Diksyunaryo

sa
Wikang Cebuano

inihanda nina:
Ausa, Jamby
Ay-Ay, Emmanuel
Barrantes, Joanna Marie
Bienes, Crismie
Cadano, Jayma
Cajuban, Aikie
Panimula
Ang mga salitang nakapaloob sa mini diksyunaryong ito ay tatlong mga
salitang nagsisimula sa titik E, G, H, at I na kung saan naglalayong ang
mga mag- aaral na makamit ang lubos na kaalaman at pagkaunawa sa
iilang mga salita na nasa Wikang Cebuano.
“E”
• Edaran [i.da.ran.]
Pang-uri. Ang salitang ito ay
nangangahulugang may edad na.
PANLAPI
-ka
Ang panlaping –ka ay
nangangahulugang pagkakaroon
ng karelasyon.
NABUONG SALITA
“Kaedaran”
KAHULUGAN
Ang salitang ito ay nangangahulugang
magkaparehas ng edad, antas, o abilidad
ang dalawa o higit pang indibidwal.
PANGUNGUSAP
Magkikita-kita kami sa akung mga
kaedaran karong Alumni Homecoming.
 “E”
2. Edukar [i.du.kar.]
Pandiwa: ang salitang ito ay
nangangahulugang pagbibigay ng
kaalaman o pagtuturo. KAHULUGAN
Ang salitang ito ay
PANLAPI nangangahulugang paaralan o
-an lugar kung saan nagaganap ang
Ang panlaping –an ay kaisipang abstrakto pag-aaral.
o pook.
PANGUNGUSAP
NABUONG SALITA Mukadto na kami sa edukaran ni
“Edukaran” Mana.
 “E”
Estorya [is.tur.ya.]
Pandiwa: ang salitang estorya ay
KAHULUGAN
nangangahulugang isang usapin,
Ang salitang Palaisturya ay
mensahe o kwento.
nangangahulugang ang isang tao
ay makuwento.
PANLAPI
-pala
PANGUNGUSAP
ang –pala nagsasaad ng katangiang
Dili na kaayo palaisturya ug di na
palagi o pauli- ulit na ginagawa.
kaayo managad si Jamby labon sa
una kay close kaayo mi.
NABUONG SALITA
“palaisturya”
“G”
1. Gaay [gá.ay.]
Pang-uri: salitang
nangangahulugang “gaan”.
KAHULUGAN
Ang Mugaay ay nangangahulugang
PANLAPI
gagaan ang isang bagay.
-mu
Nagsasaad ng kilos na
PANGUNGUSAP
panghinaharap o akmang gagawin
Mugaay gyud ang bagahe kung imu
ang isang bagay o tagaganap ng
akung tabangan.
kilos

NABUONG SALITA
Mugaay
 “G” NABUONG SALITA
“Magginunitay”
2. Gunit [gú.nit.]
Pandiwa: Nangangahulugang hawak o KAHULUGAN
pagkapit. Ang salitang ito ay nangangahulugang
magkapit-kapit o maghawak-kamay.
PANLAPI
-mag, -in, at –ay PANGUNGUSAP
Ang mga panalaping ito ay nagsasaad Magginunitay gud ang pamilya kun
ng tambingan kilos nang sabay. naay sakuna.
“G”
3. Gwapa [ˈɡwa.pa] NABUONG SALITA
Pang-uri. Nangangahulugang Gwapahon
maganda.
KAHULUGAN
PANLAPI Ang Gwapahon ay
-hon nangangahulugang katamtaman o
Ito ay nagsasaad ng pagkakaroon medyo ang kagandahan.
ng isinasaad ng salitang-ugat
upang maipakita ang katangiang PANGUNGUSAP
higit pa sa karaniwang dami, laki, Gwapahon ang akung batan-on na
tindi at iba pa. ig-agaw.
1. Habug [há.bug.]
Pandiwa: ang Habug ay salitang
naglalarawan na ang ibig sabihin mataas.
PANLAPI
-nag
Ito’y laging inilalagay sa unahan ng
salitang- ugat. Ginagamit din sa pokus na
tagaganap at nagsasaad ng kilos. Ito ay
naganap o natapos na.
“H”
KAHULUGAN
Ang Naghabug ay nanganga-
hulugang paghangad nang mataas.
PANGUNGUSAP
Naghábug lang ang hunàhúnà
pagnigusyu apan way puhúnan.

SALITA
“Naghabug”

2. Hilak [hí.lak.]
Pandiwa: Nangangahulugang iyak o
tangis.
PANLAPI
-ka, -on
Ang –ka ay nagsasaad ng pagkakaroon na
isinasaad ng salitang- ugat o pagiging
marami at ang –on ay nagsasaad ng
pagkakaroon ng isinasaad ng salitang-
ugat upang maipakita katangiang higit pa
sa karaniwang dami, laki, tindi at iba pa.
“H”
KAHULUGAN
Ang salitang Kahilakon ay
nangangahulugang gustong maiyak o sa
isang bagay o pangyayari.
PANGUNGUSAP
Kahilakon kaayo ko sa birthday surprise
sa akung mga classmates.

NABUONG SALITA
“Kahilakon”
3. Hinay [hí.nay.] “H”
Pandiwa: Nangangahulugang ingat o
pag-alaga sa isang itinatangi.
KAHULUGAN
PANLAPI
Ang Hinayon ay nangangahulugang pag-
-on
iingat sa isang bagay.
Ang –on ay nagsasaad ng
pagkakaroon ng isinasaad ng
PANGUNGUSAP
salitang- ugat upang maipakita
Hinayon ang pagkiwa kay naay tulog na
katangiang higit pa sa karaniwang
bata.
dami, laki, tindi at iba pa.

NABUONG SALITA
“Hinayon”
“I”
1. Iban [í.ban.]
Pandiwa: salitang kilos na
nangangahulugan ng bawas.
PANLAPI
-mu
ang -mu ay nagsasaad ng kilos na
panghinaharap o akmang gagawin ang
isang bagay o tagaganap ng kilos
KAHULUGAN
Ang salitang Muiban ay nangangahu
lugan ng pagbabawas ng isang
bagay.
PANGUNGUSAP
Ang baha kusug muiban sa yuta.

NABUONG SALITA
“Muiban”
“I”
2. Ibit [í.bit.]
Pandiwa: ang salitang ito ay nangangahulugang
hati. Karaniwang ginagamit sa mga negatibong
pangungusap. KAHULUGAN
Ang salitang muibit ay
PANLAPI nangangahulugang makikihati ng
-mu isang bagay sa isang tao
Ang –mu ay nagsasaad ng kilos na
panghinaharap o akmang gagawin ang isang PANGUNGUSAP
bagay o tagaganap ng kilos Ayawg tagua nang imung gikaun kay
di ku muibit ana.
NABUONG SALITA
“Muibit”
“I”
3. Ibog [í.bug.]
Pandiwa: ang salitang ito ay KAHULUGAN
nagsasaad ng kilos na ang ibig Ang salitang Naibog ay
sabihin ay gusto. nangangahulugan na may gusto o
may pinupusuan ang isang tao.
PANLAPI
-na
ang panlaping ito ay nagsasaad ng PANGUNGUSAP
kilos na naganap na. Kahibaw baka na naibog ko nimo?

NABUONG SALITA
“Naibog”
 INFORMANT

IRIS F. COSTILLAS
TEACHER IN VSU
ILIHAN UBAY, BOHOL
IPINANGANAK SA CEBU, CITY

JULIANA OLIVA
GANDARA, SAMAR
MAG-AARAL SA SOUTH WESTERN
UNIVERSITY SA CEBU, CITY
Daghang Salamat!