แตกทั้งหมด 2. แตกบางส่วน 3. ปริ

การแตกruptured (แตก
1.Complete
ทั้งหมด)
– ถุงน้ำแตก มีการแตกของ
เยื่อบุมดลูก 3 ชั้น และทะลุ
เยื่อหุ้มผนังช่องท้อง
(Visceral peritoneum)
เข้ามาในช่องท้อง
ทารกและรกหลุดออกมา
อยู่นอกมดลูก
 2. Incomplete ruptured (แตกบางส่วน) – ถุงน้ำไม่แตก ผนังชั้นนอก
ของมดลูกยังคลุมตัวทารก และยังมีเยื่อหุ้มผนังช่องท้องอยู่
3. Dehiscence (ปริ) - เยื่อหุ้มทารกยังไม่ฉีกขาด ทารกยังอยู่ในมดลูกตาม
ปกติ แผลผ่าตัดไม่แยกหมดตลอดแนวยาว เลือดจะไม่ออกหรือออกไม่
มาก เพราะแผลจะค่อยๆแยกออกช้าๆ แต่เมื่อมี LP หรือทำหัตถการ แผล
ที่แยกอาจแตกออกเมื่อไรก็ได้
 สาเ
หตุ
ตามลักษณะการแตก
1. มดลูกแตกเอง (Spontaneous
rupture)
2. มดลูกได้รับการกระทบ
กระเทือน
(Traumatic rupture)
3. มดลูกแตกจากรอยแผลเดิม
(Rupture of previous
uterine scar)
1
มดลูกแตกเอง พบ 1:15,000 - แบบ complete rupt. รุนแรงมาก
-ตั้งครรภ์หลังๆ (Para =7 เสี่ยงสูงถึง 20 เท่า)
-อายุมาก
-ได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกพบ 10:1,000
-CPD
-Malposition/
malpresentation
-Hydrocephalus
-Multiple preg.
-Polyhydramnios
2
มดลูกแตกจากการกระทบกระเทือน
- อุบัติเหตุ
- สูติศาสตร์หัตถการ เช่น ECV,
F/E, Fundal pressure, คลอดท่าก้น ล้วงรก
ขูดมดลูก
3
มดลูกแตกจากรอย
แผลเดิม พบ 1:120-250
- Previous C/Section
*Classical > Low transverse
มดลูกแตกจากการทำ Fundal pressure
มดลูกแตกจากรอยแผล C/Section แผล C/Section
Low transverse

Low transver seincision

แตกที่ Lower ut. segment

#แตกระยะเจ็บครรภ์

Classical incision

Classical –รุนแรง& เสีย

เลือดมากกว่า
แตกที่ส่วน body
#แตกก่อนเจ็บครรภ์
Low vertical incision
 อาการและอาการแสดง
ก่อนมดลูกแตก (Threatened ut.rupture)
1. ปวดบริเวณเหนือหัวเหน่า
2. กระสับกระส่าย กระวนกระวาย ชีพจรเบาเร็ว หายใจไม่สม่ำเสมอ
3. U/C ไม่สัมพันธ์กับความก้าวหน้าของการคลอด
4. Bandl’ s ring

5. PV – Cx บวม สูงขึ้น มี caput ไม่มีความก้าวหน้าของ

การคลอด
6. FHS ไม่สม่ำเสมอ
7. อาจมีเลือดออกทาง
ช่องคลอด
หลังมดลูกแตก
1. ปวดท้องอย่างรุนแรง อึดอัด ปวด
ร้าวไปที่ไหล่
เกิดจากการระคายเคืองบริเวณกระ
บังลม
2. คลำพบส่วนของทารกชัดเจน
3. ถ้าแตกในระยะเจ็บครรภ์ อาการ
เจ็บครรภ์จะหายไป
4. รู้สึกว่ามีอะไรแยก
7. PV พบ station สูงขึ้นกว่าเดิม อาจ
คลำพบรอยแยก
8. Neurogenic/Hypovolemic shock
-Severe pain
- Restless
- Hypotension
- ชีพจรเบาเร็ว
- เหงื่อออก ตัวเย็น
- หายใจไม่ออก
- หมดความรู้สึก
 การ
1. ประวัติ วินิจฉัย
2. อาการและ
อาการแสดง
การ
รักษา
1. แก้ไขภาวะ shock – ให้ IV fluid,O2
เตรียมให้เลือด
2. ผ่าตัด- ตัดมดลูก (Hysterectomy) / เย็บ
ซ่อมรอยขาด
3. ให้ ATB
4. เสียชีวิต – Support จิตใจ
 การ
พยาบา
- ค้นหาปัจจัยส่งเสริมให้เกิดภาวะ
ล
มดลูกแตกและป้ องกัน
- สังเกต signs of ut. rupture
ต.ย. ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
-เสี่ยงต่อภาวะมดลูกแตกเนื่องจากเคย
ผ่าตัดคลอด
ทางหน้าท้อง
-เสี่ยงต่อภาวะ shock เนื่องจากเสีย
เลือดจากมดลูกปริหรือแตก
 จบ
แล้วคะ