Ανακύκλωση

Μπαταριών
Ο φορέας ανακύκλωσης οικιακών
μπαταριών στην Ελλάδα
ονομάζεται ΑΦΗΣ ΑΕ. Είναι ο
υπεύθυνος φορέας για την
συλλογή και ανακύκλωση
μπαταριών στη χώρα μας.
 Η ιστορία της
μπαταρίας
Οι επιστήμονες Luigi
Galvani και Alessandro
Cont di Volta ήταν οι
Alessandro Cont
di Volta
πρώτοι που
(1745-1827) παρατήρησαν τα
ηλεκτρικά φαινόμενα και
τις επιπτώσεις τους Η μπαταρία του
Volta
στους οργανισμούς. Ο (βολταϊκή
Volta κατασκεύασε την στήλη)
πρώτη μπαταρία, από
Luigi Galvani
εναλλασσόμενες πλάκες
(1737- 1798) ψευδαργύρου και
χαλκού.
 Το 1938 ο Γερμανός
αρχαιολόγος Wilhem
Konig ανακάλυψε μία
κατασκευή παρόμοια
με την μπαταρία στην
Βαγδάτη. Η
κατασκευή είχε το
μέγεθος μίας γροθιάς
και ήταν φτιαγμένη
από πηλό. Δεν έχει
αποδειχθεί όμως οτι
ήταν όντως μία
πρωτόγονη μπαταρία.
Η μπαταρία της Βαγδάτης
 Η δομή της
μπαταρίας
Μία μπαταρία
αποτελείται από
ένα ή
περισσότερα
ηλεκτρικά
στοιχεία. Ένα
ηλεκτρικό
στοιχείο
αποτελείται από
δύο πλάκες
φτιαγμένες από
διαφορετικά
Μπαταρία αυτοκινήτου.
μέταλλα.
 Το ξηρό
στοιχείο
(στοιχείο
Leclanché)

Τα μέταλλα αυτά είναι συνήθως ψευδάργυρος

και χαλκός. Οι πλάκες αυτές ονομάζονται
«ηλεκτρόδια» και είναι βουτηγμένες σε υγρό
που επιτρέπει την ροή ρεύματος και ονομάζεται
«ηλεκτρολύτης». Οι μεταλλικές πλάκες
αντιδρούν χημικά με τον ηλεκτρολύτη και αν τα
συνδέσουμε με αγωγό, θα έχουμε την ροή
ηλεκτρικού ρεύματος.
 Διάφορες πρωτογενείς
(μη επαναφορτιζόμενες) μπαταρίες

Τα είδη της μπαταρίας:

1) Πρωτογενείς
(μίας χρήσεως)
Οι πρωτογενείς μπαταρίες, είναι οι μη
επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. Αυτές είναι οι:
• Ψευδαργύρου/ Άνθρακα: οι γνωστές σε
όλους απλές μπαταρίες.
• Ψευδαργύρου/ Χλωριδίου: οι απλές
μπαταρίες μεγάλης διαρκείας (heavy duty)
• Αλκαλικές Μαγγανίου: οι γνωστές
αλκαλικές μπαταρίες, με μεγαλύτερη διάρκεια
ζωής από τις παραπάνω μπαταρίες.
 Διάφορες
πρωτογενείς (μη
επαναφορτιζόμενες)
μπαταρίες

• Αργύρου: συνήθως κομβιόσχημες,

χρησιμοποιούνται σε ρολόγια κυρίως.
• Λιθίου: μεγάλης διάρκειας ζωής,
χρησιμοποιούνται κυρίως σε φωτογραφικό
εξοπλισμό και στα κινητά τηλέφωνα.
• Ψευδαργύρου – αέρα: κομβιόσχημες,
χρησιμοποιούν αέρα για αρνητικό πόλο.
• Υδραργύρου: χρησιμοποιούνται σε ιατρικές
συσκευές όπως ακουστικά βαρυκοϊας. Όμως ο
υδράργυρος είναι βλαβερός και γι αυτό γίνεται
προσπάθεια να περιοριστεί η χρήση τους.
 Τα είδη της μπαταρίας:
2) Δευτερογενείς
(επαναφορτιζόμενες)
Μπαταρίες
Νικελίου/
Οι δευτερογενείς μπαταρίες, είναι οι Καδμίου
επαναφορτιζόμενες. Αυτές είναι οι:
• Σύστημα Νικελίου/Καδμίου: Οι πρώτες
επαναφορτιζόμενες μπαταρίες που φτιάχτηκαν
ποτέ. Δυστυχώς το κάδμιο είναι βλαβερό. Έτσι
γίνονται προσπάθειες να απομακρυνθεί αυτό το
είδος από την αγορά.
•Σύστημα Νικελίου/Μετάλλου υδριδίου:
Φιλικότερες στο περιβάλλον από τις Νικελίου
Καδμίου και με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Τείνουν να τις αντικαταστήσουν.
 Νικελίου / Μπαταρίες
Μετάλλου Μολύβδου
υδριδίου στον
φορτιστή τους

Σύστημα Μολύβδου: Η ανακάλυψή τους έφερε

την επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία. Όλες
οι μπαταρίες αυτοκινήτων ανήκουν σε
αυτή την κατηγορία. Δυστυχώς ο μόλυβδος είναι
επίσης βλαβερός για το περιβάλλον. Γι αυτό οι
μπαταρίες αυτοκινήτων συλλέγονται και
ανακυκλώνονται.
 Διάφορες
φορητές
συσκευές

Ας δούμε τώρα μερικές συσκευές που χρειάζονται

μπαταρίες για να λειτουργήσουν:
•Κασετόφωνα / Ραδιόφωνα
•CD players
•Walkman/ discman
•Παιχνιδομηχανές τσέπης
•Κινητά τηλέφωνα
•Ασύρματα τηλέφωνα
•Παιχνίδια (τηλεκατευθυνόμενα, κούκλες κλπ)
•Αυτοκίνητα
•Φορητοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές
 Διάφορες
φορητές
συσκευές

•Φακοί
•Ρολόγια
•Φωτογραφικές μηχανές
•Ηλεκτρικά φορητά εργαλεία (τρυπάνια κλπ)
•Βιντεοκάμερες
•Ακουστικά βαρυκοΐας
•Walky Talky και λοιποί ασύρματοι
•Τηλεχειριστήρια.
Και αυτές είναι μόνο μερικές από τις συσκευές. Στην
πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος χρησιμοποιείται
στην βιομηχανία και αυτές οι μπαταρίες ονομάζονται
«βιομηχανικοί συσσωρευτές».
 1 Νικελίου/
Η Ελληνική Αγορά Καδμίου

1 2 2 Υδραργύρου
3

Μολύβδου/
3
Οξέος

4 Λοιπές

Το μέγεθος της Ελληνικής Αγοράς σε

μπαταρίες φτάνει τους 2.500 τόνους.
 1 Ψευδαργύρου/
Άνθρακα
Η Ευρωπαϊκή Αγορά
2 Αλκαλικές
12 3
Μαγγανίου
4
3 Κομβιόσχημες
5

7 4 Λιθίου

Νικελίου/
5
Καδμίου
Νικελίου/
6 6 Μετάλλου
Υδριδίου
7 Μολύβδου/
Οξέως

Το μέγεθος της Ευρωπαϊκής Αγοράς σε

μπαταρίες φτάνει τους 155.000 τόνους.
 Νέα μπαταρία

Νέα προϊόντα Εισαγωγέας

Εργοστάσιο Ο ΚΥΚΛΟΣ Κατάστημα

Ανακύκλωσης
ΖΩΗΣ ΤΗΣ
ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ

Διαλογή
Καταναλωτής
Μπαταριών
Κάδοι
Συλλογής Απορρίμματα

Αυτός είναι ο κύκλος ζωής της μπαταρίας.

Πρέπει να μην διακόπτουμε τον κύκλο της Υδροφόρος
Ορίζοντας
πετώντας την στα σκουπίδια, για να μπορούμε
να φτιάξουμε νέες μπαταρίες ή άλλα προϊόντα.
 Αυτό είναι ένα πολύ συνηθισμένο θέαμα σε όλες τις
χωματερές της χώρας μας. Τα σκουπίδια μαζεύονται
διαρκώς και ο,τι και να κάνει ο δήμος μας, η κατάσταση
είναι εξαιρετικά δύσκολη. Εκτός από το άσχημο θέαμα
και την απαίσια μυρωδιά, αυτές οι χωματερές αποτελούν
κίνδυνο για την υγεία όλων μας.
 Τα οφέλη της ανακύκλωσης
Με την ανακύκλωση, έχουμε τα παρακάτω οφέλη:
•Μειώνουμε σημαντικά τον όγκο των
απορριμάτων. Έτσι λιγότερα σκουπίδια καταλήγουν
στις ήδη υπερφορτωμένες χωματερές.
• Δεν σπαταλάμε χρήσιμα υλικά. Είναι πάρα πολλά
τα υλικά τα τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
ξανά σε νέα προϊόντα. Έτσι δεν αδειάζουμε την γη
μας από μέταλλα ή ο,τι άλλα υλικά ανακυκλώνονται.
•Εξοικονομούμε χρήματα. Όλα αυτά τα υλικά και
η ενέργεια που εξοικονομούμε από την ανακύκλωση,
κοστίζουν χρήματα που τελικά, αν δεν τα
ανακυκλώσουμε, πληρώνουμε από την τσέπη μας.
• Προστατεύουμε το περιβάλλον και την υγεία
μας. Ακόμη και αν είχαμε πάρα πολύ χώρο για
χωματερές, τόσα σκουπίδια μαζεμένα θα έκαναν
μεγάλη ζημιά στην δημόσια υγεία.
•Εξοικονομούμε ενέργεια. Ανακυκλώνοντας τα
διάφορα υλικά αντί να τα πετάμε, μπορούμε να
ξαναφτιάξουμε νέα προϊόντα και να μην χρειαστεί να
ξαναμπούμε στην διαδικασία της παραγωγής μετάλλων
από ορυκτά ή χαρτιού από δέντρα. Έτσι ένα μεγάλο
μέρος της ενέργειας εξοικονομείται.
 Βαρέα Το σήμα του βιολογικού
Μέταλλα κινδύνου (biohazard)

Ποιά είναι τα επικίνδυνα υλικά μίας μπαταρίας;

Οι μπαταρίες περιέχουν μέταλλα, που επειδή έχουν
ειδικό βάρος μεγαλύτερο από του σιδηρου, ονομάζονται
βαρέα μέταλλα. Τα βαρέα μέταλλα όταν ελευθερωθούν
στο περιβάλλον, μπαίνουν στην τροφική αλυσίδα και από
κει καταλήγουν στον οργανισμό μας.
Κάποια μέταλλα (σίδηρος, μαγνήσιο, μαγγάνιο) είναι
φυσικά συστατικά του οργανισμού μας. Τα βαρέα
μέταλλα όμως όχι και γι αυτό και δεν θα πρέπει να
βρεθούν στο φαγητό ή το νερό μας. Γι αυτό θα πρέπει,
όταν τα χρησιμοποιούμε (όπως π.χ. στις μπαταρίες) να
βεβαιωνόμαστε οτι θα επιστρέψουν σε ειδικά εργοστάσια
όπου και θα ανακυκλωθούν.
 Η μεταλλική
μορφή του
υδραργύρου.

1. Υδράργυρος
Ο υδράργυρος είναι εκτεταμένος στο
Τα ατομικά περιβάλλον. Όλες του οι ενώσεις είναι
στοιχεία του
υδράργυρου
επικίνδυνες στα ζωντανά είδη. Η πιό
επικίνδυνη είναι ο αλκυλοϋδράργυρος.
Δηλητηρίαση από υδράργυρο προκαλεί
βλάβες στο συκώτι, τα νεφρά, τους μυς
και το νευρικό σύστημα. Ιδιαίτερη
προσοχή χρειάζονται οι κομβιόσχημες
μπαταρίες υδραργύρου. Η κατάποσή
Το άτομο του τους είναι εύκολη και γι αυτό πρέπει να
υδράργυρου φυλάσσονται μακριά από παιδιά.
 Η μεταλλική
μορφή του
μολύβδου.

2. Μόλυβδος
Ο μόλυβδος δεν συσσωρεύεται τόσο
Τα ατομικά εύκολα στον ανθρώπινο οργανισμό όσο
στοιχεία του
μολύβδου άλλα βαρέα μέταλλα, όμως παραμένει
εξίσου επικίνδυνος. Έκθεση σε μόλυβδο
προκαλεί μεταβολικές και
νευροψυχολογικές διαταραχές, όπως
αναιμία και διανοητική καθυστέρηση.
Γενικά, η δηλητηρίαση από μόλυβδο
προκαλεί προβλήματα στην παραγωγή
Το άτομο του αιμοσφαιρίνης. Εισέρχεται στους
μολύβδου
οργανισμούς από το νερό και τον αέρα.
 Η μεταλλική
μορφή του
καδμίου.

3. Κάδμιο
Το κάδμιο είναι από τα πιό τοξικά βαρέα
Τα ατομικά μέταλλα. Η δηλητηρίαση από κάδμιο
στοιχεία του
καδμίου εκδηλώνεται με την ασθένεια Itai – itai.
Eμφανίστηκε για πρώτη φορά στην
Ιαπωνία το 1940 από ορυζώνες που
έχουν ρυπανθεί και το παράδοξο όνομά
της οφείλεται στους ισχυρούς πόνους
που προκαλεί. Το κάδμιο έχει
αναγνωριστεί ως πιθανώς καρκινογενής
Το άτομο του ουσία. Εισέρχεται στους οργανισμούς με
καδμίου.
τον αέρα και το νερό.
 Ανακύκλωση

Για να μπορούμε να ανακυκλώσουμε

οποιαδήποτε υλικά, θα πρέπει να τα
διαχωρίσουμε.
Όσο προχωρημένη τεχνολογία και να έχει ένας δήμος,
φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι όταν εμείς τους
δίνουμε σακούλες γεμάτες ανακατεμένα και λερωμένα
υλικά! Η καλύτερη λύση είναι να τα ξεχωρίσουμε εμείς
πριν τα πετάξουμε έτσι ώστε οι εργάτες να μπορούν
ευκολότερα να βρουν μέσα σε αυτά οτιδήποτε χρήσιμο.
Το χαρτί, το γυαλί, το αλουμίνιο, οι μπαταρίες μπορούν
να ανακυκλωθούν εύκολα αν μάθουμε εμείς πρώτοι να
ξεχωρίζουμε τα σκουπίδια μας.
 Μέθοδοι διαλογής
μπαταριών
• Διαλογή με ηλεκτρομαγνητικούς
αισθητήρες. Με μαγνητισμό, τραβάμε
τις μπαταρίες ανάλογα με τα μέταλλα
που έχουν.
• Διαλογή με ακτίνες Χ. Κάνοντας μια απλή
ακτινογραφία στις μπαταρίες, βλέπουμε τί έχουν μέσα
και τις ξεχωρίζουμε.
• Ανιχνευτές UV. Οι κατασκευαστές «γράφουν» στην
μπαταρία το είδος της με βερνίκι που φωσφορίζει στις
υπεριώδεις ακτινοβολίες, για να μπορούμε να τις
ξεχωρίσουμε εύκολα ανάλογα με το περιεχόμενό τους.
 Κίνδυνοι από την
ανεύθυνη χρήση των
μπαταριών
Καταρχήν, ας δούμε γιατί δεν
πρέπει να ανοίγουμε μία μπαταρία
ή να την πετάμε στα σκουπίδια.
Τα μέταλλα που περιέχει η μπαταρία, με χημικές
αντιδράσεις παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα. Και όπως
ξέρουμε, αν είμαστε απρόσεκτοι με το ηλεκτρικό ρεύμα,
υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς. Έτσι και στις μπαταρίες,
αν αυτές σπάσουν και υγρανθούν ή ζεσταθούν, υπάρχει
κίνδυνος ανάφλεξης. Ειδικά σε μία χωματερή γεμάτη
εύφλεκτα υλικά, φανταστείτε πόσο εύκολο είναι να
δημιουργηθεί μία πυρκαγιά.
Τα σκουπίδια όταν καίγονται είναι
βλαβερά διότι αυτά περιέχουν
διάφορες ρυπαντικές χημικές
ενώσεις. Με την πυρκαγιά οι
ενώσεις αυτές ελευθερώνονται
στον αέρα και με τη βροχή
καταλήγουν στο έδαφος.
Έτσι, βάζουμε σε κίνδυνο την υγεία μας αλλά και την
υγεία των εργαζόμενων στις χωματερές.
Επίσης, αν οι μπαταρίες είναι σπασμένες και βραχούν,
τα μέταλλα που περιέχουν διαλύονται στο νερό, και
ελευθερώνονται στο υπέδαφος, ρυπαίνοντας τα
υπόγεια νερά και το χώμα.
 Οι κατασκευαστές μπαταριών
προσέχουν πολύ ωστε τα
επικίνδυνα υλικά που περιέχουν
οι μπαταρίες να μην
ελευθερώνονται στο περιβάλλον.
Οι συσκευασίες των μπαταριών
είναι ερμητικά κλειστές και όταν
τις χρησιμοποιούμε σωστά και τις
ανακυκλώνουμε, δεν υπάρχει κανένας φόβος για την
υγεία μας.
Όμως οι κατασκευαστές μπαταριών δεν μπορούν
να είναι σίγουροι πως εμείς χειριζόμαστε τις
μπαταρίες με την ίδια προσοχή.
Μπαταρίες που στοιβάζονται
στα σκουπίδια, ή μπαταρίες που
εμείς εκθέτουμε σε υγρασία και
ήλιο ή προσπαθούμε να τις
ανοίξουμε για να δούμε τί έχουν
μέσα, μπορούν να προκαλέσουν
προβλήματα.
Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να τις
χειριζόμαστε σωστά, για να μπορούμε να τις
χρησιμοποιούμε άφοβα. Ας δούμε λοιπόν μερικές
απλές συμβουλές, για να μπορούμε να
χρησιμοποιούμε τις μπαταρίες χωρίς κίνδυνο για
εμάς και το περιβάλλον.
 Σωστή χρήση
των μπαταριών
Για να είμαστε βέβαιοι οτι
χειριζόμαστε τις μπαταρίες με
υπευθυνότητα, θα πρέπει:
• Να αποφεύγουμε την χρήση
μπαταριών αν μπορούμε να
βάλουμε την συσκευή στην πρίζα.
• Προτιμάμε ηλιακές ή επαναφορτιζόμενες μπαταρίες
όπου αυτές είναι διαθέσιμες.
• Δεν τοποθετούμε μεταχειρισμένες μπαταρίες μαζί με
καινούριες στην ίδια συσκευή. Είναι επικίνδυνο και
βλάπτει και τις μπαταρίες.
• Τις αποθηκεύουμε σε ξηρό και δροσερό μέρος.
• Δεν πιάνουμε μπαταρίες
που έχουν σπάσει και
στάζουν με γυμνά χέρια.
• Προστατεύουμε τις
μπαταρίες από την υγρασία
και το σκούριασμα.
• Δεν τις ανοίγουμε.
• Βάζουμε λίγη κολλητική ταινία στους πόλους της
επαναφορτιζόμενης μπαταρίας μόλις την αφαιρέσουμε
από την συσκευή.
• Δεν προσπαθούμε να επαναφορτίσουμε μπαταρίες
μίας χρήσεως.
• Δεν αφήνουμε τις μπαταρίες σε συσκευές που δεν
πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε για καιρό.
 Γνωρίζετε
πως...
• Οι ουσίες που περιέχει μία μικρή
(κομβιόσχημη) μπαταρία είναι
ικανές να ρυπάνουν 1 κυβικό
μέτρο χώμα ή 400 κυβικά μέτρα
νερό!
• Τα μέταλλα από τις μπαταρίες αποτελούν το
60%-80% της μπαταρίας. Η ενέργεια που σώζεται
από την ανακύκλωση μπαταριών σε ένα χρόνο
υπολογίζεται οτι αρκεί για να καλύψει την
κατανάλωση γκαζιού (για θέρμανση, ζεστό νερό και
μαγείρεμα) σε 223 νοικυριά!
• Πάνω από δέκα δισεκατομμύρια
μπαταρίες παράγονται στην γη
κάθε χρόνο. Στις ΗΠΑ αγοράζονται
κάθε χρόνο 2 δις μπαταρίες, και
στην Γαλλία 720 εκατομμύρια.
•Έρευνες που έγιναν σε 11 χωματερές στις
ΗΠΑ και στον Καναδά αποκάλυψαν πως, αν
και οι μπαταρίες αποτελούν μόνο το 0,2% του
όγκου των απορριμάτων, από αυτές
προέρχονται το 20% των τοξικών ουσιών!
 Εν κατακλείδι
Όλες οι παραπάνω πληροφορίες
έχουν σαν σκοπό να γίνει
αντιληπτό από όλους μας πόσο
σημαντικό είναι να κάνουμε την
ανακύκλωση συνήθεια.
Ζούμε σε μία εποχή που η τεχνολογία διαρκώς
προοδεύει και η πρόοδος αυτή συνοδεύεται
δυστυχώς με απορρίμματα. Αυτά τα
απορρίμματα δεν είναι τα ίδια με αυτά που
κάναμε πριν 100 χρόνια. Πλέον δεν είναι τόσο
εύκολο η φύση να τα διασπάσει μόνη της και
όσο προχωράμε θα είναι όλο και πιό δύσκολο.
 Αν λοιπόν θέλουμε να συνεχίσουμε τον άνετο τρόπο
ζωής που μας παρέχει η τεχνολογία, θα πρέπει να
κάνουμε την ανακύκλωση συνήθεια. Δεν είναι
δύσκολο. Πετάτε τις μπαταρίες σας στους ειδικούς
κάδους ανακύκλωσης και ζητήστε από τους γονείς
σας να σας δίνουν και τις δικές τους.
Για να μπορούμε να συνεχίσουμε τον άνετο τρόπο
ζωής μας και να να ζούμε σε αυτό τον όμορφο
πλανήτη για πολύ καιρό ακόμη.