HEMŞİRELİKTE İLETİŞİM

Hemşirelik, hasta veya sağlıklı bireylerle kurduğu

kişiler arası ilişki aracılığıyla insana doğrudan hizmet
veren meslekdir. Hemşirelik kuramlarını geliştiren
yazarlardan Orlando, Travelbee, Peplau gibi yazarlar
hemşireliği, ‘kişiler arası etkileşim süreci’ olarak
görürler.
Hemşire, hizmet verdiği her an, hastanede, evde,
okulda, işyerinde hasta veya sağlıklı bireylerle her an
insanlarla yüz yüze ve etkileşim halindedir.
Danışan sözcüğü, hastanede veya toplumda sağlık hizmeti
alan bireyi tanımladığı için daha geniş kapsamlıdır. Hasta
kavramı daha çok: bir patoloji yaşamakta olan bireyi,
danışan ise, patoloji olsun veya olmasın sağlık bakımına
gereksinmesi olan bireyi nitelemektedir.

Hemşire, hastalanan özetle bireylerin fiziksel ve

duygusal gereksinmelerini karşılama görevleriyle ve
bakımın sürekli olması nedeniyle, hasta ile uzun
süre bir arada olmaktadır.
HASTA İLETİŞİMİ

Bu kavram, üç öge’den oluşmaktadır.

HASTA, kendine özgü özellikleri olan, yani
“benzersiz” bir insandır. Yaşadığı toplulukta
belirli rolleri vardır.. Bu anda mevcut rollerine
bir de “hasta” rolü de eklenmiştir.
HEMŞİRE de hasta gibi, öncelikle bir benzeri
daha olmayan bir insandır. Sağlık sorunu olan
bireye, yaşamakta olduğu sorunlarla baş
edebilmesi için, yani sorunlarını çözümleyecek
güce gelebilmesi için nasıl bir yardıma
gereksinmesi varsa bu yardımı verebilecek bilgi
ve yeteneklerle donanmış bir meslek üyesidir.
İLİŞKİ, en az iki kişi arasındaki bağdır. Bu bağ,
karşılıklı değer vermeye ve saygı duymaya
dayalıdır.

HEMŞİRE-HASTA İLİŞKİSİ, biri mesleki yardıma

gereksinmesi olan kişi (hasta), diğeri bu yardımı
verebilecek bilgi ve yeteneklerle donanmış kişi
(hemşire) arasındaki ETKİLEŞİM SÜRECİ’dir.
Hemşire, fizik bakım verirken, hemşirelik işlemlerini
uygularken, hekim istemlerini yerine getirirken, sağlık
eğitimi yaparken ve hastanın günlük etkinliklerini
yönetirken hemen her an hastayla etkileşim halindedir.
“Etkileşim”, iki bireyin karşılıklı olarak birbirlerini
etkiledikleri ve birbirlerinden etkilendikleri, sözlü ve
sözsüz yollarla iletişimde bulundukları bir durumdur.
Hemşire-hasta etkileşiminin odak noktası, hasta
bireyin gereksinmelerinin karşılanmasıdır. Her
etkileşim, hemşire için hasta bireyi tanımak,
gereksinimlerini belirlemek ve karşılamak için bir
fırsattır.
İnsan İnsana İlişki
İnsan insana ilişki hemşireyle bakım verdiği
kişi/kişiler arasındaki bir dizi yaşantıdır ve hemşire-
hasta ilişkisinin niteliğini yansıtır.
En önemli özelliği, bireyin veya ailenin
hemşirelik bakım gereksinmelerinin karşılanmasıdır.
Amaçlı olarak kurulur ve hemşire tarafından
sürdürülür.
Hemşirelik (Bakım) Gereksinimlerinin
Karşılanması
Bu gereksinimlerin karşılanması için, aşağıdaki basamaklar
izlenmelidir:
1. Hasta bireyin bir gereksinme içinde olup olmadığını belirlemek.
2. Ulaşılan sonuçları kontrol etmek.
3. Bireyin gereksinmesinin hemşire tarafından mı yoksa başka
görevli tarafından mı karşılanacağına karar vermek.
4. Hemşirelik eylemlerinin neler olacağına karar vermek.
5. Gereksinimin karşılanıp karşılanmadığını belirlemek.
SOSYAL İLİŞKİ VE MESLEKİ İLİŞKİ (İNSAN
İNSANA İLİŞKİ, YARDIM EDİCİ İLİŞKİ
Hemşirenin hasta veya sağlıklı kişilerle kurduğu ilişki,
gelişigüzel ve kendiliğinden gelişen (otomatik) bir ilişki
değildir. Belirli amaçları ve ilkeleri olan; geliştirilmesi,
sürdürülmesi ve sonlandırılması hemşirenin
sorumluluğunda olan mesleki bir ilişkidir. Mesleki
nitelikteki bu ilişkinin sosyal nitelikteki ilişkilerden
farkının bilinmesi gerekir.
Sosyal ilişki, bir kimsenin görev yaptığı ortamlar
dışında ve kişisel yaşamında bireylerle kurduğu
ilişkileridir. Örneğin, hemşirenin arkadaşlarıyla,
komşularıyla, yakınlarıyla, bir toplantıda yeni
tanıdığı kişilerle kurduğu ilişkiler sosyal
ilişkilerdir.
Hemşirelik hizmeti verilen
çalışma ortamlarında,
hemşirenin kurduğu ilişkiler
mesleki niteliktedir.
Bu iletişimde esas olan, hasta
olan bireyin nasıl bir yardıma
gereksinmesi olduğunu
belirlemek ve bu yardımı
vermektir.
Mesleki veya İnsan İnsana İlişkinin
Kurulmasındaki Evreler
1. İlk Karşılaşma Evresi
2. Kişiliklerin Ortaya Çıktığı Evre
3. Empati Evresi
4. Sempati Evresi
5. İlişki (Rapport veya dostluk) Evresi