ETİKSEL PROBLEM

ÇÖZME
Problem Çözme Modeli
Danışmanlık süreçlerinde etik bir problemle
karşılaşıldığı zaman soruna sistematik bir
şekilde yaklaşılması beklenmektedir. Bunun için
Amerikan kaynaklarından yaralanılarak
hazırlanmış 6 adımdan oluşan bir model
önerilmektedir.
 1- Sorunun veya ikilemin kısa
bir tanımını yapın
Bazen sorunun tanımını yapmak sorunu ortadan
kaldıracak ölçüde karışıklığı azaltmaktadır.
Problemin temel unsurları belirleninceye kadar
konu üzerinde yapılan tartışmalar bir sonuca
varmaz.
2-İkilem kimin ikilemi?

Danışmanlık, sorumluluk sınırlarının

bulanıklaşmaması için durulması gereken sınırları
dikkatli bir biçimde izlemeyi gerektiren bir
etkinliktir. Örneğin danışmanın kullandığı yöntemin
sorumluluğunu üstlenmesi ve danışanın da
psikolojik danışma sürecinin sonuçları konusunda
sorumluluk alması bu sınırlar kapsamında
düşünülebilir. Etik ikilemler danışana ait,
danışmana ait ve ortak ikilemler olarak 3 grupta
incelenebilir.
2-İkilem kimin ikilemi?

Danışmana ait etik ikilem örneği:

Çalıştığınız kurum danışanınızla yaptığınız
oturum sayısını sınırlamak istiyor. Oysa siz bu
uygulamanın danışanınız için yeterli
olmayacağını biliyorsunuz. Bu politikaya ilişkin
ne yapabilirsiniz? Danışana bu durumu nasıl
açıklarsınız?
3- Bütün olası etik ilkeleri ve
yönergeleri dikkate alın
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu birçok
ülkede danışmanlık etik ilke ve yönergeleri APA
standartlarına göre belirlenmektedir. Aslında
belirli meslek grupları (Psikolog, sosyal hizmet
uzmanı vb.) için geliştirilmiş olan ilkeler benzer
meslek grupları (Çocuk gelişimi uzmanı, aile
danışmanı) ile de ilişkilidir.
 3- Bütün olası etik ilkeleri ve
yönergeleri dikkate alın
Bu konuda herhangi bir klavuz veya kesin bir hukuki
uygulama olmadığı sürece “danışmanlık”
kapsamındaki tüm meslek grupları için psikolojik
danışmanlıktaki temel etik ilkeler geçerlidir:
• Özerkliğe saygı
• Zarar vermeme
• Yararlı olma
• Adalet
• Güven-Gizlilik
• Kendine saygı
4- Olası bütün eylem yollarını
belirleyin
Bazı eylemler ikilemin çözümünde oldukça olası
yollar olarak görünebilir. Diğerlerinin
gerçekleştirilmesi mümkün görünmeyebilir. Bu
gibi durumlarda daha az gerçekçi olan fikri
hemen elememek daha iyi olacaktır; çünkü bu
düşünceler bazen özgün bir yaklaşımın veya
yeni bir öngörünün temelini oluşturabilir.
5- En iyi eylem yolunu seçin

Eski APA başkanı en iyi eylem yolunun

belirlenmesinde kökeni ahlak felsefesine
dayanan 3 adım önermiştir:

1. Evrensellik
2. Başkalarına açıklık
3. Adalet
 6- Sonucun değerlendirilmesi

• Sonuç beklediğiniz gibi mi?

• Sonuçla ilgili tüm faktörleri göz önünde
bulundurmuş muydunuz ve mevcut durumla
tutarlı mı?
• Benzer durumlarda yine aynısını yapar mısınız?
Danışmanlıkta Yasal Düzenleme

Yasal düzenleme tartışmaları uzun yıllardır

danışmanlık alanında yapılmaktadır. Bu konuda
İngiltere Sağlık Meslekleri Konseyi kapsamında
yasal düzenlemeye doğru ilerlemektedir. Ancak
Türkiye için bu konuda sarf edilmesi gereken uzun
bir yol olduğu görülmektedir. Çoğu ülkede yasal
düzenlemeler meslek örgütleri ve derneklerin
başlattığı çalışmalarla hız kazanmaktadır. Tüm
dernekler ortak bir duruş sergilediğinde yasal
düzenlemeye gidilmesi muhtemeldir.
Dinlediğiniz İçin Teşekkürler…