BÀI 6.

HÀNH TRÌNH TRI THỨC

(12 tiết)
KHỞI
ĐỘNG
Em hãy xem video “Đác-uyn – Nhà bác học không ngừng
học” và trả lời các câu hỏi:

? Tại sao Đác-uyn dù đã lớn tuổi

nhưng vẫn tiếp tục học? Theo em
việc học của mỗi người có lúc
nào dừng lại không? Vậy việc
học có ý nghĩa gì với chúng ta?
Học là một hoạt động không thể thiếu đối với tất cả mọi người
từ khi sinh ra cho đến suốt cuộc đời. Mỗi người muốn tồn tại
phát triển và thích ứng được với XH thì cần phải học tập ở mọi
hình thức bởi cuộc sống luôn vận động và phát triển không
ngừng. Lê nin từng nói: “Học, học nữa, học mãi”. Câu nói đó
luôn có giá trị ở mọi thời đại, đặc biệt trong xã hội ngày nay
đang hướng tới nền kinh tế tri thức, nó đòi hỏi mọi người phải
vận động để theo kịp sự phát triển của xã hội. Chính vì vậy mà
tinh thần tự học có vai trò vô cùng quan trọng.
 Tiết:
Tri thức ngữ văn
TỰ HỌC – MỘT THÚ VUI BỔ ÍCH
(Nguyễn Hiến Lê)
KHỞI ĐỘNG
GV gửi video cho HS xem trước ở nhà
? Qua video em hiểu
thế nào là tự học??
Theo em, việc tự học
có gì thú vị?
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
A. TRI THỨC NGỮ VĂN
 01. KHÁI NIỆM

Văn bản nghị luận về 1 vấn đề đời sống

VB nghị luận về
(nghị luận xã hội) được viết ra để bàn về
một vấn đềmột
đời sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối
sống viết ra để
với xã hội, hay một vấn đề thuộc lĩnh vực
làm gì? tư tưởng, đạo đức, lối sống của con
người.
 02. ĐẶC ĐIỂM
Điền từ còn thiếu vào chỗ trống để nêu được đặc điểm văn bản nghị
luận về một vấn đề đời sống
trình tự hợp lí khen bằng chứng vấn đề
lí lẽ chê hiện tượng
Văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống có những đặc điểm:

- Thể hiện rõ ý kiến………,……., đồng tình, phản đối của người viết đối với
…………………, …………...cần bàn luận.

- Trình bày những……., ……………..để thuyết phục người đọc, người nghe.

- Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo…………………

 B. Văn bản:
TỰ HỌC – MỘT THÚ VUI BỔ ÍCH
I. TRẢI NGHIỆM
CÙNG VĂN BẢN
 Hoàn thiện PHT 1:

NHIỆM VỤ NỘI DUNG

1. Giới thiệu đôi nét về tác giả?
2. Nêu xuất xứ của văn bản?
3. Văn bản thuộc thể loại nào?
4. Xác định phương thức biểu đạt
chính?
5. Văn bản chia làm mấy phần? Nêu
nội dung của từng phần?
1. Tác giả
- Nguyễn Hiến Lê (1912 – 1984)

- Quê: Sơn Tây (Ba Vì – Hà Nội)

- Ông là một tác giả, dịch giả, nhà giáo dục,

nhà văn hoá với nhiều tác phẩm sáng tác, biên
soạn, dịch thuật nhiều lĩnh vực khác nhau.
Một số tác phẩm tiêu biểu
2. Tác phẩm
a. Đọc – hiểu chú thích

Đọc đọc to, rõ ràng

 Xuất xứ: Trích “Tự học một thú vui thời đại”

Thể loại: Văn nghị luận

b. Tác phẩm Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

+ Nêu vấn đề: Từ đầu -> “một

Bố cục: 2 phần cái thú.
+ Giải quyết vấn đề: Còn lại
II. SUY NGẪM VÀ
PHẢN HỒI
1. Nêu vấn đề
1. Nêu vấn đề

- VB nghị luận được viết ra nhằm mục

++ Tác giảhọc
VB Tự đã –nêu vấn
một thúđềvui
đích thuyết phục người đọc về ý kiến, như VB
thế
bổ ích nghị
nào?
viết luận viết
ra nhằm
- VB
quan điểm củaTựngười
học… được
viết. Nêu+thuyết
vấncó
Em đề trực
nhận tiếp,
xét
ra nhằm mục
phục chúng gìtavềvề
viết ra để thuyết phục ngắn gọn,
cách
điều nêu
gì? xúc tích
đíchđề
vấn ấy?
gì?
người đọc về lợi ích
của việc tự học.
2. Giải quyết vấn đề
 THẢO LUẬN NHÓM HOÀN THÀNH PHT SỐ 2
Hoàn thiện sơ đồ sau:
VẤN ĐỀ CẦN BÀN LUẬN
Thú vui tự học

Ý kiến 1 Ý kiến 2 Ý kiến 3

Lí lẽ………. Lí lẽ………. Lí lẽ……….

Dẫn chứng……….. Dẫn chứng……….. Dẫn chứng………..
 VẤN ĐỀ CẦN BÀN LUẬN
Thú vui tự học

Ý kiến 2 Ý kiến 3
Ý kiến 1
Thú tự học là phương Tự học là thú vui tao nhã giúp
Thú tự học giống thú đi bộ
thuốc chữa bệnh âu sầu nâng tầm tâm hồn ta lên

- Lí lẽ: Tự học giúp ta

- Lí lẽ: Tự học giúp
- Lí lẽ: Việc đọc sách tiến bộ, có thể cống
người học hình thành
giúp ta cảm thấy đồng hiến cho xã hội
tri thưc một cách tự
cảm, an ủi - Bằng chứng:
chủ, tự do
- Bằng chứng: Bệnh + Thầy kí, bác nông
- Dẫn chứng: Biết được
nhân biết đọc sách mau phu nhờ tự học mà giỏi
viên Dạ Minh Châu,
lành bệnh hơn, quá trình nghề, cống hiến
khúc Nghệ thường vũ y,
đọc sách của Mon-ti + Những tấm gương
kiến thức về côn
Mông-te-xki-ơ nhà khoa học tự học…
trùng…
 2. Giải quyết vấn đề
- Bằng chứng:
Em có nhận xét gì về những
+ Thầy kí, bác nông phu nhờ tự học mà giỏibằng nghề,chứng
cống hiến
tác giả nêu ra trong
-> những người tiêu biểu, quen thuộc trong đời ý kiến
sống3?
->Vì sao những
khẳng định dùbằng
bất kì ai chỉ
chứng này có thể làm tăng sức
cần tìm tòi, học tập thì sẽ tiến bộ và có thể cống hiến cho xã hội
thuyết phục cho Ý kiến 3?
+ Những tấm gương nhà khoa học tự học… -> những người có sức ảnh hưởng

=> Nhiều người biết, đáng tin cậy, số đông thừa nhận nên những bằng
chứng này có tác dụng làm rõ cho ý kiến của người viết, dễ dàng được
người đọc tin tưởng, tiếp nhận.
3. Nhận diện đặc điểm văn bản
nghị luận về một vấn đề đời sống
thể hiện qua văn bản.
3. Nhận diện đặc điểm VB nghị luận về một vấn
đề đời sống thể hiện qua văn bản

- VB thể hiện thái độ đề cao, đồng tình của người viết với việc tự học
? Những dấu hiệu nào
giúp em nhận ra Tự
- VB đưa ra được lí lẽ, bằng chứng thuyết phục
học – để
mộtlàm
thú rõ
vuicho
bổ ý kiến,
các lí lẽ, ý kiến được sắp xếp theo trình tự
ích hợp lí bản
là văn ( trước
nghị hết, hơn
nữa, quan trọng hơn cả : tăng dần theo mức độvề
luận quan
một trọng)
vấn đề để người
đọc nhận ra các lợi ích của việc tự học đời sống?
4. Bài học
4. Bài học

++ +Theo
Giả Theo em,em,
sử một có thể
bạn tựtựchủ
HS học
học tìm
động thành
đếncông
thầy mà
cô để
như
được
hoànhướngthếdẫn
nàonhững
toàn không
thì
cần vấn
hiệu
đềsự
màtrợbạnquả
ấy của
giúp tìm tòi,
ngườinghiên
cứu ở nhà,
khác không?thì như thế có
được tính là tự học không?
 4. Bài học
Tham gia học nhóm. Thường xuyên tự
Lập kế hoạch và kiểm tra kiến thức
mục tiêu và ôn lại bài.
Lựa chọn môn
Tự học Đặt thời gian
học yêu thích,
học từ ít đến
học xen kẽ các hiệu quả
môn nhiều

Kỉ luật khi học

Chủ động tìm kiếm tri
Chọn cách ghi
nhớ riêng phù thức và biết tìm sự trợ
hợp giúp khi cần thiết.
 III. TỔNG KẾT
1. Nội dung: 2. Nghệ thuật:
- VB bàn về lợi ích của - Phương thức biểu đạt:
tự học từ đó định nghị luận.
hướng cho học sinh có
- Các lí lẽ, dẫn chứng
tinh thần tự học
rõ ràng, cụ thể.
LUYỆN TẬP
 BAY LÊN NÀO

Em hãy giúp các con vật bay lên khám phá bầu
trời bằng cách trả lời các câu hỏi ngắn
 Khám phá

Hổ Sư tử
Tê giác

Khỉ
Ngựa vằn Voi Hươu cao cổ
Văn bản “Tự học – một thú vui
bổ ích” đưa ra mấy ý kiến?

3 ý kiến
 Dẫn chứng cho ý kiến “Thú tự học
giống thú đi bộ”?

- Biết được viên Dạ Minh Châu, khúc Nghệ

thường vũ y, kiến thức về côn trùng…
 Vì sao bằng chứng “Thầy kí, bác
nông phu nhờ tự học mà giỏi
nghề, cống hiến” lại làm tăng sức
thuyết phục cho đoạn trích?

Họ là những người tiêu biểu, quen thuộc trong đời sống

 VB Tự học – một thư vui bổ ích
viết ra nhằm mục đích gì?

Thuyết phục người đọc về mục tiêu của việc tự học.

 “Bệnh nhân biết đọc sách mau lành bệnh
hơn” là dẫn chứng cho ý kiến nào?

- Thú tự học là phương thuốc chữa bệnh âu sầu

Nội dung chính của văn bản “Tự học – một
thú vui bổ ích” là gì?

- VB bàn về lợi ích của tự học từ đó định

hướng cho học sinh có tinh thần tự học
Văn bản “Tự học – một thú vui bổ ích” thuộc
thể loại gì?

- Văn nghị luận

 VẬ N
DỤ NG
VẬN DỤNG

? Viết một đoạn văn

nêu suy nghĩ của em
về vấn đề tự học
của bản thân mình?
Thank you!
 BÀI 6.
HÀNH TRÌNH TRI THỨC
(12 tiết)
KHỞI
ĐỘNG
Em hãy xem video “Đác-uyn – Nhà bác học không ngừng
học” và trả lời các câu hỏi:

? Tại sao Đác-uyn dù đã lớn tuổi

nhưng vẫn tiếp tục học? Theo em
việc học của mỗi người có lúc
nào dừng lại không? Vậy việc
học có ý nghĩa gì với chúng ta?
Học là một hoạt động không thể thiếu đối với tất cả mọi người
từ khi sinh ra cho đến suốt cuộc đời. Mỗi người muốn tồn tại
phát triển và thích ứng được với XH thì cần phải học tập ở mọi
hình thức bởi cuộc sống luôn vận động và phát triển không
ngừng. Lê nin từng nói: “Học, học nữa, học mãi”. Câu nói đó
luôn có giá trị ở mọi thời đại, đặc biệt trong xã hội ngày nay
đang hướng tới nền kinh tế tri thức, nó đòi hỏi mọi người phải
vận động để theo kịp sự phát triển của xã hội. Chính vì vậy mà
tinh thần tự học có vai trò vô cùng quan trọng.
 Tiết:
Tri thức ngữ văn
TỰ HỌC – MỘT THÚ VUI BỔ ÍCH
(Nguyễn Hiến Lê)
KHỞI ĐỘNG
GV gửi video cho HS xem trước ở nhà
? Qua video em hiểu
thế nào là tự học??
Theo em, việc tự học
có gì thú vị?
A. TRI THỨC NGỮ VĂN
 01. KHÁI NIỆM

Văn bản nghị luận về 1 vấn đề đời sống

VB nghị luận về
(nghị luận xã hội) được viết ra để bàn về
một vấn đềmột
đời sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối
sống viết ra để
với xã hội, hay một vấn đề thuộc lĩnh vực
làm gì? tư tưởng, đạo đức, lối sống của con
người.
 02. ĐẶC ĐIỂM
Điền từ còn thiếu vào chỗ trống để nêu được đặc điểm văn bản nghị
luận về một vấn đề đời sống
trình tự hợp lí khen bằng chứng vấn đề
lí lẽ chê hiện tượng
Văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống có những đặc điểm:

- Thể hiện rõ ý kiến………,……., đồng tình, phản đối của người viết đối với
…………………, …………...cần bàn luận.

- Trình bày những……., ……………..để thuyết phục người đọc, người nghe.

- Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo…………………

 B. Văn bản:
TỰ HỌC – MỘT THÚ VUI BỔ ÍCH
(Nguyễn Hiến Lê)
I. TRẢI NGHIỆM
CÙNG VĂN BẢN
 Hoàn thiện PHT 1:

NHIỆM VỤ NỘI DUNG

1. Giới thiệu đôi nét về tác giả?
2. Nêu xuất xứ của văn bản?
3. Văn bản thuộc thể loại nào?
4. Xác định phương thức biểu đạt
chính?
5. Văn bản chia làm mấy phần? Nêu
nội dung của từng phần?
1. Tác giả
- Nguyễn Hiến Lê (1912 – 1984)

- Quê: Sơn Tây (Ba Vì – Hà Nội)

- Ông là một tác giả, dịch giả, nhà giáo dục,

nhà văn hoá với nhiều tác phẩm sáng tác, biên
soạn, dịch thuật nhiều lĩnh vực khác nhau.
Một số tác phẩm tiêu biểu
2. Tác phẩm
a. Đọc – hiểu chú thích

Đọc đọc to, rõ ràng

 Xuất xứ: Trích “Tự học một thú vui thời đại”

Thể loại: Văn nghị luận

b. Tác phẩm Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

+ Nêu vấn đề: Từ đầu -> “một

Bố cục: 2 phần cái thú.
+ Giải quyết vấn đề: Còn lại
II. SUY NGẪM VÀ
PHẢN HỒI
1. Nêu vấn đề
1. Nêu vấn đề

- VB nghị luận được viết ra nhằm mục

++ Tác giảhọc
VB Tự đã –nêu vấn
một thúđềvui
đích thuyết phục người đọc về ý kiến, như VB
thế
bổ ích nghị
nào?
viết luận viết
ra nhằm
- VB
quan điểm củaTựngười
học… được
viết. Nêu+thuyết
vấncó
Em đề trực
nhận tiếp,
xét
ra nhằm mục
phục chúng gìtavềvề
viết ra để thuyết phục ngắn gọn,
cách
điều nêu
gì? xúc tích
đíchđề
vấn ấy?
gì?
người đọc về lợi ích
của việc tự học.
2. Giải quyết vấn đề
 THẢO LUẬN NHÓM HOÀN THÀNH PHT SỐ 2
Hoàn thiện sơ đồ sau:
VẤN ĐỀ CẦN BÀN LUẬN
Thú vui tự học

Ý kiến 1 Ý kiến 2 Ý kiến 3

Lí lẽ………. Lí lẽ………. Lí lẽ……….

Dẫn chứng……….. Dẫn chứng……….. Dẫn chứng………..
 VẤN ĐỀ CẦN BÀN LUẬN
Thú vui tự học

Ý kiến 2 Ý kiến 3
Ý kiến 1
Thú tự học là phương Tự học là thú vui tao nhã giúp
Thú tự học giống thú đi bộ
thuốc chữa bệnh âu sầu nâng tầm tâm hồn ta lên

- Lí lẽ: Tự học giúp ta

- Lí lẽ: Tự học giúp
- Lí lẽ: Việc đọc sách tiến bộ, có thể cống
người học hình thành
giúp ta cảm thấy đồng hiến cho xã hội
tri thưc một cách tự
cảm, an ủi - Bằng chứng:
chủ, tự do
- Bằng chứng: Bệnh + Thầy kí, bác nông
- Dẫn chứng: Biết được
nhân biết đọc sách mau phu nhờ tự học mà giỏi
viên Dạ Minh Châu,
lành bệnh hơn, quá trình nghề, cống hiến
khúc Nghệ thường vũ y,
đọc sách của Mon-ti + Những tấm gương
kiến thức về côn
Mông-te-xki-ơ nhà khoa học tự học…
trùng…
 2. Giải quyết vấn đề
- Bằng chứng:
Em có nhận xét gì về những
+ Thầy kí, bác nông phu nhờ tự học mà giỏibằng nghề,chứng
cống hiến
tác giả nêu ra trong
-> những người tiêu biểu, quen thuộc trong đời ý kiến
sống3?
->Vì sao những
khẳng định dùbằng
bất kì ai chỉ
chứng này có thể làm tăng sức
cần tìm tòi, học tập thì sẽ tiến bộ và có thể cống hiến cho xã hội
thuyết phục cho Ý kiến 3?
+ Những tấm gương nhà khoa học tự học… -> những người có sức ảnh hưởng

=> Nhiều người biết, đáng tin cậy, số đông thừa nhận nên những bằng
chứng này có tác dụng làm rõ cho ý kiến của người viết, dễ dàng được
người đọc tin tưởng, tiếp nhận.
3. Nhận diện đặc điểm văn bản
nghị luận về một vấn đề đời sống
thể hiện qua văn bản.
3. Nhận diện đặc điểm VB nghị luận về một vấn
đề đời sống thể hiện qua văn bản

- VB thể hiện thái độ đề cao, đồng tình của người viết với việc tự học
? Những dấu hiệu nào
giúp em nhận ra Tự
- VB đưa ra được lí lẽ, bằng chứng thuyết phục
học – để
mộtlàm
thú rõ
vuicho
bổ ý kiến,
các lí lẽ, ý kiến được sắp xếp theo trình tự
ích hợp lí bản
là văn ( trước
nghị hết, hơn
nữa, quan trọng hơn cả : tăng dần theo mức độvề
luận quan
một trọng)
vấn đề để người
đọc nhận ra các lợi ích của việc tự học đời sống?
4. Bài học
4. Bài học

++ +Theo
Giả Theo em,em,
sử một có thể
bạn tựtựchủ
HS học
học tìm
động thành
đếncông
thầy mà
cô để
như
được
hoànhướngthếdẫn
nàonhững
toàn không
thì
cần vấn
hiệu
đềsự
màtrợbạnquả
ấy của
giúp tìm tòi,
ngườinghiên
cứu ở nhà,
khác không?thì như thế có
được tính là tự học không?
 4. Bài học
Tham gia học nhóm. Thường xuyên tự
Lập kế hoạch và kiểm tra kiến thức
mục tiêu và ôn lại bài.
Lựa chọn môn
Tự học Đặt thời gian
học yêu thích,
học từ ít đến
học xen kẽ các hiệu quả
môn nhiều

Kỉ luật khi học

Chủ động tìm kiếm tri
Chọn cách ghi
nhớ riêng phù thức và biết tìm sự trợ
hợp giúp khi cần thiết.
 III. TỔNG KẾT
1. Nội dung: 2. Nghệ thuật:
- VB bàn về lợi ích của - Phương thức biểu đạt:
tự học từ đó định nghị luận.
hướng cho học sinh có
- Các lí lẽ, dẫn chứng
tinh thần tự học
rõ ràng, cụ thể.
LUYỆN TẬP
 BAY LÊN NÀO

Em hãy giúp các con vật bay lên khám phá bầu
trời bằng cách trả lời các câu hỏi ngắn
 Khám phá

Hổ Sư tử
Tê giác

Khỉ
Ngựa vằn Voi Hươu cao cổ
Văn bản “Tự học – một thú vui
bổ ích” đưa ra mấy ý kiến?

3 ý kiến
 Dẫn chứng cho ý kiến “Thú tự học
giống thú đi bộ”?

- Biết được viên Dạ Minh Châu, khúc Nghệ

thường vũ y, kiến thức về côn trùng…
 Vì sao bằng chứng “Thầy kí, bác
nông phu nhờ tự học mà giỏi
nghề, cống hiến” lại làm tăng sức
thuyết phục cho đoạn trích?

Họ là những người tiêu biểu, quen thuộc trong đời sống

 VB Tự học – một thư vui bổ ích
viết ra nhằm mục đích gì?

Thuyết phục người đọc về mục tiêu của việc tự học.

 “Bệnh nhân biết đọc sách mau lành bệnh
hơn” là dẫn chứng cho ý kiến nào?

- Thú tự học là phương thuốc chữa bệnh âu sầu

Nội dung chính của văn bản “Tự học – một
thú vui bổ ích” là gì?

- VB bàn về lợi ích của tự học từ đó định

hướng cho học sinh có tinh thần tự học
Văn bản “Tự học – một thú vui bổ ích” thuộc
thể loại gì?

- Văn nghị luận

 VẬ N
DỤ NG
VẬN DỤNG

? Viết một đoạn văn

nêu suy nghĩ của em
về vấn đề tự học
của bản thân mình?
Thank you!