BAKTERIE GRAMUJEMNE

TLENOWE PAŁECZKI GRAMUJEMNE

Są to bakterie związane ze środowiskiem oraz z człowiekiem.

Cechą wspólną tych bakterii jest morfologia komórek oraz rodzaj metabolizmu.

Mają kształt pałeczek lub ziarniako-pałeczek, w większości ruchliwych

Barwią się gramujemnie

Małe wymagania odżywcze

Tlenowy metabolizm

Nazwa zwyczajowa to pałeczki niefermentujące

Większość ma zdolność utleniania glukozy i wytwarzania oksydazy cytochromowej

PSEUDOMONAS AERUGINOSA
Pałeczka ropy błękitnej

Naturalne miejsce
bytowania to gleba,
woda i ścieki.
Niektóre z nich są
chorobotwórcze dla
roślin, a nieliczne są
oportunistycznymi
patogenami
człowieka.
CZYNNIKI
WIRULENCJI
- Fimbrie typu IV – ułatwiają adhezję do komórek
gospodarza
- Otoczka zbudowana z alginianu – jest tylko u
szczepów chorobotwórczych i wykazuje
powinowactwo do komórek nabłonkowych płuc
- Cytotoksyny (egzotoksyna A)
- Enzymy (egzoenzym S, alkaliczne enzymy
proteolityczne, fosfolipaza C)
CHOROBY
• Zapalenie płuc – szczególnie u chorych na
mukowiscydozę
• Ropne zakażenia ran pooperacyjnych,
pooparzeniowych
• Zakażenia rogówki
• Zakażenia dróg moczowych
• Zapalenie wsierdzia – u chorych poddawanych
inwazyjnym zabiegom diagnostycznym i leczniczym

Niestety cechuje je wieloraka oporność na

antybiotyki i środki dezynfekcyjne.
ACINETOBAC
TER
BAUMANII

NATURALNE MIEJSCE MOGĄ WCHODZIĆ W

BYTOWANIA TO SKŁAD MIKROBIOMU
ŚRODOWISKO. CZŁOWIEKA,
CZĘSTO MOŻNA JE SZCZEGÓLNIE OSÓB
ZNALEŹĆ W GLEBIE I HOSPITALIZOWANYC
W WODZIE. H.
CZYNNIKI
WIRULENCJI
• Silnie adhezyjne fimbrie, dzięki
czemu komórki ściśle przylegają do
siebie tworząc kolonie
 CHOROBY
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.11.3.8.
Głównie wywołują zapalenie płuc.

Są oporne na wiele antybiotyków.

PAŁECZKI JELITOWE - ENTEROBACTERIACEAE
Zasiedlają głównie jelita zdrowych ludzi i zwierząt.

Bakterie z rodziny Enterobacteriaceae są do siebie podobne pod względem morfologicznym i

metabolicznym.

Duże.

Wiele rodzajów jest urzęsionych.

Względne beztlenowce.
ESCHERICHIA
COLI
Pałeczka okrężnicy

• Jest izolowana z kału od osób

zdrowych.
• Mogą również przejściowo być na
skórze i błonach śluzowych.
• Poza przewodem pokarmowym
jest oportunistycznym
patogenem.
CZYNNIKI WIRULENCJI

Adhezyny Otoczki
fimbrialne Dr oraz zbudowane z
Fimbrie P Cytolizyna Hly A
otoczkowe Afa I i polimeru kwasu
Afa III sjalowego
 E. coli można leczyć wieloma grupami
antybiotyków, pośród których można
wymienić: penicylinę, cafalosporynę i
CHOROBY tetracyklinę. W przypadkach pacjentów z
objawami biegunkowymi, niezwykle
istotne jest nawadnianie organizmu i
stosowanie płynów z elektrolitami.

• Zakażenia dróg moczowych –

zapalenie pęcherza moczowego,
ostre odmiedniczkowe zapalenie
nerek
• Zapalenie opon mózgowo-
rdzeniowych u noworodków
• Zapalenie pęcherzyka
żółciowego
• Zapalenie ucha środkowego
• Zapalenie płuc
Serotypy patogenne podzielono na 5 wirotypów w zależności
od patogenezy wywoływanych przez nie biegunek. Mają one
różne cechy i są wyposażone w odmienne czynniki
chorobotwórczości.

• Enterotoksykogenne Escherichia coli (ETEC) – tzw. biegunki podróżujących

oraz biegunki u dzieci, tzw. cholerę dzieci
• Enteroinwazyjne Escherichia coli (EIEC) – biegunki czerwonkopodobne
• Enteropatogenne Escherichia coli (EPEC) – śluzowe biegunki niemowląt
• Enterokrwotoczne Escherichia coli (EHEC) – krwotoczne zapalenie jelita
grubego, zespół mocznicowo-hemolityczny (szczególnie u dzieci),
zakrzepica małopłytkowa
• Enteroadherentne (EAEC) lub enteroagregatywne (EAggEC) – chroniczne
biegunki u dzieci, przewlekłe wodne biegunki dorosłych
SHIGELLA
Bezwzględnie patogenne

Nieurzęsione

Słaba aktywność biochemiczna

Do tego rodzaju należą: S. dysenteriae, S. flexneri, S. boydii i S. sonnei

Ich różnicowanie jest bardzo trudne lub czasami niemożliwe, bo są

bardzo podobne

Trudno też różnicować je z niefermentującymi laktozy szczepami

Escherichia coli

Różnicowanie względem rodzaju Salmonella jest łatwe

CZYNNIKI
WIRULENCJI
• Toksyna Shiga – uszkodzenia nabłonka, może też prowadzić
do powstawania zespołu mocznicowo-hemolitycznego
• Zdolność penetrowania i atakowania komórek warstwy
nabłonka jelita, do których przedostają się za pomocą
makrofagów umiejscowionych w kępkach Peyera

CHOROBY
- Czerwonka bakteryjna - Objawy zakażenia bakteriami z rodzaju
Shigella pojawiają się zwykle od 1 do 3 dni od ekspozycji.
Początkowo zwykle pojawia się gorączka, do której szybko
dołączają się objawy ze strony przewodu pokarmowego:
nudności, wymioty, jadłowstręt, kurczowe bóle brzucha,
uczucie parcia na stolec, ostra wodnista biegunka. W miarę
rozwoju choroby pojawia się biegunka z domieszką śluzu
i krwi.
SALMONELL
A
SALMONELLA TYPHI (pałeczka duru
brzusznego)
- jedna z najważniejszych
- powoduje dur brzuszny
- do zakażenia dochodzi drogą
fekalno-oralną, potrzebna jest duża
dawka
S. Enteritidis, S. Typhimurium, S. Hadar, S. Infantis, S. Virchof
- bezwzględnie chorobotwórcze
- wywołują salmonellozy, czyli zapalenia jelita cienkiego i grubego (toksykoinfekcje)
- rezerwuarem są zwierzęta hodowlane i dzikie
- do zakażenia dochodzi najczęściej przez jedzenie po niedostatecznej obróbce termicznej
- potrzebna jest duża dawka
S. Enterica
- główny rezerwuar to gady
- zakażenie może prowadzić do zapalenia mózgu, wątroby czy szpiku kostnego
 Kodowane
chromosomalnie
Endotoksyna inwazyny: białka i
CZYNNIKI specjalne systemy
sekrecyjne
WIRULENCJ
I
Białka stymulujące Enzymy syntetyzujące
apoptozę makrofagów niektóre aminokwasy
KLEBSIELLA
PNEUMONIAE
Pałeczka zapalenia płuc

• Są we florze przewodu
pokarmowego człowieka, ale
również oportunistyczne
patogeny
CZYNNIKI WIRULENCJI
• Białkowe receptory ściany
• LPS (lipopolisacharyd)
• Otoczka
CHOROBY
- zapalenie płuc
- zakażenia dróg moczowych
- schorzenia GDO
PROTEUS
Pałeczki odmieńca
• Spotyka się je w przewodzie
pokarmowym człowieka i wielu
zwierząt oraz w nawozie, glebie,
skażonej wodzie
• Wzrost mgławicowy
CZYNNIKI WIRULENCJI
• Aktywne wytwarzanie ureazy
• Szybkie namnażanie
• Wytwarzają proteazy i hemolizyny
CHOROBY
- zakażenia układu moczowego

P. Mirabilis jest wrażliwy na ampicylinę i cefalosporyny.

BIBLIOGRAFIA
ZDJĘCIA
1. https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.umed.wroc.pl%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fmikrobiologia%2Ffiles%2FPaleczki_Gram_ujemne.pdf&psig=AOvVaw2uL
mDP49zW6eIpI_PdZBVJ&ust=1698838285270000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNDLkv2XoIIDFQAAAAAdAAAAABAD

2. https://o.quizlet.com/epcfNucITnYyn60pi1Uqgg.png
3. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Pseudomonas_aeruginosa_Gram.jpg/250px-Pseudomonas_aeruginosa_Gram.jpg
4. https://www.luxmed-diagnostyka.pl/phavi/ph/r,750,0/upl/2021/0128/0112-zapalenie-pluc.jpg?token=92f21134
5. https://as2.ftcdn.net/v2/jpg/01/13/95/15/1000_F_113951537_TtykQUN6a3tcLowO3OXWKEbM19ttTBpn.jpg
6. https://ocs-pl.oktawave.com/v1/AUTH_2887234e-384a-4873-8bc5-405211db13a2/spidersweb/2021/10/escherichia-coli-1280x960.jpg
7. https://www.carolina.com/images/product/large/294696.jpg
8. https://lekarzebezkolejki.pl/blog/zdjecie/salmonella-jak-mozna-sie-zarazic.jpg
9. https://microbe-investigations.com/wp-content/uploads/2023/06/Salmonella-Enterica.jpg
10. https://www.microbiologyinpictures.com/bacteria%20photos/klebsiella%20pneumoniae%20photos/klebsiella%20pneumoniae%20036.jpg
11. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Proteus_mirabilis.jpg/1200px-Proteus_mirabilis.jpg

INFORMACJE
12. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.11.3.8.
13. https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/czym-jest-bakteria-e-coli-i-kiedy-stanowi-zagrozenie
14. https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/163918,czerwonka-bakteryjna
15.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!
Aleksandra Szostak
Pielęgniarstwo stacjonarne, 1 rok