UNIVERSITETI I TIRANES

FAKULTETI I SHKENCAVE SOCIALE

DEPARTAMENTI I FILOZOFISE

Tema:TEORIZIMI I ‘EUROPES SE RE’

Lenda:FILOZOFI E INTEGRIMIT EUROPIAN
BACELOR-VITI II
Semestri I
Prezantoi:Griselda Kameri Pranoi:prf.Majlinda Keta
Konteksti ne ndryshim i integrimit europian.
• Vitet 1990 deshmuan nje ringjallje te konsiderueshme te interesit
akademik per integrimin europian. Jo vetem qe ‘teoria e
integrimit’me sa duket kishte deshtuar, por dhe preceptimi i perhapur
u rrenjos se pak substance po ndodhte brenda vete komuniteteve.
Kriza ekonomike pas pranimit te KE ne vitin 1973, komunitetet dukej
se ishin te zhytur ne gjendje ciklike mbi paudhesite e dukshme ne
shperndarjen e pergjisive buxhetore, nje ceshtje qe lidhet vete me
pjeset e medha te buxhetit te komunitetit te konsumuara nga politika
e perbashket Bujqesore thellesist e diskutueshme.
 SEA- Akti i vetem Europian.
• SEA-ja pervec lehtesimit te reformes institucionale dhe zgjerimit te
kompetences se politikave te KE-se, u shqua me se shumti per
menyren me te cilen ai percaktoi nje afat kohor per perfundimin e
tregut te brendshem te komunitetit. Ai ringjalli gjithashtu debatet
mbare Europiane per menyren dhe shtrirjen e integrimit te ardhshem.
SEA-ja u perpoq te krijonte “nje zone pa kufinj te brendshem ne te
cilen sigurohet levizja e lire e mallrave, personave, sherbimeve dhe
kapitalit”. Lidhja e ashuquajtur dimension social me programin e
tregut te brendshem u pa nga disa si thelbesore per te permiresuar
efektet e keqija te ristrukturimit thelbesor te tregut qe do te ndodhte.
Neofunksionalizmi dhe nderqeveritarizmi.
• Gjate nje pasoje me te dukshme te shfaqjes se ‘Europes se re’
empirike ishte ringjallja e bisedes se gjate teorike midis
neofunksionalizmit dhe nderqeveritarizmit. Shtysa per ringjalljen e te
menduarit neofunksionalist ishte e dukshme. Iniciativa e tregut te
vetem dhe logjika e saj shoqeruese u mbulua me perhapje
funksionale.Per analistet e bindjeve nderqeveritare, mund dhe duhej
te lexohej si nje proces i drejtuar nga shteti. Duke thene kete, ideja e
nje ringjalljeje te re ne shkalle te plote te neufunksionalizmit te pa
ndryshuar ishte e pa shmangshme dhe jo fillestare.
Dimensionet ligjore te integrimit sipas Burley dhe Mattli.

• Anne-Marie Burley dhe Walter Mattli per dimensionet ligjore te

integrimit europian argumentojne se neofunksionalizmi ofron nje
kornize ekonomike per gjenerimin e njohurive reale rreth natyres dhe
dinamikes se integrimit ligjor ne komunitete. Ne vecanti ata pohojne
se ‘kuptimi thelbesor i neofunksionalizmit ne integrim ka me shume
gjasa te ndodhe brenda nje domeni te mbrojtur nga nderveprimi i
interesave te drejtperdrejta politike, con ne paradoksin qe aktoret
jane me te afte te anashkalojne dhe kapercejne pengesat politike
duke vepruar ne menyren me jopolitike te mundshme’.
Teoria feudaliste sipas Alberta Sbragia.
• Vlera e teorise federaliste per studimin e BE-se i jepet nje veshtrim
tjeter por jo me pak i rendesishem nga Alberta Sbragia(1992). Qellimi
i saj eshte se teoria feudaliste ofron mjete te rendesishme analitike pa
bagazhin normativ. Debati nese BE-ja eshte ne rrugen drejt nje
destinacioni federal eshte krejtesisht i parendesishem ne kete
kendveshtrim. Eshte gjithashtu e gabuar te mendosh per komunitetet
dhe revolucionin e tyre si analoge me zhvillimin e sistemeve
ekzistuese federale si Shtetet e Bashkuara. Perkundrazi ajo e
pershkruan federalizmin si nje ushtrim ne krijimtarine institucionale jo
domosdoshmerisht nje perseritje te modeleve ekzistuese
institucionale.
 Kufinjte e debatit te vjeter.
• Nje pasoje e rishikimit te debatit te vjeter mund te shihet si nje force dhe nje
dobesi.
• Kundershtimi i pare eshte se perplasja e vazhdueshme teorike
neofunksionalisteve dhe nderqeveritareve nuk arrin te parashtroje te gjitha
pyetjet e mundshme ne lidhje me integrimin bashkohor europian sepse ai
problematizon BE-ne dhe integrimin ne kushtet e preferuara disiplinore te
mardhenieve nderkombetare.
• E dyta eshte se ky debat trajton pjese te rendesishme te teorise
nderkombetare. Ketu argumenti eshte se qasjet e Mardhenieve
Nderkombetare jane shume larg te parendesishmes dhe se IR (International
relation) eshte ne gjendje te shtroje pyetje interesante dhe te rendesishme
rreth integrimit.
 Loja politike e BE-se.
• Nuk ka asnje qeshtje te vetme qendrore ne thelb te ketij procesi
kompleks politik. Politika e integrimit evropian nuk ka te beje vetem me
ate nese duhet te kete me shume apo me pak integrim. Ka shume
qeshtje te ngulitura ne procesin e politikave. Ne te vertete, loja politike
e BE-se nuk ka te beje thjesht me ceshtje te politikes se larte te tilla si
grumbullimi ose mbajtja e monedhave kombetare ose zhvillimi i nje
politike te jashtme evropiane te perbashket te monedhave kombetare.
• Sic thot Richardson politike e ulet kjo mund te jete… por ndoshta jane
nente e dhjeta e ‘ajsbergut te politikes’ te BE-se qe eshte nen nivelin e
mundshem qe ka nje sasi ne rritje te aktivitetit politik ne kete nivel
brenda BE-se.
• Qeverisja mund te shihet si model ose struktura qe fshihet ne
sistemet socio-politike si rezultat i perbashket i perpjekjeve
ndervepruese te nderhyrjes se te gjithe aktoreve te perfshire. Ky
model nuk mund te reduktohet nje nje aktor apo grup aktoresh ne
vecanti. Asnje aktor i vetem nuk ka te gjitha njohurite dhe
informacionin e nevojshem per te zgjidhur probleme komplekse ,
dinamike dhe te larmishme, asnje aktor nuk ka pasqyre te
majtueshme per te bere efektiv zbatimin e instrumentave te
nevojshem, jo nje aktor i vetem ka potencial te mjaftueshem veprimi
per te dominuar ne menyre te njeaneshme ne nje model te caktuar
qeverises.
•FALEMINDERIT.