(MİKROBİYOTA )

normal mikrobiyal flora

• Sağlıklı insan vücudunda, kişiye zarar
vermeden
• denge içinde yaşayan
• cilt ve mukozalarda yerleşen
mikroorganizmalar topluluğu
 Flora kalıcı ya da geçici olabilir
Kalıcı flora:
• genellikle değişmeyen
• belli bölgede
• çeşitli etkilerle ortadan kalksa bile
yeniden oluşabilen mikroorganizmalar
topluluğu
• Geçici flora: belli bölgede çoğunlukla
hastalık etkeni olmaksızın birkaç saat ya da
gün yerleşen mikroorganizmalar topluluğu
• kalıcı flora kaybolduğunda hastalık
yapabilir
• İnsan vücudunda florası olan bölgeler:
-ağız, orofarenks, nazofarenks, mide, ince
ve kalın bağırsaklar, cilt, anterior üretra,
vajen, dış kulak yolu ve göz
 Flora Bakterilerinin rolü:
• Vücudun ısısından, neminden, atık
maddelerinden yararlanırlar ve zarar
vermezler
• Sindirim sistemindeki bazı bakteriler ise
mutuallik biçimde yaşarlar. Organizmaya
faydalıdırlar
• «Bakteriyel interferans»Yerleştikleri
bölgede başka mikroorganizmaların
yerleşmelerini önlerler. Patojen
bakteriler ile; besinler, yerleşme yeri,
hücre yüzey reseptörleri ve diğer
bağlanma yerleri için yarışırlar
• K vitamini sentezi ve besinlerin emiliimi
• Normal flora bakterileri hastalık
yapmadıkları halde antibiyotik kullanımı
veya bağışıklık sisteminin baskılanması
durumlarında fırsatçı enfeksiyon
yapabilmektedir
• İnsan vücut florası, doğal direnç mekanizmalarından
birisidir ve doğumla birlikte oluşmaya başlar. Yani yeni
doğan bir bebek sterildir
• Normal flora üyelerinin çoğunluğu bakteriler
tarafından oluşturulur
• Normal flora üyeleri, vücudumuzun çeşitli bölgelerinde;
• -yaş,
• -cinsiyet,
• -hormonal değişiklikler,
• -beslenme özellikleri,
• -kişisel hijyenik alışkanlıklar ile farklılık
göstermektedir
Antibiyotik kullanımının flora üzerine
etkisi
• Kalıcı flora bakterileri azalır. Geçici flora
bakterileri hastalık yapabilir, kısa sürede flora
tekrar oluşur
• Örnek: Antibiyotik kullanımı sonrası vaginal
Candidiasis, GIS de mantarlara bağlı ishaller
görülebilir
 İnsan vücudunda flora bulunmayan
yerler
• Kan
• İdrar
• BOS
• Alt solunum yolları(bronşiol ve alveoller)
• Plevra
• Periton
• Perikart sıvıları normal koşullarda
sterildir.
 Normal floralar
Dış kulak yolu
• Koagulaz negatif stafilokoklar ve
ciltteki diğer flora bakterileri
• Orta ve iç kulak: Genelde sterildir

Göz
• Koagulaz negatif stafilokoklar
• Haemophilus türleri
 DERİNİN NORMAL FLORASI

• Cildin hiç bir bölgesi steril

değildir.
• Deride kalıcı ve geçici flora
bulunur.
• Derinin kalıcı florası kıvrım
yerlerinde sınırlı kalmıştır.
• Sertçe yıkama ve antiseptik
maddelerin kullanımı dahi kalıcı
flora üyelerini buradan
tamamen uzaklaştıramazlar,
flora üyeleri azalır ancak
hızla tamamlanırlar.
 derinin normal florası
• Koagulaz negatif stafilokoklar (KNS)(% 90 dan
fazlası)
• Difteroid basiller
• Staphylococcus aureus (az sayıda)
• Micrococcus
• Patojen olmayan Neisseria türleri
• Alfa-hemolitik ve non-hemolitik streptokoklar
• Propionibacterium türleri
• Peptococcus türleri
• Diğerleri (az sayıda olmak üzere Candida türleri,
Acinetobacter türleri)
 Ağız, nazofarenks, orofarenks
normal florası
• Difteroidler
• Patojen olmayan Neisseria türleri
• Alfa-hemolitik ve non-hemolitik streptokoklar
• Anaeroblar (Bacteriodes türleri, anaerop koklar,
Fusobacterium türleri)
• Mayalar
• Haemophilus türleri
• Pnömokoklar
• S.aureus
• Gram negatif çomaklar
• Neisseria meningitidis
 Ağız Florası
• Doğumdan sonraki ilk 4-12 saatte oluşur.
• Yenidoğanda,dişler çıkmadan önce,
Staphylococcus, Neisseria,
Corynebacterium, laktobasiller
• Dişler çıktıktan sonra, bunlara
Streptococcus viridans ekleniyor.
 Erişkinde:
• Anaeroblar: Spiroketler, Bacteriodes,
Fusiform basiller, Streptococcus türleri ...
bulunur.
• Protezlilerde gram (-) bakteriler ve
anaeroblar artar
• S.mutans diş çürümesinde etken
• Peptostreptococcus türleri şekerlerden
asit oluşturarak mine tabakasını eritirler.
SiNDİRİM SİTEMİNDE MİKROBİYOTA

– Bakteriler → vücuttaki tüm mikrobiyotanın %99’unu

oluşturur
• >1500 farklı tür
• İnsan vücudundaki hücre sayısının 10 katı bakteri

– Viruslar
– Mantarlar
– Protozoonlar

19
• Sağlıklı insanlarda intestinal mikrobiyota
1) Firmicutes,
2) Bacteroidetes,
3) Proteobacteria,
4) Actinobacteria,
5) Fusobacteria
6) Verrucomicrobia

• Bacteroidetes ve Firmicutes → mikrobiyotanın %90’ı

20
• Bağırsak sonuna doğru flora bakterileri de
artar.
Flora ve obesite
 ÜRİNER SİSTEM FLORASI

• Erkeklerde ve kadınlarda idrar kesesi

sterildir.
• İdrar yollarının dışarıya yakın olan kısımları ise
sıklıkla
• koagülaz negatif stafilokoklar,
Corynebacterium,
• Lactobacillus türleri ve
• Gram-negatif basillerle (E.coli) kaplanmıştır.
• Bu gram-negatif bakteriler idrar yollarında infeksiyona neden
olabilirler.
 Genital bölge (Anterior üretra ve vajen)
normal florası
• Corynebacterium türleri
• Lactobacillus türleri
• Patojen olmayan Neisseria türleri
• Alfa-hemolitik ve non-hemolitik streptokoklar
• Enterokoklar (az sayıda)
• Enterik bakteriler (az sayıda)
• S.epidermidis (az sayıda)
• Candida albicans ve diğer mayalar (az sayıda)
• Anaeroblar (predominant olduğunda önemlidir)
• Mycoplasma
• Ureaplasma
 Vajen florası:
• Yaşa bağlı olarak bazı farklar
görülür.Doğumdan sonra bebek aynı
annesinin florasını taşır.
• Anaerob laktobasiller floraya
hakimdir.Birkaç hafta sonra pH nötr olur.
Gram (+) ve Gram(-) bakteriler vardır.
• Puberte ile beraber tekrar flora değişir.
Laktobasiller floradaki hakim bakteridir.
pH asit olur. Bu yolla oluşabilecek
enfeksiyonlardan korur.
 ÖRNEK ALIMI
• Mikrobiyolojik analiz için alınan örnekler,
canlı mikroorganizmalar içermektedir
• Hızlı olmalıyız.
 İstek kağıdına;
• Hastanın adı soyadı
• Özellikliyse yaşı(Y.D. veya ileri yaş)
• Protokol numarası
• Servis ya da polikliniğin adı
• Örneğin cinsi
• Alınma tarihi ve saati
• Varsa kullandığı antibiyotikler
• Önemli klinik bulgular
• Ön tanılar
• Tetkiki isteyen doktorun adı mutlaka yazılmalıdır
 ÖRNEK ALIMI
• Hastalık etkeni bakterinin izole edilebilmesi
için uygun şekilde örnek alınması, taşınması ve
uygun besiyerlerine ekim yapılması önemlidir

• Örnek antimikrobiyal tedavinin başlanmasından

önce alınmalı
• Örnek, patojen mikroorganizmanın bulunma
olasılığı en yüksek olan yerden alınmalı
• Örneklerin laboratuara gönderilmesinde
kullanılacak malzemelerin steril, sızdırmaz
olması çok önemlidir.
• Steril enjektörlerle alınan örnekler bu
şekilde laboratuara gönderilecekse sızdırıp
sızdırmadığı mutlaka kontrol edilmelidir.
Bazen enjektördeki basınç ile içindeki
materyal tamamıyla boşalabilmektedir. Kabın
etrafı materyal ile bulaşmış ise bu laboratuar
tarafından reddedilebilir. Bu materyalin dış
ortam ile ilişki olduğunu göstermektedir.
• Bogaz, nazofarenks,
• Balgam ve bronkoskopik örnekler,
• Direne olmuş yaralar, sonda veya miksiyon ile alınmış idrar,
• Servikal ve vaginal sürüntü,
• Eküvyon ile yüzeylerden alınan alınan örnekler

anerob kültür için uygun değildir.

• Anaerob kültürde incelenecek materyal;

Biyopsi ile alınan doku örnekleri,
Ponksiyon ile alınan sıvılardır.
Kapalı apselerden alınan örnekler de uygundur.
 Örneklerin laboratuara gönderilmesinde
kullanılan taşıma besiyerleri

Materyalin kurumasını önleyen, mo üretmeyen

besiyerleri kullanılır
Taşıma besiyerlerinde eküvyon ile alınan sürüntü
örnekleri ve dışkı taşınabilir.
Mikrobiyoloji laboratuarına gönderilen biyopsi
örnekleri kurumamalıdır ve asla formalin içinde
laboratuara gönderilmemelidir. Bunlar steril serum
fizyolojik içeren steril bir kabın içine konularak
gönderilmelidir.
 Kan kültürü örneği
• Örneğin alınacağı bölgenin seçimi, aseptik
tekniğe uyulması, yeterli miktarda kan örneği
alınması ve yeterli sayıda kültür yollanması
gibi yalancı pozitif sonucu engelleyici tedbirler
alınmalı
• Kan örneğini alacak olan sağlık personeli eldiven
kullanmalı
• Kan kültürü alınacağı zaman cilt %70’lik alkolle
silinip, kuruması beklenmeli ve ardından %2’lik
iyot solüsyonu ile temizlenlenmeli
• Kan, sıvı replasmanı yapılan ekstremiteden
alınmaz
• Bakteremi ya da fungemiye neden olan
etkenlerin saptanması için birer saat arayla
alınan 2 veya 3 kültür yeterli olmaktadır. 24 saat
içinde 2’den fazla kan kültürüne gerek yok
• Pediatrik besiyerleri 3ml den daha az kanların
da çalışılması içindir
• Erişkin için olan besiyerlerlerine yaklaşık 10 ml
kan alınmalıdır
• Birkaç kültürün sadece bir tanesinde Bacillus,
Corynebacterium spp., Propionibacterium
acnes ve koagulaz negatif stafilokok
ürediğinde;
• Alınan birkaç kültürün bir tanesinde
polimikrobiyal üreme olduğunda ya da
• klinik bulgular sepsisle uyumlu olmadığında
üreyen bakterinin kontaminant olduğu
düşünülmeli
 Kan Kültürü Nasıl
Alınmalı
Elhijyeni sağlanmalı

Kan alınacak bölge povidion iyotla silinip 2 dk kuruması beklenilmeli, silinen

bölge tekrar palpe edilmemeli

Steril eldiven kullanılmalı

Bir koldan 8-10 ml kan alınıp kan kültür şişelerinin kapakları alkol veya betadin
ile silinerek boşaltılıp hafifçe çalkalanır diğer kol en az 1 saat zaman farkı olacak
şekilde 24 saat içinde alınmalıdır.

Bekletilmeden laboratuvara iletilmeli

 Merkezi sinir sistemi
• Örnekler steril koşullarda 3 tüpe konularak
laboratuara gönderilmeli
• Tüplerden en bulanık olanı mikrobiyoloji lab.
gönderilmeli
• Gram boyama ve kültür için 1-2 ml BOS
yeterliyken, mikobakteri, mantar, kültürleri
için 2 şer ml daha örnek alınmalı
• Hücre sayılması dışında örnekte bakteri
yoğunlaştırma işlemi yapılması gerekmekte
 İshalli gaita
• İshalli dışkı örnekleri 30 dak. içinde
mikroskobik olarak incelenmelidir.
• Kültür için dışkı örnekleri hemen gönderilebilir
ya da taşıma besiyerlerine konabilir.
• Kolera şüphesi varsa alkali peptonlu su içinde
saklanmalı ve taşınmalıdır.
• Virus kültürü için alınan dışkı buzdolabında
saklanmalıdır.
 İdrar kültürü örneği
• Üretra hariç üriner sistem, sterildir. Bu nedenle
idrar örneklerinin alınması, taşınması,
saklanması önem taşımakta
• İdrar incelemesi bize infeksiyonun seviyesi
hakkında bilgi veren çok önemli bir araçtır.
• Hastanın sabah ilk idrar örneğinin alınması
bakteri üretilme şansını yükseltir. (idrar
mesanede beklediği için yoğundur)
• Üretrit etkenleri ve M.tuberculosis için
yapılan incelemeler dışındaki tüm idrar
örnekleri orta idrar örneği alınarak
yapılmalıdır.
• Hiç bir mikrobiyolojik inceleme için 24 saatlik
idrar uygun değildir
• Sondalı hastadan kültür
alırken; torbadan
kesinlikle alınmaz
• Kateter distalden
klemplenerek idrarın geri
gelmesi önlendikten
sonra üretraya en yakın
yerinden iyot ile silinerek
steril olarak enjektör ile
alınır. Su kanalı
hesaplanarak idrar kanalı
tarafından örnek
alınmalıdır.
 Kan örneklerinin alınması
• Aseptik koşullara uygun şekilde alınan kan
örneği
• Hangi tüpe alınacaksa üzerinde işaretli yerine
kadar kan alınmalıdır. Fazla veya az alınan
örnekler yanlış sonuçlara yol açar.
teşekkürler