ÖĞRETİCİ VE

BİLGİLENDİRİCİ TÜRLER
Rapor, Bilimsel Araştırma Raporu, Bibliyografya
Çeşitleri
Dr. Gülçin Tuğba NURDAN
RAPOR NEDİR VE NASIL YAZILIR?
RAPOR;

 Herhangi bir işte, bir konuda yapılan inceleme, araştırma sonucunu,

düşünceleri veya tespit edilenleri bildiren yazı, yazanak. (TDK).
 Her hangi bir konu ya da olayla ilgili inceleme sonucunu tespit ederek
bildiren yazılara rapor denir.
 İncelenmek istenen bir sorun; doğru, kesin, güvenilir bilgi gerektiren
bir iş hakkında, onu soruşturmakla görevlendirilen kişinin yaptığı
"araştırma, inceleme" sonucunu belli kurallara göre yazdığı yazı, rapor
türüne girer. Rapor; yazılı olur, ancak "sözlü" olarak da bir makama,
kurula sunulabilir. Raporun bir makama yazılı olarak sunulması,
"dilekçe" yazmak biçiminde olmalıdır. Sözlü olarak raporun
sunulmasında ise, sunulan kişiye ya da kurula "hitap cümlesi" ile söze
başlanır.
BİR RAPORUN HAZIRLANMASINDA GÖZ ÖNÜNDE
TUTULMASI GEREKEN NİTELİKLERİ DE ŞÖYLE
SIRALAYABİLİRİZ:
 Konunun uzmanı olmak.
 Raporun konusunu iyi kavramış olmak.
 Konuyla ilgili kaynakları taramak.
 Kaynaklardan elde edilen malzemeyi etkili, çarpıcı, inandırıcı ve doyurucu
nitelikte hazırlamak.
 Objektif davranmak.
 Bilimsel çalışmaları değerlendirirken raporları bilimsel ölçüler içinde hazırlamak.
 Raporlarda ileri sürülen olumlu ya da olumsuz görüşleri kesin deliller ile somut
bir biçimde açıklamak.
 Raporları belli bir plân dahilinde hazırlamak ve varılan yargıyı açıkça belirtmek.
 Gereksiz ayrıntılara girmeden özlü bir biçimde sınırlandırmak.
 Açık ve net bir ifade kullanmak. Yanlış anlaşılmaya meydan vermemek.
 Edebi sanatlardan uzak olması gerekir.
RAPOR FORMATI
 Kapak Sayfası: Her raporun bir adet kapağı olmalıdır.
 Yazım Dili : Türkçe olarak yazılacaktır. İmla kurallarına ve öz Türkçe kullanımına özellikle
dikkat edilecektir.
 Kağıt Ölçüsü: A4
 Yerleştirme Biçimi: Dikey
 Yazı Karakteri: Turkish Times New Roman
 Yazı Karakter Biçim ve Büyüklüğü: Normal, 12 punto. Ancak, özel ve okuyucuya yabancı
olabilecek sözcükler, makale başlığı ile bölüm ve alt bölüm başlıkları yatık bir biçimde
yazılabilirler.
 Yazım aralığı: 1.0 satır (single space)
 Kenar Boşlukları: Üst ve alt kenar boşlukları 4.25 cm, sağ ve sol kenar boşlukları 4.35 cm
genişliğinde olmalıdır. Tüm başlıklar, tablolar, şekiller, metin ve EKLER kenar boşlukları ile
sınırlanmış yazım aralığı içinde olmalı, yazım alanı dışında hiçbir şey yer almamalıdır.
 Metin Biçimi: Raporlar, tek sütun düzeni kullanılan bir biçimde hazırlanmalı ve her satırdaki
yazı yazım aralığında sayfanın her iki yanına (justified) dayandırılmalıdır. Paragrafların
başına 1cm kadar boşluk bırakılmalıdır. Paragraflar arası boşluk bırakılmamalıdır.
 Başlıklar: Tüm başlıklar koyu olarak yazılmalıdır. Başlıkların ilk hafleri büyük diğer harfleri
küçük olmalıdır. Tüm başlıklarda bölüm numaraları olmalıdır. Ara başlıklar yatık olarak
yazılmalı, ana başlık numarasını takip edecek şekilde yazılmalıdır.
 «Rapor yazımında dikkat edilecek sıralanan hususların yanı sıra bir raporda bulunması gereken birtakım ba şlıklar vardır.
On bir maddede toplanabilecek bu başlıklar şöyle açıklanabilir» (Yakıcı vd., 2011):
a. Başlık: Her raporda mutlaka bir başlık bulunmalı ve ba şlık raporun içeri ğini yansıtacak nitelikte olmalıdır.
b. Raporun sunulduğu makam: Raporun verileceği makamın adı açık bir şekilde yazılmalıdır.
c. Raporu hazırlayan kişi veya kişiler: Raporu yazan uzman kişi veya kişilerin ad ve soyadları unvanlarıyla birlikte
raporda yer almalıdır.
d. Çalışmanın yapıldığı tarih: Çalışmanın yapılacağı tarih; gün, ay ve yıl olarak belirtilmelidir.
e. Gerekçe: Raporun yazılma nedeni açık bir şekilde bu ba şlık altına yazılır.
f. Giriş: Raporlarda mutlaka asıl konuya geçişi sa ğlayan ve ç ok uzun olmayan bir giriş paragrafı olmalıdır.
g. Gelişme: Raporda ele alınan olayın teferruatlarıyla anlatıldı ğı bölümdür. Bu bölümde ula şılan sorunlar maddeler hâlinde
yazılır.
h. Sonuç: Bu bölümde meydana gelen olumsuzlukları gidermek için öneriler sıralanır.
i. Raporu hazırlayan kişi/kişilerin ad, soyad, unvan ve imzaları: Raporu hazırlayan kişi veya kişilerin ad, soyad ve
unvanları yazılır. Raporda mutlaka imza olmalıdır. İmzasız rapor geçersiz kabul edilmektedir.
j. Ekler: Araştırma sırasında elde edilen belgeler raporda mutlaka belirtilmeli ve ilgili makama gönderilmelidir.
k. Kaynakça: Araştırma sırasında yararlanılan kaynaklar bu bölümde açık bir şekilde gösterilmelidir.
 KINALI YURDUNDA KALAN ÖĞRENCİLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLARA İLİŞKİN RAPOR
Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu
Ankara
Raporu Hazırlayan: Uzman Dönüş ÇİÇEK
Çalışmanın Yapıldığı Tarih: 11 Aralık 2019- 2 Ocak 2020
Gerekçe: Bu rapor; Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun 18. 09.2019 tarih ve S003 sayılı yazıları gere ğince
yurtta kalan öğrencilerin sağlık, beslenme ve barınma ko şullarının incelenmesi amacıyla yazılmıştır.
Raporda özellikle öğrencilerin karşıla ştıkları sorunlar ve bu sorunların giderilmesine yönelik çözüm önerileri üzerinde
durulacaktır.
Yurtta gözlemlediğim bazı sorunlar aşağıda sıralanmı ştır:
1. Yurt yöneticileri ve çalışanları öğrencilerin sorunlarına kayıtsız kalıyor .
2. Yurt çalışanları, öğrencileri rahatsız edecek şekilde kendi aralarında konu şuyor.
3. Öğrencilere her gün aynı yemek veriliyor ve mutfak temizli ğine gereken özen gösterilmiyor. Bu sebeple ö ğrenciler,
yurdun yemeklerini yemiyorlar.
4. Bazı katlarda duş imkânı yok.
5. Duşlar ve tuvaletler düzenli olarak temizlenmiyor. Bu da ö ğrencilerde bazı sa ğlık sorunlarının olu şmasına neden
oluyor.
6. Çalışma odalarındaki kaloriferler yanmıyor. Ö ğrenciler so ğukta ders çalı şmak zorunda kalıyor.
 7. Koridorların lambaları yanmıyor.
8. Bazı odaların camları kırık.
9. Öğrencilerin sağlık sorunlarıyla gere ği gibi ilgilenilmiyor.
Görüldüğü gibi öğrenciler yurtta bazı olumsuz durumlarla kar şıla şmaktadır. Bunun sonucunda ö ğrenciler mutsuz olmakta ve
yurttan ayrılmaktadır. Yukarıda belirtilen bu olumsuzlukların giderilmesi için a şa ğıda sıralanan çözüm önerilerinin yerine getirilmesi
şarttır.
1. Yurt yöneticileri ve çalışanları deneyimli ki şilerden seçilmelidir.
2. Duş ve tuvalet sorunu giderilmelidir. Mümkünse her kata du ş yapılmalı ve bunlar her gün temizlenmelidir.
3. Mutfak temizliğine özen gösterilmeli ve ö ğrenciye her gün aynı yemek verilmemelidir.
4. Bozuk kaloriferler tamir edilmelidir.
5. Koridorlara yeni lambalar takılmalıdır. Böylece karanlıkta olu şabilecek kazaların önüne geçilecektir.
6. Odaların sıcak ve sessiz olması için kırık camlar de ği ştirilmelidir.
Sonuç: Öğrencilerin yurttan memnun kalmaları ve yurttan övgüyle bahsetmeleri için yukarıda sıralanan çözüm önerilerinin
yerine getirilmesi şarttır. Bu sayede;
a. Öğrenciler kendilerini evlerinde gibi hissedecektir.
b. Yurda olan talep artacaktır.
c. Öğrenciler yurttan ayrılmayacaktır.
Saygılarımla.
10.02.2020
 BİBLİYOGRAFYA

 Bibliyografya, Yunan dil kökünden dilimize geçen ve kısaca kaynakça olarak adlandırılan
dizindir. Bibliyografya ele alınan konu ile ilgili yazılan tüm yayınları listeleme şeklinde bizlere
sunmaktadır. Bibliyografyalar mahiyetlerine, zaman bakımına, tertip edilmelerine, şümullerine
göre farklı çeşitlerde hazırlanmaktadırlar.
 Kısaca kaynakça olarak adlandırılan bibliyografya, bir konu hakkında muhtelif zamanlarda
yayınlanan kitap, dergi, makale, broşür gibi yayınların listesi olarak da ifade edilmektedir. Bu
listelerde, yazarın ve mütercimin bilgileri, adı, cilt ve baskı kayıtları, basıldığı yıl ve yer,
yayınlayan kitap evi ve sayfa miktarları belirtilir. Bibliyografya hakkında bilim, fikir ve sanat gibi
ürünlerin belli bir düzen içerisinde ve tek liste halinde toplanmış hali tanımını da yapmak
mümkündür.
 Bibliyografyanın özelliklerini anlatmak için öncelikle bibliyografya çeşitlerinin bilinmesi ve özelliklerinin
buna göre tarif edilmesi gerekir.
 Mahiyetleri bakımından bibliyografyalar üçe ayrılmaktadır. Basit bibliyografyalar sadece eserin belirli
kurallara göre künyelerini içerir. Tahlili bibliyografyalar eserin künyesi yanı sıra muhtevaları hakkında da
bilgi verirler. Tenkidi bibliyografyalarda eserlerin tertibinin tenkidi söz konusudur. Ayrıca bunların yanı sıra
esas bibliyografyalar eserlerin bizzat gözle görülmesi ile hazırlanırlar. Bir de kopya bibliyografyalar vardır.
Bunlar da esas bibliyografyalardan faydalanmak şekli ile hazırlanmaktadırlar.
 Zaman bakımından bibliyografyalar, tamamlanmış ve periyodik olarak iki çeşittir. Tamamlanmış
bibliyografyalar, belirli bir tarih aralığındaki ya da belirlenmiş bir tarihe kadar çıkmış olan eserleri
belirtmektedir. Periyodik bibliyografyalar, belirlenen konuyu ya da eseri muntazam ya da gayri muntazam
periyotlar ile bildirirler.
 Tertip edilmeleri bakımından bibliyografyalar, alfabetik, vurgulu, kronolojik, sistematik ve başlık kelimelerine
göre düzenlenen olmak üzere beş çeşit halinde sunulurlar. Alfabetik bibliyografyalar, eserleri adlarına veya
müellif adına göre sıralarlar. Sistematik bibliyografyalarda eserler sistemli bir şekilde tanzim olunurlar.
Kronolojik bibliyografyalar, eserlerin yayın tarihi ile bahse konusu olan olayların ortaya çıkma zamanına göre
sıralanırlar. Vurgu ile başlık kelimelerine göre bibliyografyalarda ise tanzim listelerinin yapılması eserlerde
vurgulanmak istenen kelimelerin alfabetik sırası dikkate alınır.
 Kapsam bakımından bibliyografyalar, milli ve milletler arası olmak üzere iki çeşittir. Milli bibliyografyalar,
bir tek ülkenin sınırları içerisinde yayımlanan eserleri kapsar. Milletler arası bibliyografyalar ise değişik
memleketlerin farklı dillerinde yapılan tüm eserleri ele almaktadır.
 Bibliyografyalar genel ve özel olarak iki çeşitte bulunurlar. Genel bibliyografyalar, bütün konuları ve bu
konulara ait eserleri ele almaktadırlar. Özel bibliyografyalar ise sadece bir konu ve o konuyla ilgili yakın
ilişkisi olan eserler dikkate alınır. Bunlara ihtisas bibliyografyaları ismi de verilmektedir.