Professional Documents
Culture Documents
GRUP İklimlendirme
GRUP İklimlendirme
İKLİMLENDİRME
SİSTEMLERİ
Bilal Can Tek-820220801
Atakan Orlu-820210805
Batuhan Uysal-820220703
İKLİMLENDİRME
Latin kökenli bir sözcük olan klima, iklim anlamına gelir. İklim sözcüğünden bir ülkeyi etkisi altında
bulunduran coğrafi ve atmosferik koşullar ya da sıcaklık, atmosferik basınç, rüzgar ve fırtına gibi
atmosferin durumunu ve belirli yerdeki değişimini karakterize eden meteorolojik olguların tümü
anlaşılır.
İklimlendirmede havanın şartlandırılması prensip olarak, ortamın ısıtılması, soğutulması,
nemlendirilmesi ya da nemden arındırılması ve gerekli taze havanın sağlanması işlemlerini kapsar.
Sistem olarak ise; hava, bir ünitenin içinde işlenip istenen mahallere sevk edilebildiği gibi (santral ve
hava kanalı sistemi) ikinci derece soğutan maddelerin ortamlara taşınıp enerjinin alınıp verilmesi
suretiyle (chiller sistem) ya da mahallerde bağımsız klima ünitelerinin kurulması tiplerinden biri ya
da birkaçı şeklinde olabilmektedir.
HAVALANDIRMA
Rüzgâr etkisiyle çalışan baca aspiratörleri rüzgârın etkisiyle baca gazlarını zoraki
havalandırmaktadır.
MEKANİK HAVALANDIRMA
Bu da üç şekilde olabilir.
- Mekanik girişli doğal çıkışlı (vantilatörlü)
- Doğal girişli mekanik çıkışlı (aspiratörlü)
- Mekanik giriş ve çıkışlı (vantilatör ve aspiratörlü)
Mekanik havalandırma sisteminde, iç ortamdaki kötü havanın ve dış ortamdan içeriye alınacak taze
havanın mekanik yollarla yapılması sağlanır. Bu sistem bize aynı zamanda iç ortamın sıcaklık ve
nem koşullarını da kontrol etmemizi sağlar. Bu yöntemde her iki hareket fanlar yardımı ile yapılır.
FAN VE FAN ÇEŞİTLERİ
Fan, bir basınç farkı oluşturarak havanın akışını sağlayan cihazdır. Fanın hareketli elemanı olan
çarkı, hava üzerinde iş yapar ve ona statik ve kinetik enerji kazandırır. Fanlar genel olarak, havanın
çark üzerinden akış doğrultusuna bağlı olarak, aksiyal (eksenel) ve radyal tip olarak sınıflandırılır.
AKSİYAL (EKSENEL) TİP FANLAR
Aksiyal tip fanlarda basınç farkı oluşturularak meydana gelen havanın hareketi eksenel yöndedir.
Aşağıdaki şekilde çeşitli aksiyal tip fanlar gösterilmiştir. Aksiyal tip fanlar pervane kanatlı tip,
silindir kanat tip ve kılavuzlu silindir tip olmak üzere üç kısma ayrılır.
-Pervane kanatlı tip:
Alçak, orta ve yüksek basınçlı genel ısıtma, havalandırma ve klima uygulamalarında kullanılırlar.
-Silindir kanat tip:
Alçak ve orta basınçlı sistemlerde, kurutma ve boyama kabinlerinin egzozlarında kullanılırlar.
-Kılavuzlu silindir tip:
Alçak statik basınçlı, büyük hava debileri için kullanılırlar.
RADYAL TİP FANLAR
Radyal tip fanlarda basınç farkı oluşturularak meydana gelen havanın hareketi eksenel yönde
olmayıp santrifuj (merkezkaç) kuvveti doğrultusundadır. Aşağıdaki şekilde çeşitli radyal tip fanlar
gösterilmiştir. Radyal tip fanlar radyal (eğimsiz) tip, öne eğimli kanatlı tip, geriye eğimli kanat tip
ve aerodinamik kanatlı tip olmak üzere dört kısma ayrılır.
-Radyal (eğimsiz) tip:
Endüstriyel tesislerde malzeme nakli için veya yüksek basınçlı klima tesislerinde kullanılırlar.
-Öne eğimli kanatlı tip:
Alçak basınçlı havalandırma sistemlerinde, paket klima cihazları, ev tipi sıcak hava aparayleri ve
fanlı serpantinlerde kullanılırlar.
-Geriye eğimli kanat tip:
Genel havalandırma sistemlerinde kullanılırlar.
-Aerodinamik kanatlı tip:
Genel havalandırma sistemlerinde, özellikle büyük hava debilerinde kullanılırlar.
MENFEZLER
TOPLAYICI MENFEZLER: Genellikle mahal havasını veya mahal havasının çok kirli, çok sıcak
bir bölümünü mahalden emen menfezlerdir.
TRANSFER MENFEZLERİ: Genellikle duvarlara ve kapılara konulan ve havanın artı basınçlı bir
mahalden komşu mahale geçmesini sağlayan menfezlerdir.
LİNEER MENFEZLER: İnce ve uzun menfez tiplerine verilen isimdir. Özellikle fan – coil
üstlerinde, bilgisayar odalarındaki yükseltilmiş tabanlarda, konferans salonu, bekleme salonu gibi
geniş mahallerde havalandırma menfezi olarak, yüzme havuzu kenarlarında ızgara olarak ve daha
birçok amaçla kullanılırlar.
DİFÜZÖRLER (ANEMOSTAT)
Besleme havasını farklı yönlerde ve düzlemlerde dağıtan hava çıkış elemanlarına difüzör denir.
Alüminyum Kare Tavan Difüzörleri :Teknik özellikleri bakımından haddelenmiş alüminyum
profilden imal edilir. 1, 2, 3 ve 4 yönlü, kare veya dikdörtgen yapılabilir. Dampersiz ve zıt açılır
damperli yapılır.
Yuvarlak Tavan Difüzörleri: Yuvarlak tavan difüzörleri çok miktarda hava üflemeye elverişlidir.
Havanın en iyi şekilde yayılmasını sağlar. Hava çıkış sesi ve direnci diğer tiplere nazaran daha azdır.
Lineer Difüzörler: Yönlendirici kanatlarla, düşey veya yatay hava akışı sağlanabilir. Hava miktarının
ayarı, hava akışını doğrultan damperle yapılmaktadır. Çok bölmeli difüzörlerde, her bölüm ayrı
olarak ayar edilebilir.
DAMPER
Damperler kanaldan geçen hava miktarına müdahale etmek için yapılan içinde kelebek klepe
bulunan hava kısıcılardır. Galvanizli, paslanmaz veya alüminyum sac malzemeden imal edilirler.
Havalandırma kanallarının uygulamasında hatların tek kanalda toplandığı durumlarda ve uzun
hatlarda, özellikle hat ayrımlarında havanın homojen dağılımını sağlamak için damper kullanılması
şarttır. Damperler ağızlarında çapına uygun ölçüde sızdırmazlık contasıyla imal edilirler ve spiral
kenetli kanalların içine geçecek çapta yapılırlar.
NEMLENDİRME
Düşük nemli sıcaklıklarda (0 derece ve aşağısı) fazla kalan gemilerde havalandırma tesisine
kabinlerdeki bağıl nemi artırmak için nemlendirme tesisatının eklenmesi gerekir. Böylece, gerekli
konfor şartlarının yanında ahşap ve diğer nemli ortama ihtiyaç duyan parçalar için de daha iyi şartlar
sağlanmış olur.
SOĞUTMA VE NEMDEN ARINDIRMA
Gemilerde Soğutma Sistemleri, ortam ısısının artması nedeniyle arızalanabilecek elektronik cihaz/sistemlerde,
personel yaşam alanlarında, oda sıcaklığında bozulması muhtemel gıda malzemelerinin depolandığı yerlerde ve
soğutularak taşınması gereken yüklerin kargo mahallerinde bulunmaktadır.
Gemilerdeki ambarların bağıl nemi doğal olarak denizde çok yüksektir: Bu değer yüzde 95'e
kadar ulaşır. Bu nedenle kağıt ve basılı ürünler, elektronik parçalar, tekstil ürünleri ve tahıl
gibi higroskopik yükler hasar görebilir. Gemi ambarlarındaki nemin azaltılması bu nedenle
büyük öneme sahiptir.
Örneğin depolanabilen tahıllar yüzde 65 değerinde bağıl neme ihtiyaç duyar. Kağıt ve basılı
ürünlerde, malların hasarsız bir şekilde yerine ulaşması için yüzde 40 ila 55 değerinde bağıl
neme ihtiyaç duyulur. Partikülleri oluşumu ve topaklanma olasılığını tamamen ortadan
kaldırmak için normal nemin maksimum yüzde 50 olması önerilir.
İZOLASYON
Dışa açık ve farklı iklim şartlarındaki bölgelerin tümünün izole edilmesi gerekmektedir. Yüzeylerde
sağlanması gereken is transfer katsayısı, ayrılan bölmelerin karakteristiğine göre değişmektedir.
Söz konusu bölgeler;
a. Açık güverteler ve bölme duvarları
b. Kış şartlarında yaşam mahallinden daha soğuk olmaya meyilli bölgelere yakın güverteler ve
bölme duvarları(gemi ambarı, depolar, ısıtılmamış tanklar v.s.)
c. Tropikal (yaz) sartlarında yaşam mahallinde istenenden daha yüksek derecelere maruz kalan
bölgelere yakın güverteler ve bölme duvarlar(makine dairesi, ısıtma odası tankı, v.s.)
DÜŞÜK DEVİRLİ İKLİMLENDİRME
SİSTEMLERİ
LSAC olarak da bilinen Düşük Hızlı Klima Sistemleri gemilerde iklimlendirme için yaygın olarak
kullanılmaktadır. LSAC sistemleri, geminin iç mahallerinde rahat bir sıcaklık ve nem seviyesini
korumak için düşük hızlarda büyük hacimlerde hava sağlayarak çalışır. Bu sistemler yüksek verim
ve düşük gürültü seviyeleri ile çalışacak şekilde tasarlanmıştır. LSAC sistemleri, geminin iç
mahallerinde optimum soğutma ve havalandırma sağlamak için genellikle soğutulmuş su sistemleri
gibi diğer HVAC sistemleriyle birlikte kullanılır. LSAC sistemleri, gemideki HVAC sistemlerinin
önemli bir bileşenidir ve yolcuların ve mürettebatın konforunu ve güvenliğini sağlamaya yardımcı
olur.
NİHAİ ISITMASIZ TEK KANALLI KLİMA
SİSTEMİ
Nihai Isıtmasız Tek Kanallı Klima Sistemi (VRF), gemilerde yaygın olarak kullanılan bir klima
sistemidir. Bu sistem, bir dış ünite ile birden fazla iç ünite arasında boru hatlarıyla bağlantı kurarak
çalışır. Dış ünite, soğutucu akışkanı sirküle eder ve iç ünitelere soğuk hava sağlar.
Tropikal ortamlarda farklı yerlerin sıcaklığının kontrolü, mevcut hava akışının kontrol edilmesiyle
sağlanır. Bu nedenle bu sistem, zamanının çoğunu tropik sularda geçiren ve soğuk bölgelerde çok
kısa süre kalan gemiler için uygundur. Özellikle kış şartlarında istenilen hava değişim oranı ve
sıcaklığı bağımsız olarak ayarlanamamaktadır.
NİHAİ ISITMALI TEK KANALLI KLİMA
SİSTEMİ
Kış şartlarında hava ön ısıtıcıda ısıtılır ve klima santralinden sonra istenilen yerlerde tekrar
ısıtılabilir. Son ısıtıcılar, yaşam alanında ihtiyaç duyulan farklı ısı yüklerine göre ayarlanabilir.
İstenirse iç ortam sıcaklığı dış ortam sıcaklığına göre termostat yardımıyla istenilen değerde
tutulabilir. Son ısıtma elektrik veya sıcak su ile yapılabilir. Jeneratörlerin kapasiteleri ve boylerin
boyutları seçimde belirleyici faktörlerdir. Ana makine soğutma suyu ısıtma için de kullanılabilir.
Düşük üfleme sesi sağlamak için, duvara monte ikmal kutularından daha büyük susturucuların
kullanımına imkan veren tavana monte hava ikmal kutuları kullanımı daha yaygındır. Bu sistemde
merkezi üniteye eklenecek bir ünite ile nemlendirme yapılabilmektedir.
SİSTEMİ OLUŞTURAN UNSURLAR
Hava sıcaklık düzenlemesinin hava işleme ünitesinde meydana geldiği bir havalandırma sistemidir
Tek kanal sistemi, bütün bölgelere, o bölgelerdeki gerek duyulan hava sıcaklığını sağlayacak
beslemeyi yapar. Her bölmedeki termostat ve ısıtıcı yardımıyla sıcaklık kontrol edilir.
ÇİFT KANALLI KLİMA SİSTEMİ
Çift kanal besleme sistemleri ise her bir bölgeye biri sıcak diğeri soğuk hava gönderen iki kol
gider.
• Bu sistemler genel olarak gemilerde ısıtma havalandırma amacına hizmet olarak kullanılır. Sıcak
havalı sistemlerde ısıtıcılardan geçirilen hava, fan veya blower ile geminin ısıtılması gereken
kısımlarına gönderilir.
• Bu ısıtıcılara gelen hava miktarı termostatik valf tarafından düzenlenir. Bu sistemlerde ısıtma
havasının sıcaklığı 20-25ºC değerleri arasında olması beklenir
ELEKTRİK İLE ISITMA
Elektrikli ısıtıcı mantığında çalışan sistemde elektrik üretiminin sürekli olması ve bundan dolayı
tüketim maliyetleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Elektrik gücü ısıtılan tellerle ısıtma sağlanır. Kısa süreli ısıtmalarda kullanılabilir.
GEMİ MAKİNE DAİRESİ
HAVALANDIRMA
• ÖN DİZAYN ŞARTLARI
• Uluslarararas1 sularda çalışmak üzere yapılan bir yük gemisinin iklimlendirme sisteminin dizaynı için aşağıdaki koşullar
belirlenmiştir.
• A) Dış Ortam Şartları
• Makine dairesi havalandırması kapasitesi 50000 m3/h olan sabit hızlı 5 adet aksiyel fan ile
sağlanır.Fanların emişlerine toz tutma filtreleri bulunmalıdır.
• Aşağıda belirtilen mahallerden cebri egzost yapılır.
• Yakıt seperatör odası(üst ve alt emişler)
• Dizel jeneratör odası
• Emergency Jeneratör odası
• 2. güverte üzerindeki WC ‘ler
q=3000x20=60000 m3/h
• SIHHİ MAHALLER
• Gemideki sıhhı mahaller, gemideki sağlık ve hijyen açısından önemli olan bölgelerdir. Bu alanlar
arasında tuvaletler, duşlar, lavabolar, yemekhane ve mutfak gibi yerler bulunur. Bu mahallerin
uygun bir sıcaklıkta tutulması ve havalandırılması, gemi personelinin sağlığını korumak için
önemlidir.
• Revirin ayrı bir havalandırma sistemi olacaktır.Duş ,WC ve banyo mahallerindeki bütün egzost
açıklıkları istenildiği taktirde kapatılabilicek düzeneğe sahip olmalıdır.
• TEKNİK MAHALLER
• Gemideki teknik mahaller, geminin işletilmesi ve bakımı için kullanılan alanlardır. Bu
mahallerde genellikle geminin enerji, elektrik, mekanik ve diğer teknik sistemlerinin bulunduğu
ekipmanlar yer alır. Aşağıda, gemide bulunan bazı tipik teknik mahaller hakkında bilgi
verilmiştir:
• Makine Dairesi: Gemideki ana makineler,jeneratörler, yakıt tankları, pompalar ve diğer enerji
üretim ve dağıtım sistemleri bu mahalde bulunur. Makine dairesi, geminin temel enerji
kaynaklarının bulunduğu bir alandır.
• Elektrik Mahali: Jeneratörler, dağıtım panoları, elektrik kontrol ve izleme sistemleri bu mahalde
yer alır. Elektrik mahali, geminin elektrik ihtiyacını karşılamak ve elektrikli ekipmanların
güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için önemlidir.
• Makine Kontrol Odası: Gemi kontrol sistemlerinin yönetildiği merkezi bir mahaldir. Burada
geminin seyir, güvenlik, yangın söndürme, alarm ve otomasyon sistemleri gibi çeşitli kontrol
sistemleri bulunur. Kontrol odası, geminin operasyonlarının izlenmesi, kontrol edilmesi ve
koordine edilmesi için kullanılır.
• Tank Mahali: Gemi, petrol, gaz veya sıvı taşıyorsa tanklar bu mahalde bulunur. Tank mahali,
yükün güvenli bir şekilde depolanması ve taşınması için uygun koşulların sağlandığı bir alanı
kapsar.
• Kompresör Mahali: Hava veya gaz basıncı üreten kompresörlerin bulunduğu bir mahaldir. Bu
mahalde, geminin çeşitli sistemlerinde kullanılan basınçlı hava veya gazın üretildiği ve
dağıtıldığı ekipmanlar yer alır.
• Hava Değişim Miktarları:
• Dümen makine dairesi: 5 değişim/saat
• CO2 Odası: 20 değişim/saat
• Kaynak Atölyesi 35 değişim/saat
• Elektrik Tabloları odası 15 değişim/saat
• İncineratör 30 değişim/saat
• Pompa Odası 30 değişim/saat
İKLİMLENDİRME VE SOĞUTMA TESİSATLARI
Yaşam alanlarının iklimlendirme tesisatı için iki adet tek kanallı soğutma ünitesi
kullanılacaktır.
İKLİMLENDİRME VE SOĞUTMA TESİSATLARI
Soğutma kompresörü yandan
hermetik tip olacaktır.