Mga Hamong

Pangkabuhayan;
sa Tugon ng
Pamahalaan ay
Mapagtatagumpa
yan
 ___1. Pagsusunog ng
mga punong kahoy sa
lupang pagtataniman
o pagkakaingin.

Balik
an
Lagyan ng tsek
( / ) ang
Pagtatatag ng
pahayag na Pagwawalang bahala
sa mga batas
ng mga nagpapakita pangkalikasan.
sentrong
kanlungan ng tamang
para sa mga
mababangis pangangasiwa
na hayop. ng likas na
yaman at ekis (
X ) kung hindi.

Pagtatapon ng mga Pagtatanim ng

basura sa mga anyong-
tubig gaya ng ilog mga punong
at dagat. kahoy sa mga
bakanteng lupa.
 Matutugunan ang
pangangailangan ng
mga mamamayan.

Lagyan ng tsek ( / )
ang pahayag na
Mapapanatili
ang
kagandahan at
Makakatulong upang
higit na mapanatili at
mapakinabangan ng
nagpapakita ng
tamang
kaayusan ng susunod pang
henerasyon.
kapaligiran

pangangasiwa ng
likas na yaman at
ekis ( X ) kung
Daan sa pagkakaroon Magdudulot ito ng
ng maunlad at pag -unlad sa
masaganang ekonomiya ng
kabuhayan ng isang bansa.
lugar.

hindi.
 Mapapanatili
ang
kagandahan at
kaayusan ng
kapaligiran

Pagsusunog ng mga
Daan sa
pagkakaroon ng
maunlad at
masaganang
kabuhayan ng

punong kahoy sa
isang lugar.

lupang pagtataniman
o pagkakaingin.

Magdudulot ito ng Makakatulong upang

pag -unlad sa higit na mapanatili at
mapakinabangan ng
ekonomiya ng
susunod pang
bansa. henerasyon.
 Daan sa pagkakaroon
ng maunlad at
masaganang
kabuhayan ng isang
lugar.

Magdudulot ito
ng pag -unlad sa
ekonomiya ng
Pagtatatag ng ng
mga sentrong
bansa.

kanlungan para sa
mga
mababangis na
Makakatulong upang
hayop.
higit na mapanatili at Matutugunan ang
pangangailangan ng
mapakinabangan ng mga mamamayan.
susunod pang
henerasyon.
 Magdudulot ito
ng pag -unlad sa
ekonomiya ng
bansa.

Makakatulong upang
higit na mapanatili at
mapakinabangan ng
susunod pang
henerasyon.
Pagtatapon ng mga
basura sa mga
anyong-tubig gaya
ng ilog at dagat.
Matutugunan ang
pangangailangan ng Mapapanatili
mga mamamayan.
ang
kagandahan at
kaayusan ng
kapaligiran
 Makakatulong
upang higit na
mapanatili at
mapakinabangan ng
susunod pang
henerasyon.

Matutugunan ang
pangangailangan ng
mga mamamayan.
Pagtatanim ng
mga punong
kahoy sa mga
bakanteng lupa.
Mapapanatili Daan sa
ang pagkakaroon ng
maunlad at
kagandahan at masaganang
kaayusan ng kabuhayan ng
isang lugar.
kapaligiran
 Matutugunan ang
pangangailangan ng
mga mamamayan.

Pagwawalang
Mapapanatili
ang
kagandahan at
kaayusan ng
kapaligiran

bahala sa mga
batas
Daan sa pagkakaroon Magdudulot ito ng
pangkalikasan.
ng maunlad at pag -unlad sa
masaganang ekonomiya ng
kabuhayan ng isang
bansa.
lugar.
Hanapin sa puzzle ang mga salitang iyong mabubuo.
Bilugan ang mga ito.
H S D E L J O I A D A
I A E T H T L O E H E
O P O R T U N I D A D
H A E O P G T U I M I
N R T D T O L O L O L
K E U D S N E H M N M
O T O D S H Q G G S G
I A S D F S A A T O T
Hanapin sa puzzle ang mga salitang iyong mabubuo.
Bilugan ang mga ito.
H S D E L J O I A D A
I A E T H T L O E H E
O P O R T U N I D A D
H A E O P G T U I M I
N R T D T O L O L O L
K E U D S N E H M N M
O T O D S H Q G G S G
I A S D F S A A T O T
 Pagsasaka
Hamon
1. lumalaking bilang ng mga angkat na
produktong agrikultural
2. kahirapan dulot ng mababang kita ng
mga magsasaka
3. limitadong pondo na pinagkakaloob
ng pamahalaan bilang tulong sa
maliliit na magsasaka
4. suliranin sa irigasyon,
5. kawalan ng kontrol sa presyo
6. suliranin sa kalamidad,
7. pagkasira ng kalikasan,
8. El Niño phenomenon o mahabang
panahon ng tag-init
Tugon/ Oportunidad
1. impormasyon sa mga bagong pag-
aaral at saliksik upang gumanda ang
ani at dumami ang produksiyon;
2. paggamit ng mga makabagong
teknolohiya para mapabilis ang
produksiyon;
3. paghihikayat sa mga OFW na
mamuhunan sa pagsasaka at linangin
ang mga lupain sa kani-kanilang mga
probinsiya;
4. pagbibigay ng pagkakataon para sa
magsasaka na makapag-aral ng
tamangparaan ng pagsasaka.
 Bilang isang kapuluan,
ang Pilipinas ay
napalilibutan ng tubig
kung kaya’t
napakayaman nito sa
mga pagkaing dagat at
halamang dagat.
Itinuturing ang Pilipinas
bilang isa sa
pinakamalaking
tagatustos ng isda sa
buong mundo.
 Pangingisda
Hamon
1. Maituturing na pinakamalaking hamon sa pangingisda ay ang climate
change o pagbabago ng klima ng mundo at likas na mga pangyayari tulad
ng mga kalamidad.
2. Kabilang din sa mga hamon sa gawaing pangkabuhayang ito ay ang mga
kalsada, tulay, at iba pang impraestrukturang nakababagal sa
transportasyon ng mga produktong dagat kung kaya’t hindi mapaabot sa
merkado ang mga sariwang isda.
3. Hamon ding maituturing ang pagkasira ng mga tahanan ng mga isda sa
ilalim ng dagat at hindi epektibong pangangalaga sa mga yamang dagat lalo
na sa mga protektadong lugar.
 Pangingisda Tugon/ o
Oportunidad

1. Pagpapatatag ng Philippine Fish Marketing Authority (PFMA) o

mas kilala ngayon sa tawag na Philippine Fisheries Development
Authority (PFDA). Ang PFDA ay ahensya ng pamahalaan na
naglalayong mapaunlad ang industriya ng pagbibili ng isda sa
pamamagitan ng pagpapatayo ng karagdagang daungan o pantalan
sa mga istratehikong lugar upang mapalago ang kita at produksiyon.
2. pagpapatayo ng planta ng yelo at imbakan ng mga isda;
3. paglalaan ng mga sasakyang pangisda;
 Pangingisda
Tugon/ o Oportunidad

4. pagbili ng mga modernong kagamitan sa pangingisda tulad ng

underwater sonars at radars, ang mga kagamitang ito ay nakatutulong
upang mas madaling mahanap ang mga isda sa ilalim ng dagat sa
pamamagitan ng tunog
5.paggawa ng bagong kurikulum para sa mga kurso sa marine at
fishing, ito ay programa ng paaralan sa kolehiyo na magpapalawak sa
kaalaman at kakayahan na mapanatili at mapaunlad pa ang paggamit
ng yamang dagat. Ang makabagong karunungan ay makatutulong sa
pag-angat ng ekonomiya ng bansa.
 Pangingisda
Tugon/ o Oportunidad
6. paglulunsad ng mga programang makatutulong sa pagpapaunlad ng
industriya ng pangingisda tulad ng Blue Revolution o Biyayang Dagat na
naglalayong matulungan ang mga mangingisda sa pamamagitan ng
pagpapautang ng puhunan na maari nilang gamitin sa kanilang
hanapbuhay. Kasama rin sa programa ng Biyayang Dagat ang
pananaliksik at pinalawak na paglilingkod, pagbibinhi at pagpapaunlad
ng palaisdaan, pagsasalata at paglalagay ng mga tinggalan ng huling
isda at pagpapalawak ng pamilihan.
7.pagkakaroon ng mga kooperatibang naglalayong masuportahan ang
maliliit na mangingisda sa pamamagitan ng pagpapahiram ng pera
bilang puhunan sa kanilang hanapbuhay.
 Pagyamanin
GAWAIN 1: # FILL IT UP

A. mga sakuna sa dagat

B. pagkakaroon ng mga modernong kagamitan
tulad ng Isulat sa ugat ng puno ang mga
HAMON sa pangkabuhayang
underwater sonars at radars pagsasaka at sa dahon naman
C. suliraninsa irigasyon para sa oportunidad o tugon ng
pamahalaan. Hanapin ang iyong
D. El Niño phenomenon sagot sa kahon na nasa itaas.
E. pagpapatayo ng mga bagong pantalan
F. makabagong teknolohiya sa pagsasaka
G. pagdami ng mga angkat na produktong
agrikultural
H. bagong pag-aaral tungkol sa pagpaparami ng ani
I. pagkasira ng tahanan ng isda Isulat sa itaas na bahagi na
J. programang Blue Revolution at Biyayang Dagat tinik ng isda ang mga
HAMON sa
K. paghihikayat sa mga OFW na mamuhunan sa pangkabuhayang
pangingisda at sa ibabang
pagsasaka bahagi naman para sa
L. pagkasira ng mga korales sa dagat oportunidad o tugon ng
pamahalaan. Hanapin ang
iyong sagot sa kahon na
nasa itaas.
 Pagyamanin
GAWAIN 1: # FILL IT UP
A. mga sakuna sa dagat
B. pagkakaroon ng mga modernong kagamitan
tulad ng
underwater sonars at radars Isulat sa ugat ng
C. suliraninsa irigasyon puno ang mga
D. El Niño phenomenon
HAMON sa
E. pagpapatayo ng mga bagong pantalan
F. makabagong teknolohiya sa pagsasaka pangkabuhayang
G. pagdami ng mga angkat na produktong pagsasaka at sa
agrikultural dahon naman para
H. bagong pag-aaral tungkol sa pagpaparami ng sa oportunidad o
ani
tugon ng
I. pagkasira ng tahanan ng isda
J. programang Blue Revolution at Biyayang pamahalaan.
Dagat Hanapin ang iyong
K. paghihikayat sa mga OFW na mamuhunan sa sagot sa kahon na
pagsasaka nasa itaas.
L. pagkasira ng mga korales sa dagat
 Pagyamanin
GAWAIN 1: # FILL IT UP

A. mga sakuna sa dagat

B. pagkakaroon ng mga modernong kagamitan
tulad ng
underwater sonars at radars
C. suliraninsa irigasyon
D. El Niño phenomenon
E. pagpapatayo ng mga bagong pantalan
F. makabagong teknolohiya sa pagsasaka
G. pagdami ng mga angkat na produktong
agrikultural
H. bagong pag-aaral tungkol sa pagpaparami Isulat sa itaas na bahagi na tinik ng isda
ng ani
I. pagkasira ng tahanan ng isda
ang mga HAMON sa pangkabuhayang
J. programang Blue Revolution at Biyayang pangingisda at sa ibabang bahagi naman
Dagat para sa oportunidad o tugon ng
K. paghihikayat sa mga OFW na mamuhunan pamahalaan. Hanapin ang iyong sagot
sa pagsasaka sa kahon na nasa itaas.
L. pagkasira ng mga korales sa dagat
GAWAIN 2: TAMA O
MALI
Basahin at unawain ang
mga pahayag at isulat ang
TAMA kung may
katotohanan ang sinasabi
nito at MALI naman kung
 Ang Pilipinas ay isang
arkipelago kung kaya
ang pangunahing
1
hanap-buhay ng mga
tao ay pagsasaka at
pangingisda.
 Ang Pilipinas ay isang
arkipelago kung kaya
ang pangunahing
1
hanap-buhay ng mga
tao ay pagsasaka at
pangingisda.
 Walang suliranin
2
sa pangkabuhayan
ng tao ang
Pilipinas.
 Dahil sa pagkasira
ng mga korales
3 nababawasan ang
huling isda sa
bansa.
 Hindi tinutugunan
ng pamahalaan ang
4 mga suliraning
pangkabuhayan ng
mga tao.
 Sa pamamagitan
ng teknolohiya,
5
mapaparami ang
ani ng mga
magsasaka.
 GAWAIN 3: LETTER PUZZLE

Punan ng titik ang puzzle upang mabuo ang inaasahang sagot sa bawat
bilang.

1. Ito ang pangunahing hanap-buhay ng

mga taong malapit sa dagat.

P N G G D
I
 GAWAIN 3: LETTER PUZZLE

Punan ng titik ang puzzle upang mabuo ang inaasahang sagot sa bawat
bilang.

2. Ito ay mahabang panahon ng tag-init

kaya natutuyo ang mga
sakahan.

E - Ń
 GAWAIN 3: LETTER PUZZLE

Punan ng titik ang puzzle upang mabuo ang inaasahang sagot sa bawat
bilang.

3. Pangunahing hanap-buhay sa bansa na

patunay na isang agrikultural na bansa ang
Pilipinas.

P G A S K
 GAWAIN 3: LETTER PUZZLE

Punan ng titik ang puzzle upang mabuo ang inaasahang sagot sa bawat
bilang.

4. Ito ang kinakaharap na isyu ng gawaing

pangkabuhayan ng
bansa.

A M N
 GAWAIN 3: LETTER PUZZLE

Punan ng titik ang puzzle upang mabuo ang inaasahang sagot sa bawat
bilang.

5. Tulong ng pamahalaan matugon sa

suliranin sa pangkabuhayan.

O P R U A D
I
Kumpletuhin mo ang talata sa pamamagitan ng pagsulat ng salitang nawawala gamit ang
simbolo na makikita sa kahon na magsisilbing gabay mo sa pagsagot dito. Gawin ito sa
sagutang papel.

Kilala ang ______ bilang isang ______ na Pangingisda

Pagsasaka
bansa. ______ang pangunahing gawaing
Pilipinas
pangkabuhayan ng bansa ang ______ at ____. Pangkabuhayan
Ang mga gawaing ________ay Hamon
nakararanas ng iba’t ibang Ekonomiya
_____ na dapat malagpasan at mga ________ Dalawa
na makatutulong para Oportunidad
higit na mapaunlad ang _____ ng bansa. Agrikultural
 Basahin ang nakasulat sa loob ng lobo. Kung ito ay hamon sa gawaing
pangkabuhayan ikabit ito sa ULAP at ikabit naman sa ARAW kung ito ay
OPORTUNIDAD.

Pagpapatayo ng
El- Climate planta ng yelo at
Nińo Change imbakan ng isda

Pagpatayo ng Pag-aaral ng
tamang paraan
Pantalan ng pagsasaka
Basahin ang nakasulat sa loob ng lobo. Kung ito ay hamon sa gawaing
pangkabuhayan ikabit ito sa ULAP at ikabit naman sa ARAW kung ito ay
OPORTUNIDAD.

Pag-aaral ng
Pagpapatayo ng tamang paraan
Climate planta ng yelo at
El- ng pagsasaka
Change imbakan ng isda
Nińo

Pagpatayo ng
Pantalan
 Basahin at unawain ang mga katanungan. Piliin ang titik
ng tamang sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
sagutang papel.
1. Paano kaya matutugunan ang suliranin sa tubig ng mga
sakahan sa bansa?
A. Hikayatin ang mga magsasaka magtayo ng sariling
patubig para sa sakahan.
B. Umasa sa tubig ulan para magapagtanim.
C. Pagpapatayo ng pamahalaan ng mga irigasyon para sa
mga lupang sakahan.
D. Lahat ng nabanggit.
 Basahin at unawain ang mga katanungan. Piliin ang titik
ng tamang sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
sagutang papel.
2. Ano kaya ang dahilan kung bakit naaantala ang
pagdating ng
mga isda sa palengke kung kaya ang mga ito ay hindi na
sariwa?
A. Kawalan ng maayos na daanan o imprastraktura upang
makarating ng maayos at maaga ang mga isda sa
palengke.
B. Paggamit ng tamang paraan ng pangingisda.
C. Mahabang panahon ng tagtuyo.
D. Walang masasakyan ang mga mangingisda.
 Basahin at unawain ang mga katanungan. Piliin ang titik
ng tamang sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
sagutang papel.
3. Ano kaya ang posibleng solusyon sa
pagpaparami ng ani ng
mga magsasaka?
A. Pagpapautang ng puhunan sa mga magsasaka.
B. Pagbibigay ng impormasyon at pag-aaral ng sa
tamang paraan
ng pagsasaka.
C. Pagpapatayo ng mga kooperatiba.
D. Hindi pagsunod sa programa tungkol sa
pagtatanim.
 Basahin at unawain ang mga katanungan. Piliin ang titik
ng tamang sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong
sagutang papel.
4. Ang mga sumusunod ay ang mga paraan ng
panghuhuli ng isda sa dagat. Isa sa mga ito ay ang
dahilan ng pagkasira ng tahanan ng mga isda sa
ilalim ng dagat. Alin ito?
A. Paggamit ng tamang sukat ng lambat sa
panghuhuli ng isda.
B. Paggamit ng bingwit sa panghuhuli ng isda.
C. Paggamit ng underwater sonar at radars sa
paghahanap ng
isda.
 A. Basahin at unawain ang mga katanungan. Piliin ang
titik ng tamang sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot sa
iyong sagutang papel.
5. Alin sa mga sumusunod na pahayag ang nagsasabi ng
katotohanan tungkol sa gawaing pangkabuhayan ng Pilipinas?
A. Ang Pilipinas ay hindi natutugunan ang pangangailangan
ng mga tao.
B. May kinakaharap na hamon sa gawaing pangkabuhayan ang
bansa, may tugon ang pamahalaan at ibinibigay ang
oportunidad sa magsasaka at mangingisda.
C. Mayayaman ang mga magsasaka at mangingisda sa bansa.
D. Nangunguna ang Pilipinas sa pangkabuhayang pangingisda
at pagsasaka sa buong Asya.
B. Pagtapatin ang HAMON sa gawaing pangkabuhayan sa posibleng
TUGON / OPORUNIDAD na ibinigay ng pamahalaan.

A.HAMON B.
1. Kawalan ng puhunan TUGON/OPORTUNIDAD
2. Kaunting huling isda A. Pagbabantay ng mga bantay-
3. Kawalan ng kaalaman Dagat
sa tamang pagtatanim B. Pagpapatayo ng irigasyon na
4. Pagkasira ng tahanan magbibigay patubig sa mga
sakahan
ng isda
C. Pagpapautang ng mga
5. Di sapat na patubig sa kooperatiba sa taong na may
sakahan mababang interes
D.Paggamit ng Underwater Sonar
 Ano ang pangunahing hanapbuhay sa inyong pamayanan?
Ito ba ay pagsasaka o pangingisda?
Magtanong sa inyong magulang o tao sa inyong komunidad tungkol
sa HAMON o SULIRANIN sa kanilang kabuhayan at ang naging
tugon nila o tulong na naibigay sa kanila ng pamahalaan upang sila
ay matulungan.
Punan ang talahanayan na nasa ibaba.
Thank
you!