KİTAPLAR

EKRANLARA KARŞI
EDA ERGÜL
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENİ
KİTAPLAR EKRANLARA KARŞI
• Ayın evreleri?
• Hücrenin yapısı?
• Öykü?

https://onlinekitapoku.com/hikaye-oyku/
https://oggito.com/kategoriler/oyku
Öğrenmek için
 ANLAMIYORUZ
ANLAMADIĞIMIZI FARK ETMİYORUZ
Neden?
ZİHNİYET BASİT İLETİLER GÖZ GEZDİRME
Nerede kalmıştım?
Zihin haritaları ile öğreniyoruz. Bir gerçeği sayfanın zihinsel
haritasında bir yere “yerleştirebilmek”, onu hatırlamamıza
yardımcı olur.

Bu aynı zamanda zihinsel bir çaba meselesidir. Bir sayfayı aşağı

kaydırmak, hareket etmeyen bir sayfayı okumaktan çok daha
fazla zihinsel çalışma gerektirir. Gözleriniz sadece kelimelere
odaklanmıyor. Siz sayfayı aşağı kaydırırken kelimeleri kovalamaya
devam etmeleri gerekir.
• Sayfayı kaydırdığınızda zihninizin okuduğunuzu anlamak
için çok fazla kaynağı kalmıyor.
• Okuduğunuz metin uzun veya karmaşıksa bu durum daha
da belirgin hale geliyor.
• Bir sayfayı aşağı kaydırırken beyniniz sürekli olarak
kelimelerin görünümünüzdeki yerleşimini hesaba katmak
zorundadır.
• Bu da bu kelimelerin iletmesi gereken fikirleri aynı anda
anlamanızı zorlaştırıyor.
Sanat metni? Öğretici metin?
Baron'un 2013 ile 2015 yılları arasında beş ülkeden 400'den fazla üniversite öğrencisiyle yaptığı araştırmada
%86 uzun metinleri okurken kitaptan okumayı,
%78 keyif için okurken kitaptan okumayı tercih etti.
%92 kitaptan okurken konsantre olmanın daha kolay olduğunu söyledi.
%85 ekrandan okurken başka işlerle de uğraştığını
%26 kitap okurken başka işlerle uğraştığını söyledi.
 o

Ekrandan Okumanın Neden Tercih ediliyor?

Çevrim içi materyalin büyümesi nedeniyle artan okuma miktarı okuma hızının
artması
Geliştirilmiş kaydırma yeteneği.
Okuyucular olarak sabrınızın değişmesi
Çoklu göreve izin vermesi

• Sonuçları
Dikkat dağınıklığı
Göz yorgunluğu
Baştan sona okumak yerine gözle taramak
Okuduğunu anlayamamak, öğrenememek
Reich, Yau ve Warschauer (2016), çok küçük çocuklarda (0-2 yaş)
tablet tabanlı e-Kitapların kullanımına ilişkin raporlarında, sesler,
animasyonlar ve oyunlar içeren geliştirilmiş e-Kitapların çocukların
dikkatini dağıtabileceği ve öğrenmeyi azaltabileceği yorumunu
yapmıştır. Bir yetişkinle kitap paylaşırken, e-Kitap okuma sırasındaki
konuşmalar genellikle platform hakkındayken, basılı kitap sohbetleri
daha çok kitap içeriği hakkındadır.
İYİ TARAFI YOK MU?
Okumaya başlamadan önce hazırlık yapın.
Odaklanın.
Okuma amacınızı belirleyin.
Yazarla tartışın, ona sorular sorun.
Not alın.
Dedelerimiz, ömürleri boyunca verimli arkadaş saydıkları ağacı her yerde arayıp yetiştirmiş, ona gönüllerinin en derin
sevgisini ve saygısını armağan etmişlerdir. Ağaçlarımız, halkımızın duyuşuna, düşüncesine girmiş, sinmiştir. Onlarda bizi, bizde
onları görmemek mümkün olmaz.
Ağaç kelimesi eski çağlardan beri dilimizde yaşamaktadır. Orhun Yazıtları’nda bile ağaçla karşılaşırız. Türk şiirinde ağaca karşı
derin bir ilgi görülür. Memleketimizde birçok yerin adı ağaçtan alınmıştır: Çamlıbel, Kirazlıyayla, Kırkağaç… Bunlar halkın
ağaca verdiği önemi gösterir. Bazı ağaçlarla ilgili yerlerin ayrıca bir tarihi de vardır: Göynük’teki “Beykavağı” adlı yere ad
verilmesinde Yıldırım’ın oğlu Süleyman’ın rolü olduğunu Âşıkpaşazade Tarihi yazar. Eskiden beri birçok Türk boyuna, birçok
kişiye ağaç adı verilmiştir. Yeni soyadı kanununa göre pek çoğumuz, soyadımızı ağaca bağlamış bulunuyoruz. Bu da gösteriyor
ki halkımız, ağaca karşı beslediği sevgiyi hâlâ yüreğinde yaşatmaktadır.
Ağaç, yalnız şairin belleğinde değil, halkın hayatında da bir andaç, bir nişandır. Çocuk doğduğunda, düğün yapıldığında, uzun
bir yolculuğa çıkılırken ağaç dikilir. Artık onun büyümesi için elden gelen yapılır. Ağaç boylandıkça hatıralar da içimizde
serpilir.
Pir Sultan Abdal’ın şiirlerinden birçoğu ağaç çağrışımları ve buluşlarıyla doludur: “Çiçek açar, domur domur dal verir / Kimi
uzar, birbirine el verir / Kimi meyve verir, kimi gül verir / Ağaçlar üstünde dillenir kuşlar”
Ağaca verilen değer bugün daha da artmıştır. İzinsiz ağaç kesmek yasaktır. Bu konuda bazı ülkelerde çok ağır cezalar
verilmektedir. Bizim memleketimizde ise halkımızın gönlünde derin bir ağaç sevgisi vardır. Onun bu sevgisi, modern ağaç
bilgisiyle ışıklanırsa yurdumuz kısa zamanda yemyeşil olacaktır.
SEÇMEK ZORUNDA MIYIZ?
Okuduğumuz amaca en uygun olanı seçmeyi öğrenmeliyiz.
Okuma, geleceğimizin en büyük umududur.
Basılı olarak olduğu kadar çevrim içi olarak da
derinlemesine okuyabilmek için her okuma stilinin en
uygun becerilerini kullanan ‘çift okuryazar' beyne sahip
olmayı öğrenmeliyiz.
ALINTILAR
Kitap: J. Cohn. Gözden Geçirme, Dalış, Yüzey: Dijital Okumayı Öğretme. West Virginia University Press, Haziran 2021, 288 S.

Rapor: N. Baron. Okumak İçin Ortam Önemlidir: Basılı ve Dijital Ekranlarla Öğrenme Hakkında Bildiklerimiz. K-12 Eğitimcileri
İçin Bir Rapor. 29 Nisan 2021.

Kitap: N. Baron. Şimdi Nasıl Okuyoruz: Baskı, Ekran ve Ses İçin Stratejik Seçimler. Oxford University Press, 24 Mart 2021, 304 S.

Günlük: Pablo Delgado ve Ark. Basılı Kitaplarınızı Atmayın: Medya Okumanın Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkileri Üzerine Bir
Meta-analiz. Eğitim Araştırmaları İncelemesi. Cilt 25 Kasım 2018, S. 23. Doi: 10.1016/J.Edurev.2018.09.003.

Dergi: L.M. Singer Ve P. Alexander. Kağıt Üzerinde ve Dijital Ortamda Okumak: Geçtiğimiz On yıllardaki Ampirik Araştırmaların
Ortaya Çıkardığı Şey. Review Of Educational Research, Cilt 20, 21 Temmuz 2017. Doi: 10.3102/0034654317722961.