DEUTERONOMIO

SA MGA HULING
SULAT

Liksyon 11 para sa ika-11 ng Disyembre, 2021

 Josias: Repormasyon
Nehemias: Pagsamba
Jeremias: Pagbabagong Buhay
Mikas: Pagsunod
Daniel: Pagpapanumbalik

Si Moises ang unang tao na sumulat ng Salita ng Dios. Kaya, ang

Deuteronomio ay isa sa pinakamatandang aklat sa Biblia.
Kaya, alam at nabasa ng mga nahuling may akda ang aklat na ito
at ang mga turo dito. Maraming derekta at hindi derektang
pagsipi sa Deuteronomio at mensahe nito sa Lumang Tipan.
 JOSIAS: REPORMASYON
“Ganito ang sabi ng Panginoon, Narito, ako'y magdadala ng kasamaan
sa dakong ito, at sa mga tagarito, sa makatuwid baga'y lahat na salita
ng aklat na nabasa ng hari sa Juda—’” (2 Hari 22:16)

Si Josias ang apo ni Manasses at anak ng masamang si haring Amon.

Pinili niyang huwag sundin ang kanilang halimbawa sa halip ay
hinanap ang Dios ng buo niyang puso at ayusin ang Templo (2K. 22:2-5).
“Ang aklat ng Kautusan” (Deuteronomio)
ay nakita sa Templo. Nang marinig ni Josias
ang kabanata 28, pinunit niya ang kanyang
mga damit. Naunawaan niya ang parusang
nararapat sa kanyang bayan dahil sa
kanilang kasamaan (2K. 22:11, 18-19).
Kinunsolta ni Josias ang Dios sa pamamagitan ni propetesa Hulda. At
nagpasya siyang simulan ang reporma sa espiritwal, upang iwan ng
Israel ang kasalanan at bumalik sa Dios (2K. 22:13-14; 23:1-3).
2 Kings 22:2-5

At siya'y gumawa ng matuwid sa harap ng mga mata ng Panginoon, at lumakad sa

buong lakad ni David na kaniyang magulang, at hindi lumiko sa kanan o sa kaliwa.

At nangyari, nang ikalabing walong taon ng haring Josias, na sinugo ng hari si Saphan na
anak ni Azalia, na anak ni Mesullam, na kalihim, sa bahay ng Panginoon, na sinasabi,

Ahunin mo si Hilcias na dakilang saserdote, upang kaniyang bilangin ang salapi na

ipinasok sa bahay ng Panginoon, na tinipon sa bayan ng tagatanod-pinto:

At ibinigay sa kamay ng mga manggagawa na siyang tumitingin ng gawain sa bahay ng

Panginoon; at ibigay sa mga manggagawa na nangasa bahay ng Panginoon, upang
husayin ang mga sira ng bahay.
2 Kings 22:11

At binasa ni Saphan sa harap ng hari. At nangyari, nang marinig ng hari ang mga salita ng
aklat ng kautusan, na kaniyang hinapak ang kaniyang suot.

2 Kings 22:18-19
Nguni't sa hari sa Juda, na nagsugo sa inyo upang magusisa sa Panginoon, ganito ang
sasabihin ninyo sa kaniya, Ganito ang sabi ng Panginoon, ng Dios ng Israel. Tungkol sa
mga salita na inyong narinig.
Sapagka't ang iyong puso ay malumanay, at ikaw ay nagpakababa sa harap ng
Panginoon, nang iyong marinig ang aking sinalita laban sa dakong ito, at laban sa mga
tagarito na sila'y magiging kagibaan, at sumpa, at hinapak mo ang iyong kasuutan, at
umiyak sa harap ko: ay dininig naman kita, sabi ng Panginoon.
2 Kings 22:13-14
Kayo'y magsiyaon, isangguni ninyo sa Panginoon ako, at ang bayan, at ang buong
Juda, tungkol sa mga salita ng aklat na ito na nasumpungan: sapagka't malaki ang
pagiinit ng Panginoon na nabugso sa atin, sapagka't hindi dininig ng ating mga
magulang ang mga salita ng aklat na ito, na gawin ang ayon sa lahat na nasusulat
tungkol sa atin.

Sa gayo'y si Hilcias na saserdote, at si Ahicam, at si Achbor, at si Saphan, at si Asaia,

ay nagsiparoon kay Hulda na propetisa, na asawa ni Sallum na anak ni Ticva na anak
ni Araas, na katiwala sa mga kasuutan (siya nga'y tumatahan sa Jerusalem sa
ikalawang bahagi;) at sila'y nakipagsanggunian sa kaniya.
Josiah had to make a stand against his family and all the people of Judah who were bowing
down to idols and practicing divination. He made the brave decision to follow the Lord
wholeheartedly and set about destroying the idols, Asherah poles, and those who burned
incense to these idols in high places.
The Lord delayed judgment on Judah only because of Josiah’s humility. Repentance
requires humility. One of the reasons we pray on our knees is because it's a sign of
submission to God. God is perfect and mighty. When we, as sinners, approach him, it
should be done with a heart of humility and thanksgiving.
The last lesson we can learn from Josiah is to remove evil from our sight. Josiah renewed
the covenant with the Lord to follow all his commands and love the Lord with all his heart,
soul, and mind. This action encouraged all the people of Judah to follow his lead.
Josiah burned all the articles made for idols and the starry hosts. He did away with
idolatrous priests. He destroyed the Asherah poles and the shrines of the prostitutes. He
also destroyed the high places where people worshipped God instead of the dedicated
altar in Jerusalem.
In those days, people sacrificed their own children in the fire to Molek. Josiah got rid of
the site so that nobody could sacrifice their children there.
It’s easy to confess our sins to God and then do nothing about it. If we do not remove
temptations from our lives then our confession is just empty words.
 LESSON FOR YOUTH. Often in life, we face pressures to follow the crowd. When we are
young, we tend to imitate our parents.
As we become teenagers, peer pressure becomes stronger. This is where young
Christians face difficult decisions. Should they get drunk and party overnight with their
friends or stay at home? Would it be okay if they skipped church and went for a movie
or a beach party?
We need to make the effort to remove anything from our lives that can separate us
from God. It could mean distancing yourself from a non-believing friend. It could mean
not visiting a bar just to accompany your friends. It could mean canceling your Netflix
subscription if the shows on it are not in line with your values.
Josiah was one such person. His life was one of complete dedication to the
Lord.
He was comfortable standing out from the crowd
He humbled himself before the Lord and confessed his sins
He put his words into action and removed evil from his sight
In our daily lives, let’s emulate this man of God.
 NEHEMIAS: PAGSAMBA
“Ikaw ang Panginoon, ikaw lamang; ikaw ang lumikha ng langit, ng langit ng mga langit, pati ng
lahat na natatanaw roon, ng lupa at ng lahat na bagay na nangaroon, ng mga dagat at ng lahat
na nangaroon, at iyong pinamalaging lahat; at ang hukbo ng langit ay sumasamba sa iyo.” (Neh.
9:6)
Ang kasabihang “langit ng mga langit” sa Deuteronomio 10:14 ay 6 na beses na matatagpuan
sa Lumang Tipan:

Panalangin ni Panalangin ng Mga Awit

Solomon (1K. 8:27; Levita (Ps. 68:33;
2Chr. 2:6; 6:18) (Neh. 9:6) 148:4)

Ang kasabihang ito ay nagpapakita ng pagkamaharlika,

kapangyarihan, at kadakilaan ng Dios. Palagi itong ginagamit sa
pagsamba.
Matapos basahin ng mga Levita “ang aklat ng kautusan” (Neh. 8:18),
nanalangin sila upang sambahin ang Dios dahil sa malikhain Nyang
kapangyarihan, at para sa kung paano Nya iningatan ang Israel.
1 Kings 8:27

Nguni't katotohanan bang tatahan ang Dios sa lupa? Narito, sa langit at sa

langit ng mga langit ay hindi ka magkasiya; gaano pa sa bahay na ito na aking
itinayo!
Nehemiah 9:6

Ikaw ang Panginoon, ikaw lamang; ikaw ang lumikha ng langit, ng langit ng mga
langit, pati ng lahat na natatanaw roon, ng lupa at ng lahat na bagay na
nangaroon, ng mga dagat at ng lahat na nangaroon, at iyong pinamalaging lahat;
at ang hukbo ng langit ay sumasamba sa iyo.
Psalms 68:33

Sa kaniya na sumasakay sa langit ng mga langit, na noon pang una: narito,

binibigkas niya ang kaniyang tinig, na makapangyarihang tinig,
 JEREMIAS: PAGBABAGONG BUHAY
“At inyong hahanapin ako, at masusumpungan ako, pagka inyong sisiyasatin ako
ng inyong buong puso.” (Jeremias 29:13)

Sinipi ni Jeremias ang Deuteronomio 4:29 sa konteksto ng kaganapan ng

propesiya: “At pangangalatin kayo ng Panginoon sa mga bayan.” (Dt. 4:27)
Sa sandaling iyon, bahagi ng Israel ay naging alipin sa Babilonia dahil sa kanilang
mga kasalanan. Sa huli, ang pananatili nila sa Lupang Pangako ay nasa kondisyon
ng kanilang pagsunod (Dt. 4:25-26; Jer. 7:4-7).
Ang solusyon na iminungkahi
ni Moises ay pagbabago ng
kanilang ugali. Kinumpirma ito
ni Jeremias: kailangan nilang
hanapin ang Dios ng buo
nilang puso. Matatanggap
natin ang pagpapala ng tipan
kung gagawin natin iyon.
Deuteronomy 4:25-26

Pagka ikaw ay nagkaanak at nagkaanak ang inyong mga anak, at

nagluwat kayo ng malaon sa lupaing yaon, at nagpakasama kayo, at
gumawa kayo ng larawang inanyuan na kahawig ng anomang bagay, at
gumawa kayo ng masama sa paningin ng Panginoon mong Dios, upang
mungkahiin ninyo siya sa kagalitan:

Ay aking tinatawag ang langit at ang lupa upang sumaksi laban sa inyo
sa araw na ito, na kayo'y malilipol na madali na walang pagsala sa
lupain na inyong tinutungo ng pagdadaan sa Jordan, upang ariin: hindi
ninyo mapatatagal doon ang inyong mga araw, kundi kayo'y lubos na
malilipol.
 MIKAS: PAGSUNOD
“Kaniyang ipinakilala sa iyo, Oh tao, kung ano ang mabuti; at ano ang hinihingi ng
Panginoon sa iyo, kundi gumawa na may kaganapan, at ibigin ang kaawaan, at lumakad na
may kababaan na kasama ng iyong Dios?” (Mikas 6:8)
Sinipi ni Mikas ang Deuteronomio 10:12-13, ngunit pabaliktad:
Gumawa na may katuwiran Sundin ang mga utos

Ibigin ang kaawaan Umibig at maglingkod sa Dios

Lumakad na may kababaan kasama Matakot sa Dios at lumakad
ng Dios ayon sa Kanyang paraan
Ang mensahe ay pareho, ngunit ang konteksto ay hindi. Sa
panahon ni Mikas, mukha silang mga banal na tao, ngunit
hindi sila patas sa mga mahina at mga nangangailagan
(Mikas 6:10-11). Ang pagkilos na may katuwiran ay
mahalaga.
Ang pagbigay ng handog upang ipakita ang ating pag-ibig sa
Dios at tila pagpapakababa ay walang saysay kung
namumuhay tayo sa pagsuway.
Micah 6:10-11

Mayroon pa baga kaya ng mga kayamanan ng kasamaan sa bahay ng

masama, at ng kulang na panukat na kasuklamsuklam?

Magiging malinis baga ako na may masamang timbangan, at sa

marayang supot na panimbang?
 DANIEL: PAGPAPANUMBALIK
“At aking itiningin ang aking mukha sa Panginoong Dios upang humanap sa pamamagitan
ng panalangin at ng mga samo, ng pagaayuno, at pananamit ng magaspang, at ng mga
abo.” (Daniel 9:3)
Binanggit ni Daniel “ang Kautusan ni Moises” ng dalawang
beses sa kanyang panalangin (Dn. 9:11, 13).
Sa talatang 11, natulungan nito si Daniel na maunawaan
kung bakit naipatapon ang Israel. Sa talatang 13,
natulungan nito si Daniel na unawain ang hustisya at awa
ng Dios.
Pinarusan ng Dios ang Kanyang bayan dahil sa kanilang
pagrebelde, gaya ng Kanyang hinula. Gayunpaman, may pag-asa:
kung lalapit sila sa Dios at tumalikod sa kanilang mga kasalanan,
ibabalik sila ng Dios gaya ng ipinangako Niya kay Moises sa
Deuteronomio 4:30-31.
Ngayon ay makakalapit tayo sa Dios sa kaparehong kasiguruhan
meron si Daniel sa Kanyang “dakilang awa.” (Dn. 9:18)
Daniel 9:11-13

Oo, buong Israel ay sumalangsang ng iyong kautusan, sa pagtalikod, upang

huwag nilang talimahin ang iyong tinig: kaya't ang sumpa ay nabuhos sa amin, at
ang sumpa na nakasulat sa kautusan ni Moises na lingkod ng Dios; sapagka't
kami ay nangagkasala laban sa kaniya.

At kaniyang pinagtibay ang kaniyang mga salita, na kaniyang sinalita laban sa

amin, at laban sa aming mga hukom na nagsihatol sa amin, sa pagbabagsak sa
amin ng malaking kasamaan; sapagka't sa silong ng buong langit ay hindi ginawa
ang gaya ng ginawa sa Jerusalem.
Kung ano ang nasusulat sa kautusan ni Moises, lahat ng kasamaang ito'y
nagsidating sa amin: gayon ma'y hindi namin idinalangin ang biyaya ng
Panginoon naming Dios, upang aming talikuran ang aming mga kasamaan, at
gunitain ang iyong katotohanan.
Deuteronomy 4:30-31
Pagka ikaw ay nasa kapighatian, at ang lahat ng mga bagay na ito ay dumating sa iyo
sa mga huling araw, ay magbabalik loob ka sa Panginoon mong Dios, at iyong
didinggin ang kaniyang tinig.

Sapagka't ang Panginoon mong Dios ay maawaing Dios; hindi ka niya pababayaan, ni
lilipulin ka niya ni kalilimutan ang tipan sa iyong mga magulang na kaniyang
isinumpa sa kanila.
“Inuutos ng Dios na ikumpisal
natin ang ating mga kasalanan, at
ibaba natin ang ating mga puso sa
Kanya; ngunit dapat magkaroon
din tayo ng tiwala sa Kanya bilang
mapagmahal na Ama, na hindi
tatalikod sa mga naglalagak ng
tiwala sa Kanya.”
E. G. W. (Selected Messages, book 1, cp. 54, p. 350)