Vizatim Me Kompjuter Autocad

You might also like

You are on page 1of 173

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD

Kl XII7_ 2022_23

Gjysëmvjetori I
Ars Ismail Dashi 2
Planprogrami:
• Tema1: Roli i AutoCAD – it në profesion dhe veprimet
përkatëse- Instalues Elektrik;24
• Tema2: veprimet themelore në 2D. -24
• Tema3: veprimet themelore në 3D.
• Tema4: veprime të caktuara për punë në Autocad.
• Tema5: kuotimet dhe tekste në Autocad.
• Tema6 vizatimi me AutoCAD i objektit specifik
• Tema7: Përgatitja vizatimit për printim (plotim).

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Formatet e vizatimit.
• Formatet e vizatimit për dokumentacionin teknik
përcaktohen sipas STN EN ISO 5457(01 3110).
Formatet bazë janë A0, A1, A2, A3 dhe A4. Një
format më i vogël krijohet duke ndarë një më të
gjatëfaqe të një formati më të madh (Fig).
Shenjat e formatit të
madhësive bazë [mm]
A0 841 x 1189
A1 594 x 841
A2 420 x 594
A3 297 x 420
A4 210 x 297
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Formatet A4 dheA3 1:10

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Moduli 1:Hyrje në AutoCAD

1.1 Ndërfaqja e përdoruesit –


1.2 – Navigimi
1.3 – Sistemet e koordinatave
1.4 – Njësitë matëse dhe shiriti i statusit
1.5 – Ruajtja e cilësimeve
1.6 – Përzgjedhja

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Ndërfaqja e përdoruesit –
në AutoCAD
 Templetet (shablonet)
 Përgatitja e vizatimeve dhe programit për punë
 zumimi
 Koordinatat (relative absolute)
 Linja e statusit
 Teknika ndihmëse të vizatimit(grid, snap, osnap,
ortho,...)

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Templete
 Templete është një "shabllon" – pjesërisht përgatiti
skedarin AutoCAD, i cili shërben për rregullim më të
shpejtë të dokumentit te pershtatur për përdoruesit.
 ekstensioni DWT
 Sistemi metrik: acadiso.dwt
 Sistemi amerikan acad.dwt

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Templete

Fig.1.4. Përgatitja e programit për punë


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Menytë dhe veglat në AutoCAD

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Fig. Menytë dhe veglat në AutoCAD
Dritare Komanduese (Command Line )

Në fundë të ekranit, mbi shiritin e gjendjes,gjindet një dritare


e vogël emri i së cilës është Dritare Komanduese (Command
Window). Këtu AutoCAD2000 i tregon përgjigjjet në
kërkestat tuaja. Tregohen tre rreshta me tekst. Në rreshtin e
fundit është mesazhi aktual, ndërsa dy më sipër paraqiten
meszhet e që janë vë në punë, ose në disa raste komponente
të mesazhit aktual që nuk mund të qëndroj në një rresht. Në
këtë çast në rreshtin e poshtëm është e paraqitur vetëm
mesazhi command: në këtë rast AutoCAD-i juve në këtë
mënyrë ju bënë
Fig. Menytë me dije se pret nga ju urdhëresën.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
dhe veglat në AutoCAD
Shiriti me vegla object
properties (cilësit e objekteve)

Shtresat(layers) si dhe folijat mundësojnë ndarjen e


informacioneve të ndryshme . AutoCAD-i mundëson
numër të pa kufizuar të shtresave. Kur punoni një
vizatim të ri shtresa aktuale është 0

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shiriti me veglat Draw (për vizatim)
N Emri Ç’bën dhe ekujvalenti në linjën
r komaduese
1 Line-Viza Krijon vija të drejta segmentesh: LINE
2 Construction Line- vija Krijon një vijë infinite : XLINE
ndimëse konstruktive
3 Multiline-vija të Krijon vija parlele multiple : MLINE
kombinuara
4 Polyline-vija të Krijon poliline dy-dimensionale : PLINE
përbëra(poliline)
5 Polygon-poligon Krijon poligon të rregullt polyline :
POLYGON
6 Rectangle-katërkëndësh Vizaton një katërkandësj kënddrejt
këndrejt polyline : RECTANG
7 Arc-hark Krijon një hark: ARC
8 Circle-rreth Krijon një rreth: CIRCLE

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shiriti me veglat Draw (për vizatim)
Nr Emri Ç’bën dhe ekujvalenti në linjën komaduese
9 Spline-lakore të lakushme Krijon lakore spline (NURBS) katrore ose
kubike : SPLINE
10 Ellipse-elipsë Krijon një elips ose një hark eliptik:
ELLIPSE
11 Inser Block- Futja e bllokut
12 Make Block - ndërtimi i bllokut Krijon një blok të defininuar nga objektet
që ju i zgjedhni : BLOCK
13 Point-pikë Krijon një pikë objekt: POINT
14 Hatch -shrafura Mbush një sipërfaqe të mbyllur ose objekte
të selectuar me mostra shrafura : BHATCH
15 Region Krijon një objekt regjion nga bashkësia e
zgjedhut të objekteve ekzistuse: REGION
16 Multiline Text -teksti në shumë krijon multiline text: MTEXT
rreshta

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shiriti me veglat Modifay(editim)
N Emri Ç’bën dhe ekujvalenti në linjën komaduese
r
1 Erase-fshirje,shlyerje Largon objektet nga një vizatim: ERASE
2 Copy Object -kopjimi i Dublikon objetet që ju i zgjidhëni : COPY
objektit
3 Mirror-pasqyrimi Krijon pasqyrimin e garfikës nga kopjimi i
objekteve: MIRROR
4 Offset-kopjimi paralel Krijon rrathë koncetrik,, vija parallele , dhe
lakore paralele: OFFSET
5 Array-matrica Krijon kopje të shumëfishta të objekteve në njësi
në një moster: ARRAY
6 Move-zhvendosje Zhvendos objektet në një distancë të specifikuar
në një drejtim të specifikuar: MOVE
7 Rotate-rrotullimi Zhvendos objektet rrethë një pike bazë( a base
point): ROTATE
8 Scale-shkalla(përpjesa) Rrit ose zvoglon objektet barabart në
drejtimetX, Y, dhe Z: SCALE
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Shiriti me veglat Modifay(editim)
N Emri Ç’bën dhe ekujvalenti në linjën komaduese
r
9 Stretch- Strecimi(ngjeshjen Zhvendos ose strecon objectet: STRETCH
ose tërheqjen)
10 Lengthen-zgjatja dhe Zgjat ose shkurton një objekt: LENGTHEN
shkurtimi
11 Trim- këputja ,prerje Këput objektet në cepin e premjes të definuar
nga një objekt tjetër: TRIM
12 Extend-vazhdimi deri në Zgjaton një objekt të takoj një objekt tjetër:
kufirin e dhënë EXTEND

13 Break- thyerja,ndarje (prerje Fshin pjesë nga objekti ose e ndan një objekt në
) dy: BREAK
14 Chamfer-prerje e Pret skajet e objekteve: CHAMFER
cepave(uljee cepave)
15 Fillet-rrumbulliksimi i Rrumbullakson cepat e objekteve : FILLET
cepave
16 Explode- Zbërthen (shpërthen ) një objekt të përbër në
Shpërthimi(zbërthimi) komponente objektesh të tij: EXPLODE

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Rregullimi i opsioneve
Shtypni butonin e djathtë të
miut për të shfaqur menunë
ndihmëse standard në
sipërfaqen e editimit, dhe pastaj
zgjidhni Options... për të hapur
kutinë e dialogut Options (fig. b).

E njëjta procedurë mund të zbatohet nga menyja Tools (fig.


a).Pas shikimit, shtypni OK ose butonin Cancel (Anulo) për
të hapur dialogun e konfigurimit opsione të ndryshme të
mbyllet. VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Rregullimi i opsioneve

Fig.1.4. Menyja rënëse “Tools" -a) dhe kutia e


dialogut "Options" me tab-in active “display" -b)
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Templete

Fig(). Sipërfaqja e punës eAutoCAD-it i skedarit


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

Drawing1.dwg të sapohapur
Rregullimi njësive matëse

Dialogu I Drawing Units (njësive të vizatimit) për zgjedhjen e


njësive matëse të gjatësisë dhe këndit dhe orientimin e
këndit
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Rregullimi njësive matëse

Fig O()Forma e rregullimit të njësive


matëse
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Templete
 Çdo dokument AutoCAD mund të ruhet si shabllon.
 Zakonisht në temeple vendosen elementet
standarde të vizatimit, të tilla si kornizat,
komponentët.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Përgatitja e vizatimeve dhe
programit për punë
 Efikasiteti i punës varet nga përgatitja e mire
 CAD duhet të shpejtojë, jo të ngadalësoj krijimin e
dokumentacionit
 Rekomandohet të bëni paraprakisht një skicë ne letër,
me dorë, për ta bërë më të lehtë te zgjodhi sistemin e
koordinatave, njësit e matjes, simetralet
(përgjysmues) të vëzhgimit,...
 Sistemi i koordinatave është përvetsohet sipas
gjeometrisë.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Përgatitja e vizatimeve dhe
programit për punë
 Së pari duhen vënë re edhe format simetrike spari
vizatoni simetralet.
 Simetralet më vonë përdorni për të lehtësuar
pozicionimi objekte të tjera.
 Në fillim vizatimet kanë më shumë vijat ndihmëse.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Përgatitja e vizatimeve dhe
programit për punë
 Gjithçka vizatohet në shkallën 1:1
 Përcaktohet më pas Shkalla e vizatimit (pak para
printimit)
 Njësitë matëse mund të zgjidhen në mënyrë
arbitrare (cm, m,...)
 Në të njëjtin vizatim më vonë do të jetë e
mundur tregojnë pjesëme mase të ndryshme .

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Zoom-imi
 Zumimi është ndryshim dimensioneve të
shfaqjes së imazhit në ekran.
 Zmadhimi nuk ndikon në shkallën e vizatimit,
as në madhësinë e objekteve të vizatuara.
 Më së shpeshti zumohet me rrotën e miut.
 Command: ZOOM
Specify corner of window, enter a scale factor
(nX or nXP), or
[All/Center/Dynamic/Extents/Previous/Scale/
Window/Object]
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Zoom-imi
 E (Extents): tregon të gjitha objektet e vizatuara.
 W (Window): drejtkëndësh
 P (Previous): rritje e mëparshme (deri në 10)
 A ( All-, Të gjitha): tregon të gjitha objektet e
vizatuara, por edhe pjesë të tjera të vizatimit
(p.sh. rrjetë)
 2x (In): 2x imazh më i madh (relativisht)
 .5x (jashtë): 2x imazh më i vogël (relativisht)
 O (Object): tregon vetëm ato Objekte të
selektuar; objektet mund të shënohen (select)
dhe përpara se të jepni komandën Zoom
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Futja e koordinatave
 Futen në njësi neutral
 Dhënia e koordinatave mund të jetë:
o Duke zgjedhur një pikë në ekran me miun
o Duke futur numra nga tastiera pranë kursorit
o Përdorimi i linjës së komandës (duke përdorur
shkurtesa)
o Përdorimi i objekteve ekzistuese, tashmë të
vizatuara (OSNAP)
 Koordinatat e pikave mund të specifikohen:
o absolute (në lidhje me WCS)
o relative (në lidhje me pikën e mëparshme)
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Futja e koordinatave
 Në rrafsh, koordinatat futen në formën x,y
 në hapësirë shtohet koordinatë e tretë : x,y,z
 Numrat realë shkruhen me pikë, jo meme presje: 3 / 2
me presje: 3 / 2 =1 . 5 (jo 1, 5)
 Koordinatat polare futen në formën R<θ
 Koordinatat relative fillojnë me shenjën @ dhe maten
nga e fundit pikës se vizatuar

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Futja e koordinatave
 Shembull: Komanda LINE
 Mund të futen koordinatat e pikave:
o Në linjën e komandës (20,9)
o Përdorimi i miut (SNAP)
o Përdorimi i pikave ekzistuese (OSNAP)
o Emra të veçantë (C = CLOSE)
o U = UNDO (fshini segmentin e fundit)
 Fundi i komandes LINE: Enter ose Esc
 pa prompt "Command:"Ju nuk mund të bëni shkruani
komandat e tjera .

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Futja e koordinatave
 Sistemi koordinativ (drejtkëndor) i Dekartit
 Origjina e koordinatave ka koordinatat 0,0
 X – boshti horizontal, Y – boshti vertical
 X Y, – rrafsh; X,Y,Z – hapësinore
 Numrat pozitivë (-4)
 Numrat negativë (2)
 Numrat realë (4.5)
 Thyesat (3/5
kordinata 8,5 tregon në pikë 8 njësi
në drejtim pozitiv të boshtit X dhe 5
njësi në drejtim pozitiv të boshtit
Y.Pikat në të majtë ose poshtë Fig() Boshtet X e Y në sistemin kordinativ 2D
origjinës kanë kordinata negativeVIZATIM
X ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
e Y psh.
Futja e koordinatave

fig 2.2 sistemi drejtë këndor 3D

Për të specifikuar pika në sistemin 3D,ju duhet të shtoni një element të tretë në
përcaktimin e kordinatave të pikës .Pika 3,2,5 në fig 2.2 është e vendosur 3 njësi në
drejtim pozitiv X ,2 njësi në drejtim pozitiv Y ,dhe 5 njësi në drejtim pozitiv
Z.Sistemi i njohjes së kordinatave është i pavarur nga njësit e përdorura, kështu që
distancat mund të jenë të çdo madhësie,psh, drejtimi X mund të jetë sistem Anglez
këmbë(feet) ose Inch ,ose në sistemin metrik me milimetra ,centimetra ..kilometra
etj.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Futja e koordinatave
 Koordinatat polare 2D
 Fillimi i koordinatave: 0,0
 R<α R: vektori i rrezes
 α kënd nga boshti X
 20<0 = 20.0
 35<-90 = 35<270
 Shift + Klik me të djathtën = OSNAP

fig. Drejtimi i paramenduar i këndeve


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Futja e koordinatave
Koordinatat cilindrike (ρ, ϕ, z),
dhënia : R<θ,z
o R: rrezja në rrafshin xy
o θ: këndi nga boshti x (y)
në rrafshin xy)
o z: largësia nga rrafshi xy
Koordinatat sferike (r, ϕ, θ)
dhënia : R<θ<φ
o R: rrezja në hapësirë
o θ: kënd nga boshti x (në
rrafshin xy)
o φ: kënd nga rrafshi xy
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Linja e statusit
 Mouseover (mbajtja e miut) – emëri simbolit
 Klikimi i majtë – përzgjedhja e opsioneve (në kyc/ shky
 Klikoni me të djathtën – rregulloni detajet
 Koordinatat e pozicionit të miut
 Infer constraints– a duhet të përdoren mjetet ndihmëse
për pozicionimin e objekteve

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


1.Ndryshimi i items e shfaqur Klikoni mbi Customization,
që ndodhet në skajin e djathtë të shiritit të statusit dhe
zgjidhni artikujt që dëshironi të shfaqen. Find

Shënim: Një shenjë


kontrolli tregon se shfaqet
në shiritin e statusit.
2. Për të mbyllur menunë,
klikoni përsëri
Customization
(Personalizim) ose klikoni
në zonën e vizatimit.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Koordinatat e Kursorit
Klikoni me të djathtën mbi Koordinatat e Kursorit për të parë
opsionet shtesë.
Shënim: Nëse koordinatat nuk shfaqen në shiritin e statusit,
ndiqni hapat e përshkruar më parë për të personalizuar atë
që shfaqet dhe zgjidhni Coordinates.

Shënim: Relative është i disponueshëm vetëm kur


specifikoni pika të shumta, distanca ose kënde.
Geographic disponohet vetëm nëse skedari i vizatimit
përmban të dhëna për vendndodhjen gjeografike.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
?
Linja e statusit Mbaj
mend

 SNAP - kufizimi i hapit


 GRID – shfaqja e një rrjeti pikash
 ORTHO – vetëm linjat horizontale dhe vertikale
 POLAR – kufiri i hapit të këndit
 OSNAP – përdorimi i pikave ekzistuese
 OTRACK – linja ndihmëse
 LWT – shfaqja e trashësisë së linjës

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Teknika ndihmëse të vizatimit
 Nëse tashmë ka objekte të vizatuara, pikat të
tyre karakteristike mund të përdoren
si"magnet" për tërheqjen e pikave të reja (të
verdhëshënuesit) – OSNAP ( Object Snap)
 Atëherë nuk është e nevojshme të dihen sakt
koordinatat e pikave
 Mund të përdoret me çdo komandë që
kërkon koordinatat e pikave

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Teknika ndihmëse të vizatimit

 END – pika fundore


 MID – mesi i gjatësisë ose
harkut
 CEN – qendra e rrethit ose
e harkut
 NOD – pikë ose pjesë e
vijës së lartësisë
 QUAD – pika seksioni
rrethor iboshtet e
koordinatave (x,y)
 INT – kryqëzimi i 2
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Teknika ndihmëse të vizatimit

 EXT – zgjatja e vijës imagjinare


 INS –pika e inserimit te bllokut
ose tekstit
 PER – normalja (perpendicular)
 TAN – tangjente merrethi ose
harku
 AKM – pika më e afërtmbi
ekzistuesinobjekti (nearest)
 PAR – paralel me linjë ekzistuese

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Teknika ndihmëse të vizatimit
 Linjat udhëzuese shfaqen kur kursori mbahet në
pikën OSNAP
 F11 ose çelësi nga linja e statusit përdoret për të
kyçur/ shkyçur "Object Snap Tracking"

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Teknika ndihmëse të vizatimit
 SNAP është një
teknikë kufizuese
hapat e lëvizjes së
miut.
 Ndezet dhe fiket me
tastin F9
 Mund të rregullohet
hap horizontalisht
dhe vertikalisht.
 Mund të jetë polare
ose ortogonale
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Teknika ndihmëse të vizatimit
 mund të jetë e
kufizuar Futja
koordinatave e
polare gjithashtu
(hapi i futjes së
këndeve)
 Polar Tracking
(Ndjekja Polare)
 Tasti F10
 mund të përdoren
vlerat absolute dhe
relative të këndeve .
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Teknika ndihmëse të vizatimit
 ORTHO është një teknikë që
përdoret për të kufizuar vizatimi
i vijave vetëm në horizontale
dhe vertikale (vijat e pjerrta nuk
mund të futen)
 Përdoret për vizatim më të
shpejtë të objekteve që nuk
kanë linja te pjerta .
 Përpara koordinatave shkruhet
"Ortho

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


KRIJIMI I OBJEKTEVE

E thjeshtë: pikë, vijë, rreze, rreth, hark, elips,


tekst.
Komplekse: Polyline, Polygon, Hatch, Spline
Curve, Sipërfaqja, trupSolid.
Menynë rënëse Draw ose shiritin e veglave me
të njëjtin emër.

Figura 2.1: shiriti i veglave (sipër) dhe menunë


(djathtas). Draw
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
2.1. Pika
Komanda POINT (Draw Point  Single Point, ) – fut
koordinatat ose zgjedh në hapësirë
Modaliteti i shfaqjes - komanda DDPTYPE (DDPTYPE
(Format Point Style…)
Qëllimi – pikat e referencës gjatë vendosjes së
objekteve të tjera, përpamjet, futja e të dhënave nga
terreni në hartografi (GIS) dhe të ngjashme.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


2.2. LINJË
kommanda LINE (Draw Point Single Point, ) –
vizatimi i linjave
Specify first point:
• ENTER vazhdon vijën nga pika e fundit e vijës ose harkut
të mëparshëm,
• vendosni një pikë në hapësirën e punës,
• shkruani koordinatat e pikës.
Specify next point or [Close/Undo]:
• ENTER përfundon vijat e vizatimit,
• Undo anulon rreshtin e mëparshëm,
• Close bashkon pikën e parë të linjes të parë me pikën e
fundit të së fundit në të njëjtën komandë
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Shembuj: ushtrimi i vizatimit të vijës
Shembull: Me anë të komandës line
Detyrë: të vizatohet fikura e dhënë 1.
Në shiritin e komandave shëno linë,
Formën e dhënë gjeometrike 3,2.
në figurën vijuese vizatoje në Në shirit shënojmë pikat duke
shtypur ENTER
mënyrën grafike!

Fig.2.2. Vizatimi me anë


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
të komandave
Shembuj: ushtrimi i vizatimit të vijës

Figura 2.2: Shembuj


për ushtrimin e
vizatimit të vijës
USHTRIM: Krijoni një shumëkëndësh drejtkëndëshe duke
përdorur:
1. Koordinatat drejtkëndore relative (@x,y),
2.koordinatat polare relative (@r<ϕ) dhe
3. caktimi i drejtpërdrejtë i distancës!
USHTRIM: Krijo një katror të rrotulluar duke përdorur
koordinatat polare!
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
GJYSMËDREJTZA-Rrezja
2. Komanda RAY (Draw  Ray) - vizaton një gjysmë vijë
Përdoret si linjë ndihmëse konstruksioni. Jepet pikënisja
dhe pika nëpër të cilën kalon gjysme drejtza (eng.
Through point). Krijohet në një nivel të veçantë që
ngrihet përpara printimit.

Rrezet “ray”mund të konstruktohen edhe duke


shfrytëzuar lloje të ndryshme të vijave, siç janë; vijat e
ndërprera, pikë viza etj.
Modifikimi i përmbatjes së urdhërit ray do të bëhet duke
e shkruar komandën Dmodify

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Vijat konstruktive –ose xline
Komanda XLINE (Draw Construction Line, )
– vizaton një vijë Përdoret si linjë ndihmëse
konstruksioni
Mënyra bazë:
• jepet pikënisja dhe pika ku kalon
gjysmëdrejtëza. Opsionet:
• Hor – vizaton një vijë përmes një pike të
caktuar paralele me boshtin X,
• Ver – izatonnjë vijë përmes një pike të caktuar
paralele me boshtin Y,
• Ang – vizaton një drejtëz nëpër një pikë të
caktuar në një kënd të caktuar në lidhje me
boshtin X ose vijën e referencës

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Vijat konstruktive –ose xline
 Bisect– vizaton një drejtëze që
përgjysmon këndin e dhënë nga
pika e kulmit (eng. Angle vertex
point), pika e fillimit këndor
(eng. Angle start point) dhe pika
fundore e këndit (Angle end
point)

 Offset - vizatimi i një drejtëze


paralele me një objekt të caktuar
përmes një pike të caktuar(eng.
Through) ose në një distancë të
caktuar (eng. Offset distance),
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Vijat konstruktive –ose xline

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD (c) Ismail Dashi 2019.
2.7. POLILINE vijat e shumëllojshme
(univerzale )
Komanda PLINE (Draw Polyline, ) – vizaton një polivijë
Polyline - një objekt i vetëm i përbërë nga seri vijash dhe harqe
rrethore të lidhura,
Dy mënyra vizatimi:
• linjat e vizatimit (modus Line),
• harqe vizatimi (modus Arc).
Opsione:
• Bazë
o i trashëguar nga komanda e vizatimit të vijës LINE (modus
Line) dhe
o io i trashëguar nga komanda për vizatimin e harqeve ARC
(modus Arc) .
• Karakteristikat e Pollinjave :
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
2.7. POLILINE
• Karakteristikat e Pollinjave :
Width dhe Halfwidth (Gjerësia dhe gjysma e
gjerësisë) – përcaktimi i gjerësisë dhe gjysmës së
gjerësisë segmente polyline së vijyese. Jepet gjerësia
e fillimit dhe fundit të segmentit. Gjerësia në fund
mbetet gjerësia e segmentit tjetër.
Length (Gjatësia) - Vizatimi i një segmenti të vijës me
një gjatësi të caktuar me të njëjtën pjerrësi si të
segmentit të mëparshëm. Nëse segmenti i mëparshëm
është një hark, segmenti vazhdon tangjent me harkun.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


2.7. POLILINE
Vijat polylines janë të veçanta, vetëm me këtë lloj të vijave
mund të vizatohen figurat dhe objektet dhe në çdo kohë, në
punë e sipër mund të ndërroni trashsin e vijës, ta
shëndrroni në hark, drejtëzë a lakore, sipas dëshirës dhe
nevojës që do ta kini. Modifikimi i tyre bëhet me metoda
speciale. Ato kanë pikën fillestare dhe fundore. Gjatë
rrugës prej një pike në tjetrën, mund të jepni trashsi të
ndryshme dhe mund të kurbëzohen sipas dëshirës, pa pas
nevojë ta filloni komandën e re.

USHTRIMI: Krijo dy shembuj për harqe duke përdorur vetëm polyline !

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


2.7. POLILINE

USHTRIMI: Krijo dy shembuj për harqe duke përdorur vetëm polyline !


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Shumëkëndësh – Polygon
Komanda POLYGON (Vizato  Polygon, ) – objekt
poliline.
Opsione:
Numri i anëve (ang. Number of sides)
• qendra e poligonit,
o të Shkruar në rreth në një rreth(eng. (eng.
Inscribed in circle
o të përshkruar rreth një rrethi(eng.
Circumscribed about circle)

o ana e poligonit (ang. Edge) – drejtim i


rëndësishë mpërcaktimi i vendit.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Shembull: – Polygon
Shëno pesë këndësh me brinjë 100.
1. Zgjidhet ikona Polygon.
2. Në porosinë Enter numberofsides
vendoset numri i brinjëve të
shumëkëndëshit, vendosni 5 .
3. Specify center of polygon or
[Edge], shënoni 5  .
4. Specify first end point of edge:
80,30  (ose klikoni kudo qoftë në
ekran).
5. Specify second end point of edge:
180,30  (nëse pika e nisjes është
zgjedhur në mënyrë arbitrare,
atëherë vendoset gjatësia e
brinjës 100  ). Pesëkëndëshi i
dhënë do të jetë i vizatuar.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Shembuj:
Vizatimi i poligonit me Vizatimi i poligonit me brinjën e
qendër të dhënë të rrethit: dhënë
1. Comand: Polygon 1. Comand: Polygon
2. Number of sides: 6  –
2. Number of sides: 5  –
numri i brinjëve
numri i brinjëve
3. Edge/<: E  – brinja e
3. Edge/<: 50,150  –
poligonit
qendra e poligonit
4. First endpoint of edge: 80,40
4. Inscribed in circle / Circum  – pika e parë nga njëra
scribed about circle (l/C): I brinjë e poligonit
 – e shënuar në
5. Second end point of edge:
rrethin/të përshkruar rreth
180,40  – pika e dytë e
qarkut
brinjës së njëjtë të poligonit
5. Radius of circle: 110
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD(c) Ismail Dashi 2019.
DREJTKËNDËSHI Rectangle
Komanda RECTANG (Draw Rectang, ) – objekt
polyline
Opsione:

Bazë - vizatimi i një drejtkëndëshi duke specifikuar dypikat


diagonale, si rregull koordinatat relative ose
dimensioned(Dimensions)

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


DREJTKËNDËSHI Rectangle
Chamfer - prerje e këndeve (qosheve) të drejtkëndëshit në
një distancë të caktuar
• Fillet – rrumbullakimi i majave(rrumbullakim të këndeve) me
një rreze të caktuar
• Elevation – lartësia nga rrafshi XY për drejtkëndëshat
pasues
• Thickness – trashësia hapësinore për drejtkëndëshat
pasues
• Width – gjerësia e polivijës për drejtkëndëshat pasues

USHTRIMI: Krijoni të paktën disa shembuj me vija të


drejta të bashkangjitura në fund të skenarit (SHEMBUJ
PËR PRAKTIKË)! VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Vizatimi i kënddrejtit me definim të dy Vizatimi i kënddrejtit me kulme të
kulmeve diagonale pjerrëta (chamfer).
1. Comand: Rectang 1. Comand: Rectang
2. Specifyfirstcornerpoint or [Chamfer 2. Specifyfirstcornerpoint or
/ Elevation / Fillet / Thickness / [Chamfer / Elevation
Width]: - me miun klikohet kudo /Fillet/Thickness/Width]: C
qoftë për kulmin e parë. 3. Specifyfirstchamfer distance
3. Specifyothercornerpoint or forrectangles: 10
[Area/Dimensions/Rotation]: - me 4. Specifysecondchamfer distance for
miun klikohet në mënyrë arbitrare rectangles:10
për kulmin e dytë, në mënyrë 5. Specifyfirstcornerpoint: - me miun
diagonale nga e para. Që të definohet kulmi i parë
vizatohet kënddrejtë me
dimensione të dhëna në vend me 6. Specifyothercornerpoint: - me
arbitrare, shënohet: @ 20,40 . miun definohet kulmi i dytë
diagonal.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD(c) Ismail Dashi 2019.
DREJTKËNDËSHI Rectangle
Vizatimi i kënddrejtit me kulme të
rrumbullakësuara (Fillet)
Comand: Rectang
Specifyfirstcornerpoint or
[Chamfer / Elevation /
Fillet/Thickness/Width]: F
Fillet radius forrectangles: 10 –
rrezja e rrumbullakimit
Specifyfirstcornerpoint: - me miun
definohet kulmi i dytë diagonal
Specifyothercornerpoint: - me
miun definohet kulmi i dytë
diagonal.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


RRETHI
Komanda CIRCLE (Draw Circle …, )
Opsione:
 i nënkuptuar – qendër (Eng. Center point) dhe rreze
(Eng. Radius) ose diametri (eng. Diameter),
 3P (3 points) – duke specifikuar tre pika nëpër të cilat
kalon rrethi (p.sh. duke përdorur shikimi Rrethi tangjent
i gdhendur në një trekëndësh)
 2P (2 Pika) – duke specifikuar dy pika fundore të
diametrit,

 TTR (Tangent, Tangent, Radius) –


duke specifikuar dy objekte (rreth,
hark ose vijë) në të cilën rrethi
është tangjent dhe rreze.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
HARK RRETHOR
Komanda ARC (Draw Circle ..., ) – vizatimi i një harku
rrethor
Metodat e vizatimit - opsionet, tregohen te gjitha në një
shembull:
1) Start, Second, End (3 Points)Fillimi, i dyti, fundi (3 pikë)
Start – pika e fillimit të harkut
Second – pika e kalimit të harkut
End – pika fundore e harkut
Drejtimi i pikave nuk është i rëndësishëm.
2) Start, Center, End
3) Center, Start, End
• Center – qendra e rrethit në të cilin shtrihet harku
Harku vizatohet në drejtim pozitiv matematik.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


HARK RRETHOR
4) Start, Center, Angle
5) Center, Start, Angle
•Angle –– këndi i përfshirë i harkut
Këndi matet nga boshti X i sistemit koordinativ aktual
në drejtimin pozitiv matematik (në drejtim të kundërt të
akrepave të orës). Për të matur nënë drejtimin negativ, shtoni
shenjën negative të vlerës së këndit.
6) Start, Center, Length
7) Center, Start, Length
o Length – gjatësia e kordës së harkut, me L ≤ 2r
(tetiva –lidhës i pikës së fillimit dhe mbarimit të harkut)
8) Start, End, Angle
9) Start, End, Direction
• Direction – pjerrësia e tangjentës së harkut në piken
fillestare
Drejtimi i vendosjes së pikave nuk është i rëndësishëm, sepse
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
pjerrësia tangjenta përcakton pamjen e harkut.
HARK RRETHOR
Harqet gjithmonë vizatohen në kahjen e kundërt të lëvizjes së akrepave të orës.

Figura 2.4: Shembull për ushtrimin e harqeve


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
HARK RRETHOR
TTR(Tangent-Tangent_radius), ky opsion përdoret për të zgjedhur dy
viza, harqe ose rrathë (ose me kombinimin e tyre )që të krijojnë
tangjente me rrethin. Më pas përcaktoni rrezen e rrethit.
P.sh viztimi i një rrethi përmes specidikimit të rrezes dhe tangjent me
dy objekte

Specify point on object for first


tangent of circle: përcaktoni pikën
në objekt për tangjent të parë të
rrethit- zgjedhe pikë(1)
Specify point on object for second
tangent of circle: përcaktoni pikën
në objekt për tangjentën e dytë të
rrethit- zgjedh pikën( 2)
Specify radius of circle
<current>:përcaktoni rrezen e rrethit
<aktuale>
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
HARK RRETHOR
10) Start, End, Radius
• Radius – rrezja e harkut rrethor
Drejtimi i vendosjes së pikave të fillimit dhe përfundimit përcakton pamjen e
harkut në drejtimi pozitiv matematik.
Nëse kërkesa për pikën e parë të harkut përgjigjet me tastin ENTER (↵), harku
vazhdon të vizatohet tangjent me harkun ose vijën e mëparshme (opsioni i menysë
Continue).

Figura 2.4: Shembull për ushtrimin e harqeve


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Komandat për modifikim
• Komandat për modifikim (“trim”, “extend”, “fillet”,
“chamfer” etj) Shpeshherë gjatë vizatimit paraqitet
nevoja të realizohen përmirësime ose modifikime të
pjesëve ose të vizatimit të plotë. Kjo realizohet me
aktivizimin e urdhrave në menynë Modify (modifikim)
ose me ndihmë të ikonave në shiritin me vegla i cili
duhet duket si në vijim:
Fig.2.5.
Shiriti i
veglave për
modifikim
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Komandat për modifikim
Opsione te shiritit me vegla Modify janë:

1. Erase - fshirje 10. Trim – prerje e pjesëve më të


2. Copy – kopjim i objektit gjata 1
11. Extend – vazhdimi i pjesëve të
3. Mirror – pasqyrë e skicimit
shkurta
4. Offset – kopjim paralel
12. Lengthen – vazhdimi i vijës
5. Array – shumëfishim i 13. Break at point – ndërprerje në
objektit(ve) pikë
6. Move – zhvendosja e 14. Break - ndërprerje
objektit(ve) 15. Chamfer – pjerrtësia e kulmeve
7. Rotate - rrotullimi 16. Fillet – lakimi i kulmeve
8. Scale – zvogëlim ose 17. Expolde – ndarja e objekteve të
zmadhim në përpjesëtim komplikuara
9. Strech - tërheqje
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
2.3. Përmbledhja e urdhrave

• Urdhrat që përdoren më së shumti në programin
AutoCAD janë: Line, Circle, Arc, Copy, Offset,Array,
Move, Trim, Extendet, Fillet. Për komandat Line, Circle
dhe Arc kemi folur më lart dhe në vijim do ti
përmbledhim më detajisht komandat që përdoren më
shpesh.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Fshirja -Erase
• Shumë herë, gjatë të vizatuarit, paraqitet nevoja të fshihet
një ose më tepër elemente nga vizatimi. Për atë qëllim, në
fillim selektohen elementet me Window ose Crossing dhe
pastaj klikohet në ikonën Erase. Fshirja mund të realizohet
nëse në fillim klikohet ikona Erase. Treguesi i miut do të
ketë formë të katrorit () me të cilën tregohet ose klikohet
në elementet të cilët duhet të fshihen dhe pastaj shtypet
butoni Enter ose klikohet në tastierën e djathtë të miut.
Nëse gabimisht fshihet ndonjë element ose grup i
elementeve, ato mund të kthehen me shënimin e nën
komandës Oops ose U në vijën e komandës.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Kopjimi – Copy
Me këtë urdhër, kryhet kopjimi i elementeve të selektuaranga një
vend në tjetrin gjatë së cilës elementet të cilat kopjohen mbeten
edhe në lokacionin e parë të pandryshueshëm. Në fillim kryhet
zgjedhja e objekteve të cilat duhet të kopjohen(Selectobjects:) dhe
selektimi vërtetohet me shtypjen e butonit Enter. Pastaj definohen
pikat bazë për kopjim (Specifybasepoint) dhe pika e
dytë(Specifysecondpoint). Pika e bazës ështënjëra pikë e elementit
që kopjohet, ndërsa pika e dytëështëvendi ku duhet të kopjohet
elementi. Nëse duhet të kopjohenmë tepër elemente ose i tërë
vizatimi, selektimi kryhet me urdhratwindow ose Crossing dhe
pastaj zgjidhet urdhri Copy.Objekti mund të kopjohet aq herë sa
është e nevojshme derisa nuk mbarojmë urdhrin me shtypje të
butonit Enter.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Zhvendosje - Move
• Gjatë të vizatuarit, paraqitet nevojë e zhvendosjes së
një ose më tepër elemente të vizatuara. Me këtë
urdhër, elementet zhvendosen nga njëri në vendin
tjetër të vizatimit. Në fillim selektohen elementet e një
nga mënyrat më të njohura dhe shtypet butoni Enter.
Pastaj definohet pika bazë për zhvendosje (Specify base
point) dhe pika e dytë (Specify second point). Si pikë
bazë zgjidhet një pikë nga elementet, ndërsa pika e
fundit është vendi i zhvendosjes. Mbarimi i këtij urdhri
kryhet me shtypje të butonit Enter.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Reflektim pasqyror - Mirror

Me këtë urdhër, gjenerohet objekt i ri si fotografi në pasqyrë të


objektit të përhershëm. Ky urdhër është i ngjashëm me urdhrin Copy,
me këtë dallim që kopjimi i elementeve është (pasqyrë) simetrike në
raport të boshtit të dhënë. Selektohet objekti i cili si pasqyrë do t’u
skicojë (Selectobjects:) dhe selektimi vërtetohet me shtypje të
butonitEnter. Pastaj definohet pika e parë e boshtit në raport të së
cilës do të kryhet fotografi mi (Specify first point of mirror line:) dhe
pika e dytë (Specify second point of mirro rline:). Vijon porosia: Erase
source objects? [Yes/No] (të fshihet objekti themelor?). Nëse
përgjigjet me Y (Yes - po) do të ngelë vetëm fotografi m në formë të
pasqyrës të objektit, pa ngelur objekti themelor. Nëse përgjigjeni me
N (No-jo) atëherë do të ngelin edhe të dy objektet, objekti themelor
dhe objekti i skicuar në formë pasqyre.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Reflektim pasqyror - Mirror

Fig. 2.6. Paraqitja e funksionit mirror

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Kopjimi paralel –Offset
Me këtë urdhër, është mundësuar kopjimi paralel i
objektit të selektuar në largësi të definuar. Përdoret për
kopjim të vijave, rrathëve, harqeve rrethor, poligoneve
dhe objekteve të tjera të cilat paralelisht kopjohen në
raport të elementit të selektuar themelor.
 Në fillim definohet largësia në të cilën do të
kopjohet objekti origjinal (Specifyoffset
distance). Pastaj tregohet në objektin i cili
kopjohet (Selectobject to offset) dhe anae
kopjimit në raport të origjinalit
(Specifypointon side to offset). Kopjimi mund
Fig.2.7. Përdorimi i të realizohet aq herë sa është e nevojshme,
komandës Offset
ndërsa për mbarimin e urdhrit shtypet në
tastierën e majtë te miut ose në butonin Enter
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Fshirja e vijave më të gjata – Trim

Gjatë të vizatuarit në AutoCAD, paraqitet nevojë të


fshihen vijat më të gjata. Fshirja e vijave më të gjata
është në raport të kufi rit të dhënë. Në fillim definohet
kufi ri deri ku duhet të shkurtohen vijat më të gjata ose
elementet e vizatuara. Zgjidhja e elementeve kufi tare
vërtetohet me shtypjen e butonit Enter. Pastaj me
treguesin e miut zgjidhen dhe klikohet nëpërmjet vijave
më të gjata. Me këtë pjesa tepër e gjatë e vijës do të
fshihet.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Vazhdimi i vijave - Extend
Shpesh paraqitet nevojë për vazhdimin e vijave të cilët
pas gabimit janë të vizatuara më të shkurta. Në fillim
definohet kufi ri deri ku duhet të vazhdojnë vijat.
Zgjidhja e elementeve kufitare vërtetohet me shtypjen
e butonit Enter. Pastaj me treguesin e miut zgjidhen,
klikohet nëpërmjet vijave më të shkurta. Nëse
selektohen elemente të cilët nuk mund të vazhdojnë
meqenëse nuk priten, AutoCAD-in do të na lajmërojë
për gabimin e bërë.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Zmadhimi ose zvogëlimi i
elementeve-Scale
Me këtë urdhër, kryhet zmadhimi ose zvogëlimi i
objekteve. Në fillim klikohet në ikonën dhe paraqitet
porosia Select objects: (selekto objektet). Pasi do të
selektohen elementet, zgjidhja vërtetohet me shtypjen e
butonit Enter. Porosia në vijim është: Specify base point:
(përcaktoje pikën bazë). Klikohet me miun në atë pikë
dhe paraqitet porosia në vijim: Specify scale factor:
(përcaktoje faktorin e zmadhimit ose zvogëlimit). Nëse
numri është më i madh se 1, ka domethënien e
zmadhimit të elementit, nëse është më i vogël se 1, ka
domethënien e zvogëlimit të elementit.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Zgjatja e elementeve –
Stretch
Me këtë urdhër, pjesë nga vizatimi mund sipas nevojës të
tërhiqen pa u ndërprerë lidhjet me pikat tjera ose elementet.
Selektimi i objekteve kryhet me opsionin Crossing. Elementi i
parë gjithmonë duhet të zgjidhet me dritare, ndërsa
elementet në vijim mund të zgjidhen edhe me shfaqje.
Elementet të cilët gjenden plotësisht në dritaren do të
tërhiqen dhe nga njëra do të zhvendosen në pikën tjetër.
Elementet të cilët nuk gjenden në dritaren nuk do të pësojnë
asnjë ndryshim. Duhet të përmendet se zgjidhja e elementeve
gjatë kësaj komande duhet të kryhet detyrimisht me opsionin
Crossing, i cili i tërheq elementet të cilët priten me dritaren.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Rrumbullakimi i kulmeve - Fillet
Kur ka dy segmente që priten në një pikë, ose ndonjë poligon i
rregullt ose jo i rregullt, kulmet e tij (këndet) mund të
rrumbullakohen me harqe qarkore me rrezen e definuar më parë.
Gjatë aktivimit të këtij urdhri, paraqitet porosi në të cilën përgjigjet
me shënimin e shkronjës r (të përcaktohet rrezja i rrumbullakimit):
• Select first object or [Undo / Polyline / Radius /Trim / Multiple]: r
• Specify fillet radius : shënohet radiusi i rrumbullakimit.
• Selektohen (tregojnë) të dy segmentet të cilët në vend nën kënd
prej 90° do të rrumbullakohen sipas rrezes së dhënë.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Rrotullimi - Rotate
• Me këtë urdhër mund të realizohet rrotullim i
elementeve në raport të boshtit të dhënë të rrotacionit
dhe këndit të caktuar.
• Në porosinë: Select object: selektohet objekt ose objekte
të cilët duhet të rrotullohen. Në porosinë: Basepoint:
zgjidhet pika rreth së cilës do të jetë qendra e rrotullimit.
• Në porosinë Specify rotation angle: definohet këndi i
rotacionit me shënimin e vlerës së tij (në shkallë) nga
tastiera ose tregimi me miun.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shumëzimi – Array
• Me këtë urdhër, është mundësuar krijimi i numrit më të
madh të kopjeve të objektit të zgjedhur. Objekti i
selektuar mund të shumëzohet ose kopjohet në shtylla,
kolona ose në rreth.

Fig.2.8. Përdorimi i komandës Array


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Polar – kopjim në rreth
• Polar – kopjim në rreth ose hark qarkor. Në dritaren nga
figura e paraqitur më lartë zgjidhet kopjimi në lloj të
qarkut ose harkut (Polar). Ndërrohen përmbajtjet e
dritares përkatësisht me llojin e kopjimit. Për selektim të
objektit i cili do të kopjohet klikohet në butonin:
Selectobjects.
• Pastaj definohen, me selektim ose shënim, koordinate të
qendrës në raport të cilëve do të kopjohen objektet
(center point) dhe këndit të kopjimi (Angle to fill:)
Përcaktohet numri i elementeve të cilët do të kopjohen
(Total number of items:).

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi



Polar – kopjim në rreth
Pas definimit të parametrave për një prej dy mënyrave të kopjimit ofrohet
mundësi të shihen të gjitha vendosjet para se të mbarojë urdhri (Preview).
• Gjatë asaj, hapet dritarja nga figura vijuse, ku mund të pranohet (Accept)
vendosja, të bëhen disa ndryshime plotësuese (Modify) ose të refuzohet urdhri
(Cancel).
Fig. 2.9. Përdorimi i
funksioni array

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


DrawMultilineText
• Në vizatimet teknike paraqitet nevoje për vendosje të
tekstit që është mundësuar edhe gjatë shfrytëzimit të
AutoCAD – it. Teksti mund të shënohet me fonte të
ndryshme (alfabete), madhësi, pjerrtësi për kënd të
caktuar, i rrotulluar për kënd të caktuar, vertikalisht ose
në mënyrë pasqyre të vendoset. Teksti vendoset
nëpërmjet tastierës, pasi do të definohen parametrat
themelorë për atë. Shumë vegla janë të ngjashme me ato
të Wordit.
Shënimi i tekstit, fillon nëpërmjet: shirit me vegla:
DrawMultilineText
Meny: DrawMultilineText
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
DrawMultilineText
• Vija e komandës: mtext
• Në fillim definohet këndi i parë (Specifyfirstcorner) dhe
këndi i kundërt (Specify opposite corner) nga kënddrejti
në të cilindo të vendoset teksti.
• Pastaj paraqitet dritarja për dialog. Text Formatting
(rregullues i tekstit)

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Zgjtja /tërheqje E OBJEKTIT-
4.7.1 Komanda STRETCH
Komanda STRETCH (Modify `Stretch, ) – shtrin objektet
rreth dorezës Procedura:
1) Thirrni komandën.
2) Zgjidhni objektet me opsionin Crossing (prompt "Select
objects:").
3) Zgjidhni një kapje (eng. Base Point).
4) Vendosni kompensimin e shtrirjes.
Figura 4.12: Shembull për një ushtrim
shtrirjejeUSHTRIMI: Vizatoni vizatimin
e treguar (Figura 4.12) duke përdorur
komandën PLINE dhe OFFSET dhe më
pasduke u shtrirë, zvogëloni masën
130 në 100 (lëvizni hapjen në të
majtë).

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Zgjtja / tërheqje E OBJEKTIT-
Komanda STRETCH
.

4.7.2 Metoda e shtrirjes me kapje


Procedura e ngjashme me komandën
STRETCH:1) Zgjidhni objekte.
\2) Zgjidhni kapjet bazë duke mbajtur
tastin SHIFT.
3) Thirrni metodën Stretch.
4) Vendosni kompensimin e shtrirjes.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Zgjtja / tërheqje E OBJEKTIT-
Komanda STRETCH
. Metoda Stretch mund të përdoret për të shtrirë (ose
kompresuar) një pjesë të objektit në madhësinë e
dëshiruar një nga një dhe/ose përgjatë një aksi
tjetër. Përdorimi i metodave të përzgjedhjes së
objekteve: kornizë me prerje tërthore ose prerje
tërthore korniza poligonale, zgjidhni objektet që
dëshironi të shkallëzoni ose shtrini, në lidhje me pikë
bazëOpcione komande Stretc
Paleta alata: Modify  Stretch
Meni: Modify  Stretch
Komandna linija: stretch (s) ()
Dinamički unos: stretch (s) ()
Ribon: Home  Stretch
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Strecimi i objekteve-tërheqja
Komanda STRETCH përdoret për strecim(ngjeshjen ose tërheqjen ) e një
objekti duke lëvizër një pjesë të tij. Megjithëse komanda shfaq select
Objects, ju mund tëzgjidhni objektin e dëshiruar duke përdorur një nga
mënyrat me dritare si crossing window, ose cpoligon. Nëse ju përcaktoni më
tepër se një crossing window për zgjedhjen e objekteve, vetëm objektet e
zgjedhur me crossing window të fundit janë zgjedhur për strecim.
Pataj kërkohet një pikë bazë dhe një pikë e re për këtë pikë bazë. Pas këtyre
veprimeve çdo gjë mbrenda dritares “crossing “Lëvizet dhe çdo gjë që pret
dritaren ngjishet/zgjatet. Komanda STRETCH nuk mund të ngjeshë /zgjasë
tekstin, vetëm mund ta lëvizë atë. Komanda STRECH nuk ndikon në objekte
pikat e fundit të të cilave nuk përfshihen në dritaren “crossing”.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


3. VEPRIMET THEMELORE NË 3D

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


3.1. Komandat themelore për
vizatime gjeometrike në 3D
 Për të realizuar vizatime në 3D fillimisht ato duhet të
vizatohen në 2D me anë të veglës Polyline ose nëse
vizatimet janë bërë me komandën Line atëherë vijat
duhet të integrohen në një vij të vetme me anë të
komandës Region .
 Kusht që një objekt të vizatohet ne 3D ai duhet që në
rrafsh të ketë një vij të vetme dhe që ajo vijë të jetë e
mbyllur.
P.sh: Fig.3.1.
Përdorimi i
komandës
Region
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
3.1. Komandat themelore për
vizatime gjeometrike në 3D
Pasi që vija të jetë e mbyllur nëpërmjet komandës
Extrude mund ta ngritim objektn në 3D në lartësinë
e dëshiruar
.

Fig.3.2. Përdorimi i komandës Extrude


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
3.2. Vizatimi në formate
të ndryshme
• Programi AutoCAD i ofron dy formate të vizatimit: atë
në 2D dhe 3D. Në formaton 2D mund të vizatojmë
vizatime vetëm në rrafshin OXY, kurse në hapësirë
mund të vizatojmë në tri rrafshe dhe të njëjtat
vizatime i ngrisim në hapësirë, këtë mund ta bëjmë
vetëm pasi të kemi hyrë në formatin 3D fig.3.3.

Fig Vizatime të paraqitura ne 2D dhe 3D


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
3.4. Përkufizimi i elementeve
në vizatim
• Elementet në vizatim mund ti përkufizojmë vijat,
rrathët, harqet, modifikimet e vizatimit, ngjyrat,
kursorin, modelet, shabllonet, etj.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


3.5. Ruajtja e vizatimit dhe
bartja në formate të ndryshme
• Ruajtja e vizatimit mund të bëhet në disa mënyra:
- duke klikuar në veglën save e cila gjendet në
shiritin e veglave, e preferueshme është që gjatë vizatimit
të klikojmë shpesh herë në veglën për ruajtje të vizatimit
ose të rregullohet në atë mënyrë që në mënyrë
automatike të ruhen ndryshimet e vazhdueshme,
- duke klikuar File dhe pastaj save-as
- ose duke shtypur Ctrl-S.
• Nëse kërkohet paraqitja e vizatimit në formate të
ndryshme atë mund ta bëjmë në disa mënyra:
-nëpërmjet menysë File dhe pastaj klikojmë Page Setup,
-Save –As dhe më pastaj klikojmë Files of type, shih fotot
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

vijuese:
3.5. Ruajtja e vizatimit dhe
bartja në formate të ndryshme

• Fig.3.9. Mënyra e bartjes së vizatimit në formatin DXF


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
3.5. Ruajtja e vizatimit dhe bartja në formate të ndryshme

• Fig.3.10.Mënyrat e bartjes së në formate tjera


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
3.5. Ruajtja e vizatimit dhe bartja në formate të ndryshme

• Fig.3.11. Mënyrat e bartjes së vizatimit në formatin PDF


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4. VEPRIME TË CAKTUARA
PËR PUNË NË AUTOCAD

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


4.1. Krijimi i vizatimeve të reja me
anë të shablloneve të ndryshme
Versionet e fundit të programit AutoCAD ofrojnë shumë
lehtësime në vizatime të ndryshme, duke paraqitur
vizatime të gatshme të tabelave dhe detaleve që
përdoren më shpesh në vizatime. Këto shabllone mund
të i gjejmë në formën e paraqitur në figurën vijuese.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


4.1. Krijimi i vizatimeve të reja me anë të shablloneve të ndryshme

Fig.4.1. Mënyra e punimit të vizatimeve me anë të


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

shablloneve
4.2. Layeri
• Shpesh elemente te veçantë, si muret, dimensionet, planet
elektrike, vizatohen në shtresa transparente tëveçanta e të
mbivendosura. Shtresat nëAutoCAD janë si shtresat
transparente.
• Kështu, kur do te printojmë vizatimet e punës, mund të
krijohen disa vizatime të ndryshme duke zgjedhur se çfarë
shtresash do tëplotojmë.
• Shtresat ne AutoCAd kanë një numër avantazhesh ndaj atyre
transparente fizike.
• P.sh. ne mund të vendosim një shtrese vizibel por të
paprintueshme.. ne mund të emërtojmë secilën shtresë dhe të
përcaktojmë ngjyra, lloje vijash dhe trashësi vijash specifike.
Në çdo vizatim kemi te paktën një shtresë të emërtuar “0”, të
cilës mund t’i shtojmë shtresa të tjera të cilat mund t’i
përcaktojmë si aktive (current).
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/1
Për të krijuar një shtrese të re mund te ndjekim një nga mënyrat e
mëposhtme:
• Në toolbarinObjectProperties, klikojmë butonin Layer
• Prej menysë Format, zgjedhim Layer
• Në dritaren e komandave, shtypim LAYER(ose LA) dhe shtypim
ENTER
• AutoCAD do shfaqe dritaren dialogueseLayerPropertiesManager
për të krijuar një shtresë ndiqet rruga e mëposhtme:
1. Ne dritaren dialogueseLayerPropertiesManager, klikojmeNew.
AutoCAD krijon një shtrese të re të emërtuar Layer1.
2. Shtypim emrin e shtresës se re dhe pastaj ENTER. Një emër i
një shtrese mund të përmbajë deri në 255 karaktere.
3. Klikojmë OK për të përfunduar komandën dhe të kthehemi në
vizatim
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/2

Fig.4.2. Dritarja e Layerit


Ngjyra me të cilën punojmë do të zgjedhe edhe
paraqitjen e objektit që vizatojmë. Objektet
krijohen në ngjyrën aktive (current color).
Kemi shtatë ngjyra bazë:
1 red (e kuqe),
2 yellow (e verdhë),
3 green (jeshile),
4 cyan (bojë qielli)
5 blue (blu),
6 magenta
7 white (e bardhë).

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


4.2. Layeri/3
• Përveç këtyre kemi dhe 248 ngjyra të tjera që
emërohen vetëm me numra.
• Kemi edhe 2 veti shtesë ngjyrash, BYBLOCK dhe
BYLAYER. Këto opsione ngjyrash bëjnë që objekti të
marrë ngjyrën përkatësisht të bllokut ku është grupuar
apo të shtresës ku është vizatuar.
• Për të caktuar ngjyrat në përdorim dritaren
dialogueseSelectColor:
• Në toolbarinObjectProperties, zgjedhim Other në drop-
down listën në dritaren ColorControl
• Nga menyja format zgjedhim Color
• Në dritaren e komandave, shtypim COLOR (ose COL)
dhe pastaj ENTER
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/4

Fig. 4.3. Mënyra e përzgjedhjes së ngjyrave


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/5
AutoCAD do të
paraqesë dritaren
dialogueseSelectColor.
Për të përcaktuar
ngjyrën aktive ndjekim
hapat e mëposhtëm:
1. Në dritaren
dialogueseSelectColor
klikojmë ose BYLAYER,
BYBLOCK, ose ngjyrën
qe dëshirojmë
2. Klikojmë OK

Fig. 4.3. Mënyra e përzgjedhjes


së ngjyrave VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/6
Për të caktuar llojin e vijës
aktive (current) do të duhet
të rregullojmë në njërën nga
mënyra e mëposhtme:
Në toolbarin Object
Properties, zgjedhim Other
në drop-down listën ne
dritaren Line type Control.
Nga menyja Format zgjedhim
Line type
Në dritaren e komandave ,
shtypim LINETYPE (ose LT)
• Fig. 4.5. Përzgjedhja e llojit të vijës
dhe pastaj ENTER
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/7
Kontrollimi i gjendjes së shtresave
Kontrollimi kryhet nëpërmjet ikonave të shiritit
me vegla Layers, ndërsa ikonat e kanë
rëndësinë në vijim:
• On/Off – kyçje ose shkyçje e shtresës. Kur
shtresa është e shkyçur ky është i padukshëm
dhe nuk shtypet, por rigjenerohen objektet
në atë.
• Freeze / Thow – kur ka objekt të madh dhe
kompleks në një shtresë, që të përshpejtohet
puna e operacioneve Zoom dhe Pan, për
selitim më të lehtë dhe regjenerim të
vizatimit të plotë, disa prej layer, mund të
“ngrihen”-Freeze.
• Në atë rast, layeri i dhënë nuk rigjenerohet,
nuk shtypet dhe është i padukshëm. Për atë
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

qëllim shfrytëzohet ikona Freeze/Thaw in all


4.2. Layeri/8
• Lock/Unlock – shfrytëzohet nëse kryhet modifikimi i
objektit të dhënë nga ndonjë layer, gjatë asaj të jenë të
dukshëm layer tjerë në të cilët nuk do të realizohen asnjë
ndryshim. Layer i mbyllur është i dukshëm dhe në atë
mund të shtohen objekte të reja, por nuk mund të bëhen
ndryshime. Aktivizohet me klikim të ikonës në lloj të
katinarit në shiritin Layers. Shtresat mund të fshihen
derisa vizatohet. Fshirja kryhet me selektimin e shtresës i
cili do të fshihet me klikimin e ikonës DeleteLayer (fshirje
e shtresës). Mund të fshihet vetëm layer pa objekte,
derisa layer i cili përmban objekte, layeri zero dhe layeri
aktual nuk mund të fshihen. Transferimi i objekteve nga
në shtresë në tjetrën bëhet ashtu që në fillim selektohet
objekti, zgjidhet layer ku do të transferohet dhe pastaj
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/9
AutoCAD do shfaqë dritaren dialogueseLinetypeManager.
Për të ngarkuar një lloj vije ndjekim hapat e mëposhtëm:
1. Në dritaren dialogueseLinetypeManager klikojmë Load. Autocad
do të shfaq dritaren dialogueseLoad or ReloadLinetypes.
AutoCAD përdor normalisht një nga file e tij me librarinë e
llojeve të vizave (ACAD.LIN për matjet angleze dhe ACADISO.LIN
për ato metrike). Mund te shtypet butoni File për të ngarkuar
lloje vijash nga librari të tjera.
2. Në dritaren dialogueseLinetypeManager, zgjedhim një ose më
shumë lloje vijash për tu ngarkuar në listën e vlefshme të llojit të
vijave dhe pastaj shtypim OK. AutoCAD do të shfaqë vijat e
zgjedhura në listën e dritares dialogueseLinetypeManager. Vija e
re aktive mund të zgjidhet në listën drop-down në dritaren
LinetypeControl në toolbarinObjectProperties.
3. Shtypim OK për të përfunduar komandën dhe kthehemi në
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/10
• Një vijë në AutoCAD është parashikuar me sekuenca të vijave të
shkurtra dhe hapësirash, secila 0.25 njësi e gjatë kur aplikohet
faktori shkallë (factorscale) 1. Duke ndryshuar këtë faktor në 0.5
do të zvogëlonim gjatësinë e çdo pjese në 0.125 njësi, ndërsa
faktori 2 do të rrisë gjatësitë e pjesëve në 0.5 njësi. Ne mund të
aplikojmë “linetypescale faktor” për vija të veçanta dhe global
scalefactor për të gjitha objektet që vizatohen me vija jo të
vazhdueshme. AutoCAD mund të përcaktojë dhe trashësinë e
vijës. AutoCAD ofron 23 vlera të trashësisë nga 0.05 deri 2.11 mm
si dhe opsionet BYLAYER, BYBLOCK, DEFAULT dhe 0. Trashësia 0
përfaqëson një pixel në hapësirën model dhe plotohet si vija më
e hollë e printerit. DEFAULT është vlera 0.25mm, megjithatë kjo
vlerë mund të ndryshohet. Për të përcaktuar trashësinë aktive
(current) të vijës në ObjectPropertiestoolbar zgjedhim trashësinë
e vijës prej listës drop-down të LineweightControl.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/11

Fig. 4.6. Përzgjedhja e llojit të vijës


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.2. Layeri/12
koncepte kryesore:
• Rrafshi aktiv (layer) – rrafshi në të cilin mund të vizatohet. Vetëm një
rrafsh mund të jetë aktiv.
• Ngrirja (Freeze) – nëse rrafshi ngrin, objektet e këtij rrafshi janë të
padukshme.
• Shkrirja (Thaw) – objektet e shtresës së ngrirë janë të dukshme.
• Mbyllje (Lock) – objektet nga shtresa e mbyllur nuk mund të
selektohen ose ndryshohen.
Shtresa 0 (Layer 0) – krijohet së
bashku me hapjen e vizatimit të ri dhe
ka ngjyrë si dhe hapësira për të
vizatuar (e bardhë ose e zezë) dhe tip i
kontinuar i vijës. Shtresa 0 nuk mund
të zbatohet.
Përbërje e shtresës (LayerProperties) –
në secilën shtresë mund VIZATIMtë ndahet:
ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

ngjyra, pamja dhe trashësia e vijës.


4.3. Inserti i bllokut

• Blloqet në përgjithësi përfaqësojnë një sërë objektesh të


kombinuara në një objekt të vetëm, të cilin mund ta
fusim në vizatim dhe ta manipulojmë si një objekt i
vetëm.
• Blloqet ruhen si pjesë e fajllave të vizatimit. Blloqet na
ndihmojnë të organizojmë më mirë vizatimin, të krijojmë
në mënyrë të shpejtë, dhe të zvogëlojmë madhësinë e
file-it të vizatimit.
• Kur fusim një bllok AutoCAD fut një referencë me
bllokun origjinal, dhe jo një kopje të plotë të vetë
bllokut.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.3. Inserti i bllokut/1
Krijimi i blloqeve

Mund t’i krijojmë blloqet në dy mënyra:


1. Duke ruajtur një bllok brenda vizatimit korrent
2. Duke ruajtur një bllok si një file i veçantë vizatimi, të cilin ju
mund ta fusni në një vizatim tjetër
Kur ne krijojmë një bllok, specifikojmë emrin, pikën e futjes dhe
objektin që e përbën. Pika e futjes (insertionpoint) është pika bazë
për bllokun dhe shërben si pikë reference kur ju më vone do ta
fusni në vizatim.
Para se të krijoni bllokun duhet të vizatoni objektet që do të
përfshihen në bllok.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


4.3. Inserti i bllokut/2
Krijimi i blloqeve
Mund t’i krijojmë blloqet në dy mënyra:
1. Duke ruajtur një bllok brenda vizatimit korrent
2. Duke ruajtur një bllok si një file i veçantë vizatimi, të cilin ju
mund ta fusni në një vizatim tjetër
Kur ne krijojmë një bllok, specifikojmë emrin, pikën e futjes dhe
objektin që e përbën. Pika e futjes (insertionpoint) është pika
bazë për bllokun dhe shërben si pikë reference kur ju më vone
do ta fusni në vizatim.
Para se të krijoni bllokun duhet të vizatoni objektet që do të
përfshihen në bllok.
• Ruajtja e blloqeve brenda vizatimit
Komanda BLOCK i ruan blloqet për t’u përdorur në vizatimin
korrent. Kur ju filloni komandën AutoCAD hap dritaren
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.3. Inserti i bllokut/3
Për të krijuar një bllok:
Bëjmë një nga veprimet e mëposhtme:
– Në toolbarinDraw, klikojmë Make Block
– Nga menyja Draw, zgjedhim BlockMake.
– Në dritaren e komandave, shtypim BLOCK (ose B) dhe pastaj
ENTER
• Në dritaren dialogueseBlockDefinition, shtypim emrin
e bllokut në fushën e emrit
• Në BasePoint, specifikojmë pikën bazë ose të futjes
duke:
– Klikuar në butonin PickPoint dhe pastaj zgjedhim pikën bazë
në vizatim
– Shtypim X,Y, Z në kutitë e tyre respektive
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.3. Inserti i bllokut/4
• Nën emërtesën Object specifikojmë përcaktojmë se cilët nga
veprimet e mëposhtme do të donim t’i aplikonim për objektet
e selektuara:
– Retain. I mban objektet e selektuara në vizatim si objekte të veçanta
në vend ndodhjet e tyre.
– Convert to Block. I konverton objektet e selektuara si një bllok i ri
– Delete. I fshin objektet e selektuara nga vizatimi pasi të keni krijuar
bllokun
• Në Preview Icon, specifikojmë nëse do të donim ose jo të
përfshinim një imazh paraprak të bllokut në definicionet e
bllokut
• Në listën Insert units, zgjedhim njësitë me të cilat blloku do të
shkallëzohej kur të futej në vizatim Në kutinë Description,
shtypim një përshkrim për bllokun në mënyrë që ai të ishte
lehtë i identifikueshëm.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.4. UrdhriHatching
• Nëse shtypim komandën hatch na lajmërohet dritarja
për dialog me emrin Hatchand Gradient e cila ka tri
dritare: Hatch, Advanced dhe Gradient. Në shiritin
komandues thirret vetëm duke e shkruar shkronjën h.
Pas ekzekutimit të kësaj komande hapet dritarja si në
vijim:

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


4.4. UrdhriHatching

Fig.4.7. Komanda Hatch dhe puna


VIZATIM me tëAutoCAD Ars. Ismail Dashi
ME KOMPJUTER
Fig.4.8. Komanda Hatch-Gradient dhe puna
4.5. Matja e distancave
Distancat mund ti matim nëpërmjet opsionit Tols –Inquiry
– Distance dhe pasi të klikojmë mbi shënimin. Distance
duhet të i përzgjedhim dy pika të objektit që matet.
Pasi të caktojmë pikën e dytë në shiritin e komandave na
paraqiten matjet, p.sh. Delta X = 6.8323, Delta Y = 0.0000,
Delta Z = 0.0000.
Koordinatat e pikës i caktojmë nëpërmjet Tols – Inquiry –
ID Point - në shiritin e komandave ID – Enter lexojmë
koordinatat (X,Y).

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


4.5. Matja e distancave

• Fig.4.9. Mënyra e caktimit të komandës për matjen e


distancës VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
4.6. Matja e sipërfaqeve
• Matja e sipërfaqes Tols –Inquiry – Area – Klikojmë në
pikat e kulmeve të sipërfaqes – Enter në vijën
komanduese lexojmë sipërfaqen dhe perimetrin e saj
(ose në vijën komanduese O, selektojmë objektin dhe
lexojmë sipërfaqen dhe perimetrin).
• Zbritja e sipërfaqeve (p.sh minus ) Tools – Inkuiry –
Area – S (Substract) – Enter – O (Object) – Enter-
selektojmë rrethin - Enter – A (Add) – Enter – O
(Object) – Enter – selektojmë - në vijën komanduese
lezojmë sipërfaqen e katërkëndëshit pa rreth.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


4.6. Matja e sipërfaqeve

• Fig.4.10. Mënyra e caktimit të komandës për matjen e


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

sipërfaqes
5.KUOTIMET DHE TEKSTET
NË AUTOCAD

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


5.1. Kuotimi

• Çdo vizatim i pa kuotuar është i mangët dhe


pothuajse ipa vlerë në lëmin e makinerisë. Pra edhe
kuotimi sikurse vizatimi e ka rolin e vetë. Kuotimi
bëhet në bazë të dimensioneve të vizatuara, çka do të
thotë së kuotimi paraqet masën reale të objektit të
vizatuar. Pra, gjatë vizatimit objektet duhet të
vizatohen në përpjesë reale.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


5.2. Llojet e kuotimit
Para kuotimit duhet të njohim elementet e kuotimit të
cilat janë:
– vijat ndihmëse,
– vija kryesore,
– shigjetat dhe
– teksti.

Fig.5.1.Elementet e kuotimit
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
5.2. Llojet e kuotimit

Fig.5.2.Kuotimi: paralel, serik, i këndeve, diametrave dhe i shtrirë


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
5.2. Llojet e kuotimit
Nga numri i madh i mënyrave të ndryshme të kuotimit, këtu do të paraqiten disa
prej tyre si në vijim:

Linear Dimension – kuotim


linear.
Radius – kuotim i rrezes.
Diametar – kuotim i diametrit.
Angular – kuotim i këndit.
Continue Dimension –
kuotimkontinual.
DimStyleControl – selektimi i
stilit të definuar.
Dimension Style... – modifikimi i
kuotimit. VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi Fig.5.3. Veglat e kuotimeve
Në vijim do të
paraqesim mënyrën
e modifikimit të
kuotave, ku mund të
rregullojmë vijat në
madhësi dhe ngjyra,
shigjetat, tekstin,
decimalet, etj.

Fig.5.4. Mënyra
e modifikimit të
elementeve të
kuotimit VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
6.VIZATIMI ME AUTOCAD I
OBJEKTIT SPECIFIK

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


6.2. Vizatimi i skemës së instalimit elektrik të
një dhome gjumi me anë të programit AutoCAD

Në vijim është paraqitur vizatimi me AutoCAD i skemës


së instalimit elektrik të një dhome gjumi. Ky shembull
është ilustrim real i instalimit elektrik të një dhome gjumi
të një shtëpie banimi.
Instalimi elektrik i dhomës përmban:
Ndriçues pllafoni LED, , për montim në pllafon
Ndërprerës alternativ
Ndërprerës kryqësor
Prizë energjetike monofazore
Në figurën në vijim është paraqitur skica e një dhome
gjumi. Baza në këtë rast është marrë e gatshme.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
6.2. Vizatimi i skemës së instalimit elektrik të
një dhome gjumi me anë të programit AutoCAD

Fig.6.15. Skica e një dhome gjumi

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


6.2. Vizatimi i skemës së instalimit elektrik të një
dhome gjumi me anë të programit AutoCAD/2
Për të vizatuar rrjetin e prizave në bazë (planimetri), duhet të ekzekutohet komanda Ctrl + 2
e cila hap Data Design Center, në të cilën dritare ka blloqe të gatshme për të gjitha fazat e
projektit, për arkitekturë, për hidoinstalime, për elektrikë, për gaz, për HAVC (ngrohje,
klimatizim, ujësjellës) etj. (Shih figurën në vijim)

Fig.6.16. Dritarja Design Center View


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
6.2. Vizatimi i skemës së instalimit elektrik të një
dhome gjumi me anë të programit AutoCAD/3
Në skicën e dhomës së gjumit krijohet një shtresë (Layer) që përmban prizat. Prizat shtohen
(insertohen) si blloqe. Figura më poshtë ilustron shtresën e prizave.

Fig.6.17. Vizatimi i prizave


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
6.2. Vizatimi i skemës së instalimit elektrik të një
dhome gjumi me anë të programit AutoCAD/4
Pasi të përfundohet vizatimi i prizave, shkyçet (off) shtresa e prizave dhe vazhdohet me
shtresën e re, në rastin tonë shtresën e ndërprerësve me trupa ndriçues.

Fig.6.18. Vizatimi i ndërprerësve dhe trupave ndriçues


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
6.2. Vizatimi i skemës së instalimit elektrik të një
dhome gjumi me anë të programit AutoCAD/5
Pas krijimit të shtresës së prizave dhe shtresës së ndërprerësve me trupa ndriçues, kyçet
(On) edhe shtresa e prizave dhe plotësohet skema e instalimit elektrik. (Shih figurën në
vijim)

Fig.6.19. Skema e instalimit elektrik të një dhome gjumi e vizatuar me AutoCAD


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
7.PËRGATITJA E VIZATIMIT
PËR PRINTIM (PLOTIM)

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


7.1Procesi i shtypjes së
vizatimit
Në përfundim të procesit vizatimin duhet ta shtypim në
letër nëpërmjet shtypësit ose ploterit. Mundësohet
shtypja në dy pajisje, varësisht nga ajo me cilën
disponon shfrytëzuesi.
Para se të fillohet me shtypje të vizatimeve definohet
madhësia dhe pozita e letrës në mënyrën vijuese:
1. Nga menyja File Page Setup
ManagerModify...hapet dritarja

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


7.1Procesi i shtypjes së
vizatimit/1

• Fig.7.1. Procesi i shtypjes së vizatimit


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
7.1Procesi i shtypjes së vizatimit/2
2. Nga fusha Paper size fitohet madhësia e letrës (A4 ose
format tjetër).
3. Nga fusha Drawing Orientation zgjidhet orientimi ose
vendosja e fletës.
4. Nga fusha Plot Area nga lista zgjidhet pjesa nga
vizatimi i cili do të shtypet.
Pasi do të definohen dimensionet dhe vendosja e letrës
fillohet me shtypjen e vizatimeve në një nga mënyrat
vijuese:
• shirit me vegla: Standard -Plot
• meny: File -Plot
• vija e komandës: plot
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
7.1Procesi i shtypjes së vizatimit/3
Procedura e shtypjes
është me sa vijon:
1. Zgjidhet urdhri Print.
2. Hapet dritarja për
dialog Plot Model) në
të cilën definohet
modeli i pajisjes me
të cilin do të shtypet
vizatimi.
3. Në fushën Plot scale
definohet përmasa në
të cilën shtypet
vizatimi. Fig.7.2. Dritarja dialoguese për printim
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
7.1Procesi i shtypjes së vizatimit/4
Mënyra më e thjeshtë është nëse zgjidhet opsioni Fit to paper,
kështu që vizatimi e zen letrën e plotë. Në këtë rast, përmasa e
vizatimit është e panjohur. Që të shtypet vizatimi në përmasa të
caktuara definohet raporti i milimetrave me njësitë e vizatimit
(AutoCad njësite). Ploted MM = DrawingUnits milimetra të
vizatuara = njësi në vizatimin Nëse duhet vizatimi të shtypet në
përmasa të caktuara atëherë duhet në fushën Plot area në shtypjen
What to plot të zgjidhet opsioni Window dhe me dritaren të
definohet vizatimi i cili duhet të shtypet. Nëse duhet vizatimi të
shtypet në tërësi është e mjaftueshme që pasi të kemi klikuar
opsionin Window automatikisht program na kthen në hapësirën për
vizatim dhe selektojmë pjesën që dëshirojmë ta printojmë dhe pasi
të selektohet vizatimi klikojmë enter ku prapë na paraqitet dritarja
për dialogim ku mund ta shohim vizatimin qe dëshirojmë ta shtypim
përmes procesit Print preview, ose te klikojmë Ok për ta shtypur.
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
7.2. Identifikimi i pajisjes për shtypje
Pajisja për shtypje
identifikohet pasi ti kemi
ndjekur hapat si në vijim:
1. File ose duke
shtypur në veglën e
printerit e cila
gjendet afër
shënimit File,
2. Plot... dhe
3. pas hapjes së
dritares
përzgjedhim emrin
e shtypësit me të
cilin posedojmë.
.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Fig.7.3.Identifikimi i shtypësit
7.3. Krijimi i Layout-eve
• Gjatë hapjes së
programit AutoCAD
ne kemi në
dispozicion dy
Layout-e, por kjo
nuk na kufizon të
krijojmë edhe
Layout-e tjera. Për të
krijuar një të ri është
e nevojshme që mbi
mbishkrimin Layout
të klikojmë me tastin
e djathtë dhe pastaj Fig.7.4. Krijimi i një Layout-i të ri
klikojmë në
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

newlayout fig.7.4.
7.4. Përdorimi i dritareve me
floatingviewports
• Pasi të kemi krijuar Layout-in shpeshherë kërkohet edhe
paraqitja e detajeve të ndryshme të cilat mund ti
paraqesim vetëm në Layout-e duke përdorur komandën
viewports. Pas krijimit të dritareve është e nevojshme të
klikohet poshtë dritares për të ndryshuar formën e punës
Model ose Paper. Për ta ndërruar këtë është e
mjaftueshme të klikojmë njëherë mbi mbishkrimin paper
për ta kthyer në Model dhe për ti nxjerrë detalet nga
hapësira që kemi punuar në model. Nëse nuk e
ndërrojmë këtë në menynë të vizatojmë në Layout, por
nuk do të mundemi të i nxjerrim vizatimet nga modeli

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


7.4. Përdorimi i dritareve me
floatingviewports

Fig. 7.5. Përdorimi i viewports – ave


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
7.5. Urdhri Plot
• Urdhri plot shërben për shtypje të vizatimit. Nëpërmjet këtij
urdhri mund të shtypim vizatime nga Modeli ose Layout – i.
Këtë urdhër mund ta gjejmë si në figurën vijuse ose File.
Cilëndo që ta zgjedhim pasi të jetë hapur dritarja procesi
vijues është i njëjtë.

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


7.6. Rregullimi i fletës dhe
përpjesës
Rregullimi i fletës dhe përpjesë bëhet duke klikuar File dhe pastaj Page
Setup Manager dhe pasi të kemi klikuar këtu, në dritaren tjetër klikojmë
Modify ku na hapet dritarja e fundit për rregullim të fletës dhe të
përpjesës si në fig. 7.6.

Fig. 7.6. Rregullimi i fletës dhe përpjesës

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Method 1: How to print in
AutoCAD
Follow these steps to Convert AutoCAD DWG to PDF:
1. Click on the ‘Application menu’ (logo of AutoCAD) at the top left corner of the
workspace.
2. Select the AutoCAD ‘Print’ option. One dialogue box will be open.
3. Or press ‘Ctrl+P’. The same dialogue box will be open.
4. Change the name ‘DWG to PDF’ or ‘AutoCAD to PDF’ from none. OR select ‘DWG
to PNG OR JPG’ which you want as per your requirement.
5. Set paper size as per requirement.
6. Set the paper area ‘Display, Limit or Window’. The display will plot the area as per the
display. In the limit, it will plot our drawing as per the boundary limit set by us. And in
Window, We have to select an area.
7. Checkmark the ‘Center the plot’.
8. Set ‘Drawing orientation’ as ‘Portrait, landscape, and plot upside-down’ as per your
drawing requirement.
9. Checkmark the ‘Plot transparency’ from the ‘Plot options’.
10. Click on the ‘Preview’ to see the preview of the pdf or jpg which you have selected.
11. At last, click on the ‘Ok’
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
Method 1: How to print in AutoCAD

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


HOW TO CREATE
ELECTRICAL &
ELECTRONICS SYMBOLS

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Command: _line (aktiviranje komande Line) Specify first point: 60,145 (jepene piken e
pare kycne Ortho Mode) Specify next point or [Undo]: 35 () ( pomeriti na gore)
Specify next point or [Undo]: 50 () ( pomeriti udesno) Specify next point or
[Close/Undo]: 45 () ( pomeriti na gore) Specify next point or [Close/Undo]: 45 () (
pomeriti udesno) Specify next point or [Close/Undo]: 20 () ( pomeriti na dole) Specify
next point or [Close/Undo]: 25 () ( pomeriti ulevo) Specify next point or
[Close/Undo]: 35 () ( pomeriti na dole) Specify next point or [Close/Undo]: 50 () (
pomeriti udesno) Specify next point or [Close/Undo]: 20 () ( pomeriti na gore) Specify
next point or [Close/Undo]: 65 () ( pomeriti udesno) Specify next point or
[Close/Undo]: 70 () ( pomeriti na dole) Specify next point or [Close/Undo]: 100 () (
pomeriti udesno) Specify next point or [Close/Undo]: 15 () ( pomeriti na dole) Specify
next point or [Close/Undo]: 140 () ( pomeriti ulevo) Specify next point or
[Close/Undo]: 20 () ( pomeriti na gore) Specify next point or [Close/Undo]: 20 () (
pomeriti udesno) Specify next point or [Close/Undo]: 35 () ( pomeriti na gore) Specify
next point or [Close/Undo]: 60 () ( pomeriti ulevo) Specify next point or
[Close/Undo]: 95 () ( pomeriti na dole) Specify next point or [Close/Undo]: 40 () (
pomeriti ulevo) Specify next point or [Close/Undo]: c () (zatvaranje objekta)
Command: *Cancel*.
Primena metode Ortho Mode kod definisanja plana rasporeda prostorija poslovnog
objekta (

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Tabela 1: Shembuj të linjave
në diagramet elektroteknike
Trashësia e vijës e hollë e trashë Shumë e trash
Tippet e vijave
Lidhjet e elektrike në Qarkukryesor bus bar
përgjithës rrymor
Lidhjet e elektrike në bus bar Përçues i
Eplot(full) përgjithës mbrojtur(blind
uar)
Linija Referente përques i blinduar Lidhja elektrike
sipas llojit
Endërprerë Lidhjet(komponente)
(dashed) jo elektrike

Vizë –pikë-vizë Pjesë të lidhura të


(dot chain) pajisjes
Teli mbrojtës i
tokëzuar
dotted Pjesë të lidhura të
pajisjes

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


References to signals

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shembulli 1: Qarku me dy
pika ndriçimi (çelësi i serikë)
SKEMA NJËPOLE SKEMA SHUMËPOLE

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shembulli2: Qarku me një
pika ndriçimi dhe një çelës
SKEMA NJËPOLE SKEMA SHUMËPOLE

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shembulli3:Instalimi elektrik në shtëpi

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shembulli3:Instalimi elektrik në shtëpi

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shembulli3:Instalimi elektrik në shtëpi

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shembulli: Qarku
SKEMA NJËPOLE SKEMA SHUMËPOLE

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


Shembulli: Qarku

VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi


VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi
VIZATIM ME KOMPJUTER AutoCAD Ars. Ismail Dashi

You might also like