Ticaret Hukuku

Dr. Hasan Karslıoğlu

Ben Kimim?
• Hukuk Fakültesi/2002
• Emekli Jandarma Yüzbaşı/2007
• Global Danışmanlık Şirketinde Partner/2007
• Gazi Üniversitesi Yüksek Lisans/2007
• Gazi Üniversitesi Doktora/2015
• İki Kitap
• Ticaret Hukuku Öğretim Üyesi/4 Sene

2
Neler İşleyeceğiz?
• Hukukun temel ilkeleri
• Ticaret hukuku genel esasları ve uygulaması
• Ticaret hukukunun tarafları ve aralarındaki ilişkilerin hukuki açıdan
irdelenmesi
• Rekabet ve haksız rekabet kavramı
• Şirket türleri ve aralarındaki farklar
• Anonim şirket işleyişi
• Kar ve sermaye ilişkisi ve kar dağıtımı
• Şirket pay sahibinin hak ve borçları

3
Ders Size Ne Katacak?
• Hukukun temel ilkelerinin kavranması ve hukuksal bakış açısının
sağlanması
• Ticaret hukukundaki temel kavramlar ve müesseseleri ile ilgili genel
hususların kavranması
• Rekabet ve haksız rekabet kavramları ve aralarındaki ilişkiler ile
uygulamalarının öğrenilmesi
• Şirket türleri ve aralarındaki farklar ile şirketler hukuku temel
esaslarının kavranması
• Şirket tüzel kişiliği ile pay sahipleri ayrımının yapılması ile sermaye-kar
ilişkisinin anlaşılmasının sağlanması

4
Kaynak Tavsiyeleri:
• Rıza AYHAN/Hayretin ÇAĞLAR/Mehmet ÖZDAMAR;
Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, Yetkin Yayınları,
Ankara-2019
• Fatih BİLGİLİ/Ertan DEMİRKAPI; Ticari İşletme Hukuku,
Dora Yayıncılık, Bursa-2019

5
Ek Kaynaklar:
• Mehmet BAHTİYAR; Ticari İşletmeler Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul-
2017
• Tamer BOZKURT; Ticari İşletme Hukuku, Seçkin Yayınları, İstanbul-2019
• Hasan PULAŞLI; Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Seçkin Yayınları,
İstanbul-2020
• Bruno BECCHIO/Alfred S.FARHA/Urs WEHINGER; Swiss Company Law,
Kluwer Law International, 1996
• Martın SCHULZ/Oliver WASMEIER; The Laws of Business
Organizations: A Concise Overview of German Corporate Law,
Springer-verlag Berlin Heidelberg-2012
6
Hukuk – Amacı – Temel
Kavramları
1. Hafta
Toplum
- İnsanların yaratılışları gereği toplum halinde
yaşayabileceği, insanın toplum dışında tek başına
yaşamasının imkansız olduğu ilk önce Yunan
düşünürü Aristoteles tarafından belirtilmiştir.

- Toplum: İnsan gruplarının birlikte yaşadığı, çeşitli

ilişkiler kurduğu, aralarında örgütlenme biçimleri
oluşturduğu insan topluluğudur.

- Robinson Crusoe tek başına yaşarken davranışları

içgüdü tarafından düzenlenir. Adaya Cuma’nın
gelmesiyle bu iki kişi arasındaki ilişkileri
düzenleyecek kurallara ihtiyaç duyulur.
8
Toplumsal Hayatı Düzenleyen Kurallar
- Din kuralları
- Örf ve adet kuralları
- Görgü (nezaket) kuralları
- Ahlak kuralları
- Hukuk kuralları

Ubi societas, ibi jus = Nerede toplum varsa, orada hukuk vardır

9
Hukuk Kuralları
Diğer kurallar toplumsal yaşamı düzenlemede yetersiz
kalabilmektedir. Hukuk kuralları, kişileri devlet gücüyle
uymaya zorlama imkanı ile güçlendirilmiştir.

Özellikleri;
• Dış dünyada gerçekleşen olaylar ile ilgilenirler.
Düşünce, niyet gibi olgular dışarıya yansımadıkça bu
kapsama dahil değildir.
• Soyutluk, genellik ve süreklilik arz ederler. Yani aynı
kategoriye giren tüm olaylar için, yürürlükten
kaldırılıncaya kadar, aynı durumdaki herkese
uygulanırlar.
• Emir ve zorlayıcılık unsurlarını içerirler.
10
Hukuk Kurallarının Sınıflandırılması
1. Emredici hukuk kuralları
2. Yetki verici hukuk kuralları
3. Tanımlayıcı hukuk kuralları
4. Tamamlayıcı hukuk kuralları
5. Yorumlayıcı hukuk kuralları
6. İlga edici hukuk kuralları

11
Hukuk Kavramı
Verilen bilgiler ışığında, «Hukuk» kavramını tanımlamak mümkündür.
Buna göre genel anlamda hukuk; toplumsal yaşamı düzenleyen,
devlet yaptırımları ile güçlendirilmiş kurallar bütününü ifade eder.
Daha açıklayıcı bir tanım yapmak gerekirse;

«Hukuk, toplumsal hayatta gerek kişiler ile kişiler, gerek kişiler ile
doğrudan doğruya toplum arasındaki ilişkileri düzenleyen, maddi
yaptırımlı, yani uyulması zorunlu kuralların bütününden oluşur.»
Akıntürk 2015: 11

12
Hukukun Kaynakları
1. Asli Kaynaklar;
Bağlayıcı kaynaklardır.
a.Yazılı kaynaklar; normlar
hiyerarşisinde yer alan, kanun,
anayasa yönetmelik vb
kaynaklardır. Öncelikle bunlara
başvurulmalıdır.
b. Yazılı olmayan kaynaklar;
toplum içinde yerleşmiş örf ve
adet kuralları.
2. Yardımcı Kaynaklar;
Bu kaynaklar bağlayıcı değildir,
yol gösterici niteliği vardır.
a.Doktrin/Öğreti; hukuk
bilimiyle uğraşan bilim
insanlarının görüşleri. Örn;
makale, karar incelemesi
b.İçtihat; mahkeme kararları.
13
Hukuk Normlarının Hiyerarşisi*
Hukuk düzeninin anlamlı ve tutarlı bir bütün teşkil etmesi adına,
1- Anayasa yazılı hukuk kuralları arasında hiyerarşik bir ilişki söz konusu
2- Temel olmaktadır.
Hak ve
Hürriyetlere İlişkin
Milletlerarası
Antlaşma Buna göre alt düzeyde yer alan kural, üst düzeydeki
3- Kanun/ OHAL’de çıkarılacak kurallara uygun olmalıdır.
CB Kararnameleri/
Milletlerarası Antlaşma
Dolayısıyla tüm hukuk kurallarının
hiyerarşinin en tepesindeki Anayasa’ya
4- Yürütmeye İlişkin CB Kararnamesi uygun olması gerekmektedir.

5- Yönetmelik

*Yeni sistem 14
Hukuk Kurallarının
Uygulanması
• Kanunların Yürürlüğe Girmesi
Kanunlar, metninde yazan tarihte, ayrıca belirtilmemiş ise
Resmî Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girerler. Kural
olarak yürürlüğe girdikleri andan başlayarak etkili olurlar
(istisnalar mevcuttur).
Kanunların Yürürlükten Kalkması
• Kanun metninde yürürlükte kalacağı süre verilmiş
olabilir.
• Bir kanun eski bir kanunu açık şekilde yürürlükten
kaldırabilir.
• Yeni kanun eski kanunun bir kısmını değiştirebilir.
• Anayasa Mahkemesi bir kanunu ya da onun bir/birkaç
hükmünü iptal edebilir.

15
Hukuk Kurallarının
Uygulanması
• Hukuk Kuralları Arasında Çatışma
Lex posterior ‘yeni>eski’ Aynı düzeyde yer alan kurallar
arasında çatışma varsa, yeni tarihli kural uygulanır
Lex specialis ‘özel>genel’ Aynı düzeyde yer alan ve aynı tarihli
kurallar arasında, özel hüküm niteliğinde olan kural uygulanır.
Lex superior- Normlar hiyerarşisinde daha üstteki kural
uygulanır (örn; kanun ile yönetmelik arasında çatışma var ise,
kanun uygulanır)
• Kanunu bilmemek mazeret (özür) sayılmaz (TCK m.4)

16
Hukukta Yorum Metodları

• Lafzi (Sözel) Yorum Metodu; kanun metninden, yani kullanılan sözcüklerden,

noktalama işaretlerinden, cümlelerden hükmün anlamı anlaşılmaya çalışılır.
• Tarihsel Yorum Metodu; kanun koyucunun hükmü koyarkenki amacı,
muhtemel iradesi anlaşılmaya uğraşılır. Kanun metni dışında hazırlık
çalışmaları, raporlar, görüşme tutanakları gibi dokümanlar da kullanılır.
• Mantıki Yorum Metodu; kuralın anlamının, bağlamına göre (örn; içinde
bulunduğu kanunun sistematiği, maddelerin kenar başlıkları vb.)
yorumlandığı yöntemdir.

17
Hukukta Yorum Metodları

• Kavramcı Yorum Metodu; kuralın soyut içeriğinden hareket edilen yorum

biçimidir.
• Menfaatler İçtihadı Metodu; bu anlayışa göre her hukuki uyuşmazlığın
temelinde bir menfaat çatışması yatmaktadır, hakim tarafların menfaatlerini
dengelemeyi amaçlamalıdır.
• Amaçsal Yorum Metodu; kuralın konulduğu dönemin şartlarından yola çıkarak
kanun koyucunun amacı belirlenmeye çalışılır.

18
Hukukun Dalları
Kamu Hukuku Özel
Hukuk

Anayasa Hukuku Medeni Hukuk

İdare Hukuku - Aile Hukuku
Uluslararası Kamu - Eşya Hukuku
Hukuku - Miras Hukuku
Ceza Hukuku - Borçlar Hukuku
Vergi Hukuku Ticaret Hukuku
Fikri Mülkiyet Hukuku
Devletler Özel Hukuku 19
Hukukta Yaptırım- Yargı Örgütü-
Temel Ticaret Hukuku
Kavramları
2. Hafta
Yaptırım

• Yaptırım (müeyyide), hukuk teorisinde en

önemli kavramlardan biridir.
• Hukuk kuralının uygulanması, aynı veya
başka bir kuralda yer alan bir yaptırımla
sağlanır.
• Ceza ve cebir unsurlarını içerir.
• Yaptırım; hukuk kuralının verdiği olumlu
emrin (yapma) yerine getirilmemesi veya
kuralın öngördüğü yasağın (yapmama)
çiğnenmesi halinde uygulama alanı bulur.

21
Yaptırım Şekilleri

• Ceza Hukukunda:

Örn; müebbet hapis, hapis, adli para cezası

• İdare Hukukunda:

Örn; İdari para cezası, idari tedbirler

• Medeni Hukukta:

Örn; tazminat, butlan (geçersizlik), aynen iade

22
Butlan (Geçersizlik)
• Bir hukuki işlemin hukuksal sonuçlarını yerine getirememesi anlamına gelen bir
yaptırım türüdür.
• Mutlak Butlan ve Nisbi (Göreli) Butlan olmak üzere ikiye ayrılır.
1.Mutlak butlan(hükümsüzlük), hukuki işlemin baştan itibaren hiçbir hüküm ve
sonuç doğurmamasıdır. Mutlak butlan durumunu hakim kendiliğinden (re’sen)
dikkate almak zorundadır.
2.Nisbi butlan(iptal edilebilirlik) durumunda ise yapılan hukuki işlem
kendiliğinden değil, ancak ilgilinin talebi ile geçersiz olur.
Örn; zor kullanılarak yapılan bir sözleşmenin geçersiz sayılması için, bu suretle
iradesi sakatlanan kişinin talepte bulunması gerekir.

23
Yargı Örgütü

Anayasa Uyuşmazlık
İdari Yargı Adli Yargı
Yargısı Yargısı

Ceza Yargısı Medeni Yargı

Çekişmeli Çekişmesiz
Yargı Yargı

24
1.Anayasa Yargısı
• Anayasa normlar hiyerarşisinde, en üstte bulunmakta ve hukuk Devletinin
hayata geçmesi için temel ilkeleri içermektedir.
• Anayasa, hukuk Devleti ve insan hakları bakımından bir çerçeve
öngörmekte; yasama organı da gerekli yasal düzenlemeleri yapmaktadır.
• Anayasa Mahkemesi tarafından kanunların (ve kanun hükmünde
kararnamelerin) Anayasaya şekil ve esas bakımından uygunluğu
denetlenmektedir. Zira kanunlar Anayasaya aykırı olamaz. (Anayasa m. 11)
• Anayasa Mahkemesine; Yüce Divan yargılaması yapmak, siyasi partilerin
mali denetimlerini gerçekleştirmek gibi başka görevler de verilmiştir.
• 2010 yılında Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru imkanı getirilmiştir.

25
2.İdari Yargı
• İdarenin eylem ve işlemlerine karşı idari yargı yolu
öngörülmüştür. (Anayasa m.155)
• İdari yargı, genel olarak, idarenin kamu gücüne dayalı olarak
yaptığı, kamu hukuku kurallarına tabi işlem, eylem ve
sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkları çözümlemekle görevli
yargı yoludur.
• İdarenin dahil olduğu her uyuşmazlık idari yargıda
çözümlenmez. İdare bazı istisnai hallerde özel hukuk tüzel kişisi
gibi işlem, eylem veya sözleşme yapabilir (ör. kira).

26
2.İdari Yargı (Devamı)

• İlk derece mahkemeleri: İdare Mahkemeleri ve Vergi

Mahkemeleri
• Üst derece mahkemesi: Bölge İdare Mahkemeleri
• Danıştay, idari yargıda temyiz mercii olmasının yanında,
kanunda açıkça sayılan davalar bakımından ilk derece
mahkemesi konumundadır. Ayrıca yürütme organı
açısından danışma ve inceleme mercii olarak işlev görür.

27
3.Adli Yargı
• Yargı yolları arasında en geniş kapsama sahip
yargı yolu, adli yargıdır.
• Medeni yargı ve ceza yargısı alt kollarından Adli Yargı
oluşmaktadır.
1.Ceza yargısı, kanunların suç saydığı fiillerin
cezalandırılmasına ilişkin usulleri içerir.
Ceza Medeni
• Ceza yargısının temelinde yatan kamu düzenini Yargısı Yargı
koruma düşüncesi, re’sen (kendiliğinden)
araştırma ilkesinin uygulanmasına neden
olmaktadır. Hakim aktif bir rol üstlenmektedir.

28
2.Medeni yargı, kişilerin özel hukuk
ilişkilerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar
ile yine bireylerin kişi veya malvarlığı
değerlerini, dolayısıyla hukuki
durumlarını ilgilendiren bazı konularda
karar verme usullerini içermektedir.

29
a. Çekişmeli yargıda menfaat çatışması içinde
olan iki taraf mevcuttur. Ancak taraflar Medeni Yargı
arasında bir hiyerarşik ilişki bulunmamaktadır,
taraflar eşittir.
b.Çekişmesiz yargı, mahkemenin tipik Çekişmeli Çekişmesiz
uyuşmazlık çözme faaliyetine dahil olamayan Yargı Yargı
işlerine verilen isimdir. (ör. isim değiştirme)

30
4.Uyuşmazlık Yargısı
Uyuşmazlık mahkemesi, hukuk mahkemeleri ile idari
mahkemeler arasındaki görev ve hüküm
uyuşmazlıklarını çözümler.
• Olumlu görev uyuşmazlığı; uyuşmazlığın iki tarafı
da davanın kendi görev alanına girdiğini iddia eder.
• Olumsuz görev uyuşmazlığı; iki taraf da davanın
kendi görev alanına girmediğini iddia eder.
• Hüküm uyuşmazlığı; en azından davacı veya
sanığın aynı olduğu, aynı konudaki davalarda farklı
yargı mercilerince birbiriyle çelişen kararların
verilmesi durumudur.
31
Ticaret Hukuku
En kısa tabiri ile, ticari ilişkileri
düzenleyen hukuk dalıdır.

• Ticaret Hukuku’nun temel kaynağı

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu
olmakla birlikte, bu alanda başkaca
birçok kanun, yönetmelik vb. yazılı
kaynak mevcuttur.
• Bu alanda ticari örf ve adet de
önem arz etmektedir.

32
Ticaret Hukuku’nun
Kapsamı
Ticaret Kanunu’nun yapısı uyarınca;

1. Ticari İşletme Hukuku

2. Ortaklıklar (Şirketler) Hukuku
3. Kıymetli Evrak Hukuku
4. Taşıma Hukuku
5. Deniz Ticareti Hukuku
6. Sigorta Hukuku

33
Temel Ticaret Hukuku Kavramları
Ticaret; sözlük anlamıyla (TDK) «Kazanç amacıyla
yürütülen alım satım etkinliği» şeklinde ifade
edilmiştir.
Ticaret Hukuku’nun en önemli kavramlarından olan
şirket; her şeyden önce bir şahıs topluluğu veya
organizasyondur.
Borçlar Kanunu’nun 620. maddesinde yaptığı ‘adi
şirket’ tanımı, genel bir şirket tanımı olarak kabul
edilebilir. Buna göre;
Şirket: iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve
mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi
üstlendikleri sözleşmedir.

34
 Şirket Türleri:
Tüzel Kişiliğe
Tüzel Kişiliğe Özellikli
Sahip
Sahip Şirketler
Olmayan

• Kollektif şirket • Avukatlık

• Adi şirket
• Komandit şirket ortaklığı
• Donatma iştiraki
• Anonim şirket gibi özellikli
şirketler
• Limited şirket
• Kooperatif

35
 Ticari İşletme
Kavramı – Devir -
Rehin
3. Hafta
 «Ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen
sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan
faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde
Ticari yürütüldüğü işletmedir.» (TTK m.11)

İşletme • Ticari işletme, Ticaret Hukuku’nun

Kavramı düzenlenmesinde merkez kavramdır. Ticaret
Hukuku’na ilişkin birçok kavram ticari
işletmeden hareketle tanımlanmıştır.

37
Ticari İşletmenin Unsurları-
1

1. İktisadi faaliyet: işletme faaliyetine

girişilirken gelir sağlamanın hedeflenmesi
gerekir.
2. Devamlılık: faaliyetlerin devamlılığı
niyetinin olması gerekir. Bu faaliyetin
mutlaka hiç ara verilmeden devam etmesi
şeklinde algılanmamalıdır. Mevsimsel işler
de (kış mevsiminde çalışan kayak tesisi
gibi) devamlılık kapsamında
değerlendirilecektir.

38
Ticari İşletmenin Unsurları-
2

3. Bağımsızlık: işletmenin hem iç ilişkide hem

dış ilişkide bağımsız olarak işlemler
yapabilmesi gerekir. Kişi başka bir
işletmeye bağlı olarak çalışıyorsa bu koşul
sağlanmaz (ticari temsilci, pazarlamacı vb)
4. Esnaf faaliyetini aşan düzeyde gelir
sağlamanın hedeflenmesi: gelir sağlama
amaçlı faaliyetlerin esnaf işletmesi
boyutlarını aşması gereklidir. Bu sınır
Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan
kararname ile belirlenir.

39
Ticari İşletmede
Merkez ve Şube
Ticari işletmenin merkezi; işletmenin idari, ticari
ve hukuki yönden faaliyetlerinin toplandığı ve
işlemlerinin yürütüldüğü yerdir. İşletmenin
birimleri dağılmış halde ise, idari ve hukuki
işlemlerin yürütüldüğü merkezdir.

Şube: «Ticari işletmeye bağlı olup ister

merkezinin bulunduğu sicil çevresi içerisinde
isterse başka bir sicil çevresi içerisinde olsun,
bağımsız sermayesi veya muhasebesi bulunup
bulunmadığına bakılmaksızın kendi başına sınai
veya ticari faaliyetin yürütüldüğü yerler ve satış
mağazaları.» (Ticaret Sicil Yönetmeliği m.118/1)
40
Ticari İşletmede Merkez ve
Şube
Şubenin unsurları;
1. İç İlişkide Bağımlılık: şubenin idari açıdan merkeze bağlı
olması, şube ile merkezin aynı gerçek/tüzel kişiye ait
olması gerekir.
2. Dış İlişkilerde Bağımsızlık: şube, merkezin yaptığı türden
işleri kendi müşterileri ile bağımsız şekilde yapabilir, bu
yetkiye sahip olmalıdır.
3. Yer ve Yönetim Ayrılığı: şube, yer ve yönetim açısından
merkezden ayrıdır, kendi başına ayrı bir yönetimi vardır.
(yer bakımından ayrılığı çok katı düşünmemek gerekir,
mesela şube merkezle aynı kentte ve binada olabilir)

41
 • Ticari işletmeye sürekli olarak özgülenmiş
unsurlardan meydana gelen bütündür.
Ticari • Aktif ve pasif malvarlığından oluşur.
İşletmenin Aktif kısımda haklar; mülkiyet, rehin, alacak, fikri
haklar vb.
Malvarlığı Pasif kısmında borçlar bulunur.

42
 İşletmenin devri hükmünden hareketle mal varlığının
unsurları şu şekilde sınıflandırılabilir;
1. Duran mal varlığı; taşınırlar, taşınmazlar, bunların
Ticari 2.
bütünleyici parçaları ve eklentileri
İşletme değeri; işletmeye bağlı müşteri çevresini de
İşletmenin kapsayan bir unsurdur, işletmenin teker teker mal
varlığı değerleri toplamını aşar.
Malvarlığı 3. Kiracılık hakkı
4. Ticaret unvanı; tacirin ticari işletmesine ilişkin işlemleri
yaparken kullandığı isim.
5. Fikri mülkiyet hakları; telif hakları, patentler,
tasarımlar, markalar, know-how vb.

43
Ticari İşletmenin Devri-TBK açısından

Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu

hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi gereken bir
husustur.

Öncelikle Borçlar Kanunu m. 202 uyarınca «Ticari

işletmenin aktif ve pasifleri ile birlikte devredilmesi»
söz konusudur. Dolayısıyla madde 202 hükmünün
uygulama alanı bulabilmesi için işletmenin aktif ve
pasifi ile birlikte devredilmiş olması gerekir.

44
Ticari İşletmenin Devri-TTK açısından

Ticaret Kanunu açısından ticari işletmenin devri, madde

11/3’te düzenlenmiştir. Buna göre, ticari işletmenin içerdiği
malvarlığı unsurlarının devri için zorunlu tasarruf
işlemlerinin ayrı ayrı yapılmasına gerek olmaksızın bir
bütün halinde devredilebildiği ve diğer hukuki işlemlere
konu olabileceği öngörülmüştür.

Bu madde uyarınca devir sözleşmesi yazılı olarak yapılır,

ticaret siciline tescil ve ilan edilir.

45
Ticari İşletmenin Devri-Şartları

1) Ticari işletme bir bütün olarak devredilmelidir.

2) Devir sözleşmesi yazılı yapılmalı ve ticaret siciline
tescil ve ilan edilmeli.
3) Rekabet Hukuku mevzuatı uyarınca işletmenin
devri için izin alınması gerekiyorsa, Rekabet
Kurulu’na başvurularak izin alınmalı. Bu şart
başka bir kamu otoritesinden izin alınması
gerekiyorsa da uygulanacaktır.

46
Ticari İşletmenin
Devri-Kapsam

TTK m. 11 uyarınca, devir kapsamı aksi

öngörülmemişse ticari işletmenin unsurları
olan;
duran malvarlığı, işletme değeri, kiracılık hakkı,
ticaret unvanı, fikri mülkiyet hakları ile sürekli
olarak işletmeye özgülenen malvarlığı
unsurlarını içerecektir.
-Bu kapsamın ticari işletmenin bir bütün olarak
devri için söz konusu olduğu, ticari işletmenin
ayrı ayrı mal varlığı devrinin ayrı bir husus
olduğu belirtilmelidir.

47
 48

Genel anlamda:
1. İşletmeye devamlı surette tahsis olunan,
Ticari devir kapsamında bulunan unsurlar devralana
geçer.
İşletmenin
2. Ticari işletmenin borçları, alacaklının rızası
Devri-Hüküm ve aranmaksızın, devir sözleşmesinin tescili ile
devralana geçer, sorumluluk Türkiye Ticaret
Sonuçları Sicil Gazetesi’nde ilan ile başlar.
 49

3. Devreden iki yıl süreyle işletmenin devir öncesi

doğmuş olan borçlarından (devralan ile
Ticari birlikte), müteselsilen sorumlu olur. Muaccel
borçlar için bu süre devrin tescil ve ilanı veya
İşletmenin alacaklıya ihbar tarihi ile, muaccel olacak
(müeccel) borçlar için muacceliyet tarihinden
Devri-Hüküm itibaren işlemeye başlar.

ve Sonuçları 4. Devreden ile devralan arasında iki yıl süreyle

rekabet yasağı olduğu kabul edilir.
Ticari İşletmenin Rehni-Giriş
Öncelikle rehin hakkı; güvence sağlamaya yönelik, eşya üzerinde malikinin
mülkiyet hakkını sınırlayan bir haktır. Bir alacak rehin ile teminat altına
alındığında, borç ifa edilmediğinde rehin hakkı sahibi rehinli mal üzerinde
iki temel yetkiye sahip olur; rehinli malın paraya çevrilmesini talep etme
yetkisi ve elde edilecek miktardan alacağını öncelikle alabilme yetkisi.

Taşınır rehni kurulabilmesi için rehin konusu malın zilyetliğinin alacaklıya

devredilmesi şarttır, fakat bu kuralın istisnaları mevcuttur. Bunlardan biri
de ticari işlerde ticari işletme rehnidir.

50
 İşletme üzerinde rehin tesisi iki aşamadan oluşur.
Ticari
İşletmenin 1. Rehin sözleşmesinin düzenlenmesi:
elektronik ortamda veya yazılı olarak
Rehni- düzenlenir.
düzenlenmişse
Elektronik
sözleşmenin
ortamda
güvenli
Aşamalar elektronik imza ile onaylanması şarttır. Yazılı
düzenlenmişse tarafların imzalarının noterce
onaylanması veya sözleşmenin Sicil yetkilisi
huzurunda imzalanması gerekir.
2. Rehnin tescili: rehin işletmenin kayıtlı
bulunduğu ticaret siciline tescil edilmelidir.

51
Ticari İşletmenin Rehni-Taraflar
1. Rehin borçlusu:
Tacir ve/veya esnaflar

2. Rehin alacaklısı:
Kredi kuruluşları ile tacir, esnaf,
çiftçi, üretici örgütü, serbest
meslek erbabı gerçek ve tüzel
kişiler
52
Rehin Sözleşmesinin İçeriği

1) Ticari işletmenin ticaret unvanı, MERSİS numarası, temsil ve ilzama yetkili

temsilcinin adı, soyadı ve imzası
2) Borcun konusu, borcun miktarı, borcun miktarı belirli değilse rehnin ne miktar
için güvence teşkil ettiği, ödenecek para cinsi ve rehnin azami miktarı
3) Rehne konu varlık ile bu varlığın ayırt edici özelliklerini belirten seri numarası,
markası, üretim yılı, şasi numarası, belge seri numarası, varsa GTİP ya da
PRODTR sanayi ürünü kodu (Niteliği gereği ayırt edici özelliği bulunmayan taşınır
varlıklar için bu aranmaz)

53
Ticari İşletmenin Rehni-Devamı

•Ticari işletmenin tamamı üzerinde veya ticari proje/ticaret unvanı gibi

belli unsurları üzerinde rehin hakkı kurulabilir.
•İşletmenin tamamı üzerinde kurulacaksa, rehnin kuruluşu anında
işletmenin faaliyetine tahsis edilmiş her türlü varlık rehnedilmiş
sayılır.
•Rehin asıl alacağa bağlı olduğundan, asıl borç ifa edilirse veya başka bir
nedenle sona ererse, rehin hakkı da sona erer.

54
 Ticari İş – Ticari Yargı –
Tacir Kavramı ve Hukuki
Sonuçları
4. Hafta
Ticari İş-1
En genel tanımıyla ticari iş; kazanç sağlamaya yönelik faaliyetlerdir.

Teknik açıdan Türk Ticaret Kanunu’nun üçüncü maddesinde verilen

tanım dikkate alınmalıdır. Buna göre Türk Ticaret Kanunu’nda
düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem
ve fiiller ticari işlerdendir.
Taraflardan biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmeler, kanunda
aksine hüküm bulunmadıkça diğeri için de ticari iş sayılır.

56
Ticari İş-2

• Türk Ticaret Kanunu’nun 19. maddesinde ticari iş karinesine

yer verilmiştir. Bir tacirin borçlarının ticari olması kuraldır, bu
nedenle tacirlerin yaptıkları işlerin ticari işletmeleri ile ilgili
olduğu varsayılır.
• Tüzel kişi tacirlerde karinenin hiçbir istisnası yokken, gerçek kişi
tacirler bakımından; tacir işlemi yaptığı anda bunun ticari
işletmesi ile ilgili olmadığını karşı tarafa açıkça bildirdiği veya
işin ticari sayılmasına durum elverişli olmadığı takdirde iş
ticari değil, adi sayılır.

57
 1) Ticari işlerde müteselsil sorumluluk;
Ticari İş TTK m. 7/1:
Olmanın «İki veya daha fazla kişi, içlerinden yalnız biri veya hepsi için
ticari niteliği haiz bir iş dolayısıyla, diğer bir kimseye karşı
Sonuçları birlikte borç altına girerse kanunda veya sözleşmede aksi
öngörülmemişse müteselsilen sorumlu olurlar.»

-İki veya daha kişi olacak,

-İş, içlerinden biri veya hepsi için ticari iş niteliğinde olacak,
-Söz konusu kişiler, bu iş dolayısıyla başka birine karşı birlikte
borç altına girecek
-Sözleşmede aksi kararlaştırılmamış olacak

58
 2) Ticari işlerde faiz:
Ticari İş Olmanın • Borçlar Kanunu m. 387/2 uyarınca ticari tüketim ödüncü
Sonuçları sözleşmesinde taraflarca kararlaştırılmamışsa bile faiz
istenebilir.
• İstisnai olarak da olsa ticari işlerde bileşik faiz (faize faiz
yürütülmesi) geçerli olabilir. (TTK m. 8/2)
• Ticari işlerde daha yüksek oranda temerrüt faizi istenebilir.
3) Ticari işlerde zamanaşımı süreleri;
Ticari hükümler koyan kanunlarda düzenlenen zamanaşımı
süreleri, kanunda aksi düzenleme yoksa sözleşme ile
değiştirilemez.

59
Tacir Kavramı
Türk Ticaret Kanunu uyarınca;

«Bir ticari işletmeyi, kısmen de

olsa kendi adına işleten kişiye
tacir denir.»

Tacir tüzel kişi olabileceği gibi

gerçek kişi de olabilir.

60
Tüzel Kişi Tacirler

• Şirketler (kollektif, komandit, limited,

anonim, vb)
• Amaçlarına ulaşmak için ticari işletme
işleten dernek ve vakıflar (kamu yararına
olan dernekler ticari işletme işletseler bile
tacir sıfatını alamazlar, örn; Kızılay)
• İktisadi devlet teşekkülleri gibi devlet, il özel
iradesi, belediye vb. tarafından kurulan
teşebbüsler
• Donatma iştiraki

61
Tacir olmanın sonuçları-1

1. İflasa tabi olmak; tacirler adi veya ticari her türlü

borçlarından dolayı iflasa tabidirler.
2. Ticari defter tutma ve buna ilişkin belgeleri saklama
zorunluluğu;
3. Ticari örf ve adete tabi olma
4. İşletmesini ve şubelerini ticaret siciline kaydettirme
yükümlülüğü
5. Ticaret unvanı kullanma zorunluluğu

62
Tacir olmanın
sonuçları-2

6. Basiretli bir işadamı gibi davranma

zorunluluğu; objektif ölçüt, yani aynı
koşullar altında bulunan normal bir tacirin
davranışı
7. Ücret ve cezanın indirilmesini isteyememe
8. Ticari işletmesi ile ilgili yerine getirdiği
işlerden ücret talep etme hakkı
9. Kararlaştırılmamış bile olsa faiz isteme
hakkı

63
Ticari Yargı-Giriş

• Her ticari iş ticari dava konusu olmaz.

Dava türleri üzerinden kriter
belirlenmiştir.
• Tüm ticari davalar aksine hüküm
bulunmadıkça, dava olunan şeyin
değerine veya tutarına bakılmaksızın
Asliye Ticaret Mahkemesi’nde
görülür, yoksa Asliye Hukuk
Mahkemesi’nde görülür.

64
Ticari Yargı-Giriş

• Ticari davalarda ispata ilişkin özel usul hükümleri söz

konusudur.
• Tacirler (veya kamu tüzel kişileri) aralarında doğmuş veya
doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla
mahkemeyi sözleşme ile yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi
kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu
mahkemede açılır. (HMK m. 17)
• Ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan
alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan
arabuluculuğa başvurulması şarttır. (TTK m. 5/A)

65
Ticari Dava Türleri

1. Mutlak Ticari Dava:

Genel olarak, tarafların sıfatına bakılmaksızın uyuşmazlığın ticari niteliği kıstas teşkil eden
ticari dava türüdür.

a. TTK’da (Türk Ticaret Kanunu) düzenlenmesi itibariyle mutlak ticari davalar; TTK’da
düzenlenen hususlardan doğan davalar, tarafların sıfatına bakılmaksızın mutlak ticari
davadır. Örn; anonim ortaklığa kayyım atanması davası, zayi nedeniyle bononun iptali
davası, taşıma hukuku ile ilgili davalar. Fakat TTK’da düzenlenmişse bile ceza davaları
ticari dava olarak kabul edilmez.
b. Özel kanun hükümleri gereği mutlak ticari davalar; örn; iflas davası, Kooperatifler
Kanunu’na dayanan davalar.

66
Ticari Dava Türleri

2. Herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmesi şartıyla ticari dava

sayılanlar;
Havale, vedia ve fikir sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan
davalar, ticari işletmeyi ilgilendirmeleri koşulu ile ticari dava
sayılırlar.

3. Nispi Ticari Dava

Diğer türlerin (1. ve 2.) kapsamına girmeyen, ama her iki tarafın
da ticari işletmesi ile ilgili davalar ticari dava sayılır. Örn; bu
koşulu sağlayan ve satım, hizmet, kira vb sözleşmelerden doğan
uyuşmazlıklar.

67
Ticari Davada İspat

İspat genel olarak Hukuk Muhakemesi Kanunu hükümlerine tabi

olmakla birlikte, ek ispat araçlarından yararlanma olanağı
olmasıyla adi davalardan ayrılır. Somutlaştırmak adına
bunlardan bir kısmı;
-Ticari davalarda yazılı delille ispatlanması gereken durumlarda
ticari defterle ispat olanağı sunulmuştur.
-Fatura ve teyit mektubu ticari davalarda ispat amacı ile
kullanılabilir ve taraflardan birisi lehine adi karine oluşturur.

68
Ticari Davalarda Usul

Süreci hızlandırmak amacıyla, Türk Ticaret Kanunu m. 4/2 ve

1521 uyarınca:
• Miktar veya değeri 100.00 TL’yi geçmeyen ticari davalarda
• Şirketlerde, ortakların veya pay sahiplerinin şirketle veya
birbirleriyle şirket ortaklığından veya pay sahipliğinden
kaynaklanan davalarda, veya şirketin yönetim kurulu
üyeleri, yöneticileri, müdürleri, tasfiye memurları ya da
denetçilerine karşı açılacak davalarda
Basit yargılama usulü uygulanır.

69
Asliye Ticaret
Mahkemelerinin Yapısı-
1
• Mahkeme bir başkan ve yeteri
kadar üyeden oluşur.
• Davaların heyet olarak (bir başkan
iki üye) veya hakimlerin biri
tarafından yürütülmesi noktasında
ayrıma gidilmiştir. (5235 sayılı
Kanun m. 5)

70
Asliye Ticaret Mahkemelerinin Yapısı-2
1. Heyet olarak bakılacak davalar:
Konusu para ile ölçülebilen uyuşmazlıklarda dava değeri
300.000 TL’nin üstünde olan davalar VE davanın değerine
bakılmaksızın;
-İflas, iflasın kaldırılması, iflasın kapatılması, konkordato ve yeniden
yapılandırmadan kaynaklanan iş ve davalar,
-6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda hakimin kesin olarak karara
bağlayacağı iş ve davalar,
-Şirketler ve kooperatifler hukukundan kaynaklanan genel kurul
kararlarının iptali ve butlanına ilişkin davalar, yönetim organları ve
denetim organları aleyhine açılacak sorumluluk davaları, organların
azline ve geçici organ atanmasına ilişkin davalar; fesih, infisah ve
tasfiyeye yönelik davalar

2. Bunların dışındaki davalar bir hakim tarafından görülür ve karara bağlanır.

71
Ticaret Sicili – Ticaret Unvanı –
İşletme Adı – Marka ve Fikri
Mülkiyet Hukuku
5. Hafta
Ticaret Sicili

Tanım: Ticari işletmeye ait belirli bilgilerin

tutulmasına ve bu bilgilere ilişkin açıklığın
sağlanmasına hizmet eden resmi bir sicildir.
(Nomer Ertan: 355)

• Herkes ticaret sicilinin içeriğini (örn; tescil

işleminin dayanağı olan dilekçeler, senetler,
belgeler vb.) inceleyebilir.
• Ticaret sicilini, Ticaret Bakanlığı gözetiminde
ticaret sanayi odaları veya ticaret odaları
bünyesinde kurulacak ticaret sicil
müdürlükleri tutar.
73
Ticaret Sicil Müdürlükleri
• Müdür
• Müdür yardımcıları
• Diğer personel

Müdürlüklerin görev alanı odaların (ticaret ve sanayi odaları)

kuruldukları il/ilçe ile sınırlıdır. (örn; İstanbul, Gebze)

• Sicil müdür ve müdür yardımcıları tescili gerçekleştirmeden

önce aranan kanuni şartların olup olmadığını incelemekle
yükümlüdür.

74
Sicil İşlemleri (Nomer Ertan: 359)

• Bir olgunun sicile ilk kez işlenmesi, örn; ticari temsilci atamasının işlenmesi.
TES
CİL

• Sicile tescil edilmiş bir olguda olan değişiklik sebebiyle sicildeki kayıtların
DEĞ değiştirilmesi veya düzeltilmesi, örn; soyadı değişikliği sebebiyle ticaret unvanına
İŞİK ilaveler yapılması)
LİK

• Sicile yazılmış bir olgu veya işlemin tamamen veya kısmen sona ermesi, ya da
SİLİ ortadan kalkması dolayısıyla buna ilişkin kayıtların silinmesi, örn; tasfiye
NM işlemlerinin tamamlanması sebebi ile ticaret ortaklığının ortadan kalkması.
E

75
Ticaret Siciline Tescil
ve İlan-Sonuçları

1. Delil niteliği:
Sicilde kayıtlı hususlar aksi ispat
oluncaya kadar doğru sayılır.

2. Açıklayıcı ve kurucu niteliği:

Tescil, açıklayıcı veya kurucu niteliğe
sahiptir.

76
3. Üçüncü kişiler açısından (TTK m. 36):

«(1) Ticaret sicili kayıtları nerede bulunurlarsa bulunsunlar,

üçüncü kişiler hakkında, tescilin Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesinde ilan edildiği; ilanın tamamı aynı nüshada
yayımlanmamış ise, son kısmının yayımlandığı günü izleyen iş
gününden itibaren hukuki sonuçlarını doğurur. Bu günler,
tescilin ilanı tarihinden itibaren işlemeye başlayacak olan
sürelere de başlangıç olur.»

«(3) Üçüncü kişilerin, kendilerine karşı sonuç doğurmaya

başlayan sicil kayıtlarını bilmediklerine ilişkin iddiaları
dinlenmez.»

77
Ticaret Unvanı
Tanım: Tacirin ticari
işletmesine ilişkin iş ve
işlemlerde kullanacağı ad.

İşlevleri:
1. Tanıtma
2. Ayırt etme

78
Ticaret Unvanının Oluşturulması (TTK Sistemi)

Ticaret Unvanı = Çekirdek + Ekler

Örn;

Karslıoğlu Yayıncılık Eğitim ve Danışmanlık Anonim Şirketi

Çekirdek; Yayıncılık Eğitim ve Danışmanlık Anonim Şirketi
Ek; Karslıoğlu

79
Ticaret Unvanının Oluşturulması
(TTK Sistemi)
Çekirdek:
Zorunlu kısımdır, içeriği tacirin türüne ve yapısına göre
değişmektedir.

1.Gerçek kişi tacirlerde:

Ad + Soyad (örn: Hasan Karslıoğlu)
• Ad ve Soyad kısaltılmadan, ikisini de içerecek şekilde
yazılmalıdır. (örn; Hasan K. veya Karslıoğlu kullanılamaz)

80
 2. Adi şirketler:
Tartışmalıdır. Gerçek kişi ortaklar ayrı ayrı unvan
seçebilir, unvanlarının yanında ’ortakları’ ibaresi
ekleyebilir.
Ticaret
Unvanının 3. Ticaret Şirketleri:
a. Kollektif Şirket:
Oluşturulması Tüm ortakların veya ortaklardan en az birinin ad ve
(TTK Sistemi) soyadı ile şirketi ve türünü gösterecek ibare içerir.
b. Komandit Şirket:
Komandite ortaklardan en az birinin adı ve soyadı
ile şirketi ve türünü gösterecek ibare içerir.

81
c. Anonim & Limited & Kooperatif
Şirketler:

İşletme konusu + şirketin türünü

gösteren ibare

Örn; Tekstil ve Dokuma Anonim

Şirketi, Turizm ve Seyahat Limited
Şirketi, Konut Yapı Kooperatifi

82
4. Tacir sayılan diğer tüzel kişiler: Adlarıdır.

5. Donatma İştiraki: ortak donatanlardan en

az birinin adı ve soyadı veya deniz ticaretinde
kullanılan geminin adını içerir, ayrıca donanma
iştirakini gösterecek bir ibare de bulunur. (Örn;
Deniz Atı Donatma İştiraki, Hasan Karslıoğlu
Donatma İştiraki)

83
EK:
Her ticaret unvanına işletmenin özelliklerini belirten veya
unvanda yer alan kişilerin kimliklerini gösteren, ya da hayali
adlardan ibaret ekler yapılabilir. (TTK m. 46)
Ekler unvanın ikincil unsurudur, kullanılması isteğe bağlı olsa
da zorunlu tutulduğu haller söz konusudur (TTK m. 45/1).

Eklerin içeriğine ilişkin birtakım sınırlamalar

getirilmiştir:
(1) Tacirin kimliği, işletmesinin genişliği, önemi ve
finansal durumu hakkında, üçüncü kişilerde yanlış
bir görüşün oluşmasına sebep olacak nitelikte
bulunmamalı
(2) Gerçeğe ve kamu düzenine aykırı olmamalı
(3) Tek başlarına ticaret yapan gerçek kişiler açısından,
bir şirketin var olduğu izlenimini uyandırmamalı
(4) Cumhurbaşkanı kararı yok ise “Türk”, “Türkiye”,
“Cumhuriyet” ve “Milli” kelimelerini içermemeli
84
İşletme Adı
İşletme sahibi ile ilgili olmaksızın, doğrudan
doğruya işletmeyi tanıtmak ve onu benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan
addır.
(TTK m. 53)

Örn; Divan Oteli, Karaca Sineması, vb.

Aldatıcı olmaması, kamu düzenine aykırı

olmaması, başka işletme adları ile karışıklığa
yol açıcı nitelik taşımaması gerekir.

85
İşletme Adı-Ticaret Unvanı
Ayrımı
• Unvan taciri diğer tacirlerden ayırt etmeyi amaçlarken,
işletme adı işletmeyi diğer işletmelerden ayırt etmeye
yöneliktir.
• Ticaret unvanını sadece tacirler kullanabilir, işletme adını
esnaflar da kullanabilir.
• Ticaret unvanı seçmek ve kullanmak işletme adının
aksine tacirler için zorunluluktur.

86
Marka
«Marka, bir teşebbüsün mallarının veya
hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya
hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka
sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve
kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde
sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dahil
sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve
malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere
her türlü işaretten oluşabilir.»
(SMK m. 4/1)

Kısaca marka, bir işletmenin mal veya hizmetlerini

bir başka işletmenin mal veya hizmetlerinden ayırt
etmeyi sağlayan işaretlerdir.

87
Markanın İşlevleri
1. Kaynak Belirleme: mal ve/veya hizmetin
hangi işletmeden çıktığı
2. Ayırt etme: temel işlevidir, diğer
işletmenin mal ve hizmetlerinden ayırt
etme fonksiyonu görür.
3. Reklam: ekonomik anlamda önemli bir
işlevdir, alıcı mal ve hizmeti marka
sayesinde tanır.
4. Garanti: marka, mal ve hizmetin kalitesi
ile özdeşleşebilir, bu durum satın almada
tercih sebebi teşkil edebilir.

88
Marka Türleri
Markalar farklı kıstaslara göre
kategorize edilmektedir.
Bunlardan bazıları;
1. Mal Markası/Hizmet
Markası/Garanti Markası
2. Bireysel(ferdi) Marka/Ortak
Marka
3. Ulusal Marka/Uluslararası
Marka

89
Markanın Tescili

Kural olarak marka hakkının sağladığı

korumadan yararlanmak için markanın tescil
ettirilmiş olması gerekir.
Tescil Başvurusunda Ret Nedenleri;
• Mutlak red nedenleri; başvurunun resen
(kendiliğinden) reddi gerekir. Örn; ayırt edici
niteliğe sahip olmayan işaretler, dini
değerleri ve sembolleri içeren işaretler
• Nisbi red nedenleri; başvuru ilgilinin itirazı
üzerine reddedilir. Örn; kötüniyetle yapılan
marka başvuruları

90
Özetle

Ticaret Unvanı; tacir açısından ayırt edicilik işlevi görür

İşletme Adı; işletme açısından ayırt edicilik işlevi görür
Marka; işletmenin mal ve hizmetleri açısından ayırt edicilik işlevi görür.

Örnekler;
hepsiburada.com -> Marka,
D-MARKET ELEKTRONİK HİZMETLER VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ -> Ticaret Unvanı

Divan Suites-> Marka

Divan Suites İstanbul G-Plus -> İşletme Adı
DİVAN TURİZM İŞLETMELERİ A.Ş. -> Ticaret Unvanı

91
Genel Hatlarıyla
Fikri Mülkiyet

Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü

(WIPO) tarafından yapılan tanıma
göre ‘creations of the mind’ yani
zihnin eserleri anlamına gelir,
korunması ise fikri mülkiyet
hakları aracılığı ile olur. Başlıca
ayrım fikri haklar ve sinai haklar
şeklinde yapılabilir.

92
93
 FİKRİ MÜLKİYET
HAKLARININ SAĞLIK
PATENT
BİLEKLİĞİ ÜZERİNDE
TELİF
GÖSTERİLMESİ
Hareket sensörü, kan basıncı
ölçme sistemi
Melodi listesi, yüklü
uygulamalar,
Yazılım Üzerinde Haklar

FAYDALI MODEL
MARKA
Takmayı kolaylaştıran geliştirme
Healthring

ENTEGRE DEVRE TOPOĞRAFYASI ENDÜSTRİYEL TASARIM

Entegre üzerindeki bağlantı şekilleri Dış görünüm

TİCARET UNVANI
Healthring Inc.

94
1. Fikri Haklar
Fikri haklar, genel bir ifadeyle eser üzerinde
sahip olunabilecek maddi ve manevi haklar ile
komşu hakları kapsar.

Eser; FSEK (Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu)

uyarınca «Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim
ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya
sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve
sanat mahsulleri»

Bağlantılı haklar; «Eser sahibinin haklarına

zarar vermemek kaydıyla komşu hak sahipleri
ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film
yapımcılarının sahip oldukları haklar» (FSEK
1/B/j)
95
2. Sınai Haklar
Patent: Buluş sahibinin, buluş konusu ürünü 3.
kişilerin belirli bir süre üretme, kullanma, satma
veya ithal etmesini engelleme hakkı olan belgedir.

Tasarım: Bir ürünün üzerindeki süslemenin, çizgi,

şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik
gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya
özelliklerinin oluşturduğu bütündür.

Marka: Marka, bir işletmenin mal veya

hizmetlerini bir başka işletmenin mal veya
hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayan işaretlerdir.

96
Fikri Mülkiyet
Haklarının Koruma
Süreleri
Tür Süre
Fikri Haklar Eser sahibinin yaşadığı süre + 70 yıl,
Bağlantılı Hak: ilk tespitin yapıldığı
tarihten başlayarak 70 yıl

Patent ve Faydalı Model Patent: 20 yıl

Faydalı Model: 10 yıl
Tasarım Tescilden itibaren 5 yıl
Marka Tescilden itibaren 10 yıl, onar yıllık
dönemler halinde yenilenir.
Coğrafi İşaret Koruma süresi yoktur.
97